Kültür ve medeniyet 1)DEVLET YÖNETİMİ 2)DİN VE İNANIŞ 3)SOSYAL VE İKTİSADİ HAYAT 4)DİL VE EDEBİYAT.

... konulu sunumlar: "Kültür ve medeniyet 1)DEVLET YÖNETİMİ 2)DİN VE İNANIŞ 3)SOSYAL VE İKTİSADİ HAYAT 4)DİL VE EDEBİYAT."— Sunum transkripti:

1 Kültür ve medeniyet 1)DEVLET YÖNETİMİ )DİN VE İNANIŞ )SOSYAL VE İKTİSADİ HAYAT )DİL VE EDEBİYAT )BİLİM VE SANAT

2 TİMURLULAR

3 Timur devleti 14. yüzyılın 2
Timur devleti 14.yüzyılın 2. yarısında Çağatay devleti topraklarında kurulmuştur. Devletin sınırları,batıda Anadolu, doğuda Hindistan, güneyde Basra körfezi,kuzeyde de Ukrayna’ya kadar genişledi.

4 Timur, Kaşgar Hanlığını kendine bağladıktan sonra Horasan,Sicistan, Azerbaycan ve Harizm bölgelerini ele geçirdi.İran’daki Muzafferoğulları beyliğini de ortadan kaldırdı. Bu sıralarda Kırım Hanı olan Toktamış Timur’un seferde olmasından yararlanarak Maveraünnehir’e girdi.fakat Timur’un geri dönmesi üzerine kuzeye çekildi.Timur da onu izledi ve Ural nehrinin batısında yapılan savaşta Timur , Toktamış’ı yendi. Bundan sonra Timur 2. Altın orda seferine çıktı.1395’te aldığı zaferde Toktamış han öldü.Altın orda devleti de dağılmaya başladı.toprakları üzerinde kırım,ejderhan,kazan,kasım, küçüm,nogay,özbek gibi bir çok devlet kuruldu.

5 Timur 1398 yılında Hindistan’ın büyük bir kısmını, ele geçirdi
Timur 1398 yılında Hindistan’ın büyük bir kısmını, ele geçirdi. Bağdat’ı Celayirli’lerden aldı. Karakoyunlu devletinin topraklarının da çoğunu zapt etti yılında Suriye’ye girerek Halep ve Şam’ı aldı. Daha sonra Yıldırım Bayezid ile aralarında 1402 yılında Ankara’da Çubuk ovasında büyük bir savaş oldu. Timur Bayezid’i yendi ve esir aldı. Timur Çin’i fethetmek amacıyla çıktığı seferde hastalanarak öldü(1405).Ölümünden sonra önemli bir sarsıntı geçiren devlet parçalanarak küçük devletlere bölünmüştür.

6 1-KARADENİZİN KUZEYİNDEKİ SİYASİ GELİŞMELER

7 a)Kırım Hanlığı Kurucusu Hacı Giray’dır.O kırım’dan başka, Taman, Kabartay ve Kıpçak bölgelerini de egemenliği altına aldı.1466’da ölümünden sonra oğulları arasında taht kavgaları çıktı. Bu dönemde Kırım halkı Fatih Sultan Mehmet’ten yardım istedi. Bunu fırsat bilen Fatih, Gedik Ahmet Paşa’yı 1475’de Kırım’a gönderdi. Kefe başta olmak üzere Kırım kıyısındaki Cenevizlilere ait bütün limanlar ele geçirildi. Kırım Hanlığı Osmanlı Devletine bağlı olmayı kabul etti. 16. Yüzyılda Kırım hanları Rusya’nın Kafkasya ve Karadeniz’e doğru genişlemesini önlediler. Ancak 18. Yüzyılda Kırım Rus ilerleyişi karşısında fazla direnemedi ve Ruslar Kırım Hanlığını işgal ettiler(1736). Osmanlı Devletinin Rusya ile yaptığı Küçük Kaynarca antlaşması ile Kırım bağımsız oldu(1774) ve 1784’te Ruslar Kırım’ı topraklarına kattılar.

8 b)Ejderhan (Astarhan) Hanlığı
İtil nehrinin Hazar Denizine döküldüğü yerin yakınındaki Astarhan şehri ile onun çevresindeki topraklarda kurulmuştur. Kurucusu Mahmut oğlu Kasım Han’dır. 1557’de Rusya tarafından ortadan kaldırıldı. c)Kazan Hanlığı Bugünkü Tataristan, Başkurdistan ve Çuvaşistan toprakları üzerinde kurulmuştur. 1552’de Rusya tarafından ortadan kaldırılmıştır. ç)Kasım Hanlığı( ) Kurucusu Kasım Han’dır. Merkezi, Oka nehri üzerindeki Kasım şehridir. Bu hanlık, daha kurucusunun sağlığında Moskova knezlerinin etkisi altına girmiştir.

9 d)Küçüm Hanlığı(?-1628) Batı Sibirya’da kurulmuştur. Merkezi Tümen şehri yakınındaki tura veya Sibir şehri idi. En tanınmış hükümdarı Küçüm handır.onun en büyük başarısı 1584’te Rusları yenerek,onları Sibirya’dan çıkarmasıdır. Ancak 1598’de ölmesi üzerine Ruslar bütün Sibirya’yı ele geçirdiler.daha sonra kazakların, Tunguzların ve Yakutların ülkesini de işgal ettiler. Rusların kısa zamanda,bu kadar geniş toprakları ele geçirmesi,burada bulunan Türklerin sayıca az, dağınık, birbirleri ile ilgileri kopuk olmalarından ileri gelmiştir. e)Nogay Hanlığı Hanlık,İdil’den Irtış’a ve Hazar denizinden Aral gölüne kadar olan Kazakistan bölgelerini içine alıyordu. Merkezi Saraycık şehriydi. Nogaylar,daha sonra Kırım Hanlığı’na bağlandı ve sonunda Rus egemenliğine girdiler.

