Bölüm 22: Baş Grup Elementleri I: Metaller

Bölüm 22: Baş Grup Elementleri I: Metaller
Chemistry 140 Fall 2002 General Chemistry Principles and Modern Applications Petrucci • Harwood • Herring 8th Edition Bölüm 22: Baş Grup Elementleri I: Metaller ALİ TAŞDEMİR ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Philip DuttonUniversity of Windsor, Canada N9B 3P4 Prentice-Hall © 2002  ⇄ ⇌ ⇥ ➔ ➪ ➨ ↔↑↓ ⇅ ∓ ÷ ≠ ∞ ≈≤≥≡ ☰ ∑ ║│ √ ∛ ∜ ∫ ∫ ± ∆ λ Ӯ ϑ π ½ ¼ ¾ α β γ ∂ δ σ ε ζ η θ μ φ ψ ω ƌ ð У Ω

General Chemistry: Chapter 22
Chemistry 140 Fall 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Konular 22-1 Grup 1: Alkali Metaller 22-2 Grup 2: Toprak Alkali Metaller 22-3 Doğal Sulardaki İyonlar: Sert Su 22-4 Grup 13 Metalleri: Aluminyum,Galyum,Indiyum ve Talyum 22-5 Grup 14 Metalleri: Kalay ve Kurşun Özel Konu Galyum Arsenür ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Alkali Metaller IA-Grubu : Li-Na-K-Rb-Cs-Fr
Chemistry 140 Fall 2002 Alkali Metaller IA-Grubu : Li-Na-K-Rb-Cs-Fr Tabiatta Bulunuşları Elde Edilişleri Genel Özellikleri Fiziksel Özellikleri Kimyasal Özellikleri Sanayide Kullanım Yerleri ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Grup 1: Alkali Metaller ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Spodumene LiAl(SiO3)2 Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Grup 1: Alkali Metaller Çizelge de görüldüğü gibi IA grup elementleri, alkali metaller, doğada bol bulunur. Bu elementlerin bazı bileşikleri tarih öncesi yıllardan beri bilinmekte ve kullanılmaktadır. Bu elementlerin keşfi 200 yıl öncesinden başlar. Alkali metal bileşiklerini sıradan olaylarla belirlemek zordur bundan dolayı ancak bu elementlerin keşfedilmesi bilimsel gelişmelerle mümkün olmuştur. Sodyum(1807) ve potasyum(1807) elektrolizle keşfedilmiştir.Sezyum(1860)ve Rubinyum (1861) yayılma spektrumları ile yeni elementler olarak tanınmıştır.Fransyum(1939) aktinyum radyoaktif bozunma ürünü olarak elde edilmiştir. Alkali metal bileşiklerini çoğu suda çözündükleri için bir çok Li,Na, ve K bileşikleri örneğin klorürler,karbonatlar ve sülfatlar deniz suyundan elde edilebilirler. NaCl, KCl gibi bazı alkali metallerin bileşikleri katı birikinti halinde madenlerden çıkarılırlar.Rubidyum ve sezyum, lityum yataklarının işlenmesi sırasında yan ürün olarak elde edilirler. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Alkali Metallerin Özellikleri
Chemistry 140 Fall 2002 Alkali Metallerin Özellikleri Hangi ölçüt seçilirse seçilsin, grup 1 elementleri en aktif metallerdir. Alev renkleri Grup metallerinin dış kabuk s ve p orbitalleri arasındaki enerji farkları, görünür ışığın belli dalga boylarına karşılık gelir. Sonuç olarak, grup 1.grup metalleri alevde ısıtıldıklarında karakteristik alev renkleri verirler. Alkali metal bileşikleri havai fişek gibi patlayıcı gösterilerinde kullanılır. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Fiziksel Özellikleri Li Na K Rb Cs Fr Atom Numarası 3 11 19 37 55 87 Atom Ağırlığı 6,94 22,99 39,1 85,47 132,91 223 Erime Noktası (°C) 179 97,8 63,65 38,89 28,5 … Kaynama Noktası(°C) 1317 892 753,9 688 671 20°C'deki yoğunluğu (g/cm³) 0,534 0,97 0,862 1,53 1,89 Elektron Düzeni 1s2 2s1 1s2 2s2 2p6 3s1 (Ar) 4s1 (Kr) 5s1 (Xe) 6s1 (Rn) 7s1 Alevin Rengi Kırmızı Sarı Mor Koyu Kırmızı Mavi Özgül Isı 1,05 0,33 0,188 0,0880 0,0572 Atom Yarıçapı(A0) 1,52 1,85 2,31 2,44 2,62 Birincil İ.E. (Kcal/mol) 124,3 118,4 100 96,3 89,7 25 °C deki Yükseltge. Potan. 3,04 2,71 2,92 ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo General Chemistry: Chapter 22

Table 22.2 Some Properties of the Group 1 (Alkali) Metals
Chemistry 140 Fall 2002 Table 22.2 Some Properties of the Group 1 (Alkali) Metals ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Alkali Metaller IA-Grubu : Li-Na-K-Rb-Cs-Fr elementleri olup bunların oksitleri ve hidroksitleri kuvvetli baz özelliği gösterdiğinden, bazik anlamına gelen alkali metaller adı verilir. Bunlar en dış orbitalleri olan küresel s orbitalinde 1é taşırlar. Elektron sistemlerinin benzerliğinden, alkali metallerin bir çok özellikleri de birbirine benzer. Her biri, aynı periyotta bulunan diğer elementlere göre daha büyük atoma sahiptirler. Dış orbitaldeki tek elektronu kolaylıkla verip elektron sistemlerini asal gazlara benzeterek +1 değerlikli iyon (katyon) halinde bileşikler oluştururlar. Alkali metal atomlarında elektronlar, çekirdekten uzakta olduklarından koparılmaları kolay, iyonlaşma enerjileri düşük, düşük elektronegativiteli, dolayısıyla en kuvvetli elektropozitif elementlerdir. Işıklandırıldıklarında elektron yayabilirler. Bu sebepten potasyum ve sezyum foto-elektrik hücrelerde kullanılırlar. Alkali metallerin erime ve kaynama noktaları düşük olup, grupta aşağıya doğru inildikçe erime ve kaynama noktaları daha da düşer. Bıçakla kesilebilecek kadar yumuşaktır. Elektrik akımını ve ısıyı iletirler. İlk kesildiklerinde yüzeyleri gümüş parlaklığındadır. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Tabiatta Bulunuşları Alkali metaller tabiatta sadece +1 yüklü iyonlar halinde bulunurlar. En bol bulunanları sodyum ve potasyumdur. Yer kabuğunda bulunan elementler içinde altıncı ve yedinci sırayı alırlar. Lityum daha az bulunmasına rağmen, hemen hemen bütün kayalarda az miktarda rastlanır. Rubidyum ve sezyum çok az bulunur. Radyoaktif bir element olan fransiyum tabiatta hiç bulunmaz. Ancak nükleer reaksiyonlarla eser miktarlarda oluşabilir. Alkali metal bileşiklerinin pek çoğu suda çözündüklerinden, genellikle deniz suyunda ve acı kuyu sularında bulunurlar. Tabiatta alkali metallerin bileşiklerinin elde edilmesine yarayan bir çok yataklar vardır. Bazı tuz yataklarında potasyum, KCl ve KCl, MgCl2 . 6H2O şeklinde bulunmaktadır. Sodyum ve potasyum iyonları, değişmez bir şekilde bitki ve hayvan dokularında bulunur. Sodyum iyonu hüçre dışı sayılarının, potasyum iyonu ise, hücre içinin başlıca katyonlarındandır. Bu iyonların su kaybını önleme gibi genel fizyolojik görevleri de vardır. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Elde Edilişleri Alkali metalleri elde edebilmek için bileşiklerinden +1 yüklü iyonlarını indirgemek gerekir. Bu ya elektroliz yada kimyasal yolla yapılır. Alkali metaller, genellikle, eritilmiş tuzların elektroliziyle elde edilirler. Örneğin sodyum ticari amaçlar için, eritilmiş NaCI ve CaCI2 karışımının 600O °C `de elektroliziyle tonlarca elde edilir. Tepkimede CaCI2, elektroliz kabında NaCI'nin erime noktasını düşürmeye yarar Erimiş NaOH'nin elektrolizi Castner(kesnır) cihazında yapılır ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo General Chemistry: Chapter 22

