ULUSAL ÇAY KONSEYİ ÇAY İHTİSAS BORSASI. 1984 yılına kadar kamu iktisadi teşekkülü olarak Çaykur tekelinde yapılan kuru çay üretimi bu tarihten itibaren.

... konulu sunumlar: "ULUSAL ÇAY KONSEYİ ÇAY İHTİSAS BORSASI. 1984 yılına kadar kamu iktisadi teşekkülü olarak Çaykur tekelinde yapılan kuru çay üretimi bu tarihten itibaren."— Sunum transkripti:

1 ULUSAL ÇAY KONSEYİ ÇAY İHTİSAS BORSASI

2 1984 yılına kadar kamu iktisadi teşekkülü olarak Çaykur tekelinde yapılan kuru çay üretimi bu tarihten itibaren özel sektöre açılmış ancak geçen süreçte çaycılığımız bir sisteme oturmadığından sektör plansız, programsız, düzensiz ve denetimsiz kalmış; sorunlar bugüne kadar artarak süregelmiştir.

3 Çaydaki düzensiz ve disiplinsiz yapı, giderek çayı bölgemizde ailelerin geçim kaynağı olmaktan uzaklaştırmış; bunun sonucu olarak bölgemizden büyük şehirlere olan göç artmıştır.

4 Sektörün tamamına bakıldığında, bir mutsuzluk tablosu ile karşı karşıya olduğumuz görülmektedir. Müstahsilden sanayiciye, işçiden yöneticiye, pazarlamacıdan tüketiciye kadar çok küçük bir kesim dışında kimsenin memnun olmadığı sektörde yeni bir yapılanma ihtiyacı kaçınılmazdır.

5 Halen yürürlükte olan mevcut Çay Kanunu, bu haliyle sektörün ihtiyaçlarına cevap vermekten uzaktır. Tüm tesbitler, işe yeni bir Çay Kanunu çıkarmakla başlanması gerektiğini ortaya koymuştur.

6 Çay kanun tasarısı için Rize Ticaret Borsası, Çaykur ve Ulusal Çay Konseyi’nin öncülüğünde 19 tane kamu ve sivil toplum kuruluşundan temsilcilerin yer aldığı bir çalıştay oluşturuldu. Bu çalıştay, Çay Kanunu taslağı ve Çay Borsası üzerindeki çalışmalarını tamamlamıştır.

7 Tasarı yaklaşık 800 kurum ve kuruluşa gönderildi. 15 Aralık 2009 tarihine kadar, görüş ve öneriler alınmıştır.

8 Çay sektöründe, dünyada kabul edilmiş ve yıllardır uygulanan yegâne sistem ‘Çay İhtisas Borsası’dır. Şu anki sistemsiz ortamda çayımızın kalitesini yükseltme ve müstahsil memnuniyetini sağlama olanağımız yoktur.

9 ÇAY İHTİSAS BORSASI (EMTİA) NEDİR?

10 Çay İhtisas Borsası, arz ve talebin dengelendiği durumda, hangi kalitede nekadar çaya ihtiyaç olduğunu belirlemek için maksimum miktarda alıcı ile satıcıyı biraraya getirerek rekabet ortamında fiyatın belirlendiği sistemdir. ÇAY İHTİSAS BORSASI NEDİR? 1

11 ÇAY BORSASINDA;  Bilgiler tek merkezde toplanır; alıcılarla satıcılar açık, dürüst ve şeffaf bir ortamda buluşur.  Çay Borsası’nda, kuru çay peşin parayla satılır,  Güvenli alışveriş sağlanır, ÇAY BORSASI NEDİR? 2

12  Teslimat ve ödemeler garanti altındadır,  Müstahsil daha fazla kazanır ve parasını zamanında alır (4-8 haftada), ÇAY BORSASI NEDİR? 3

13 ÇAY BORSASI NASIL ÇALIŞIR?

14 ÇAY BORSASI NASIL ÇALIŞIR ? 1  Üretilen kuru çay, satıştan 3 hafta önce broker firmanın deposuna gelir,  Broker firma hiçbir şekilde harman yapmaz. Ayrı ayrı gelen çayları 3 hafta boyunca satışa hazırlar.

15 ÇAY BORSASI NASIL ÇALIŞIR ? 2  Çayların laboratuar ortamında kimyasal analizleri yapıldıktan sonra, tadım analizleri yapılır; çayın kalitesi ve takribi satış fiyatı belirlenir.  Alıcılara 10-30 gr’lık numuneler gönderilir. Broker firma elindeki çaylar için satış kataloğunu hazırlar.

16 ÇAY BORSASI NASIL ÇALIŞIR ? 3  Bu katalogda; çayın miktarı, hangi bölgenin çayı olduğu, hangi nev’i çay olduğu, ambalaj şekli(Beher ambalajın brüt miktarı) gibi çaya ait bütün özellikler belirtilir.

