OBEZİTE EPİDEMİYOLOJİSİ Prof. Dr. Hüsrev Hatemi

... konulu sunumlar: "OBEZİTE EPİDEMİYOLOJİSİ Prof. Dr. Hüsrev Hatemi"— Sunum transkripti:

1 OBEZİTE EPİDEMİYOLOJİSİ Prof. Dr. Hüsrev Hatemi

2 Obezite Tanımı Obezite yağ kitlesinin mutlak kitle olarak veya göreceli oranının artmasıdır. Yağın fazla bulunmasında vücut ağırlığının artması zorunlu değildir.

3 Obezite Değerlendirilmesi
Vücut Ağırlığı (kg) Beden kitle indeksi Boy karesi (m2) < zayıf normal toplu obez Ağır obez

4 ABD de Erişkinlerde Obezite ve Diabet Sıklığı (Mokdad et al
ABD de Erişkinlerde Obezite ve Diabet Sıklığı (Mokdad et al. JAMA 286: 1195,2001) Yaş Grupu Obezite % (SE) Diabet % (SE) 18-29 13.5 (0.33) 1.9 (0.13) 30-39 20.2 (0.36) 3.8 (0.18) 40-49 22.9 (0.41) 5.8 (0.27) 50-59 25.6 (0.47) 10.9 (0.37) 60-69 22.9 (0.50) 14.5 (0.44) 70 15.5 (0.41) 14.9 (0.42)

5 ABD de ırklara göre obezite ve diabet dağılımı (JAMA 286: 1195, 2001)
Irk Obezite % (SE) Diabet % (SE) Beyaz 18.5 (0.17) 6.6 (0.11) Siyah 29.3 (0.59) 11.1 (0.39) Hispanik 23.4 (0.77) 8.9 (0.59) Diğer 12.0 (0.68) 6.7 (0.65)

6 Yerel Belediyeler İl Sağlık Müdürlükleri İşbirliği ile...
KALP HAFTASI Yerel Belediyeler İl Sağlık Müdürlükleri İşbirliği ile...

7 KALP HAFTASI 9-16 Nisan tarihlerinde düzenlenen “Kalp Haftası” boyunca Knoll Alman, Çorlu Trabzon Gebze Ordu Kayseri Sivas Samsun Tokat Giresun Amasya “Hipertansiyon ve Obezite Tarama Proğramı” etkinliğini gerçekleştirdi.

8 OBEZİTE EPİDEMİYOLOJİSİ
Son 10 yılda obezite birçok batı ülkesinde % arasında prevalans artışı göstermiştir. Danimarka rakamlarına göre arasında obezite, kadınlarda azalmış, erkeklerde artmıştır. ABD’da arasında obezite ancak hafif şekilde artmış iken, arasında, dikkat çekici bir artış göstermiştir.

9 OBEZİTE VE EPİDEMİYOLOJİSİ (ABD, 1955)
Birleşik Amerika’da her beş kişinin biri, olması gereken vücut ağırlığı üzerindedir. Gallup Enstitüsüne göre, yaş arasında bir şahısta, ideal ağırlığın 5 kg üzerinde oluşun sebep olduğu mortalite artışı % 8’dir. Bu fazlalık 15 kg olursa mortalite artışı %28, fazlalık 25 kg ise, mortalite artışı % 56’dır. Kaynak: Lawrence Carey. The Medical Clinics of North America Kasım 1995

10 OBEZİTE EPİDEMİYOLOJİSİ (George Bray Los Angeles 1987)
Vücut kitle indeksinin 95 persentilinde olanlar ve aşanlar dikkate alınırsa, ABD’de erkeklerin % 5.8’i kadınların % 27.1’i obezdir. Başka bir istatistiğe göre ABD’de kadınların % 27.1’i erkeklerin % 24.2’si obezdir. Birleşik Amerika’da, toplu olanların (BMI 25-30) oranı % 30, BMI 30’u geçenlerin oranı % 12’dir.

11 OBEZİTE EPİDEMİYOLOJİSİ (TÜRKİYE)
Kırsal bölgede (Çubuk Sağlık Ocağı) erkeklerin %23’ü obez, % 23’ü hafif şişman, % 43.5’i normal, % 10.2’si zayıftır. Çubuk’ta kadınların % 53.6’sı obez, % 24.9’u hafif şişman, % 22’si normal, % 0.9’u zayıftır. 35-64 yaşlarına göre standardize edilmiş nüfusta ortalama BMI, erkeklerde 25.4, kadınlarda 27.7’dir. (Onat et al 1991) Sadece yaş grubu dikkate alınırsa erkeklerin % 15.9’u kadınların % 41.6’sı obezdir. (Onat et al 1991)

12 OBEZİTE ARTIŞ SEBEPLERİ
Fizik etkinliğin azalması, sedanter hayat sürmek. Prentice ve Jeb (1995) fizik etkinliğin azalmasının, aşırı beslenmeden daha önemli bir rolü olduğunu belirtmişlerdir.