Alkali Metallerin Eldesi ve Kullanışı
Chemistry 140 Fall 2002 Alkali Metallerin Eldesi ve Kullanışı Elektroliz: 2 NaCl(l) → 2 Na(l) + Cl2(g) Potasyum metali erimiş KCI nin Sıvı sodyum ile indirgenmesinden elde edilir : KCl(l) + Na(l) → 2 NaCl(l) + K(g) ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Rb and Cs can be produced in much the same way with Ca metal as the reducing agent. TiCl4 + 4 Na → Ti + 4 NaCl Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Genel Özellikleri Alkali metaller değerlik tabakalarında tek elektronu kolayca kaybederek +1 yüklü iyonlar oluştururlar;bu nedenle kuvvetli indirgendirler. Birkaç istisna dışında bileşikleri iyoniktir. Metalik özellikleri gerği parlaktırlar;fakat diğer metallerin aksine,bıçakla kesilebilecek kadar yumşaktırlar. Aleve tutulduklarında çeşitli renkler oluştururlar;Li,Na ve K tuzu çözeltisine batırılmış bir platin tel,alevi sırasıyla kırmızı,sarı ve menekşe renge boyar. Isı ve elektriği çok iyi iletirler. Bulundukları periyotta iyonlaşma enerjileri en küçük,atom ve iyon çapları ise en büyük olan elementlerdir. Diğer metallerin aksine,yoğunlukları ve erime noktaları oldukça düşüktür.Lityum,sodyum ve potasyum yoğunlukları ilginç bir şekilde sudan daha küçüktür.Sezyumun erime noktası o kadar düşüktür ki,sıcak günlerde sıvı halde bulunabilir. Alkali metaller su ile reaksiyona girip, hidrojen gazı verirler. Alkali metallerin su ile etkileşimi oldukça şiddetlidir.Reaksiyonun şiddeti yukarıdan aşağı inildiçe artar. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Kimyasal Özellikleri Alkali metaller çok aktifdirler. Aktiflik, grupta aşağıya doğru artar. Havada parlaklıkları kaybolur, oksitleri ya da peroksitleri oluşur. Bu yüzden açık havada saklanamazlar. Petrol, toluen gibi, alkali metallerle tepkime vermeyen organik sıvılar içinde saklanırlar Su ile şiddetli tepkime verirler.Tepkimede H2 gazı yanında bazları oluştururlar. Halojenle birleşerek tuzları oluştururlar. Hidrojenle birleşerek tuzları oluştururlar. Kuvvetli indirgendirler.Başka metalleri bileşiklerinden açığa çıkarırlar. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo General Chemistry: Chapter 22

Sanayide Kullanım Yerleri
Chemistry 140 Fall 2002 Sanayide Kullanım Yerleri Alkali metallerin sanâyide yaygın bir kullanım sâhaları vardır. Nükleer reaktörlerde ısı aktarımı için, ısı iletkenleri yüksek olan sıvı sodyum ve sıvı lityum kullanılır. Uzay araçlarında yakıt olarak kullanılan sezyum tuzlarından ayrıca ışık yükseltici lambalarda, kızılötesi lambalarda ve spektrofotometrelerde de faydalanılır. Potasyumun sun'î gübre üretimindeki önemi oldukça büyüktür. Alkali metaller ayrıca muhtelif alaşımlara da katılmaktadır. Alkali metallerden olan lityum ısıtıldığında belli dalga boyunda, kendine has bir ışık yayar. Bu sebeple işaret fişeklerinde kullanılır.Kimyasal karışıma az bir miktar lityum nitrat tuzu katılırsa parlak kırmızı bir renk meydana gelir ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo General Chemistry: Chapter 22

Kullanıldıkları yerler
Chemistry 140 Fall 2002 Kullanıldıkları yerler Lityum Li-Al-Mg alaşımları uçak ve mekik yapımında. Düğme Pillerin yapımında . Sodyum Nükleer reaktörlerde ısı- transferinde. Sodyum buharlı lambalarda. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Grup I Bileşikleri Halojenürler Alkali metallerin tümü halojenlerle şiddetli olarak, bazen patlayarak tepkimeye girer ve iyonik halojenürler tuzlarını oluştururlar. Bunların en önemlileri NaCl ve KCl dür.başlıca sodyum bileşiği olan sodyum klorür ,gerçekte kimyasal maddelerin üretimi için tüm mineraller içinde en çok kullanılandır. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Grup I Bileşikleri NaCl ABD de senede 50 milyon ton NaCl kulanılır. Yollarda buzlanmaya karsı et ve balığın bozulmasını engellemede su yumuşatıcılarını yenilemede kullanılır, KCl deniz suyundan elde edilir. Bitkisel gübre yapınmanda kullanılır ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Sodyum bileşiklerini elde edilişi
Chemistry 140 Fall 2002 Sodyum bileşiklerini elde edilişi ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Grup I Bileşikleri: Karbonatlar
Chemistry 140 Fall 2002 Grup I Bileşikleri: Karbonatlar Li2CO3 dışında alkali metal karbonatlarının tümü ısıya dayanlıklı bileşiklerdir. Gerçekte, lityumu grubun diğer üyelerinden ayıran bir kaç özellik vardır: Nitrür oluşturabilmesi, karbonatının suda az çözünmesi ve yüksek sıcaklıkta oksidinin karbonatından daha karalı olması. Bu yönden Li tümüyle Mg nin özelliklerine benzemektedir. Bu benzerlik diyagonal ilişki olarak adlandırılır. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Diyagonal ilişki ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Karbonatlar Li2CO3 manik- depresif hasların tedavisinde kullanılır Na2CO3 başlıca cam sanayinde kullanılır. Solway yöntemi Bazı ham maddelerin çevrim yoluyla tekrar ve tekrar kullanabilmesinden ileri gelir.tepkimede ki ana basamak NH3 ve CO2 gazlarının doymus NaCl ile tepkimeleridir.Bu bileşikte oluşan iyonik bileşikler içinde en kolay kristallenen sodyum hidrojen karbonattır.(NaHCO3) ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Solvay Yöntemi ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Sodyum sülfat H2SO4(conc. aq) + NaCl(s) → NaHSO4(s) + HCl(g) NaHSO4(s) + NaCl(s) → Na2SO4(s) + HCl(g) Kağıt üretiminde : Na2SO4(s) + 4 C(s) → Na2S(s) + 4 CO(g) ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 45 kg Na2SO4 /bir ton kagıt Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Grup I Bileşikleri: Oksit ve hidroksitleri
Chemistry 140 Fall 2002 Grup I Bileşikleri: Oksit ve hidroksitleri Oksijenle verdikleri tepkime sonucu birkaç iyonik oksit oluştururlar. Uygun koşullarda M2O formülünde oksitleri hazırlanabilir Li ve Na, M2O2 formülümde peroksitleri, K, Rb ve Cs MO2. formülünde süper oksitleri oluştururlar. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

