Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

... konulu sunumlar: "Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010"— Sunum transkripti:

1 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
EĞİTİMDE ÖLÇME & DEĞERLENDİRME -1- Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

2 YILLARA GÖRE SORU DAĞILIMLARI
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

3 2009 KPSS Ölçme & Değerlendirme SORULARININ ANALİZİ
* Sorular beklenen kalite ve düzeydeydi. * Soruların kapsama dağılımı, kurguları, doğru cevap ve çeldiricilerin işlerliği son derece uygundu. Adaylar için kaliteli ve cevaplandırılabilen bir sınav alanı oldu. * Soruların konu dağılımı ise aşağıdaki gibidir: • Temel kavramlar: 4 soru • Klasik ve çağdaş değerlendirme yaklaşımları: 3 soru • Ölçme araçları: 2 soru • Geçerlik ve güvenirlik: 2 soru • Madde istatistikleri: 4 soru • Test istatistikleri: 3 soru Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

4 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
SUNU İÇERİĞİ 1- ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMENİN EĞİTİMDEKİ YERİ VE ÖNEMİ 2- ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR * Ölçme * Ölçme Kuralı * Ölçüm * Ölçüt * Değerlendirme 3- ÖLÇME * Değişken * Ölçme Türler - Doğrudan (Temel) Ölçme - Dolaylı (Göstergeyle) Ölçme - Türetilmiş Ölçme Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

5 1- ÖLÇME & DEĞERLENDİRMENİN EĞİTİMDEKİ YERİ VE ÖNEMİ
EĞİTİM NEDİR? * Bireyde kendi yaşantısı sonucu istendik, kalıcı izli davranış değişikliği sağlama sürecidir. * Öğrenciyi belli bir hedefe ulaştırmak için yapılan etkinliklerin tümüdür. Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

6 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
HEDEF (AMAÇ) İÇERİK (KONU) EĞİTİM DURUMLARI ÖLÇME DEĞERLENDİRME EĞİTİMDE ÖLÇME NEDİR ? Eğitim sürecinde öğrenciye kazandırılması öngörülen hedef ve davranışların ne ölçüde kazandırıldığının çeşitli araçlar yardımıyla ortaya konulmasıdır. Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

7 GİRDİ ÇIKTI ¤ Denetlenmeyen bir süreç kontrol edilemez. SÜREÇ
(Eğitim Etkinlikleri) DÖNÜT (Değerlendirme) ¤ Denetlenmeyen bir süreç kontrol edilemez. Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

8 Ölçme ve Değerlendirmenin Yararları
* Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyleri belirlenir * Öğrencilerin gelişimleri izlenir ve dönüt sağlanır * Öğrenme güçlükleri belirlenir * Öğretimin ve öğretim materyallerinin etkinliği belirlenir Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

9 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
* Gelecekteki öğrenme süreçlerini planlamaya veri sağlanır * Sağlıklı bir rehberlik için öğrencilerin güçlü ve zayıf yönleri ortaya çıkarılır * Öğretim programlarının yeterliliği belirlenir Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

10 2- ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
* bireylerin ya da nesnelerin belirli özelliklere sahip olup olmadığının, sahiplerse sahip oluş derecesinin belirlenerek sonuçların sembollerle ve özellikle sayı sembolleriyle ifade edilmesidir. * niteliklerin nicelleştirilmesi işlemidir. * bir betimleme (tanımlama) işlemidir. Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

11 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
ÖRNEK; * Bir kişinin boyunun ölçülmesi; - Ayşe’nin boyu 172 cm’dir * Öğrencinin bilgisinin ölçülmesi; - Burak tarihten 95 aldı * Sınıftaki kişi sayısının ölçülmesi; - Sınıfta 33 öğrenci var * Bir kişinin göz renginin ölçülmesi; - Orçun, mavi gözlüdür * Bir derginin sayfa sayısının ölçülmesi; - Sinema dergisi 110 sayfadır Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

12 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
Ölçme Kuralı, Ölçme işlemini yaparken, ölçmeye konu olan özelliğin hangi miktarına ne değer verileceğinin belirlenmesidir. Örnek; “Fizik sınavdaki 3. soruya tam cevap veren öğrenciler 30 puan alacaktır.” Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

13 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
Ölçüm, Ölçme işlemi yapıldıktan sonra elde edilen sayı veya semboldür. Örnek; “Cem geometri dersinden 68 puan aldı.” ifadesindeki “68 puan” bir ölçümdür. Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

