PLN4446 MESLEKİ UYGULAMA ESASLARI

... konulu sunumlar: "PLN4446 MESLEKİ UYGULAMA ESASLARI"— Sunum transkripti:

1 PLN4446 MESLEKİ UYGULAMA ESASLARI
KORUMA YASASI YÖNETMELİKLERİ UFUK GENÇ PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

2 PLN 4446 MESLEKİ UYGULAMA ESASLARI
KORUMA VE KENT PLANLAMA TARİHİ Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın koruma kapsamında 11 kanun,15 uluslar arası sözleşme,1 tüzük,6 bakanlar kurulu kararı ve 33 tane de yönetmeliği bulunmaktadır. PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

3 KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA KANUNU
Sayılı Yasaların Karşılaştırılması Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlıklarının ve Sitlerin Tespit ve Tescili Hakkında Yönetmelik Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlıklarının Yapı Esasları ve Denetimine Dair Yönetmelik Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu Kapsamındaki Kültür Varlıklarının Rölöve, Restorasyon, Restitüsyon Projeleri, Sokak Sağlıklaştırma, Çevre Düzenleme Projeleri ve Bunların Uygulamaları ile Değerlendirme, Muhafaza, Nakil İşleri ve Kazı Çalışmalarına İlişkin Mal ve Hizmet Alımlarına Dair Yönetmelik Koruma Amaçlı İmar Planları ve Çevre Düzenleme Projelerinin Hazırlanması, Gösterimi, Uygulaması, Denetimi, Müelliflerine İlişkin Usul ve Esaslara Ait Yönetmelik Koruma, Uygulama ve Denetim Büroları, Proje Büroları İle Eğitim Birimlerinin Kuruluş, İzin, Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

4 2863-3386-5226 Sayılı Yasaların Karşılaştırılması
Amaç; Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun yıllar içerisinde geçirdiği değişimi tespit etmek, yasanın getirdiği kurumsallaşmaları belirlemek ve bu yasa kapsamında çıkarılmış olan yönetmelikleri incelemektir. Çalışma genel olarak iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde; Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ve değişikliklerinden bahsedilmiş olup kurumsallaşmalara vurgu yapılmış ve yasaların genel değerlendirilmesi yapılmıştır. İkinci bölümde ise bu yasa kapsamında çeşitli yıllarda çıkan yönetmeliklere bakılmıştır. Yönetmeliklerin özellikle “şehir planlama” disiplini ile ilgili olabilecek yönlerinden çeşitli başlıklar halinde bahsedilmiştir. PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

5 TARİHÇE Kültür ve tabiat varlıklarını korumak amacıyla ilk yasa 21 Temmuz 1983 yılında çıkarılmıştır. Bu yasa 2863 sayılı olup, 2 defa değişikliğe uğramıştır. İlk değişiklik 17 Haziran 1987 yılında çıkarılan 3386 sayılı yasa ile, İkinci ve son değişiklik ise 14 Temmuz 2004 yılında çıkarılan 5226 sayılı yasa ile olmuştur. Günümüzde 2863 sayılı yasa temeli oluşturmak üzere, her üç yasa birbirini tamamlar nitelikte bulunmaktadır. PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

6 ORTAK – TAMAMLAYICI ÖZELLİKLER
Amaç: 2863 sayılı kanunla belirlenmiş amaç günümüzde halen yürürlüktedir. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun amacı; “…korunması gerekli taşınır ve taşınmaz kültür varlıkları ile tanımları belirlemek, yapılacak işlem ve faaliyetleri düzenlemek, bu konuda gerekli ilke ve uygulama kararlarını alacak teşkilatın kuruluş ve görevlerini tespit etmektir” (2863 sayılı kanun, madde 1). Tanımlar: 2863 sayılı yasa sit, koruma ve koruma alanı tarifi getirmiştir sayılı yasa ile ören yeri ,ören yerlerinde yapılacak çevre düzenleme projesi, yönetim alanı ve planı gibi tanımlamalar eklenmiştir (5226/3386/2863 sayılı kanun, madde 3). 2863 sayılı yasa ile getirilen, taşınır ve taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları “devlet malı” niteliğinde olduğu hükmü halen yürürlüktedir (2863 sayılı kanun, madde 5) PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