IA OKSİT- PEROKSİT-HİDROKSİT
Chemistry 140 Fall 2002 IA OKSİT- PEROKSİT-HİDROKSİT Peroksitler oldukça kararlıdırlar. Sodyum peroksit ağarlaşıcı ve güçlü oksitleyici olarak kullanılır.Alkali metallerin oksitleri, peroksitleri ve süper oksitleri su ile tepkimeye girerek bazik çözeltiler oluştururlar.peroksit ve süper oksit iyonları su ile tepkimeye girerek yükseltgenme-indirgenme tepkimesiyle hidroksit iyonları ve O2 (g) verirler. Grup 1 metallerinin hidroksitleri kuvvetli bazdır. Çünkü bunlar sulu çözeltide ayrışarak hidroksit iyonlarını verirler. Alkali metal hidroksitleri, grup 1 metallerinin su ile tepkimesinden de elde edilebilirler Alkali hidroksitlerinin önemli bir kullanım alanı da sabun ve deterjan yapımıdır. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Sabun ve Deterjan CH3(CH2)14CO2- Na+ katı SABUN (Sodyum Palmitat) CH3(CH2)10CH2 OSO3- Na+ DETERJAN (soyum lauril sülfat) Sabunlar ve Deterjan yüzey aktif maddeler olup yağları kolay çözebilmeleri nedeniyle başlıca temizlik maddesi, koku giderici ve dezenfektan (mikrop öldürücü) olarak kullanılırlar. SABUN yağ asiti-Na tuzu ise katı sabun, yağ asidi-K tuzu ise sıvı sabun olur. Yağ asidi-Li tuzları ise EN düşük, KN yüksek olup yağlayıcı özelliğiyle gres yağı olarak kullanılır. DETERJANLAR ise Sodyum lauril sülfat, Alkil aril sülfonat, Dodasilbenzen yapısında katyonik veya anyonik karekterli olabilirler. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Lityum Adı: Lityum Sembol: Li Atom Numarası: 3 Atomik yığın: amu Erime Noktası: °C ( °K, °F) Kaynama Noktası: °C ( °K, °F) Proton ve Elektron Sayısı: 3 Nötron sayısı: 4 Sınıfı: Alkali Metaller Kristal Yapısı: Kübik Yoğunluk: 0.53 g/cm3 Bulunuş Tarihi: 1817 Buluşu Yapan: Johann Arfvedson ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Sodyum Adı: Sodyum Sembol: Na Atom Numarası: 11 Atomik yığın: amu Erime Noktası: 97.8 °C ( °K, °F) Kaynama Noktası: °C ( °K, °F) Proton ve Elektron Sayısı: 11 Nötron sayısı: 12 Sınıfı: Alkali Metaller Kristal Yapısı: Kübik Yoğunluk: g/cm3 Bulunuş Tarihi: 1807 Buluşu Yapan: Sir Humphrey Davy ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Adı: Potasyum Sembol: K Atom Numarası: 19 Atomik yığın: amu Erime Noktası: °C (336.8 °K, °F) Kaynama Noktası: °C ( °K, °F) Proton ve Elektron Sayısı: 19 Nötron sayısı: 20 Sınıfı: Alkali Metaller Kristal Yapısı: Kübik Yoğunluk: g/cm3 Bulunuş Tarihi: 1807 Buluşu Yapan: Sir Humphrey Davy ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Rubidyum Adı: Rubidyum Sembol: Rb Atom Numarası: 37 Atomik yığın: amu Erime Noktası: °C ( °K, °F) Kaynama Noktası: °C ( °K, °F) Proton ve Elektron Sayısı: 37 Nötron sayısı: 48 Sınıfı: Alkali Metaller Kristal Yapısı: Kübik Yoğunluk: g/cm3 Bulunuş Tarihi: 1861 Buluşu Yapan: R. Bunsen ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Sezyum Adı: Sezyum Sembol: Cs Atom Numarası: 55 Atomik yığın: amu Erime Noktası: 28.5 °C ( °K, 83.3 °F) Kaynama Noktası: °C ( °K, °F) Proton ve Elektron Sayısı: 55 Nötron sayısı: 78 Sınıfı: Alkali Metaller Kristal Yapısı: Kübik Yoğunluk: g/cm3 Bulunuş Tarihi: 1860 Buluşu Yapan: Fustov Kirchoff ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Fransiyum Adı: Fransium Sembol: Fr Atomic Number: 87 Atomik yığın: (223.0) amu Erime Noktası: 27.0 °C ( °K, 80.6 °F) Kaynama Noktası: °C ( °K, °F) Proton ve Elektron Sayısı: 87 Nötron sayısı: 136 Sınıfı: Alkali Metaller Kristal Yapısı: Kübik Yoğunluk: Bilinmiyor Renk: Bilinmiyor Bulunuş Tarihi: 1939 Buluşu Yapan: Marguerite Derey ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo General Chemistry: Chapter 22

22-2 Group 2: Toprak Alkali Metaller
Chemistry 140 Fall 2002 22-2 Group 2: Toprak Alkali Metaller ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Emerald is based on the mineral beryl: 3BeO·Al2O3 ·6SiO2 Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Toprak Alkali Metaller(Alkalinler) Periyodik Tablonun baştan ikinci grubunda (dikey sırasında) yer alan elementlerdir. Sıklıkla beyaz renkli olup, yumuşak ve işlenebilir yapıdadırlar. Alkali metallerden daha az tepken (tepkimelere girmeye eğilimli) karakterde olmalarının yanında, erime ve kaynama sıcaklıkları da daha düşüktür. İyonlaşma enerjileri de alkali metallerden daha yüksektir. Toprak elementleri ismi, bu gruptaki elementlerin toprakta bulunan oksitlerinin, eski kimyabilimciler tarafından ayrı birer element olarak düşünülmesinden gelir. Bu elementler:Be,Mg,Ca,Sr,Ba,Ra dır. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo General Chemistry: Chapter 22