17 ÇAY BORSASI NASIL ÇALIŞIR? 4  Üçüncü haftanın sonunda satış günü geldiğinde satıcı ile alıcılar borsada biraraya gelir.  Numuneleri ve satış kataloğu önceden alıcılara gönderilen her bir kalem çayın satışı yapılır.  Satış esnasında açılış fiyatını broker anons eder. En yüksek fiyatı veren alıcı çayı alır.

18 ÇAY BORSASI NASIL ÇALIŞIR? 5  Satıştan sonra en geç 7 gün içinde alıcı, çayın parasını öder,  Takip eden ayın 15’ine kadar ise yaş çay bedeli müstahsile ödenir.

19 ÇAY BORSASI NASIL ÇALIŞIR? 6 Bu durumda; FABRİKA SAHİBİ PARASINI, SATIŞI TAKİP EDEN 4 HAFTA İÇERİSİNDE ALMAKTADIR

20 ÇAY BORSASI NASIL ÇALIŞIR? 7 MÜSTAHSİL ÖDEMELERİ DE SATIŞTAN İTİBAREN EN GEÇ 4-8 HAFTADA TAMAMLANMAKTADIR.

21 ÇAY HASADI VE İŞLEME   NAKLİYE VE DEPOLAMA BORSADA SATIŞ  ANALİZ/TADIM VE SATIŞA HAZIRLIK  PAZARLAMA VE NAKLİYE TÜKETİCİYLE BULUŞMA Çayın Tarladan Bardağa İzlediği Süreç  HARMAN VE PAKETLEME

22 NEDEN ÇAY İHTİSAS BORSASI?

23  Çay İhtisas Borsası’nın en önemli özelliği, çayın peşin fiyatla satılması ve kaliteyi artırmasıdır.  Borsada kaliteye göre fiyat teşekkül eder ve kalite arttıkça fiyatlar yükselir. NEDEN ÇAY İHTİSAS BORSASI? 1

24  Fiyat yükseldikçe hem müstahsil, hem fabrikalar daha çok kazanır.  Tüketiciye daha kaliteli çay ulaşır.  Borsa sistemi, Kazan-Kazan esasına göre çalıştığından; kaybeden olmaz, sektörün tüm kesimleri ve bölgemiz bundan kazanç sağlar. NEDEN ÇAY İHTİSAS BORSASI? 2

25 Kuru çay borsada satıldığı anda yaş çay bedeli belirlenen orana göre hesaplanır. Yaş yaprak bedeli satıştan itibaren en geç 4 hafta içinde müstahsile ödenmek zorundadır. ÇAY BORSASI’NIN MÜSTAHSİLE NE FAYDASI VAR? 1

26  Müstahsil, kaliteli yaş yapraktan daha fazla para kazanır, kalite arttıkça fiyat yükselir.  Müstahsil, devletin vereceği taban fiyat beklentisinden kurtulur ve devletin verdiği taban fiyatın altında çay satışı yapılmasının da önüne geçilir. MÜSTAHSİLE FAYDASI 2

27  Müstahsil, hangi gün ne kadar yaprak satacağını bilir; buna göre hasat planlaması yapar.  Müstahsile, bahçelerin yenilenmesi, budanması, gübrelenmesi, bakımı konularında teknik destek sağlanır. MÜSTAHSİLE FAYDASI 3

28  Peşin çay satışı sayesinde orta ve uzun vadede üreticiler yaşlanan çaylıklarını peyderpey sökme ve yeniden çaylık yapma planlarını yapabilecekler; buna bağlı olarak organizasyon kurarak yatırım imkânına sahip olacaklardır. MÜSTAHSİLE FAYDASI 4

29  Borsa, maksimum miktarda satıcı ve maksimum miktarda alıcıyı biraraya getirerek psikolojik rekabet ortamı oluşturur. Bu rekabet ortamı sinerjiye dönüşür ve fiyatların maksimum düzeye çıkmasını temin eder. ÇAY SANAYİCİLERİNE FAYDASI 1

30  Kısa sürede çok miktarda çay satışı yapılır.  Maliyetler azalır.  Hem üretici, hem alıcı, hem satıcı piyasa hakkındaki tüm gerçek bilgilere şeffaf bir ortamda ulaşır; böylece herkes gelecek planlamasını sağlıklı bir şekilde yapar. ÇAY SANAYİCİLERİNE FAYDASI 2

31  Güvenilir, adil ve gerçekçi fiyat aralıkları oluşur.  Ödemeler, garantili olarak, zamanında ve güvenli şekilde yapılır. ÇAY SANAYİCİLERİNE FAYDASI 3

32  Bankalar ve broker firmalar tarafından çay sanayiinde gerektiğinde avans kullandırılır.  Sanayici iyi bir yaş yaprak alım programı yapmak suretiyle fabrikasını maksimum kapasitede ve uzun müddetle çalıştırma imkânı bulur. ÇAY SANAYİCİLERİNE FAYDASI 4