7 ORTAK – TAMAMLAYICI ÖZELLİKLER
Tanımlar: 2863 sayılı kanuna göre korunması gerekli kültür ve tabiat varlıkları; 19. yüzyılın sonuna kadar yapılmış olan taşınmazlar, belirlenen tarihten sonraki yapılmış eserler için önem ve özellikler bakımından Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından korunması öngörülenler, Sit alanı içerisinde bulunan taşınmaz kültür varlıkları, Milli Mücadele ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda büyük tarihi olaylara sahne olmuş taşınmazlar , Atatürk tarafından kullanılmış evler olarak tanımlamaktadır (2863 sayılı kanun, madde 6). Taşınmaz kültür varlıkları; kaya mezarlıkları, yazılı, resimli ve kabartmalı kayalar, resimli mağaralar, höyükler, tümülüsler, ören yerleri, akropol ve nekropoller, harabeler, kervansaraylar, han, hamam ve medreseler, köprüler, su kemerleri, tarihi yol kalıntıları, dikili taşlar, tersaneler, rıhtımlar, evler, yalılar, konaklar, camiler, mescidler, çeşme ve sebiller, imarethane, mezarlıklar, arastalar, bedestenler, sinagoglar, kiliseler, eski anıt ve duvar kalıntıları, freskler, kabartmalar, mozaikler ve benzerleridir. Taşınmaz tabiat varlıkları; tarihi mağaralar, kaya sığınaklar, özellik gösteren ağaç ve ağaç toplulukları ile benzerleridir. PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

8 ORTAK – TAMAMLAYICI ÖZELLİKLER
Tespit ve tescil: 3386 sayılı kanun ile kültür ve tabiat varlıklarının tespiti Bakanlık tarafından, tescili ise Koruma Bölge Kurulu kararı ile olmaktadır ve vakıflara ait taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının tespiti ve envanterlenmesi Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce yapılmaktadır hükümleri günümüzde geçerlidir (3386 /2863 sayılı kanun, madde 7). Yetki: 2863 sayılı kanunda belirtildiği gibi kültür ve tabiat varlıklarının korunması için gerekli tedbirleri almak ve aldırmak ve gerekli denetimleri yapmak Kültür ve Turizm Bakanlığı’na aittir (2863 sayılı kanun, madde 10). Kamulaştırma: Korunması gerekli taşınmazlar imar planlarında ayrıldıkları kullanımına göre ilgili kuruluşlarca kamulaştırılmaktadır. Tescilli yapıların kamulaştırılması, koruma bölge kurulunun belirlediği fonksiyonda kullanılmak üzere olmaktadır. Bölgenin sit alanı olması nedeniyle kesin inşaat yasağı getirilmiş taşınmazlar, sahibinin isteğiyle başka bir hazine arazisiyle değiştirilebilir (5226/2863 sayılı kanun, madde 15). Bu hükümler 2863 sayılı kanunla temeli atılmış olup kurulların ad değiştirmesi sonucu 5226 sayılı kanunla son şekline getirilmiştir. PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

9 ORTAK – TAMAMLAYICI ÖZELLİKLER
Planlar: 2863 sayılı yasa ilk defa sit alanları için Koruma Amaçlı İmar Planı yapılması hükmü getirmiştir. Bölgenin sit alanı ilanıyla birlikte bölgeyi ilgilendiren imar planı uygulaması durmaktadır. Koruma amaçlı imar planı yapılıncaya kadar koruma bölge kurulu tarafından geçiş dönemi yapılanma koşulları belirlenmektedir (5226/3386/2863 sayılı kanun, madde 17). Buradaki hükümler içerisinde yer alan Koruma Amaçlı İmar Planı ve geçiş dönemi yapılanma koşullarının süre kısıtlamaları yasalarda değişikliğe uğramıştır. Planlar: 5226 sayılı kanunla ilk defa Koruma Amaçlı İmar Planlarının müellifinin şehir plancısı olduğu belirtilmiş ve belediyeler, valilikler ve ilgili kurumlar koruma amaçlı imar planını hazırlarlar veya hazırlattırırlar ve incelenmesi için Koruma Bölge Kurullarına gönderirler hükmü getirilmiştir. PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