10 2-TÜRKİSTAN,HİNDİSTAN VE İRAN’DAKİ GELİŞMELER

11 a)Şeybaniler( ) Batı Türkistan’da yaşamış bir Türk hanedanıdır. Kurucusu,Batu Han’ın kardeşi şıbanın soyundan olan Ebulhayr handır. Başkentleri, Semerkant’tı. Safevilerin Özbekleri yenmesi hanlığın parçalanmasına yol açtı(1597).horasan Safevilerin;Taşkent dolayları Kırgızların eline geçti.diğer yerlerde de ayrı birtakım hanlıklar kuruldu.

12 b)Safeviler( )

13 İran’da kurulmuştur. Bu devletin halkını oluşturanlar, Anadolu’dan İran’a göçen Türkmenlerdir. kısa zamanda, İran, Horasan, Irak, Gürcistan, Azerbaycan, Dağıstan, Türkmenistan, Doğu Arabistan kıyıları ve doğu Anadolu’nun bazı kısımlarını sınırları içine aldı. Osmanlılar, 3.Ahmet’in son zamanlarında İran’a ait pek çok bölgeyi ele geçirip orta İran’a kadar geldiler.Fakat nadir şah, elden çıkan yerleri kısa zamanda geri alarak iran devletini eski haline getirdi. Safeviler,İran kültürü altında kalmakla birlikte,Türklüklerini korudular.şah İsmail’in yazdığı Türkçe şiirler Türk şiirinin tüm özelliklerini taşımaktadır.

14 c)Hindistan Türk Sultanlıkları ve Babürlüler

15 Delhi Türk sultanlığının kurucusu Kutbeddin Aybeg adlı Türk bir komutandır.
Delhi Türk sultanlığından sonra Hindistan’a Tuğluk sultanlığı egemen olmuştur. Bu durum Babür’ün Hindistanı fethine kadar devam etti. Babür devletinin kurucusu Babür Şah’tır. 1526’da Babür Şah Delhiyi ele geçirdi ve kendini Hint padişahı olarak kabul etti.1528’de Kuzey Hindistanın fethini tamamlayan Babür Şah, 1530’da ölmüştür. Bu devlet,1858 yılında İngilizler tarafından yıkılmıştır.

16 ç)Özbekler ve Özbek Hanlıkları

17 1428’de Şeybanilerin yıkılışıyla kurulmuş olan bu hanlıklar,Özbek hanlıkları(Hive, Buhara ve Hokand hanlıkları)dır. I-Hive hanlığı Kurucusu İl Bars’tır. Hanlığın merkezi Ürgenç şehriydi, 1603’ten sonra Hive oldu. Nadir şah zamanında İran’a bağlanan Hive hanlığı 1783’te Rus egemenliğini kabul etmiştir.Sovyetler Birliği 1920’de bu hanlığa son vermiştir.

18 II-Buhara Hanlığı Kurucusu Baki Muhammed’dir. 1740’ta İran’ın egemenliğine girdi. Daha sonra 19. Yüzyılda Rusların egemenliğine giren bu hanlık, Sovyetler Birliği tarafından ortadan kaldırıldı(1920). III-Hokand Hanlığı Şah Ruh tarafından Hokand şehri merkez olmak üzere 1710’da Fergana’da kurulmuştur. 1876’da Ruslar tarafından ortadan kaldırılmıştır.

19 d)Kazak Hanlığı ve Yüzler
Bu hanlık bugünkü Kazakistan’da kazaklar tarafından kurulmuştur. Kazakların hepsini bir araya getiren ve bir devlet kuran hükümdarları Kasım Han’dır. Kazaklar bütün ülkeyi, büyük, orta ve küçük olarak üç orda şeklinde teşkilatlandırdılar.Bu teşkilatın amacı göçebe toplulukların yaylak ve kışlak yerlerini düzenlemek ve her kesimin savaşta çıkaracağı kuvvet miktarını belirlemekti. Ancak bütün bu uygulamalara rağmen ülkenin ordalara ayrılması, parçalanmanın da ilk adımı oldu.Kazaklar 18. Yüzyıl başlarında komşuları Uyrakların akınına uğradılar. Kazak ordaları uyrakları durdurmayı başaramayınca Ruslardan yardım istediler. 1731’de küçük, 1740’da orta ve 1742’de büyük orda Rusların himayesi altına girdi.1848 yılında ise kazak toprakları tamamen Rus egemenliği altına girdi.

20 e)Sayan-Altay Türkleri ve Kırgızlar
Kuzeydoğu Asya’da İrtiş, Obi, Yenisey ve Lena ırmaklarını yukarı kısımları ile sayan ve Altay dağlarını içine alan bölgelerde saka, Tuva, Hakas ve Altay Türkleri yaşamaktadır. Yakut Türkleri 1632 yılında Rus egemenliği altına girdiler. Sayan-Altay bölgesindeki Türkler ise hala varlıklarını sürdürmektedirler. Kırgızlar ise yukarı Yenisey bölgesinde yaşıyorlardı. 840 yılında Uygur devletini yıkarak Ötüken’e egemen olmuşlardı. Fakat 10. Yüzyıl başlarında Karahıtaylar tarafından Ötüken‘den çıkarıldılar ve çok geçmeden Karahıtayların egemenliği altına girdiler. Daha sonra Moğollar’a bağladılar.