13 SOSYO KÜLTÜREL FAKTÖRLER
Obezite, evliler arasında daha sıktır. Yüksek gelirli gruplar arasında daha sık. Eğitim derecesi yükselirse obezite sıklığı azalmaktadır. Kaynak: Jacob Seidell 1998.

14 OBEZİTE VE DEMOGRAFİK FAKTÖRLER
Yaş: Obezite, yaşlara kadar yaşlandıkça artar. Kadınlarda obezite, erkeklere göre biraz sıktır. Farklı ırk ve etnik gruplar arasında yapılan gözlemler, bu farkların çocuk obezitesinde daha belirgin olduğunu göstermiştir. Hollandalı çocuklarda obezite sıklığı, göçmen çocuklarına göre daha azdır (Brugman 1995).

15 Tablo 1a: Cinsiyete ve yaş gruplarına göre BKİ değerleri
Kadın Erkek Toplam <= Ortalama Std.Sapma Minimum Maksimum n 23,70 4,71 16,36 41,21 143 22,88 2,96 16,14 36,65 285 23,15 3,65 428 Ortalama 25,22 5,15 14,45 46 856 24,89 3,42 15 42 1801 25,00 4,06 2657 28,23 5,42 14 46,88 1295 26,82 3,85 16 44 3244 27,22 4,40 46,875 4539

16 Tablo 2b: Cinsiyete ve yaş gruplarına göre BKİ değerleri
Kadın Erkek Toplam Ortalama Std.Sapma Minimum Maksimum n 30,44 5,54 16 48,89 1216 27,77 3,98 13 46 3812 28,42 4,55 5028 Ortalama 30,71 5,36 18 46,07 899 28,17 4,08 14,84 Ortalama 30,02 5,41 547 27,90 4,14 14 45,66 2451 28,29 4,47 2998

17 Tablo 2c: Cinsiyete ve yaş gruplarına göre BKİ değerleri
Kadın Erkek Toplam >= Ortalama Std.Sapma Minimum Maksimum n 28,11 4,97 14,67 41,21 163 26,98 4,08 17,24 44 756 27,18 4,27 919 Toplam Ortalama 28,75 5,75 14 48,89 5119 27,21 4,09 13 46 15435 27,59 4,61 20554

18 Şekil 1: Kadınlarda BKİ dağılımı

19 Şekil 2: Erkeklerde BKİ dağılımı

20 Şekil 3: Toplam grupta BKİ dağılımı

21 TOHTA tarama materyalinde normal BKİ, toplu ve şişman (obez) olan kadın ve erkeklerin yüzde oranı
Toplam Kadın: <=24,00 Erkek: <=25,00 1179 (22,89) 5281 (34,08) 6460 (31,29) Kadın: 24,01-29,00 Erkek: 25,01-30,00 1775 (34,47) 6875 (44,36) 8650 (41,89) Kadın: >=29,01 Erkek: >=30,01 2196 (42,64) 3341 (21,56) 5537 (26,82 5150 (100,00) 15497 (100,00) 20647 (100,00)

22 Tablo 2: Cinsiyete ve yaş gruplarına göre SKB, DKB, ve BKİ ortalamalarının karşılaştırılması (ANOVA-iki yönlü) Kare. Top. (Tip III) s.d. Ortalama Kare F p SKB Cinsiyet Yaş Cinsiyet*Yaş DKB Cinsiyet BKİ Cinsiyet 27603,87 ,96 122585,50 16551,40 567987,87 36073,94 4752,63 41445,12 2674,66 1 6 477331,16 20430,92 94664,64 6012,32 368,82 23,80 44,88 776,13 33,22 70,94 405,72 25,77 253,76 0,005

23 Tablo 3: Cinsiyete ve yaş gruplarına göre obezite dağılımı
Kadın BKİ>=29 Erkek BKİ>=30 Toplam <=20 21-30 31-40 41-50 51-60 61-70 >=70 9,79 20,33 40,08 59,38 60,96 55,39 38,04 2,81 8,88 22,26 30,19 34,38 31,09 23,81 5,14 12,57 27,34 37,25 40,38 35,52 26,33 x2 p 513,32 0,0005 556,85 876,68

24 Tablo 4: Pearson korelasyon değerleri
SKB DKB BKİ DKB r p n BKİ r Yaş r 0,769 0,0005 23789 0, ,219 0, ,0005 20, 0, , ,214 0, , ,0005

25 Tablo 5: Kısmi korelasyon değerleri (kontrol değişkeni: Yaş)
SKB DKB DKB r p n BKİ r 0,737 0,0005 20465 0, ,166 0, ,0005