10 ORTAK – TAMAMLAYICI ÖZELLİKLER
Aynı yasada bölge kurullarının incelemesi üzerine uygun görülen planlar ilgili idareye geri gönderilerek 2 ay içinde onaylanır, sürenin dolması halinde de onaylanmayan planlar kesinleşerek yürürlüğe girmektedir hükümleri bulunmaktadır (5226/2863 sayılı kanun, madde 17). 5226 sayılı yasaya göre ören yerlerinde çevre düzenleme projesi yapılması hükmü getirilmiştir. Planların Bakanlık tarafından yapılması, yaptırılması ve onaylanması öngörülmüştür. 3386 sayılı kanunla kültür varlıklarının parselleri taşınmazın niteliğini bozacak şekilde ayrılamaz ve birleştirilemez niteliktedir hükmü getirilmiştir(3386/2863 sayılı kanun, madde 18). PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

11 ORTAK – TAMAMLAYICI ÖZELLİKLER
Muafiyetler ve Olanaklar: Tapu kütüğünde korunması gerekli kültür ve tabiat varlığı kaydı konulmuş olan parseller her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır hükmü 2863 sayılı kanunla getirilmiştir. 2863 sayılı kanun ve 5226 sayılı kanunda belirtildiği gibi; Bakanlık hak sahiplerine koruma, bakım ve onarım için ayni, nakdi yardım yapmaktadır (5226/2863 sayılı kanun, madde 12). Kurumsallaşma: Yasaya göre Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu ile yerelde Bakanlıkça belirlenecek bölgelerde faaliyet gösteren Koruma Bölge Kurulları bulunmaktadır (5226/3386/2863 sayılı yasa, madde 51). Kurulların ad değiştirmesi ile hükmün bulunduğu madde 2004 yılında güncellenmiştir. 5226 sayılı kanunla getirilen bir yenilik olarak; büyükşehir belediyeleri, valilikler, Bakanlıkça izin verilen belediyeler bünyesinde kültür varlıkları ile ilgili işlemleri yürütmek üzere koruma, uygulama ve denetim büroları, ayrıca il özel idareleri bünyesinde proje büroları ve eğitim birimleri kurulmaktadır hükmü yer almaktadır (5226/2863 sayılı kanun, madde 10). PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

12 ORTAK – TAMAMLAYICI ÖZELLİKLER
Cezalar: 2863 sayılı kanunla belirtilen ve 5226 sayılı kanunla güncellenen şekliyle; korunması gerekli kültür ve tabiat varlıklarının kasten zarar görmesi durumunda ilgililer, iki yıldan beş yıla kadar ağır hapis ve beş bin liradan on bin liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılır hükmü bulunmaktadır (5226/2863 sayılı yasa, madde 65). PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

13 DEĞİŞİKLİKLER Planlar: 3386 sayılı kanunla, sit alanı ilanından sonra 1 ay içinde geçiş dönemi yapı şartları, 5226 sayılı kanunda 3 ay içerisinde belirlenmesi olarak değiştirilmiştir sayılı kanunla Koruma Amaçlı İmar Planı yapılması için süre 2 yıl olarak belirlenirken, 3386 sayılı kanunla bu süre 1 yıla indirilmiş olup yürürlükteki 5226 sayılı kanunla tekrar 2 yıla çıkarılmıştır (Göksu, 2008). 2863 sayılı kanunla getirilen bölgenin sit alanı ilanıyla birlikte bölgeyi ilgilendiren imar planı uygulaması durmaktadır hükmü 5226 sayılı kanunla her ölçekteki imar planının yürürlüğünün durdurulması ve üst ölçekli(1/25 000) plan kararlarının tekrar gözden geçirilmesi şeklinde değiştirilmiş olup daha belirgin bir çerçeveye oturmuştur (5226/3386/2863 sayılı kanun, madde 17). Muafiyet ve Olanaklar: 2863 sayılı kanunun 12. maddesinde hak sahiplerine koruma, bakım ve onarım için “kredi verme” hükmü 5226 sayılı kanunla kaldırılmıştır. PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

