TİCARİ İŞLETME HUKUKU Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR

... konulu sunumlar: "TİCARİ İŞLETME HUKUKU Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR"— Sunum transkripti:

1 TİCARİ İŞLETME HUKUKU Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği-Ders Notları Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011

2 TİCARET HUKUKU Ticaret Hukuku, ticari faaliyetleri düzenleyen bir özel hukuk dalıdır. Ticari nitelik taşıyan hükümlerin bir araya gelmesiyle oluşan kurallardan oluşmaktadır. Geniş anlamda; sadece Ticaret Kanunun içerisinde yer alan hükümler değil, özellikle Borçlar Kanunu, İcra İflas Kanunu gibi kanunlarda yer alıp ticari olaylara uygulanabilen hükümlerde ticari nitelik taşır ve ticaret kanunun kapsamına dahildir. Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011

3 Ticaret Hukukunun konu ve kapsamını belirlemede kullanılan sistemler
Ticaret Hukukunun düzenlenmesinde kullanılan dört ayrı sistem mevcuttur: Subjektif Sistem (tacir) Objektif Sistem (ticari işlem) Modern Sistem (ticari işletme) Karma Sistem Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011

4 Subjektif Sistem(tacir)
Ticari işlemin sujesi olarak tacirden hareket eder Bu sistemde ticaret hukuku, bir tacirler hukukudur. Tacirin yaptığı iş ticari iş, tacirlerle ilgili davalar ticari dava, tacirlerle ilgili hükümler ticari hüküm niteliğindedir. Ticaret hukukunun gelişimi içerisinde ilk ortaya çıkan sistem 1681 tarihli Fransız Kara ve Deniz Ticareti Emirnameleri 1897 tarihli Alman Ticaret Kanunu Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011

5 Objektif Sistem(Ticari İş)
Ticari işlemin sujesi olarak ticari işten hareket eder Bu sisteme göre, ticaret hukuku ticari işlemlere uygulanan hukuk dalıdır İşlemin tarafının tacir olup olmadığı önemli değildir 1807 tarihli Fransız Ticaret Kanunu Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011

6 İşletme Sistemi(Ticari İşletme Sistemi-Modern Sistem)
20.yy da ortaya çıkmıştır Bu sisteme göre Ticaret hukukunun konu ve kapsamını belirlemede “tacir” ve “ticari iş” belirleyici olamaz Hareket noktası ticari işletme kavramıdır 1942 tarihli İtalyan Medeni Kanunu Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011

7 Karma Sistem(Birden fazla sistem)
Ticaret hukukunun konu ve kapsamını belirlemede tek sistemin yeterli olmadığını benimseyen sistem Farklı ağırlıkta olmakla birlikte tacir, ticari işlem ve ticari işletme kavramlarından ayrı ayrı yararlanır Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011

8 Türk Ticaret Hukukunun Benimsediği Sistem
1926 tarihli Ticaret Kanununun benimsediği sistemin hangisi olduğu hususunda görüş birliği yoktur. Bazı yazarlar--- Objektif sistem Hakim Görüş--- Karma Sistem 1956 tarihli 6762 sayılı Eski Ticaret Kanunu benimsediği sistemin hangisi olduğu hususu tartışmalı Bazı yazarlar(İmregün, Karayalçın)—ticari işletme sistemi Bazı yazarlar (Domaniç, Ayhan)--- karma sistem 6102 sayılı Yeni Ticaret Kanunu Ticari işletme ağırlıklı karma sistem denilebilir (Karahan) Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011

9 TİCARET HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ
Ticaret hukuku, özel hukukun diğer dallarından bağımsız olmakla kalmamış, hukuki ilişkileri düzenleme biçimi açısından da farklı uygulama şekilleri getirmiştir. Ticaret hukukunun özellikleri şu şekilde sıralanabilir: Ticari örf ve adetlerin uygulanması Şekilcilik Korumacı yaklaşımın benimsenmesi Hukuki görünüşe itibar edilmesi Müteselsil sorumluluk getirilmesi Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011

10 TİCARET HUKUKUNUN TARİHÇESİ
Eski Çağ Orta Çağ Yakın Çağ ve Kanunlaştırma Hareketleri Modern Çağ Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011

11 TİCARET HUKUKUNUN DALLARI
Ticaret Hukukunun dalları şunlardır: Ticari İşletme Hukuku Şirketler Hukuku Kıymetli Evrak Hukuku Taşıma Hukuku ( Yeni TTK 4. Kitap) Deniz Ticareti Hukuku Sigorta Hukuku Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011

12 TİCARET HUKUKUNUN DÜZENLENİŞİ
Ülkemizde 1850 yılına kadar ticaret hukuku alanını düzenleyen ayrı bir kanun çıkarılmamıştır. Ticari işlere yönelik olarak Ülkemizde çıkarılan ilk kanun, 1850 tarihli Ticaret Kanunu (Kanunname-i Ticaret)’tir (Fransız TK) 845 sayılı Ticaret Kanunu (1926, karma) 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu (1956, Alman/İsviçre) 6102 sayılı Yeni Ticaret Kanunu (Kabul tarihi Genel Yürürlülük tarihi ) Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011

13 TİCARET HUKUKUNUN KAYNAKLARI
Ticaret hukukunun kaynakları, yazılı kaynaklar ve yazılı olmayan kaynaklar olmak üzere ikiye ayrılır: Yazılı Kaynaklar Kanunlar (TTK, ÇekK, TİRK, SPKan,. vs.) Tüzükler (Ticaret Sicili Tüzüğü vs) Yönetmelikler Yazılı Olmayan Kaynaklar Ticari örf ve adetler Ticari teamüller Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011

14 TİCARİ İŞLETME HUKUKU Ticari İşletme Hukuku, Ticaret Hukuku’nun alt dallarından biri olup, ticari hayatın temel kural ve kavramlarını inceler. Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011

15 KONULARI Ticari işletme kavramı Ticari iş ve hükümler
Tacir ve tacir yardımcıları Ticaret sicili Ticaret unvanı, işletme adı ve marka Haksız rekabet Ticari defterler Cari hesap vs. Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011