DUYULAR.

... konulu sunumlar: "DUYULAR."— Sunum transkripti:

1 DUYULAR

2 DUYULAR Dış ortamdaki değişiklikleri algılayabilmek
için gereken organlardır.

3 1-TAT DUYUSU VE DİL dilin özellikleri *Tat almaya konuşmaya,besinleri karıştırmaya yarar. *Tat alabilmek için maddelerin suya karışmış olması gerekir. *Tat alma,tat tomurcuklarıyla olur.( mantar,çanak ve yaprak şekillerinde görülür) *Dört çeşit tat alma duygusu vardır.(tatlı;dilin ucunda,tuzlu;dilin ucunun yanlarında,acı; dilin arka tarafında,ekşi;dilin yanlarında hissedilir) *Tadın alınmasında;koku,soğukluk ve sıcaklık,maddenin suda erimesi önemlidir.

4 KOKUALMA DUYUSU VE BURUN:
*Koku alma alanı burun boşluğunun üst kısmındaki sarı bölge sayesinde sağlanır. *Sarı bölgede çok miktarda koku sinir almaçları bulunur. *Koku maddesi burundaki mukus yardımıyla erir ve koku hissedilir. *Koku duyusu çabuk yorulur. *Burun solunan havanın ısınmasını ve temizlenmesini de sağlar.

5 3- DOKUNMA DUYUSU VE DERİ
Derinin görevleri: 1-Koruyucudur(mikroplara ,güneşe ve mekanik etkilere karşı) 2-Solunuma yardım eder. 3-Boşaltıma yardım eder. 4-Vücut ısısını ayarlar. 5-Dokunma duyusunu alma

6

7 Derinin yapısı: a)üst deri: (epidermis) -Korun tabakası: Keratinleşmiş yassı ve ölü hücrelerden oluşmuştur.Mekanik etkilere karşı koruyucudur. -malpighi tabakası Canlı hücrelerden oluşur.Melanin pigmenti bulundurur. b)alt deri:(dermis) sinirler,ter bezleri,kıl kökleri,elastik ve kollogen lifler,kan damarları,yağ bezleri,duyu almaçları bulundurur.

8 4-GÖRME DUYUSU VE GÖZ. GÖZ
4-GÖRME DUYUSU VE GÖZ. GÖZ Işık almak için özelleşmiş duyu almaçları vardır. Görmeyi sağlayan yapılar;göz merceği,sinirler,ışık almaçları Gözü koruyan yapılar; kaşlar,kirpikler,göz kapakları,gözyaşı bezleri,yağ bezleri,kaslar,kafatası kem. .

9 Gözün yapısı: Dıştan içe üç kısımdan oluşmuştur. Sert tabaka:(Sklera) Gözün beyaz kısmıdır.Ön tarafta saydamlaşıp şişkinleşere kornea(saydam tabaka)yı oluştur. Damar tabaka:(koroid) Gözü besleyen kan damarlarını bulundurur . İris(gözün renkli kısmı) ve göz bebeğini oluşturmuştur. Göz bebeğinin arkasında göz merceği bulunur *mercekle iris arasında arka oda,mercekle kornea arasında da ön oda bulunur.

10 Ağ tabaka(retina) göz sinirleri ve ışık almaçları(çubuk ve konik hücreler)bulundurur renkleri algılayanlar konik hücreler, siyah-beyaz algılayanlar çubuk hücreler, görme ağ tabakasındaki sarı beneğin üzerine ışığın düşmesiyle sağlanır ağ tabakadaki sinirlerin çıkış noktasına kör nokta denir

11

12 görme olayı: cisimden gelen ışınlar göz bebeği ve merceği
retina ters görüntü almaçlar impuls görme merkezi(beyinde)

13 göz kusurları Miyopluk: uzağı görememektir gözün önden arkaya çapının uzun yada göz merceğinin şişkin olmasıyla ortaya çıkar. kalın kenarlı merceklerle görme düzeltilir. Hipermetropluk Yakını görememektir. Gözün önden arkaya çapının kısa yada göz merceğinin ince olmasıyla ortaya çıkar. İnce kenarlı merceklerle görme düzeltilir.

14 Astiğmatizm Cisimleri karışık ve bulanık görmektir.
Saydam tabakada ya da mercekte olan kavislenmeler nedeniyle ortaya çıkar. silindirik merceklerle görme düzeltilir. Prespitlik yakını görememektir. Yaşlanma nedeniyle göz merceğinin esnekliği kaybolunca ortaya çıkar İnce kenarlı merceklerle görme düzeltilir.