14 DEĞİŞİKLİKLER Kurumsallaşma: 1983 tarihli 2863 sayılı kanunda Koruma Yüksek Kurulu ve Koruma Bölge Kurulları bulunmaktadır. Koruma Bölge Kurullarında; mimar, şehir plancısı, sanat tarihçisi, arkeolog ve peyzaj mimarı bulunması zorunlu olmuştur. Bu uzmanlardan ikisini YÖK, üçünü de Bakanlık atamaktadır sayılı kanunla Koruma Bölge Kurulları, Koruma Kurulları olarak ad değiştirmiş olup, kurulda görev yapan meslek alanlarından peyzaj mimarı çıkarılmıştır sayılı kanunla Koruma Kurulları tekrar ad değiştirerek Koruma Bölge Kurullarına dönüşmüş, atama yetkisi Bakanlık ve YÖK’te olmak üzere kurulda görevli sayısı yediye çıkarılmıştır. Meslek gruplarına hukuk dalında uzman eklenmiştir (Göksu, 2013). PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

15 SONUÇ Bu yasa ile kentsel, doğal, arkeolojik ve mimari mirasın korunmasına ilişkin esaslar tanımlanmış, mimari ve anıt eserlerinin tespiti ve korunması konusu, yapıların mülkiyet durumu göz önüne alınmaksızın Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın denetimine verilmiştir sayılı yasanın 17. maddesinde, sit alanı olarak ilan edilen alanlarda korumanın koruma amaçlı imar planlarıyla sağlanması öngörülmüş, planlama korumanın bir aracı olarak algılanmıştır yılında ise 2863 sayılı yasanın işlemeyen bazı maddelerinin değiştirilmesi ve koruma olgusunun merkeziyetçi yapısının kırılması, koruma kurulları arasında eşgüdümün sağlanması amacıyla 3386 sayılı yasa çıkarılmıştır. Aynı şekilde, tarihinde 5226 sayılı yasa ile değiştirilmiştir. Bu yasada yapılan değişikliklerle kültürel mirasın korunması konusunda dünya örneklerinde uzun süredir var olan, ülkemiz için yeni sayılabilecek kavramlar tanımlanmakta, yapılan değişiklikler korumaya ilişkin politika oluşturma çabasını göstermektedir. PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

16 SONUÇ Kaynak sağlama konusundaki düzenlemeler, yerel yönetimlerin koruma alanındaki etkinliklerinin arttırılması, hak aktarma imkanı, Meslek Odaları ve Sivil Toplum Örgütlerinin Koruma Bölge Kurullarına toplantılarında söz hakkı verilmesi yasadaki olumlu düzenlemelerdir. Zaman içinde değişen koşullara ve kültürel değerlerin doğasına uygun mevzuat arayışı, birbirinin yerini alan bu yasaları gerekli kılmıştır. Ancak yasalar bazı konularda eksik yönler taşımaktadır. Sit alanının etkileşim çevresine ilişkin varsa 1/25000 ölçekli plan kararları ve notlarının alanın sit statüsü dikkate alınarak yeniden gözden geçirileceğine ilişkin hüküm konmuştur. Ancak, bu hüküm sit alanının kentle bütünleşmesi veya bir etkileşim alanı ile birlikte planlanması için yeterli bir hüküm değildir. 5226 sayılı yasa ile getirilen Yönetim Alanı, Yönetim Planı, Alan Yönetimi, kavramları, koruma mevzuatı içinde ilk kez yer almıştır. PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