Grup 2A - TOPRAKALKALİ METALLER
Chemistry 140 Fall 2002 Grup 2A - TOPRAKALKALİ METALLER Grup 2 elementleri de grup elementleri kadar yaygındılar.Çizelge 22.3 özellikle kalsiyum ve magnezyumun çok bol olduğunu göstermektedir.grup 2 elementleri çoğunlukla karbonatlar,sülfatlar ve silikatlar halinde bulunurlar. Radyum radyoaktif olma özelliği ile grup da önemli bir elementtir. Grup 2 metal oksitleri ve hidroksitleri suda az çözünür olmalarına rağmen bazik veya alkalidirler. Bir zamanlar suda çözünmeyen, ısıtma ile bozunmayan maddeler “toprak” olarak adlandırılmış ve daha sonra grup 2 elementlerine de toprak alkali metaller denilmeye başlanmıştır. Kimyasal yönden (örneğin su ve asitlerle tepkime verme ve iyonik bileşikler oluşturma yetenekleri),ağır grup 2 metalleri –Ca,Sr,Ba ve Ra-en azından grup 1 metalleri kadar aktiftirler.Bazı fiziksel özellikleri yoğunluk, sertlik, erime noktası vb gibi değerleri 1.grup elementleri den daha yüksektir. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Table 22.4 Some Properties of the Group 2 (Alkaline Earth) Metals
Chemistry 140 Fall 2002 Table 22.4 Some Properties of the Group 2 (Alkaline Earth) Metals ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Berilyum Berilyum bazı fiziksel özellikleri bakımından diğer grup 2 elementlerinden farklıdır. Berilyum daha yüksek erime noktasına sahiptir ve diğerlerine göre daha serttir.kimyasal açıdanda farklılık gösterir: Be su ve hava ile tepkime vermez. BeO su ile tepkime vermez,diğer MO oksitleri M(OH)2 oluştururlar. Be ve BeO kuvvetli bazik çözeltilerde BeO2 (-2 değerlikli) iyonunun oluşturmak üzere çözünürler. BeCl2 ve BeF2 erimiş halde elektriği az iletirler; kovalent bileşiklerdir. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Berilyum Berilyum ender elementlerdendir. Yerkabuğunda ancak %0,0006 oranında bulunur. Zengin yatakları bulunmadığından, berilden((Be3Al2(SiO3)6) elde edilir. Fransız kimyacısı Nicolas Vaquelin tarafından 1798'de oksit halinde bulunmuş, 1828'de, birbirlerinden bağımsız olarak, Friedrich Wöhler ve Antoine Bussy tarafından elde edilmiştir. Alüminyumdan daha hafif, ama daha sert, ergime noktası da yüksek bir element olan beril, metalurjide kullanılır. Ama alüminyumdan 200 kat pahalıya mal olması nedeniyle, kullanımı bilgisayar parçaları ve jiroskop yapımı, uzay teknolojisi gibi birkaç özel alanla sınırlıdır. Alaşımları: En önemli berilyum alaşımı berilyumlu bakırdır. Berilyum oksitin bakırla eritilmesi ve indirgeyici etmen olarak karbon kullanılmasıyla elde edilir. Beriyumlu bakır aşınmaya dirençli yaylarda, elektrik bağlantılarında ve kıvılcım sıçramasını önleyen aletlerde kullanılır. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Be Bileşikleri: Bileşikleri genellikle renksiz ve oldukça tatlıdır. Çözelti, kuru toz ya da buhar halinde çözünür, bileşikleri ise zehirlidir. En önemli berilyum bileşiği berilyum oksittir (BeO). Ana madde olarak seramik eşya ve özel tip camlar yapmada, floresan tüplerinde, nükleer reaktörlerde kullanılır. Son derece zehirlidir. Be İzotopları: Berilyumun doğada bulunan tek kararlı izotopu berilyum-9'dur. Yarı ömrü 2,700,000 yıl olan berilyum-10 ve saniyeden daha kısa sürede kendiliğinden iki alfa parçacığına bölünen berilyum-8 gibi yapay izotoplarıda üretilmiştir ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Beryllium Chloride ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Toprak alkali metallerin eldesi ve kullanılışı
Chemistry 140 Fall 2002 Toprak alkali metallerin eldesi ve kullanılışı Grup 2 metallerini (Mg dışında) üretmede yeğlenen yöntem ,bunların tuzlarının aktif diğer bir metal ile indirgenmesidir.Ör:Beril minerali BeF2 ye dönüştürülür ve Mg ile indirgenir. Berilyum metali hafif olmasından ötürü alaşımlarda kullanılır.metal yorulmasına karsı dayanıklı olduklarından yay, pens ve elektrik kontaklarında kullanırlıklar. Berilyum bileşikleri oldukça zehirlidirler. Kalsiyum, stronsiyum ve baryum, oksitlerinin alüminyum ile indirgenmesinden elde edilirler.Ca ve Sr ayrıca erimiş klorürlerin elektrolizden sağlanırlar.Ca metali, U, Pu ve lantanitlerin pek çoğu gibi diğer bazı metallerin, oksitlerinden ve ya flüorürlerinden elde edilmesinde önemli bir indirgen olarak kullanır.stronsiyum ve baryumun alaşımlarda kullanımı sınırlıdır. Magnezyum metali ise, sıvı klorürden Dow yöntemi ile elde edilir.Dow yöntemi de Solvay yöntemi gibi basit kimyası ve çevrimi ile üstünlük sağlar. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Magnezyum(Mg) Gümüş beyazlığında bir metaldir ve genellikle alaşım maddesi olarak, yani başka metallerle karıştırılarak kullanılır. Kimyasal simgesi Mg, atom numarası 12, atom ağırlığı 24,312 olan bu element en hafif metallerden biridir ve bu özelliğiyle önem kazanmıştır. Toz halindeki magnezyum kolayca tutuşur ve parlak bir alevle yanar. Bu özelliği nedeniyle, elektrikli fotoğraf makinesi flaşları çıkmadan önce, magnezyum yakılarak flaşlı fotoğraflar çekilmiştir. 1755 yılında İngiltere Joseph Black tarafından keşfedilmiştir yılında Humphrey Davey tarafından saf olarak, magnesia ve HgO karışımından izole edilmiştir. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Kullanım Alanları: Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Mg metali yer kabuğunda karbonat, sülfatlar ve silikatlar halinde bulunur. Yerkabuğunun % 2,76’si magnezyumdur. En önemli minerali Dolamit denilen MgCa(CO3)2’dir. Diger mineralleri Magnezit (MgCO3), Epsomit (MgSO4.7H2O), Karnolit (K2MgCl4.6H2O), Langbemit (K2Mg2(SO4)3), sabuntaşı ,talk (Mg3Si4O 10H2O)ve mikadır (MgAl2O4). Mg elektroliz yöntemi ile elde edilir. Anhidrit MgCl2 ‘ün 750ºC’ de yakılmasıyla veya kısmı olarak hidrate MgCl2’ ün daha düşük sıcaklıklarda elektrolizi ile elde edilir. Mg ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 A metallerle şiddetli bir şekilde reaksiyona girer. Nemli ortamlarda halojenlerle MgX2 bileşiklerini oluşturur. H ile 570ºC ve 200 atm basınçta MgH2 oluşturur. Yüksek sıcaklıklarla NH3 ile tepkimeye girerek metanol oluşturur. Havda parlak bir alevle yanarak MgO, Mg3N2 meydana getirirler. Mg, bükülebilme, eğilebilme ve kolay şekil alabilme özellikleri nedeniyle uçak sanayide, valiz yapımında, fotoğrafçılıkta, optik malzemelerin yapımında, Berilyum, zirkonyum, uranyum, titanyum eldesin de indirgen olarak kullanılır. Arabaların motor blokları, uçakların yakıt tankları ve iniş takımları Mg alaşımından yapılır. Bu alaşım % 90 magnezyum, % 2-9 alüminyum, % 1-3 çinko ve % 0,2-1 mangan içermektedir. Mg ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Dow yöntemi ile Mg elde edilmesi
Chemistry 140 Fall 2002 Dow yöntemi ile Mg elde edilmesi ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Erimiş MgCl2 ün elektrolizi
Chemistry 140 Fall 2002 Erimiş MgCl2 ün elektrolizi ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 IIA Grubu bileşiklerinin özellikleri IA grubunun özelliklerinden farklıdır. Bazı durumlarda bu farklılık, IIA grubu katyonlarının iyon yükünün daha büyük ve iyon boyutunun daha küçük oluşuna bağlanabilir. Alkali metallerin karbonat, florür ve oksitleri suda çok az çözünürler. IIA grubu elementlerinin diğer karakteristik bir özelliği de hidrat bileşikleri oluşturabilmeleridir (MX2 . 6 H2O) gibi. Halojenürler Grup 2 metalleri doğrudan halojenlerle tepkimeye girerek halojenürleri verirler. Beliryum dışındakiler oldukça iyoniktir. Karbonatlar ve Sülfatlar Grup 2 karbonatları, tıpkı Ca,Sr ve Ba un sülfatları gibi suda çözünmezler.dünyada en cok bilinen mineral , bir kalsiyum minerali olan kirac tasıdır(CaCO3).Kireç taşından saf CaCO3 ceşitli aşmalardan sonra elde edilebilinir. Grup 2 bileşikleri ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Kalsiyum(Ca) Kalsiyum, toprak alkalileri grubundan metalik bir element. Sembolü “Ca”dır. İsmi Latincede “kireç” mânâsına gelen “calx” kelimesinden gelmektedir. İlk defa 1808’de Lumphru Davy tarafından kalsiyum hidroksitten elektroliz yoluyla elde edilmiştir Özellikleri: Metalik kalsiyum gümüş gibi parlaktır. Özgül ağırlığı 1,55 g/cm3tür. 851°C’de erir. 1439°C’de kaynar. Elektriği iyi iletir. Gevrek (kırılgan) olmasına rağmen yumuşaktır. Sertliği sodyum ile alüminyum arasındadır. Haddelenebilir ve dövülebilir. Çekme mukâvemeti 438 kg/cm2dir. Oksidasyon değeri 2+’dır. Atom numarası 20, atom ağırlığı 40,08’dir. Yeryüzünde altı tabiî izotopu bulunmaktadır: 40 Ca, 42Ca, 43Ca, 44Ca, 46Ca ve 48Ca. Dünya üzerindeki kalsiyum elementinin % 97’si Ca40 izotopudur. Sun’î olarak pekçok radyoaktif izotopları elde edilmektedir. Bunlardan birisi Ca45 olup, kemikte kalsiyum kalıntısı üzerinde yapılan araştırmalarda, su tasfiye işlemlerinde, deterjan aktivitesi için ve yüzey ıslanması hâdiseleri üzerindeki çalışmalarda kullanılmaktadır ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Ca-Bulunuşu: Chemistry 140 Fall 2002 Kalsiyum yeryüzünde en bol bulunan beşinci elementtir. Volkanik kayaların % 3-63’ünü teşkil eder. Kimyevî reaktivitesi yüksek olduğundan serbest halde bulunmaz. Yer kabuğunda genellikle karbonat, sülfat, silikat ve fosfat bileşikleri şeklinde bulunur. En çok rastlanan mineralleri kireçtaşı, mermer, kalsit (CaCO3), dolamit (MgCO3 CaCO3), fluorit, fluspat (CaF2) apatit Ca3(PO4)2 Ca(FCl)2, gips (CaSO4.2H2O) ve fosfrittir Ca3(PO4)2. Ayrıca deniz suyunda çözünmüş olarak ve kemiklerde kalsiyum fosfat, kabuklu hayvanların kabuklarında ise kalsiyum karbonat hâlinde bulunmaktadır... Kullanım Alanları: Çelik endüstrisinde O, S, F uzaklaştırmak için kullanılır. CaCO3; tebeşir, mermer, kalsit yapımında, ilaç endüstrisinde diş macunu üretiminde, kozmetik sanayide, çiklet yapımında kullanılmaktadır. Ca(OH)2+Cl2 dan yapılan Ca-hipoklorit beyazlatıcı, dezenfektan mikrop öldürücü olarak kullanılır. Ca(OH)2 kağıt endüstrisinde kullanılır ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