14 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
Ölçüt, Ölçme sonuçlarıyla karşılaştırılan ve değerlendirmeye dayanak oluşturan değer. Örnek; Kimya dersinden geçebilmek için en az 70 almak gerekir. Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

15 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
Değerlendirme, * ölçme sonuçlarını bir ölçütle kıyaslayarak, ölçülen nitelik hakkında bir karara varma sürecidir. * bir yargılama işlemidir ve ölçme sonucunun bir ölçütle karşılaştırılmasına dayanır. Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

16 Bir betimleme işlemi olan ölçmenin temelinde “fark” kavramı vardır.
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

17 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
Değişken; gözlemden gözleme değişik değerler alabilen objeler, özellikler ya da durumlardır. Nicel değişken: Sayılarla ifade edilebilen bir büyüklük gösteren değişkenlere denir. Örnek: boy uzunluğu, ağırlık, zeka, maaş vb. Nitel değişken: Sembollerle ya da sıfatlarla ifade edilebilen değişkenlerdir. Sayılarla ifade edilse dahi bir büyüklük göstermezler. Örnek: cinsiyet, din, millet vb. Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

18 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
Sürekli değişken: Matematiksel olarak herhangi iki değer arasında daima bir başka değeri bulunabilen değişkenlerdir. Örnek: uzunluk, ağırlık, yaş vb. Süreksiz değişken: iki değer arasında hiç değeri olmayan ya da çok sınırlı sayıda değer alabilen değişkenlerdir. Örnek: okul türü, cinsiyet vb. Bağımsız değişken: Sonuca etki eden, neden (sebep) konumundaki değişkendir. Bağımlı değişken: Bir başka değişkene bağlı olarak değişen sonuç konumundaki değişkendir. Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

19 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
ÖLÇME Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

20 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
Ölçme işleminin yapılabilmesi için; 1- Ölçülecek özelliğin tanımlanması, 2- Ölçülecek özelliğe uygun sayı ve semboller kümesinin belirlenmesi, 3- Ölçülecek özelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini gösteren kuralın belirlenmesi gerekir. Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

21 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
Ölçme sonuçları her zaman sayılarla ifade edilmez. Bazı ölçme sonuçları iyi–orta–kötü, büyük–küçük gibi sembollerle de ifade edilebilir. Örneğin; “Cansu iyi bir kompozisyon yazdı.” cümlesindeki “iyi”, bir ölçme sonucunu gösteren semboldür. Bu tür ölçme işlemleri sınıflama düzeyinde yapılan ölçme işlemlerine örnektir. Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

22 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
ÖLÇME TÜRLERİ Ölçme, ölçülen özelliğe ve bu özelliğin gözlenme şekline bağlı olarak belirli çeşitlere ayrılır. ÖLÇME Doğrudan Ölçme Dolaylı Ölçme Göstergeyle Türetilmiş Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

23 DOĞRUDAN ve DOLAYLI ÖLÇME ARASINDAKİ FARKLAR
DOĞRUDAN ÖLÇME DOLAYLI ÖLÇME Ölçme işlemi direkt yapılır, gözlemlenir Ölçme işlemi direkt yapılmaz, dolaylı yapılır Kendine ait ölçme aracıyla ölçüm yapılır Başka bir araç kullanılır Ölçme işlemini yorumlamak kolaydır Yorumlamak zordur Hata miktarı azdır Daha çok hata karışır Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

24 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

25 DOĞRUDAN (Temel) ÖLÇME
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

26 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
GÖSTERGEYLE ÖLÇME Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

27 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
TÜRETİLMİŞ ÖLÇME Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

28 KPSS’DE ÇIKMIŞ SORULAR
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

29 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
2001 I- Herhangi bir özelliği, o özelliğe uygun bir araçla karşılaştırarak sunucu sayı veya sembollerle belirlemek. II- Bir gözlem sonucunu uygun bir ölçütle karşılaştırarak, bu sonuca ilişkin bir karara ya da yargıya ulaşmak. I II A) Değerlendirme Ölçme B) Ölçme Ölçek C) Değişken Değerlendirme D) Ölçme Değerlendirme E) Ölçek Ölçme Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