33 Mevcut ortamda satıcılar rekabet halinde olduğu için fiyatlar düşük seyrediyor. Borsa, alıcıları rekabete sokar ve fiyatların kaliteyle beraber yukarı çıkmasını sağlar. ÇAY SANAYİCİLERİNE FAYDASI 5

34  Sanayicinin üzerinden finansman, tahsilat, pazarlama, piyasa kontrolü gibi yükler kalkar ve sanayici daha kaliteli üretime odaklanır. ÇAY SANAYİCİLERİNE FAYDASI 6

35  Borsa sayesinde, tüm arz tek bir yerde görülebilir ve tüm bilgilere tek merkezden ulaşılır. Alıcılar ihtiyacı olan malı bulabilmek için farklı pazarlarda dolaşarak, gereksiz yere zaman, emek ve para harcamaz. ALICI FİRMALARA FAYDASI 1

36  Çayın kalitesi hakkındaki bilgilere güvenli ve şeffaf bir ortamda ulaşırlar.  Malın teslimatı konusunda, hakları garanti altındadır.  Alıcı firmalara lojistik ve nakliye hizmeti sağlanır. ALICI FİRMALARA FAYDASI 2

37  Borsada tüm işlemler kayıt altındadır.  Vergi kaçaklarının önüne geçilir, Vergiler zamanında alınır.  Devlet, çayla ilgili gerçek ve güncel bilgilere sahip olur, böylece sektörün geleceğine yönelik doğru politikalar belirler. DEVLETE FAYDASI 1

38  İstihdama ve ihracata katkı sağlar.  Fabrikalar uzun vadeli çalışacağından, geçici personelin daha çok ücret almasına olanak sağlanır.  Türkiye’nin dışa açık büyüme politikasına olumlu katkı yapar. DEVLETE FAYDASI 2

39  Piyasada bugün sınırlı sayıda olan çay nev’ileri artar. Böylece her çeşit kalite ve yeterli miktarda kuru çay piyasaya arz edilir; kaçak çay ile mücadelede etkin bir rol üstlenir ve ülkeye giren illegal çay miktarı büyük oranda azalır. DEVLETE FAYDASI 3

40  Fabrikaların tasnif sistemleri geliştirilerek, çeşitli sınıf çaylar elde edilir. Farklı bölgelerin farklı kalitede çayları birbiriyle harmanlanmadan doğrudan borsada farklı fiyattan satılır; Butik-Niş marketler oluşur, sektörün cirosu artar. DEVLETE FAYDASI 4

41  Kalite analizi yapılır,Türk Gıda Kodeksi’ne uygun olmayan çaylar piyasaya arz edilmez.  Alıcılara ekipman vs. yanında danışmanlık desteği sağlanır,  Bilgiler güvenilir şekilde tek merkezde toplanıp, şeffaf ortamda dağıtılır,  Fabrikaların atıkları tümüyle kontrol edilir, DİĞER FAYDALARI 1

42 ŞİMDİKİ ORTAMDA;  Alıcıların sayısı azaldığı için fiyat, olması gerekenin altında oluşuyor.  Ekstra masraflar ortaya çıkıyor.  Alıcılar gereksiz yere zaman ve emek harcıyor. ÇAY BORSASI YOKSA ?.. 1

43  Satıcılar arasında rekabet ortaya çıktığı için fiyatlar düşüyor. Mevcut durumda, gerçek arz ve talebin oluşturduğu fiyat ortaya çıkmıyor. ÇAY BORSASI YOKSA ?.. 2

44  İyi ile kötü ayırt edilemiyor. Kalite cezalandırılıyor ve adeta kalitesizlik teşvik ediliyor.  Müstahsil, devletin sınırlı imkanlarla açıkladığı yaş çay taban fiyatına mahkûm oluyor…  Yaş çay bedelleri olması gerekenden geç ödeniyor veya hiç ödenmiyor… ÇAY BORSASI YOKSA ?.. 3

45 Ve;  Mutsuz Müstahsil,  Mutsuz Sanayici,  Mutsuz Çalışan,  Mutsuz Tüketici,  Mutsuz Devlet  Mutsuz Toplum ortaya çıkıyor… ÇAY BORSASI YOKSA ?.. 4

46 ALTIN KURAL !..

47 AltIn kural!.. “SATICILAR REKABET EDERSE FİYAT DÜŞER; ALICILARIN REKABET ETTİĞİ ORTAMDA FİYAT YÜKSELİR”

48 Ve;  Mutlu Müstahsil,  Mutlu Sanayici,  Mutlu Çalışan,  Mutlu Tüketici,  Mutlu Devlet  Mutlu Toplum ortaya çıkar…