CaCO3 (kireç) Bozulması
Chemistry 140 Fall 2002 CaCO3 (kireç) Bozulması CaCO3 → CaO + CO2 Yanık kireç yada sönmemiş kireç Kireç ocaklarında: Δ CaO + H2O → Ca(OH)2 Sönmüş kireç Kireç söndürme işleminde: ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22 General Chemistry: Chapter 22 Slide 52 of 47

Sarkıt ve dikitlerin oluşumu
Chemistry 140 Fall 2002 Sarkıt ve dikitlerin oluşumu CO2 + H2O → H3O+ + HCO3- Ka = 4.410-7 HCO3- + H2O → H3O+ + CO32- Ka = 4.710-11 ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo CaCO3(s) + H2O(l) + CO2(g) → Ca(HCO3)2(aq) Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Diğer Bileşikler Alçıtaşı, CaSO4·2H2O:
Chemistry 140 Fall 2002 Diğer Bileşikler Alçıtaşı, CaSO4·2H2O: Alçıtaşı ısıtılarak CaSO4·½H2O . Harçsız taş duvarlarda kullanılır. BaSO4 , X-ray görüntülemede kullanılır . Sönmüş kiraç havan topunda kullanılır: CaO çimentodaki suyu tutarak Ca(OH)2 oluşturur. Ca(OH)2 da sonradan CO2 ile reaksiyona girerek CaCO3oluşturur. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22 General Chemistry: Chapter 22 Slide 54 of 47

Chemistry 140 Fall 2002 Sembol: Sr Atom numarası:38 Atom ağırlığı: g/mol Oda koşullarında (25°C 298 K): Gümüşümsü beyaz metalik katı Toprak Alkali metal Adair Crawford ilk olarak 1790 yılında strontianit (SrCO3) mineralini tanımlamıştır yılında ise Humphry Davy tarafından elektroliz yöntemi ile izole edilmiştir. Stronsiyum metali eritilmiş SrCl2 tuzunun elektrolizi ile saf olarak elde edilir. Katot: Sr+2(s) + 2e- = Sr (s) Anot: Cl-(s) = 1/2Cl2(g) + e Diğer bir izolasyon yöntemi ise stronsiyum oksit (SrO) bileşiğinin alüminyum ile indirgenmesidir. 6SrO + 2Al = 3Sr + Sr3Al2O6 Stronsyum ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Grup 2 bileşikleri Oksitler ve Hidroksitler. Beliryum dışındakiler, grup 2 metallerinin oksitlerinin ve hidroksitlerinin tümü bazdır. Kalsiyum hidroksit suda fazla çözünmemekle birlikte en ucuz ticari baz olup, Solvay ve Dow yöntemlerinde oldugu gibi çeşitli alanlarda kullanılır.CaO sönmemiş kirec olarak adlandırır ve kireç taşının kalsine edilmesiyle elde edilir. Sönmüş kirec olarak adlandırılan Ca(OH)2, CaO e suyun etkilemesiyle olusur. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

22-3 Doğal Sudaki İyonlar : Sert Su
Chemistry 140 Fall 2002 22-3 Doğal Sudaki İyonlar : Sert Su Su çökelti verebilecek önemli miktarda iyonlar içeriyorsa, suyun sert olduğundan söz ederiz çeşit sert su vardır: geçici sert su e kalıcı sert su. GEÇİCİ SERT SU bikarbonat iyonu (HCO3-(aq)) içeren sudur. Isıtılırsa, bikarbonat iyonu CO32-, CO2’a dsönüşür ve ortamdaki Mg+2, Mn+2, Fe+3, Ca+2 gibi katyonlarla CaCO3, MgCO3... gibi çökeleği yani ve kazan taşını denilen tortuyu oluştururlar. Geçici sert su , arıtma tesislerinde suya sönmüş kireç katıp metal karbonat çökeltisini süzmekle yumuşatılabilir. KALICI SERT SU Mg+2, Mn+2, Fe+3, Ca+2 , CO32-, SO42- gibi iyonları içerir. Kalıcı sert suyu yumuşatmak için, içerisine Na2CO3 aşırısı katılır oluşan çökelek süzüldüğünde geriye sadece Na+ iyonu içeren yumuşamış su kalır. İYON DEĞİŞTİRME Suyu yumuşatmanın en iyi yollardan biri de iyon değiştirmedir. Sert sudaki istenmeyen Mg+2, Mn+2, Fe+3, Ca+2 , CO32-, SO42- gibi iyonları iyon değiştirici zeolit yapısında reçine türü maddelerle Na+ ,H+, Cl-, OH-gibi zararsız iyonlarla değiştirilerek sular saf su kalitesinde yumuşatılabilir. SERTLİK DERECELERİ 1Fr Sertliği =10 mg/L CaCO3 veya 8,42 mg/L MgCO3’a denktir. 1 Alman Sertliği = 10 mg/L CaO = 7,14 mg/L MgO denktir. ÖRNEK : 50 mL suyun sertliği için 0,01 M EDTA‘dan 8,8 mL sarfedildiğinde bu suyun Fr S.D. =ENFS(1000/10xV) =100x0,01x 8,8 (100/50) = 17,6 (EDTA ile tayinde 1mmol=100 mg CaCO3için 1 mmol EDTA kullanılır.) ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Geçici Sert Su HCO3- iyonu içerir.
Chemistry 140 Fall 2002 Geçici Sert Su HCO3- iyonu içerir. Isıtıldığında CO32-, CO2 ve H2O verir. CO32- çökelti oluşturmak için çok değerlikli iyonlarla reaksiyona girer. (örnek olarak CaCO3, MgCO3) Çok değerlikli iyonlar çökertilerek kireç giderilir ve su yumuşatılmış olur. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22 General Chemistry: Chapter 22 Slide 58 of 47