15 Şaşılık Gözlerin farklı eksenlere bakmasıdır.
Göz kaslarının uzun ve ya kısa olmasıyla ortaya çıkar. ameliyatla düzeltilir. Göz tansiyonu ön ve arka oda sıvılarının dengesinin bozulan basınçın artmasıyla ortaya çıkar.

16 5-İŞİTME DUYUSU VE KULAK
Kulak üç bölümden oluşmuştur. 1-Dış kulak Kulak kepçesi ve dış kulak yolu 2-Orta kulak Kulak zarı,(dış kulak ve ota kulak arasında) ekiç,örs ve özengi kemikleri(kemik köprü) oval pencere(ota kulak ve iç kulak arasında) yuvarlak pencere (oval pencerenin altında)

17 3-İç kulak Tulumcuk ve kesecik(içinde denge sağlayan otolit kristalleri ,almaçlar bulunur.) bulunur Yarım daire kanalları(denge sağlar) Salyangoz(kohlea):üç kanaldan oluşur; a)Vestibular kanal oval pencereye bağlıdır.Perilenf sıvısı bulundurur. b)Kohlear kanal Ortada bulunur.endolenf sıvısı ve içinde işitmeyi sağlayan korti organı vardır. Almaçlarda bulunur. c)Timpanik kanal Yuvarlak pencereye bağlıdır.Perilenf sıvısı bulundurur.0

18 İŞİTME OLAYI Titreşim Kulak zarı kemik köprü perilenf endolenf
beyin korti

19

20 HORMONAL DÜZENLEME

21 Hormonlar; *Endokrin bezler tarafından salgılanırlar *Görevi belli organların çalışmalarını düzenlemektir. *Bir hormona tepki gösteren organa Hedef organ denir. *Vücut bütünlüğü ve iç dengeyi(homeostasi) sağlar. *Fazla ve ya az salgılanmaları hastalıklara neden olur.

22 A-BİTKİSEL HORMONLAR Oksin: bitkinin boyuna büyümesini sağlar,güneşe yöneltir,az salgılanırsa yaprak döktürür. Çekirdeksiz meyve oluşumunu sağlar,İlkbaharda kambiyumun gelişimini sağlar. Giberalin Gövde uzaması ve meyve büyümesini sağlar.Tohum çimlenmesini uyarır

23 Sitokinin Tomurcuk gelişmesini ve hücre büyümesini uyarır.
Etilen Tohum çimlenmesi,meyve olgunlaşmasını sağlar. Absisik asit Ortam uygun değilse tohum çimlenmesini durdurur

24 B-İNSANDA ENDOKRİN BEZLER VE HORMONLAR ENDOKRİN BEZLER
1HİPOFİZ (önlophormonları;somatotropin,TSH,ACTH,LH,FSH,LTH) 2-TİROİT (tiroksin ve kalsitonin) 3-PARATİROİT (parathormon)

25 4-BÖBREKÜSTÜBEZLERİ (Kabuktansalgilananlar;kortizol,aldosteron,Adrenal eşey hormonları) (öz bölgesindensalgılananlar;adrenalin,nöradrenalin) 5-EŞEYSEL BEZLER (Yumrtalıktan;ostrojen ve progesteron, Testislerden;testesteron) 6-PANKREAS(insülin ve glukagon)

26

27 ENDOKRİN KONTROL MEKANİZMASI
CANLIDA BAZI FAALİYETLER BİRDEN FAZLA HORMONUN ETKİLEŞİMİ İLE DÜZENLENİR. ÖRN:GLİKOZUN İNSÜLİN VE GLUKAGON İLE DÜZENLENMESİ VEYA BİR HORMONUN AZALMASIYLA BAŞKA BİR HORMONUN SALGI LANMASI

28 1-FEED-BACK MEKANİZMASI:
İKİ ENDOKRİN BEZİN KARŞILIKLI ETKİLEŞİMİYLE KANDAKİ HORMON MİKTARININ AYARLANMASI ÖRN:HİPOFİZ HORMONU FSH İLE TESTİS HORMONU TESTESTERON ARASINDAKİ İLİŞKİ.

29 2-İÇ DENGE “HOMEOSTASİS”
VÜCUTTA SİNİR VE ENDOKRİN SİSTEMİN BİRLİKTEÇALIŞMASI DOKU VE HÜCRELERE YETERLİ OKSİJEN VE BESİN GİTMESİ YA DA ARTIKLARIN UZAKLAŞTIRILMASI SAĞLANIR. BÖYLECE BİR İÇ DENGE(HOMEOSTASİS)SAĞLANIR.