30 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
2001 I- Herhangi bir özelliği, o özelliğe uygun bir araçla karşılaştırarak sonucu sayı veya sembollerle belirlemek. II- Bir gözlem sonucunu uygun bir ölçütle karşılaştırarak, bu sonuca ilişkin bir karara ya da yargıya ulaşmak. I II A) Değerlendirme Ölçme B) Ölçme Ölçek C) Değişken Değerlendirme D) Ölçme Değerlendirme E) Ölçek Ölçme Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

31 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
2003 Aşağıdakilerden hangisi "ölçme" işlemine örnek olamaz? A) Öğrencileri kısadan uzana doğru dize­rek onların boy sıralarını belirleme B) Öğrencilerin projelerini 1 ile 10 arasında derecelendirme C) Hangi puanı alanların derste başarılı sayılacağını gösteren bir sınır belirleme D) Öğrencilerin yazılarındaki yazım yanlışlarını sayma E) Bir sınavda, verilen cevaplara bakarak öğrencilerin kaç puan alacaklarını belirleme Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

32 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
2003 Aşağıdakilerden hangisi "ölçme" işlemine örnek olamaz? A) Öğrencileri kısadan uzana doğru dizerek onların boy sıralarını belirleme B) Öğrencilerin projelerini 1 ile 10 arasında derecelendirme C) Hangi puanı alanların derste başarılı sayılacağını gösteren bir sınır belirleme D) Öğrencilerin yazılarındaki yazım yanlışlarını sayma E) Bir sınavda, verilen cevaplara bakarak öğrencilerin kaç puan alacaklarını belirleme Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

33 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
2006 Aşağıdaki öğrenci özelliklerinden hangisi doğrudan ölçülebilir? A) Zekâ puanı B) Boy uzunluğu C) Derse karşı tutum D) Yetenek E) Ders başarısı Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

34 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
2006 Aşağıdaki öğrenci özelliklerinden hangisi doğrudan ölçülebilir? A) Zekâ puanı B) Boy uzunluğu C) Derse karşı tutum D) Yetenek E) Ders başarısı Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

35 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
2006 I. Matematik sorularının %75’ini, fizik sorularının da %60’ını doğru cevaplayan öğrenciler bu dersleri başarmış sayılır. II. İlk iki sorudan alınabilecek en yüksek puan 25’tir. III. Sınavda 65’in altında puan alan öğrenciler dersi tekrar ederler. IV. Türkçe ve matematik derslerinden başarısız olan öğrenciler bir sonraki döneme devam edemezler. Yukarıdakilerden hangileri birer değerlendirme ölçütünü ifade etmektedir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) III ve IV E) I, III ve IV Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

36 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
2006 I. Matematik sorularının %75’ini, fizik sorularının da %60’ını doğru cevaplayan öğrenciler bu dersleri başarmış sayılır. II. İlk iki sorudan alınabilecek en yüksek puan 25’tir. III. Sınavda 65’in altında puan alan öğrenciler dersi tekrar ederler. IV. Türkçe ve matematik derslerinden başarısız olan öğrenciler bir sonraki döneme devam edemezler. Yukarıdakilerden hangileri birer değerlendirme ölçütünü ifade etmektedir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) III ve IV E) I, III ve IV Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

37 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
2007 Aşağıdaki örneklerin hangisinde sözü edilen ölçme işleminde bağıl (keyfî, itibari) sıfır söz konusu değildir? A) Ankara ili Çankaya ilçesinin deniz seviyesinden yüksekliği 870 metredir. B) Öğrencilerin felsefe dersine karşı tutum puanları ortalaması 207 dir. C) Tarih sorularından en az dört tanesine doğru cevap veremeyenler sıfır puan almıştır. D) Bugün hava sıcaklığı 15 ºC dir. E) Bu kitabın ilk 4 sayfasında kitabın kapsamı tanıtılmaktadır. Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010

38 Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010
2007 Aşağıdaki örneklerin hangisinde sözü edilen ölçme işleminde bağıl (keyfî, itibari) sıfır söz konusu değildir? A) Ankara ili Çankaya ilçesinin deniz seviyesinden yüksekliği 870 metredir. B) Öğrencilerin felsefe dersine karşı tutum puanları ortalaması 207 dir. C) Tarih sorularından en az dört tanesine doğru cevap veremeyenler sıfır puan almıştır. D) Bugün hava sıcaklığı 15 ºC dir. E) Bu kitabın ilk 4 sayfasında kitabın kapsamı tanıtılmaktadır. Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010