Chemistry 140 Fall 2002 Kalıcı Sert Su Karbonat’dan farklı olarak önemli konsantrasyonların anyonlarını içerir. Örnek olarak SO42-, HSO4-. Genellikle Ca2+ ve Mg2+ çöktürülmesi ile su yumuşatılır. Bathtub ring, palmitik asitin Mg2+ ve Ca2+ iyonlarının tuzlarından oluşur (normal çözünebilir sabun). ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22 General Chemistry: Chapter 22 Slide 59 of 47

Su Yumuşatma İyon değişimi.
Chemistry 140 Fall 2002 Su Yumuşatma İyon değişimi. İstenmeyen katyonlar; Mg2+ Ca2+ ve Fe3+ , Na+ gibi istenmeyen katyon olmamak için iyon değiştirirler. Reçine yada zeolitler. İyonlar arasındaki yer değiştirme işlemi Na+yerine H+ ile gerçekleşir. Arkasından anyonlar OH- ile yer değiştirir. H+(aq) + OH-(aq) → H2O(l) ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22 General Chemistry: Chapter 22 Slide 60 of 47

SU SERTLİĞİ TAYİNİ proplemler
Chemistry 140 Fall 2002 SU SERTLİĞİ TAYİNİ proplemler Örnek A) 1L’de 550 mg CaO, 325 mg MgO içeren suyun toplam sertliği nedir? Örnek B) Bu suyun 50 ml için 0,15 M Sabun çöz.den ne kadar harcanır? (Ayarlı Sabun Çözeltisi ile tayinde 1 mmol CaCO3 için 2 mmol Sabun kullanılır.) ÇÖZÜM :A) 550 mg/L CaO ➪ 55 Alm.S.D mg/L MgO ➪ 5,6x325/40 = 45,5 Alm.S.D. B) Tp sertlik= 100,5 Alm.S.D = Ssabun*M/2*5,6*1000/V= Ssabun*0,15/2*5,6*1000/50 = 11,96 mL *********************************************************************************** Örnek C : (2*1*2,5)m ebadındaki tankdaki suyun geçici sertliğ 20 FrS.D.dir. Geçici sertlik giderildikten sonra kalıcı sertlik için 2860 g Soda (Na2CO3.10H2O= = 286 g/n) kullanılmıştır. suyun Toplam ve Kalıcı SD nedir? ÇÖZÜM: Tanktaki su 5 ton=5000L olup buna 10 mol ➪ 2 mmol /L soda 200 mg CaCO3’a denk olup 20 Fr S.D. eder. Geçici S.D.= 20 Fr S.D. olduğuna göre Toplam S.D.= 40 eder.  ⇄ ⇌ ⇥ ➔ ➪ ➨ ↔↑↓ ⇅ ∓ ÷ ≠ ∞ ≈≤≥≡ ☰ ∑ ║│ √ ∛ ∜ ∫ ∫ ± ∆ λ Ӯ ϑ π ½ ¼ ¾ α β γ ∂ δ σ ε ζ η θ μ φ ψ ω ƌ ð У Ω Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

22-4 Grup 13 Metalleri: Aluminyum, Galyum, İndiyum ve Talyum
Chemistry 140 Fall 2002 22-4 Grup 13 Metalleri: Aluminyum, Galyum, İndiyum ve Talyum ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 13. Grup Metalleri Alüminyum,Galyum,İndiyum,Talyum En önemlisi Alüminyum’dur. Alüminyum(Al) Gümüşümsü renkte, Atom numarası 13 olan metaldir. Doğada genellikle boksit cevheri halinde bulunur ve oksidasyona karşı üstün direnci ile tanınır. Bu direncin temelinde pasivasyon özelliği yatar. Endüstrinin pek çok kolunda milyonlarca farklı ürünün yapımında kullanılmakta olup dünya ekonomisi içinde çok önemli bir yeri vardır. Alüminyumdan üretilmiş yapısal bileşenler uzay ve havacılık sanayii için vazgeçilmezdir. Hafiflik ve yüksek dayanım özellikleri gerektiren taşımacılık ve inşaat sanayiinde geniş kullanım alanı bulur. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Grup13 Metallerinin Özellikleri ve Kullanışı
Chemistry 140 Fall 2002 Grup13 Metallerinin Özellikleri ve Kullanışı Bu grubun en önemli metali aluminyum dur.en bol bulunan ücüncü element olan aluminyum, yer kabugunun kütlece %8,3 ünü olusturmaktadır.Aluminyum , en cok hafif alaşımların yapımında kullanılır. Aluminyum iyi bir indirgendir, çünü +3 degerlikli iyonuna kolayca yükseltgenir.Aluminyum , metal oksitlerden oksijeni cıkararak aluminyum oksiti olusturur ve diger metal kendi metalik durumuna gecer.bu tepkime TERMİT TEPKİMESİ olarak bilinir. Fe2O3(k) + 2Al(k) → Al2O3(k) + 2Fe(s) Galyum daha cok galyum arsenur elde edilmesinde kullanılır.bu bileşik ışıgı dogrudan elektirige dönüstürebilir. İndiyum düşük eriyen alaşımlarını yapımında kullanılır. Talyum bileşikleri son derce son zehirlidir ve sanayida pek kullanılmazlar. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Alüminyum, yumuşak ve hafif bir metal olup mat gümüşümsü renktedir. Bu renk, havaya maruz kaldığında üzerinde oluşan ince oksit tabakasından ileri gelir. Alüminyum, zehirleyici ve manyetik değildir. Kıvılcım çıkarmaz. Saf alüminyumun çekme dayanımı yaklaşık 49 megapascal (MPa) iken alaşımlandırıldığında bu değer 700 MPa'a çıkar. Yoğunluğu, çeliğin veya bakırın yaklaşık üçte biri kadardır. Kolaylıkla dövülebilir, makinede işlenebilir ve dökülebilir. Çok üstün korozyon özelliklerine sahip olması, üzerinde oluşan oksit tabakasının koruyucu olmasındandır. Al neredeyse sadece 3+ olmalıdır. Al Doğada Bulunuşu Yerkabuğunda bol miktarda (%7,5 - 8,1) bulunmasına rağmen serbest halde çok nadir bulunur ve bu nedenle bir zamanlar altından bile daha kıymetli görülmüştür. Alüminyumun ticari olarak üretiminin tarihi 100 yıldan biraz fazladır. Alüminyum ilk keşfedildiği yıllarda cevherinden ayrıştırılması çok zor olan bir metal idi. Alüminyum rafine edilmesi en zor metallerden biridir. Bunun nedeni, çok hızlı oksitlenmesi, oluşan bu oksit tabakasının çok kararlı oluşu ve demirdeki pasın aksine yüzeyden sıyrılmayışıdır Al’un Özellikleri: ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Al Uygulama Alanları: Dünyadaki kullanımı, hem miktar hem de değer olarak demirden sonra gelir. Saf alüminyumun çekme dayanımı düşük olmakla birlikte, bakır, çinko, magnezyum, manganez, ve silisyum gibi pek çok elementle alaşımlandırılarak mekanik özellikleri geliştirilebilir. Yüksek dayanım/ağırlık oranlarından ötürü alüminyum alaşımları, uçak ve uzay araçlarının vazgeçilmez bileşenleridir. Kullanım alanlarından bazıları: Ulaşım (otomobil, uçak, kamyon, tren vagonları, deniz araçları, vs.) Ambalaj (alüminyum kutular, folyolar, vs.) Su arıtma İnşaat (cam, kapı, duvar, bina, vs.) Dayanıklı tüketim aletleri (cihazlar, mutfak araç gereçleri, vs.) Elektrik iletim hatları (alüminyum, bakırla eşit elektrik iletkenliğine sahip olup onun yarı ağırlığındadır ve fiyatı da daha ucuzdur ) ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Al KULLANILIM YERLERİ Makine imalatı Kendisi manyetik olmamakla birlikte MKM çeliği ve Alnico manyetlerinin yapımında Yüksek safiyette alüminyum (SPA, % % Al) elektronik ve CD lerde Toz haline getirilmiş alüminyum boyalara gümüşümsü renk vermede kullanılır. Alüminyum pulcukları (özellikle ahşap boyamada), astar boyalarına da katılabilir. Böylece kurumayla birlikte alüminyum pulcuklar su geçirmez bir tabaka oluşturur. Anodize edilmiş alüminyumun oksidasyon direnci daha da yüksektir ve inşaat sanayinin pek çok alanında kullanılır. Kolay şekillendirilebilir oluşu ve yüksek ısı iletkenliğinden ötürü, yeni bilgisayarların CPU'larının ısı uzaklaştırıcılarında alüminyum kullanılır. Bakır ısı uzaklaştırıcıları daha küçük olmalarına karşın daha pahalı ve yapımları daha zordur. Alüminyum oksit (alumina), doğada corundum (rubi ve safir) halinde bulunur ve cam yapımında kullanılır. Sentetik rubi ve safir, lazerlerde koherent ışık yapımında kullanılır. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Kullanımı Aluminyum çok önemlidir.
Chemistry 140 Fall 2002 Kullanımı Aluminyum çok önemlidir. En bol bulunan 3. elementtir, dünya kabuğu üzerindeki oranı 8.3% Normalden az ağırlıkta alaşımlara sahiptir. Kolayca Al3+ile oksitlenebilir. 2 Al(s) + 6 H+(aq) → 2 Al3+(aq) + 3 H2(g) 2 Al(s) + 3/2 O2(g) → Al2O3(s) ΔH = kJ Thermite reaksiyon : ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 2 Al(s) + Fe2O3(s) → Al2O3(s) + Fe(s) Prentice-Hall © 2002 Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22 General Chemistry: Chapter 22 Slide 68 of 47

