EKT ENDİKASYONLARI Uz. Dr. M.Tarık Kutlar.

... konulu sunumlar: "EKT ENDİKASYONLARI Uz. Dr. M.Tarık Kutlar."— Sunum transkripti:

1 EKT ENDİKASYONLARI Uz. Dr. M.Tarık Kutlar

2

3 EKT Kullanımı - Güncel Bakış...
Günümüzde EKT en etkin tedavi seçeneklerinden biri. Ender olarak ilk sıra tedavi. Genelde ilaca yetersiz yanıt alındığında kullanılır. “Endikasyonlar” konusunda dünya çapında tam bir görüş birliği yok.

4 EKT Kullanımı - Güncel Bakış...
Hakim görüş; EKT’nin öncelikle diğer tedavi seçenekleri tüketildiğinde (yeterli oranda kullanıldığında ve etkisiz kaldığında)* ve/ veya durumun yaşamı tehdit ettiği düşünüldüğünde, şiddetli semptomların hızla ve kısa süreli düzeltilmesi amacıyla kullanılması yönünde* Yanı sıra, diğer tedavi seçeneklerine kıyasla EKT’nin daha etkin olduğunun klinik verilerle ortaya konduğu çeşitli diğer durumlarda da önerilmekte *NICE

5 EKT - Temel İlkeler... EKT endikasyonu açıkça belgelenmeli. Bireysel temelde bu tedavinin hastaya olası yarar ve riskleri ayrıntılı biçimde tanımlanmalı. Bilgilendirilmiş onay: hasta ile bu tedavinin tartışıldığı belgelenmeli EKT hastanın tercihi olsa da, risk/ yarar değerlendirilmeli onay verme kapasitesi olmadığında, yasal vasi ya da hasta bakımını üstlenen kişi bilgilendirilerek onay alınmalı herhangi bir yakınına ulaşılamadığı ve acil tedavi gereken durumlarda iki psikiyatri uzmanının kararı belgelenmek koşulu ile EKT uygulanabilir. EKT endikasyonu tartışmalı olduğunda bağımsız bir görüş daha alınmalı Gebeler, yaşlılar ve gençlerde EKT’nin riskleri artabileceğinden uygulamada daha dikkatli olunmalı ve ek önlemler alınmalı

6 EKT ENDİKASYONLARI Tanıya Dayalı
Majör depresif epizod (unipolar, bipolar ve karma) Mani Mikst afektif tablolar Katatoni Afektif semptomları belirgin şizofreni Şizoafektif bozukluk Diğer nöropsikiyatrik bozukluklar

7 EKT ENDİKASYONLARI Hastalık Sürecine Dayalı
Hızla düzelme gerektiren durumlar: intihar eğilimi malnütrisyon katatoni ajitasyonlu ağır psikoz Diğer tedavilerin daha riskli olduğu düşünülen durumlar: yaşlılarda gebelikte Hasta EKT’yi tercih ettiğinde

8 Major Depresyon APA / RCP Rehberleri
ENDİKASYONLAR APA RCP Akut suisidalite + 1 Psikotik özellikler Ağızdan sıvı ve gıda alımının az/ olmaması gibi depresyon komplikasyonlarına bağlı olarak hızla bozulan fiziksel durum İlaç tedavisine zayıf yanıt öyküsü EKT’ye iyi yanıt öyküsü Hastanın tercihi İlaç tedavisi risklerinin EKT risklerinden fazla olması (özellikle tıbbi yönden kırılgan ya da yaşlı hastalarda) Katatoni Hızlı yanıt gereksinimi Psikomotor retardasyon/ stupor tedaviye dirençli depresyon 2 ilaç tedavisi ile ağır yan etkiler gelişmesi yeterli ilaç tedavisine rağmen tıbbi ya da psikiyatrik durumda bozulma tedaviye rağmen sosyal iyileşme olmaması 2 / 3

9 Major Depresyon EKT Klinik Uygulama El Kitabı

10 Mani APA İntihar düşüncelerini gerçekleştirme riskinin yüksek olduğu akut suisidalite Psikotik özellikler Ağızdan sıvı ve gıda alımının az/ olmaması gibi mani komplikasyonlarına bağlı olarak hızla bozulan fiziksel durum İlaç tedavisine zayıf yanıt öyküsü EKT’ye iyi yanıt öyküsü Hastanın tercihi Standart antimanik tedaviye ilişkin risklerin EKT risklerinden fazla olması (özellikle tıbbi yönden kırılgan ya da yaşlı hastalarda) Katatoni Aşırı ve süregen ajitasyon Manik deliryum NICE Yaşamı tehdit eden durumlar dışındaki kullanımını kısıtlamakta İlk sıra tedavi olmamak kaydıyla yalnızca belli bazı manik sendromların sınırlı kategorilerinde kullanılması önerilmekte

11 Mani EKT Klinik Uygulama El Kitabı

12 Şizofreni APA Şizofrenide EKT’ye iyi yanıt lehine olan özellikler:
Ani/ yakın zamanda başlamış pozitif semptomlar Katatoni EKT’ye iyi yanıt öyküsü RCP Yalnızca klozapinin etkisiz kaldığı ya da tolere edilemediği, tedaviye dirençli olgularla sınırlamakta Şizofrenide idame tedavisi olarak EKT kullanımını önermemekte NICE Şizofrenide EKT’nin genel kullanımını önermemekte