17 Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlıklarının ve Sitlerin Tespit ve Tescili Hakkında Yönetmelik(10 ARALIK 1987) Bu yönetmelik, korunması gerekli taşınmaz kültür varlıkları, doğal sitler hariç olmak üzere sitlerin tespit ve tescili ile ilgili usul ve esasların düzenlenmesini kapsar. Yönetmelikte yer alan tanımlar; tespit, tescil, tespit ekibi, tespit programıdır. Tespitlerde değerlendirme kıstasları ; 19. yy sonuna kadar yapılmış taşınmazlardan olması, 19. yy sonrasında yapılmış olmasına rağmen özellikleri bakımından korunmalarına gerek duyulması ve ait olduğu dönemin niteliklerini taşıması, Tek yapılar için; taşınmazın sanat,mimari, tarihi özelliklere sahip olması, Sit alanları için; kentsel ise korunması gereken tek yapıların yoğunluk, mimari ve tarihi bütünlük sağlaması, arkeolojik ise yazılı bilgi, kalıntılar, bilimsel tahmin niteliklerine sahip olması gerekmektedir. PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

18 YÖNETMELİK NE DİYOR? Tespit – tescil süreci:
Taşınmaz kültür varlıkları ile sitlerin tescili için gerekli bilgilerin bulunduğu tespit fişi hazırlanır. Tespit fişinde fotoğraflar, alanın veya yapının geçmişiyle ilgili yazılı bilgi, 1/25000 – 1/5000 ölçekli haritaları varsa eklenir. Tespite konu alan ile ilgili ve faaliyetleri etkilenen kurum ve kuruluşların görüşleri alınır. 45 gün içinde görüş verilmemesi durumunda çalışmalar Bakanlıkça tamamlanır. Bakanlıkça tespiti yapılanların tescil kararının koruma bölge kurulları verir. Vakıflar genel müdürlüğünün alanına giren tespitlerde tescil kararını yine bölge kurulları yapar fakat korunması ve değerlendirmesi Vakıflar Genel Müdürlüğünce yürütülür. PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

19 Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlıklarının Yapı Esasları ve Denetimine Dair Yönetmelik (11 HAZİRAN 2005) Tanımlar: Meslek odası (TMMOB’a bağlı projelerde müellif olan meslek grubunun bağlı olduğu oda), tadilat ve tamirat, esaslı onarım gibi tanımlar yer almaktadır (İlgili Yönetmelik, madde 6). Uygulama: Taşınmazların bakım, onarım ve yapı esasları ile proje uygulamaları Koruma Yüksek Kurulu’nun ilke kararları ve bölge kurulunun aldığı kararlar doğrultusunda olmaktadır (İlgili Yönetmelik, madde 6). Tadilat ve tamirat işlemleri özgün biçim ve malzemeye uygun olarak KUDEB yoksa koruma bölge kurulu izin ve denetiminde yapılmaktadır. Esaslı onarım; tescilli yapı için hazırlanacak rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri ve diğer belgeler koruma bölge kuruluna sunulur. Onaylanan projeler uygulamaya geçirilir. Projelerin uygulanmasında restoratör mimar veya mimarın bulunması gerekmektedir (İlgili Yönetmelik, madde 8-9). PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

20 YÖNETMELİK NE DİYOR? Uygulama:
Tescilli yapıların yok olması durumunda, bulunulan yapı kalıntıları ve önceden hazırlanmış rölöve, restitüsyon ve restorasyon projesi, arşiv belgeleri, yazılı, görsel ve sözlü kaynaklardan yararlanılarak özgün mimari özelliklerinde yeniden yapılmaktadır. Bu durumda izin merci koruma bölge kuruludur (İlgili Yönetmelik, madde 12). Uygulama Sorumluluğu: Koruma bölge kurulunca onaylanan her ölçekteki plan ve proje uygulamalarının sorumluluğu, serbest meslek yetki ve koşullarını taşıdığı ilgili meslek odası tarafından belirlenen kişiler tarafından üstlenilir (İlgili Yönetmelik, madde 15). PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

21 Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu Kapsamındaki Kültür Varlıklarının Rölöve, Restorasyon, Restitüsyon Projeleri, Sokak Sağlıklaştırma, Çevre Düzenleme Projeleri ve Bunların Uygulamaları ile Değerlendirme, Muhafaza, Nakil İşleri ve Kazı Çalışmalarına İlişkin Mal ve Hizmet Alımlarına Dair Yönetmelik Basit onarım; yapıların çürüyen ya da bozularak eskiyen mimari öğelerinin özgün biçimlerine uygun olarak aynı malzeme ile değiştirilmesi, bozulan iç ve dış sıvaların, kaplamaların, renk ve malzeme uyumu sağlanarak özgün biçimlerine uygun olarak yenilenmesidir. Esaslı onarım; Yapını rölöveye dayanan restitüsyon veya restorasyon projeleri ile yapılan müdahalelerdir. Restorasyon teknikleri; sağlamlaştırma, temizleme, bütünleme, yenileme, yeniden yapma ve taşıma olarak belirlenmiştir. Rölöve projesi; kültür varlıkları ve yakın çevresinin mevcut durum raporları ve projesidir. Restorasyon Projesi; taşınmazların koruma amaçlı onarımı, özgün işlevi ve yeni kullanımı için getirilen müdahale tekniklerinin raporu ve projesidir. PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

22 YÖNETMELİK NE DİYOR? Tanımlar:
Restitüsyon projesi; Taşınmazların ve yakın çevresinin analizi, benzer yapılarla karşılaştırılması, özgün veya belli bir dönemine ilişkin belgeleri ve çizimleri olan öneri projesidir. Çevre düzenleme projesi; ören yerlerinin denetimli olarak ziyarete açmak, tanıtımını sağlamak, mevcut kullanım ve dolaşımından kaynaklanan sorunları çözmek, alanın ihtiyaçlarını çağdaş, teknolojik gelişmelerin gerektirdiği donatılarda gidermek amacıyla her ören yerinin kendi özellikleri göz önüne alınarak hazırlanacak 1/500, 1/200 ve 1/100 ölçekli projelerdir. Sokak sağlıklaştırma projesi; kentsel sit alanları ve koruma alanlarında tescilli ve tescilsiz taşınmaz kültür varlıklarının sokağa bakan cepheleri ile avlu duvarları, müştemilat, çeşme ve benzeri mimari elemanlarının özgün sokak dokusu ve kentsel mobilya ile birlikte korunması, sağlıklaştırılarak yaşatılması, sokak dokusunu tanımlayan tüm elemanların korunması yönelik rölöve, restitüsyon, restorasyon, kentsel tasarım ve mühendislik dallarında yapılacak tüm projelerdir (İlgili Yönetmelik, madde 4). PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

23 YÖNETMELİK NE DİYOR? Uygulama: Projeler ihale usulüyle yapılmaktadır. Hazırlanacak tüm projeler koruma bölge kurullarının onayına sunulur (İlgili Yönetmelik, madde 5). Yeterlilik: İhalede çalıştırılması öngörülen personelin konuda uzmanlığın aranması halinde mimarlar, mühendisler, şehir plancıları için en az beş yıl önce konuda yüksek lisans yapmış olması şartı aranır. Sanat tarihçi, arkeolog, topograf ve istenecek diğer personelin en az üç yıl deneyimli olmaları gerekmektedir (İlgili Yönetmelik, madde 8). PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

24 Koruma amaçlı imar planları yapım süreci;
Koruma Amaçlı İmar Planları ve Çevre Düzenleme Projelerinin Hazırlanması, Gösterimi, Uygulaması, Denetimi, Müelliflerine İlişkin Usul ve Esaslara Ait Yönetmelik Bu yönetmeliğin tanım kısmında sit, kentsel sit, arkeolojik sit, doğal sit, tarih sit ören yeri , koruma maçlı imar planları tanımları bulunmaktadır. Koruma amaçlı imar planları yapım süreci; Koruma amaçlı imar planı yapılıncaya kadar, koruma bölge kurulu tarafından üç ay içinde geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartları belirlenir. Belediyeler, valilikler ve ilgili kurumlar söz konusu alanda üç yıl içinde koruma amaçlı imar planı hazırlatıp incelenmek ve sonuçlandırılmak üzere koruma bölge kuruluna vermek zorundadır. Üç yıllık süre içinde zorunlu nedenlerle plan yapılamadığı takdirde koruma bölge kurulunca gerekçeli olarak bu süre uzatılabilir. Uzatılan süre içerisinde geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartları uygulanır. Bir alanın koruma bölge kurulunca sit olarak ilanı, bu alanda her ölçekteki plan uygulamasını durdurur. Sit alanının etkileşim-geçiş sahası varsa 1/25000 ölçekli plan kararları ve notları alanın sit statüsü dikkate alınarak, yeniden gözden geçirilir ve ilgili idarelerce onaylanır. PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

25 YÖNETMELİK NE DİYOR? Planlar, yeni bir koruma amaçlı imar planı veya koruma amaçlı imar planı revizyonu hazırlanıp onaylanmadan veya herhangi bir yargı kararı bulunmadan ilgili idarece iptal edilemez. Koruma amaçlı imar planları, kadastral durum işlenmiş güncel onaylı halihazır haritalar üzerine çizilir. Yapılacak koruma amaçlı imar planlarında, Kanun gereğince kesin yapılaşma yasağı uygulanması gereken alanlar belirlenir. Koruma bölge kurulu müdürlükleri, idarece uygun bulunarak kendilerine iletilen koruma amaçlı imar planını, Kanun ve bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda eksik belgesinin olup olmadığı yönünde incelerler. Eksik belgesi bulunduğu saptanan planlar koruma bölge kurulu müdürlüğünce idareye iade edilir. Koruma bölge kurulu, belgeleri tam olarak koruma bölge kuruluna ibraz edildiği tarihten itibaren koruma amaçlı imar planlarını en geç altı ay içinde karara bağlar. Koruma bölge kurulunda görüşülen ve uygun görülen koruma amaçlı imar planları onaylanmak üzere idarelere gönderilir. İdareler, koruma amaçlı imar planını en geç iki ay içinde görüşür ve karara bağlar. Planlar onay tarihinden itibaren 30 günlük askı süresine çıkartılır. PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

26 YÖNETMELİK NE DİYOR? Askı süresi içinde koruma amaçlı imar planlarına itiraz edilebilir. İtirazlar idarelere yapılır. İdarece itirazlar en geç otuz gün içinde değerlendirilir ve karara bağlanır. Alınan karar, koruma amaçlı imar planında değişiklik yapılmasını gerektirmesi halinde koruma bölge kurulunun değerlendirmesine sunulur.  İdareler ile gerçek ve tüzel kişiler, Koruma Yüksek Kurulu ve koruma bölge kurullarının kararlarına uymak zorundadırlar. Koruma amaçlı imar planı yapılmadan önce alana ilişkin araştırmalar yapılır. Yönetimsel yapısı, genel çevre özellikleri, coğrafi ve fiziki yapısı, ekonomik, demografik yapısı, gelişme eğilimleri,sorunlar ve olanaklar incelenerek analizler ve sentezler yapılır. PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

27 YÖNETMELİK NE DİYOR? Çevre Düzenleme Projeleri
Bakanlıkça hazırlanacak çevre düzenleme projelerinde aşağıda belirtilen meslek gruplarından oluşacak proje ekibinin yürütücüsü, asgari beş yıllık tecrübeye sahip mimar veya peyzaj mimarıdır. Çevre düzenleme projelerini hazırlayacak proje ekibinin içerisinde asgari aşağıdaki uzmanların bulunması gerekmektedir. a) Restorasyon konusunda yüksek lisans yapmış mimar, b) Mimar, c) Arkeolog,  d) Şehir plancısı veya şehir ve bölge plancısı veya kent plancısı, e) Peyzaj mimarı, f) Sanat tarihçisi. Proje müellifi mimar veya peyzaj mimarı olup, ilgili meslek odasına kayıtlı olmak zorundadır. PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

28 Koruma, Uygulama ve Denetim Büroları, Proje Büroları İle Eğitim Birimlerinin Kuruluş, İzin, Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik 14 Temmuz 2004 tarihinde çıkarılan 5226 sayılı kanun ile belirtilen KUDEB(Koruma, uygulama ve denetim büroları), proje büroları ve eğitim birimleri kurulması hükmüne göre, 11 Temmuz 2005 tarihinde çıkarılan yönetmelikle bu birimlerin kuruluş, çalışma, usul ve esasları belirlenmiştir. KUDEB (Koruma, Uygulama ve Denetim Büroları); il özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ve Bakanlıkça izin verilen belediyeler bünyesinde kültür ve tabiat varlıkları ile ilgili işlemler ve uygulamaları yürütmek ve denetimlerini yapmak üzere kurulmuştur (İlgili Yönetmelik, madde 5). PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

29 YÖNETMELİK NE DİYOR? Bağlı Olduğu Birimler: KUDEB’ler il özel idarelerinde imarla ilgili müdürlük, büyükşehir belediyelerinde imar daire başkanlığı, diğer belediyelerde ise imar müdürlüğü bünyesinde görev yapmaktadır (İlgili Yönetmelik, madde 5). Kuruluşu: Büyükşehir Belediyeleri ile il özel idareleri herhangi bir başka organdan izin almadan KUDEB kurabilirken, diğer belediyeler Kültür ve Turizm Bakanlığı’na başvurarak talepte bulunmaktadır. Bakanlık, ilçedeki kültür ve tabiat varlıklarının yoğunluğunu göz önüne alarak talebi değerlendirmektedir. KUDEB’lerde görevlendirilen uzmanlar üç ay süre ile ilgili koruma bölge kurulu müdürlüğünde staj yaparlar. Süre sonunda KUDEB fiilen çalışmalarına başlar (İlgili Yönetmelik, madde 5). PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

30 YÖNETMELİK NE DİYOR? Yapısı: KUDEB’lerde mimarlık, şehir planlama, mühendislik ve sanat tarihi meslek alanlarından en az birer, arkeolojik alanların bulunması halinde de bir arkeoloğun bulunması zorunludur (İlgili Yönetmelik, madde 6). Uzmanlar için gerekli bazı şartlar bulunmaktadır. Şehir planlama meslek alanındaki uzman için gerekli olan şart; korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunmasına yönelik planlama çalışmalarında görev almasıdır. Görevleri: Taşınmazlarda yapılacak olan tadilat ve tamirat uygulamaları öncesinde yapıyı incelemek ve yapılacak onarıma ilişkin koşulların belirttiği onarım, ön izin belgesini düzenlemek, Taşınmazların; özgün biçim ve malzemeye uygun olarak gerçekleştirilmesini denetlemek, uygun bulunanlara onarım uygunluk belgesi düzenlemek, Tadilat ve tamirat kapsamında başlatılan onarımlarda esaslı onarım gereğinin saptanması durumunda onarımı durdurarak konuyu belgeleriyle koruma bölge kurulu müdürlüğüne iletmek, PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

31 YÖNETMELİK NE DİYOR? Çalışma Şekli: Taşınmazı bulunanlar tadilat ve tamirat gereken durumlarda; mülkiyeti gösteren belge, yapının mevcut durumunun fotoğrafı ve yapacağı uygulamayı anlatan belgeyi KUDEB’e vermektedir. Büro bünyesindeki en az 2 uzman tarafından incelenen belgeler sonucu gerekli görürse kişiye izin belgesi düzenlemektedir. Tadilat ve tamirat bittiğinde yapılan uygulama KUDEB tarafından incelenir ve onarım uygunluk belgesi düzenlenir. Esaslı onarım gerektiğinin saptanması durumunda konu belgeleriyle koruma bölge kurulu müdürlüğüne bildirilmektedir. Koruma amaçlı imar planı ve ilke kararlarına aykırı uygulamalarda büro, durumu koruma bölge kuruluna iletir ve cevap gelene kadar uygulamayı durdurur (İlgili Yönetmelik, madde 8). PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları

32 KAYNAKÇA Kültür Ve Turizm Bakanlığı Web Sitesi, İlgili Yönetmelikler
Koruma Amaçlı İmar Planı Teknik Şartnamesi 648 Sayılı Kanun Aylin Kalpakçı 2010 Sunum Meral Daşçı 2012 Sunum PLN 4446 Mesleki Uygulama Esasları