Boksit Alüminyum Taşının Saflaştırılması
Chemistry 140 Fall 2002 Boksit Alüminyum Taşının Saflaştırılması ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ppt Fe(OH)3 with OH- and filter. Make Al(OH)4- acidic with CO2. Precipitated Al(OH)3. Prentice-Hall © 2002 Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22 General Chemistry: Chapter 22 Slide 69 of 47

Chemistry 140 Fall 2002 Alüminyum üretimi ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Alüminum Halojenürler
Chemistry 140 Fall 2002 Alüminum Halojenürler ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Aluminum ve Şap Kristalleri
Chemistry 140 Fall 2002 Aluminum ve Şap Kristalleri ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

In ve Tl Kullanımı ve değerlikleri
Chemistry 140 Fall 2002 In ve Tl Kullanımı ve değerlikleri Indiyum. Az eriyen alaşımlar. Düşük sıcaklıklı transistörler ve fotoiletkenler. Talyum Son derece zehirli. Endüstriyel kullanımı çok az . Tl2Ba2Ca2Cu3O8+x süper iletkenligini 125K’ ya kadar sergiler. In ve Ga ikiside 3+ ve 1+ olmalıdır. Tl ; 1+ ve 3+ olabilir. Tl+ Grup 1’e benzer. [Xe]4f145d106s2 – hareketsiz çift etkisi. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22 General Chemistry: Chapter 22 Slide 73 of 47