13 Şizofreni EKT Klinik Uygulama El Kitabı

14 Diğer Psikotik Bozukluklar EKT Klinik Uygulama El Kitabı

15 Diğer Nöropsikiyatrik Bzk. ve EKT
Çoğu veriler olgu bildirimi ve klinik deneyimlere dayalı Katatoni: LC ve LC-NMS ayırıcı tanısı yapılamadığında ilk sıra tedavi NMS: Antipsikotikler KE olduğunda, ve NMS tedavisinde

16 Diğer Nöropsikiyatrik Bzk. ve EKT
Epilepsi: EKT nöbet eşiğini yükseltir, süreyi kısaltır, antikonvülzandır. Refrakter epilepsi ve epilepsiye bağlı mental boz. tedavisinde Parkinson hastalığı: Motor (on-off fenomeni) ve afektif semptomlar EKT’ye iyi yanıt verir. EKT etkisi geçicidir  idame EKT (?)

17 Diğer Nöropsikiyatrik Bozukluklar EKT Klinik Uygulama El Kitabı

18 EKT için kesin kontrendikasyon yoktur.
“Görece kontrendikasyonlar” varlığında bile uygulanabilir. EKT genel anestezi altında uygulanan girişimlerin en az riskli olanıdır.

19 EKT’de Riskin Arttığı Durumlar
Yer kaplayan serebral lezyon İntrakraniyal basınç artışı Yakın geçmişte myokard enfarktüsü Yakın geçmişte serebrovasküler hastalık Anevrizma Retina dekolmanı Feokromasitoma

20 Risk - Yarar Dengesinin Değerlendirilmesi
Psikiyatrik hastalığın şiddeti ve bireye oluşturduğu riskler, Psikiyatrik hastalığın EKT’ye yanıt verme olasılığı, EKT’nin tıbbi riskleri ve bunların ne ölçüde azaltılabileceği ya da kontrol edilebileceği, Alternatif tedavi seçenekleri, bu tedavilere yanıt olasılığı ve bunların istenmeyen etkileri, Kişinin herhangi bir tedaviyi kabul etmemesi durumunda olası sonuçlar.

21 Kaynaklar Kaynaklar Kaynaklar Kaynaklar
American Psychiatric Association Task Force on Electroconvulsive Therapy. The Practice of Electroconvulsive Therapy. 2nd edition. Washington, DC, American Psychiatric Press, 2001. World Psychiatric Association – Consensus Statement of the Use and Safety of ECT, 2003. Chanpattana W, Chakrabhand ML, Kongsakon R, Techakasem P, Buppanharun W. Short-term effect of combined ECT and neuroleptic therapy in treatment-resistant schizophrenia. Journal of Electroconvulsive Therapy 1999; 15:129–139. Chanpattana W, Chakrabhand ML, Buppanharun W, Sackeim HA. Effects of stimulus intensity on the efficacy of bilateral ECT in schizophrenia: a preliminary study. Biological Psychiatry ;48:222–228. Freeman C (ed). The ECT Handbook. The Second Report of the Royal College of Psychiatrists’ Special Committee on ECT. London, Royal College of Psychiatrists, 1995. Swoboda E, Conca A, Konig P, Waanders R, Hansen M. Maintenance electroconvulsive therapy in affective and schizoaffective disorder. Neuropsychobiology 2001; 43:23–28. Kramer BA. ECT in elderly patients with schizophrenia. American Journal of Geriatric Psychiatry 1999; 7:171–174. Wengel SP, Burke WJ, Pfeiffer RF, Roccaforte WH, Paige SR. Maintenance electroconvulsive therapy for intractable Parkinson’s disease. American Journal of Geriatric Psychiatry 1998; 6:263–269. Aarsland D, Larsen JP, Waage O, Langeveld JH. Maintenance electroconvulsive therapy for Parkinson’s disease. Convulsive Therapy 1997; 13:274–277. Lisanby SH, Bazil CW, Resor SR, Nobler MS, Finck DA, Sackeim HA. ECT in the treatment of status epilepticus. Journal of Electroconvulsive Therapy 2001; 17:210–215. The ECT Handbook 2005 (Second edition), The Third Report of the Royal College of Psychiatrists’ Special Committee on ECT. Chapter I: The place of ECT in contemporary psychiatric practice - The Consensus Group Affiliated to the Special Committee. NICE (2003) Guidance on the Use of Electroconvulsive Therapy. Technology Appraisal 59. London: NICE. Available at Monroe RR (1990) Maintenance electroconvulsive therapy. Psychiatr Clin North Am 14, Reference in: ECT Manual Licensing, Legal Requirements and Clinical Practice Guidelines. Aged, Community and Mental Health Division, Victorian Government Department of Human Services. Melbourne, Victoria January 2000. Roose SP, Glassman AH, Walsh BT, Woodring S, Vital-Herne J. Depression, delusions, and suicide. Am J Psychiatry 1983; 140: Kaynaklar Kaynaklar Kaynaklar Kaynaklar