26 Tablo 6a: Yaş gruplarında BKİ frekans dağılımı
Kadın Erkek Toplam Yaş BKİ(kg/m2) Sayı % Sayı % <= <18 18-21 22-25 26-29 30-33 34-37 >37 ,50 ,36 ,17 ,58 ,10 ,80 ,80 ,70 ,20 ,50 ,10 ,70 ,34 ,28 ,16 ,55 ,57 ,17 ,93 ,00 ,00 ,00

27 Tablo 6b: Yaş gruplarında BKİ frekans dağılımı
Kadın Erkek Toplam Yaş BKİ(kg/m2) Sayı % Sayı % <18 18-21 22-25 26-29 30-33 34-37 >37 ,69 ,95 ,86 ,61 ,94 ,14 ,80 ,50 ,20 ,80 ,60 ,00 ,70 ,20 ,20 ,39 ,26 ,00 ,30 ,82 ,02 ,00 ,00 ,00

28 Tablo 6c: Yaş gruplarında BKİ frekans dağılımı
Kadın Erkek Toplam Yaş BKİ(kg/m2) Sayı % Sayı % <18 18-21 22-25 26-29 30-33 34-37 >37 ,39 ,04 ,05 ,37 ,92 ,67 ,56 ,20 ,20 ,60 ,80 ,80 ,80 ,70 ,24 ,42 ,73 ,94 ,53 ,02 ,12 ,00 ,00 ,00

29 Tablo 6d: Yaş gruplarında BKİ frekans dağılımı
Kadın Erkek Toplam Yaş BKİ(kg/m2) Sayı % Sayı % Sayı % <18 18-21 22-25 26-29 30-33 34-37 >37 ,33 ,36 ,20 ,97 ,10 ,43 ,61 ,20 ,50 ,70 ,40 ,70 ,30 ,20 ,26 ,21 ,43 ,60 ,05 ,99 3,46 ,00 ,00 ,00

30 Tablo 6e: Yaş gruplarında BKİ frekans dağılımı
Kadın Erkek Toplam Yaş BKİ(kg/m2) Sayı % Sayı % Sayı % <18 18-21 22-25 26-29 30-33 34-37 >37 ,45 ,68 ,59 ,36 ,69 ,23 ,30 ,50 ,50 ,30 ,80 ,90 ,70 ,23 ,07 ,71 ,34 ,48 9,54 ,64 ,00 ,00 ,00

31 Tablo 6f: Yaş gruplarında BKİ frekans dağılımı
Kadın Erkek Toplam Yaş BKİ(kg/m2) Sayı % Sayı % Sayı % <18 18-21 22-25 26-29 30-33 34-37 >37 ,37 ,56 ,56 ,98 ,68 ,53 ,32 ,20 ,60 ,60 ,40 ,20 ,70 ,20 ,27 ,24 ,49 ,90 23,49 ,14 ,47 ,00 ,00 ,00

32 Tablo 6g: Yaş gruplarında BKİ frekans dağılımı
Kadın Erkek Toplam Yaş BKİ(kg/m2) Sayı % Sayı % Sayı % >= <18 18-21 22-25 26-29 30-33 34-37 >37 ,61 ,75 ,99 ,36 ,56 ,20 ,52 ,30 ,90 ,20 ,80 ,20 ,20 ,50 ,33 ,73 ,47 36,34 ,08 ,88 ,18 ,00 ,00 ,00

33 Tablo 6h: Yaş gruplarında BKİ frekans dağılımı
Kadın Erkek Toplam Yaş BKİ(kg/m2) Sayı % Sayı % Sayı % Toplam <18 18-21 22-25 26-29 30-33 34-37 >37 ,82 ,24 ,32 ,29 , ,09 ,42 ,30 ,73 ,08 ,65 19,92 ,09 ,22 ,43 ,11 28,40 ,57 ,65 ,09 ,77 ,00 ,00 ,00

34 Cinsiyete ve yaş gruplarına göre obezite dağılımı

35 Obezite

36 Erkek ve kadınlarda ideal ağırlıkta, toplu (over-weight) ve obez olanların oranı
BKİ Kadın Erkek Toplam <=25,00 1543 (29.96) 5281 (34.08) 6824 (33.05) 25,01-30,00 1744 (33.86) 6875 (44.36) 8619 (41.74) >30,01 1863 (36.17) 3341 (21.56) 5204 (25.20) 5150 (100.00) 15497 (100.00) 20647 (100.00)

37 BKİ 30’u aşan (obez) kadın ve erkeklerin oranı
Toplam <=25,00 1543 (29.96) 5281 (34.08) 6824 (33.05) 25,01-30,00 1744 (33.86) 6875 (44.36) 8619 (41.74) >30,01 1863 (36.17) 3341 (21.56) 5204 (25.20) 5150 (100.00) 15497 (100.00) 20647 (100.00)

38

39 TEŞEKKÜRLER