22-5 Grup 14 Metalleri: Kalay ve Kurşun
Chemistry 140 Fall 2002 22-5 Grup 14 Metalleri: Kalay ve Kurşun Grup 14 elementlerinin özellikleri grup içinde belirgin şekilde değişir. Grubun altındaki kalay ve kurşun başlıca metalik özelliklerine sahiptirler. Yarı iletken davranış gösteren germanyuma bazen yarı metal denir. Silisyum da yarı iletkendir ve kimyasal bakımdan ametal özellikleri gösterir. Grubun ilk üyeleri olan karbon ametaldir. Kurşun ve Kalay birbirlerine oldukça benzer, her ikisi de yumuşak, dövülebilir ve düşük sıcaklıklarda erirler. Kalay ve Kurşun arasındaki farklardan biri, kalayın yaygın iki kristal şekilde (alfa ve beta) bulunmasıdır. Oysa Kurşun tek bir katı şekilde bulunur. Kurşun başlıca galen, PbS, şekilde bulunur. PbS önce havada ısıtılarak kurşun okside dönüştürülür.daha sonra oksit kok kömürü ile indirgenir ve Pb metali elde edilir. Üretilen kurşunun yarısından fazlası kurşun-asit(akümülatör) bataryasında kullanılır, diğer kullanıldığı yerler, lehim yapımı ve başka alaşımlar, cephane ve radyasyon kalkanıdır. Kalay ve Kurşun belirgin şekilde metaldirler. +2 ve +4 değerlikli olabilirler. Sn’ın  ve  allotrop şekilleri vardır. az düzenli olup < 13o C altında dönüşüm olur (Sn vebası) Germanyum metalsidir. Silisyum, ametal olmasına ragmen yarı iletkendir. Karbon ametaldir. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Table 22.6 Some Properties of Tin and Lead (of Group 14)
Chemistry 140 Fall 2002 Table 22.6 Some Properties of Tin and Lead (of Group 14) ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Kalay, Simgesi Sn atom numarası 50 Latince ismi stannum olup periyodik cetvelin IV-A grubunun 5.Periyodunda yer alır. Gümüşümsü gri renktedir. Havada kolaylıkla okside olmaz, korozyona karşı dirençlidir. Bu özelliğinden ötürü diğer metallerin (korozyondan korumak amacıyla) kaplanmasında kullanılır. Tarihçesi M.Ö yıllarına dayanır. Mısır’da ve Mezopotamya’da bronz alaşımında kalay kullanılmıştır Kalay dövülebilir ve sünek bir metaldir. Kolayca tel ve levha haline getirilebilir. Kuvvetli asitlerden, alkalilerden ve asit tuzlarından etkilenir. Havada ısıtıldığında SnO2 oluşturur. Klor ve oksijenle birleşerek seyreltik asitlerden hidrojeni uzaklaştırır. Oda sıcaklığında dövülebilir olmasına karşın ısıtıldığında kırılganlaşır. Metalik kalaya 100°C’den yüksek sıcaklıklarda halojenler ve hidrojen sülfür etki eder. Sulu hidroklorik ve hidroflorik asit yavaş, hidrobromik ve nitrik asit ise hızlı olarak kalayla reaksiyona girer. Birçok alkali çözeltiler kalaya etki eder. Yiyeceklerdeki organik asitler kalaya etki etmez. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Sn Kullanım Alanları: Üretilen kalayın yaklaşık %40’ı çelik levhaların kaplanmasında kullanılır. Böylece yiyecek ve konserve kapları olan teneke, daldırma veya elektroliz yoluyla elde edilir. Teneke ve sert kalaydan yapılmış süs veya kullanım eşyaları siyah vernikle kaplanarak sıkça kullanılır. Kalay-4-klorür bileşiği özel kaplama, ağartma, duyarlı kâğıt imali işlerinde kullanılır. Makina yağlarının özelliklerinin ıslahında, reaksiyonlarda katalizör olarak, ayna yapımında, sabunlardaki parfümü tesbit etmek için de kullanılır. Kalay-4-oksit seramik sırlarında, tekstilde ve cam üretiminde işe yarar. Kalay-2-klorür kimyasal madde, boya, fosfor, polimer üretiminde indirgeyici olarak ve galvanize edici, ayna sırlayıcı ve yağlama yağlarını temizleyici olarak kullanılır. Kalay sülfat boyamada ve kalay kaplamada kullanılır ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Kurşun, (Lat. plumbum) simgesi Pb ve atom numarası 82 olup IV-A grubu ve 6.Periyotta bulunur. Yumuşak, ağır, zehirleyici, kolay dövülebilen bir metaldir. Yeni kesildiğinde mavimsi beyazdır, ancak zamanla havada oksitlenmesi sonucu mat gri bir renk alır. İnşaat sektöründe ve ayrıca çeşitli pil, mermi, lehim, ve diğer alaşımların yapımında kullanılır. Kararlı elementler içinde en yüksek atom numarasına sahip olandır. Elektrik iletkenliği düşüktür. Korozyona dayanıklı olmasından dolayı aşındırıcı sıvıların (örneğin, sülfürik asit vb.) depolanmasında kullanılır. Az miktarda antimon veya diğer metallerle alaşımlandırılarak sertlik değeri yükseltilebilir ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Pb Kurşun cevherleri yer altından kazma, patlatma, kırma ve öğütme aşamalarından geçirilerek çıkarılır ve daha sonra ekstraktif metalurji yöntemleriyle işlenirler. Köpük flotasyonu prosesi, kurşunun, beraberinde bulunan kaya ve toprak parçalarından ayrılarak, %65-80 Pb içeren bir konsantrede toplanmasını sağlar. Kurşun konsantresi kurutulduktan sorna pirometalurjik işlemlerle önce sinterlenir ve sonra da %97 Pb içerecek şekilde ergitilir. Ürün aşamalı bir şekilde soğutularak, kurşundan daha hafif empüritelerin (safsızlıklar) dross tabakası oluşturacak şekilde yüzeyde toplanması ve uzaklaştırılmaları sağlanır. Ergimiş kurşun bulyonunda kalan empüritelerin de bir sonraki aşamada, üzerinden hava geçirilen bir ergitme işlemiyle curuf fazında toplanarak ayrışmaları ve kurşunun safiyetinin de %99.9 a çıkması sağlanır. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Pb Kullanım Alanları: Sanayiinin vazgeçemediği metallerden birisi olan kurşun piyasada; ham kurşun, rafine kurşun ve antimonlu kurşun olmak üzere üç değişik bazda işlem görür. Kurşun ve ürünlerinin başlıca kullanım alanları şöyle sıralanabilir: Otomotiv ve makina imalat sanayii: akümülatör ve otomobil, çeşitli makina ve cihaz üretimi, İnşaat: kaplama, kurşun boru, tesisat malzemesi, kurşun yünü yapımında, Savunma sanayii: mermi çekirdeği ve muhtelif silah ve araç gereç imalatı için alaşım olarak, Ambalaj sanayii: paket mühürü kurşunu, muhtelif ambalaj malzemesi imalatında, Matbaacılık: matbaa harfleri imalatı ve kalıp yapımında, Kimya sanayii: kurşun oksit, kurşun kromat, bazik kromat, üstübeç, toz kurşun gresi, kurşun borosilikat üretiminde, Diğer: aside dayanıklı depo içi kaplamaları, titreşim önleyici bloklar, X-ışınlarından korunma amaçlı araç gereçler, lehim olarak, anot olarak, av saçması yapımında. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Grup 13 Sn- Pb OKSİTLERİ ve HALOJENÜRLERİ
Chemistry 140 Fall 2002 Grup 13 Sn- Pb OKSİTLERİ ve HALOJENÜRLERİ OKSİTLER Kalay başlıca iki oksit, SnO ve SnO2 oluştururlar. SnO havada ısıtılarak SnO2 ye dönüştürülebilir. SnO2 çok serttir (Mücevher törpüsü). Kurşun birkaç oksit oluşturur ve bu oksitlerin kimyası tam belli değildir. PbO, litharge, sarı (seramik,çimento,piller). PbO2, kırmızı-kahverengi(kibritler, aküler). Pb3O4, (2PbO+PbO2) MİNYUM kırmızı-kurşun olarak bilinir, karışık oksittir, (kırmızı renkli SÜLYEN BOYA Pb3O4’dan yapılır metal-koruyucu boyadır.). HALOJENÜRLER Kalayın klorürleri (SnCl2 , SnCl4 ) sanayide önemli kullanıma sahiptirler. SnCl2 iyi bir indirgendir ve sulu çözeltide Fe(III)ü Fe(II) ye indirgeyerek demir cevherinin kantitatifi analizinde kullanılır. SnCl4,Sn ile Cl2 un doğrudan tepkimesi ile oluşur. SnF2 Diş macunları için Anti-çürük katkı maddesidir ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Chemistry 140 Fall 2002 Kurşun Zehirlenmesi Kurşunun tesisatçılık sistemlerinde, kap-kacak yapımında ve boyamasında ve gaz katkılarında çok yaygın bir kullanımı vardır. Pb, insan metabolizmasının işleyişini bozar. Hafif zehirlenme: Sinirlilik ve depresyon. Ağır zehirlenme: Sinir, beyin ve böbrek hasarları. ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22 General Chemistry: Chapter 22 Slide 82 of 47

Özel Konu: Galyum Arsenür
Chemistry 140 Fall 2002 Özel Konu: Galyum Arsenür . ⇄ ⇌   ‾ + ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≡ ≈ Δ∇ δ π σ υ λ α β  γ Ў ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

9-12-14-17-19-31-35-39-41-45-49-51-57-61-65-69 -71-73-75- 83-105-106
Chemistry 140 Fall 2002 Öncelikle konu içinde verilmiş olan 1 adedi çözülmüş 2 adedi çözülecek örnek sorular üzerinde titizlikle durulması tavsiye edilir. Sınav soruları genellikle onlardan seçilecektir. Konunun daha iyi anlaşılması açısından konunun sonunda yer alan aşağıdaki sorulara da bakılırsa iyi olur. BU KONUYA AİT SLAYTLARI HAZIRLAYAN - ALİ TAŞDEMİR’E TEŞEKKÜRLER  ⇄ ⇌ ⇥ ➔ ➪ ➨ ↔↑↓ ⇅ ∓ ÷ ≠ ∞ ≈≤≥≡ ☰ ∑ ║│ √ ∛ ∜ ∫ ∫ ± ∆ λ Ӯ ϑ π ½ ¼ ¾ α β γ ∂ δ σ ε ζ η θ μ φ ψ ω ƌ ð У  ⇄ ⇌ ⇥ ➔ ➪ ➨ ↔↑↓ ⇅ ∓ ÷ ≠ ∞ ≈≤≥≡ ☰ ∑ ║│ √ ∛ ∜ ∫ ∫ ± ∆ λ Ӯ ϑ π ½ ¼ ¾ α β γ ∂ δ σ ε ζ η θ μ φ ψ ω ƌ ð У Ω SON Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 22

Bölüm 22: Baş Grup Elementleri I: Metaller

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "Bölüm 22: Baş Grup Elementleri I: Metaller"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

Bölüm 22: Baş Grup Elementleri I: Metaller

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "Bölüm 22: Baş Grup Elementleri I: Metaller"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim