1 AKADEMİK YAZMA: FEN BİLİMLERİ Yrd. Doç. Dr. Cemal ÇAKIR Yabancı Diller Eğitimi Bölümü İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

... konulu sunumlar: "1 AKADEMİK YAZMA: FEN BİLİMLERİ Yrd. Doç. Dr. Cemal ÇAKIR Yabancı Diller Eğitimi Bölümü İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı"— Sunum transkripti:

1 1 AKADEMİK YAZMA: FEN BİLİMLERİ Yrd. Doç. Dr. Cemal ÇAKIR Yabancı Diller Eğitimi Bölümü İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı ccakir@gazi.edu.tr

2 Akış Genel bilgiler Akademik yazı türleri Yapı Dil

3 Genel Bilgiler Elektronik imkanlar E-dergiler E-kitaplar E-tezler ve diğerleri … Elektronik olmayan imkanlar amazon.com, abebooks.com Üniversite kütüphanesinin sunduğu imkanlar 3

4 Genel Bilgiler ULAKBİM dergi listesi Türkiye’deki dergiler Türkiye dışındaki dergiler Dünya üniversitelerinin sıralaması URAP Times Higher Education Ranking 4

5 Bilim dalları TEMEL BİLİMLER SOSYAL BİLİMLER İNSANİ BİLİMLER - Deneysel ve nesnel - Yorumsal - Bilginin doğrusal artışı - Dağınık bilgi üretimi - Nicel - Nitel - Belirli okuyucu kitlesi - Geniş okuyucu yelpazesi - Fazlaca yapılandırılmış türler - Esnek yapılı türler Akademik bilgi şeması (Hyland, 2009: 63) 5

6 Akademik yazı türleri Makaleler Konferans özetleri Proje başvuruları Öğrenci yazıları Makale teslim mektupları Kitap değerlendirme yazıları Doktora tezleri Ders kitapları Editöre cevap mektupları ( Hyland, 2009: 27) 6

7 Makale çeşitleri Ampirik araştırma makalesi Alanyazın makalesi Kuramsal makale Yöntembilimsel makale (APA 6. Baskı, 2010: 9-11) 7

8 Ampirik araştırma makalesi: Esnek olmayan yapı (IMRAD) Giriş: Araştırılan konunun gelişim süreci, geçmişi, araştırmanın tez cümlesi (Introduction) Yöntem: Araştırmanın süreçleri (Method) Bulgular: Bulgular ve çözümlemeleri (Results) Tartışma: Özet, yorumlama ve sonuçlar (Discussion) 8

9 Alanyazın makalesi: Esnek yapı Problemi tanımlama ve açıklama Daha önceki araştırmaları özetleme Alanyazındaki bağlantıları, çelişkileri, boşlukları ve tutarsızlıkları belirleme Problemi çözmek için gerekli adım(lar)ı önerme 9

10 Kuramsal makale: Esnek yapı Alanyazın makalesine benzer. Kuram geliştirir. Daha önce üretilmiş ampirik bilgiyi yalnızca bir kuram geliştirme durumunda kullanır. Kuramsal modelleri geliştirir. Mevcut kuramları inceler, zayıflıklarını vurgular. Kuramları karşılaştırır ve birinin diğerine üstünlüğünü gösterir. 10

11 Yöntembilimsel makale: Esnek yapı Yeni yöntemsel yaklaşımlar Mevcut yöntemlerde değişiklikler Nitel ve veri çözümleme yaklaşımlarının tartışması Ampirik verinin sadece yeni yaklaşımı örneklendirmek için kullanımı Önerilen yöntemin mevcut yöntemlerle kıyaslanması 11

12 12 Fen bilimlerinde yazma Fazlaca yapılandırılmış türler Sosyal bilimlerdeki metinlere göre daha kısa Belirsiz ifadelerden kaçınma Net ifadeler Daha az duruş ifadeleri Daha az ‘okuyucuyu dahil etme’ ifadeleri

13 IMRAD: Giriş Bölümü için CARS Modeli ‘Create a Research Space (CARS)’ = ‘Bir Araştırma Alanı Yarat (BAAY)’

14 BAAY: 3 Eylem Eylem 1: Bir araştırma sahası oluştur. Eylem 2: Bir boşluk (‘niche’) oluştur. Eylem 3: Boşluğu doldur.

15 BAAY: 3 Eylem ve Adımları Eylem 1: Bir araştırma alanı oluştur. Adım 1: Konunun önemini belirt. Adım 2: Konuyla ilgili genellemeler yap. Adım 3: Daha önce yapılan çalışmalara atıf yap. Eylem 2: Bir boşluk oluştur. Adım 1: Daha önceki araştırmalardaki yoklukları, yetersizlikleri ve/veya başarısızlıkları belirt. Adım 2: Mevcut araştırmanın geleneğin devamı olduğunu belirt. Adım 3: Daha önce yapılan araştırmaları sorgula. Adım 4: Karşı iddialar öne sür. Eylem 3: Boşluğu doldur. Adım 1: Araştırmanın amacını belirt. Adım 2: Başlıca bulguları bildir. Adım 3: Araştırmanın kapsamını açıkla. Adım 4:Araştırmanın önemli unsurlarını bildir. Adım 5: Makalenin yapısını açıkla. Örnekler için: http://www.slu.se/Documents/externwebben/biblioteket/alnarpsbiblioteket/5AgriIntromove.pdf adresine bakınız. http://www.slu.se/Documents/externwebben/biblioteket/alnarpsbiblioteket/5AgriIntromove.pdf

16 Dil Yapı (Syntax) Anlam (Semantics) İşlev (Pragmatics) 16

17 Örnekler YANLIŞ The experiment failed it had been left unobserved for too long. DOĞRU The experiment failed. It had been left unobserved for too long. (period) The experiment failed; it had been left unobserved for too long. (semi-colon) The experiment failed: it had been left unobserved for too long. (colon) The experiment had been left unobserved for too long, so it failed. (coordinating conjunction) The experiment failed because it had been left unobserved for too long. (subordinating conjunction) http://www.lib.uoguelph.ca/assistance/writing_services/resources/handouts.cfm

18 Örnekler YANLIŞ Tom thought that he was prepared but he failed the examination which meant that he would have to repeat the course before he could graduate which he didn’t want to do because it would conflict with his summer job. DOĞRU Tom thought that he was prepared, but he failed the examination. Therefore, he would have to repeat the course before he could graduate. He did not want to do that because it would conflict with his summer job. http://www.lib.uoguelph.ca/assistance/writing_services/resources/handouts.cfm

19 Örnekler YANLIŞ aI like to swim, to sail, and rowing. bThis report is an overview of the processes involved, the problems encountered, and how they were solved. DOĞRU aI like to swim, to sail, and to row. aI like swimming, sailing, and rowing. bThis report is an overview of the processes involved, the problems encountered, and the solutions devised. http://www.lib.uoguelph.ca/assistance/writing_services/resources/handouts.cfm

20 Örnekler YANLIŞ The bacteria had an influence on the morphology of the plant. DOĞRU The bacteria influenced on the morphology of the plant. http://www.lib.uoguelph.ca/assistance/writing_services/resources/handouts.cfm

21 Örnekler YANLIŞ It is expected by management that great Progress will be made by personnel in providing a solution to these problems in the near future. DOĞRU Management expects that personnel will soon solve these problems. http://www.lib.uoguelph.ca/assistance/writing_services/resources/handouts.cfm

22 Örnekler YANLIŞ The tapestries were hanging on the wall. They were abstract yet beautiful. DOĞRU The tapestries that were hanging on the wall were abstract yet beautiful. (clause) The tapestries hanging on the wall were abstract yet beautiful. (reduced clause) The tapestries on the wall were abstract yet beautiful. (prepositional phrase) The wall tapestries were abstract yet beautiful. (word) http://www.lib.uoguelph.ca/assistance/writing_services/resources/handouts.cfm

23 23 Örnekler Principle 1: USE PRECISE WORDS. YANLIŞ The current remained increased for several hours. DOĞRU The current remained increased for 6 hours. YANLIŞ Nests were observed frequently for signs of predation. DOĞRU Nests were observed every 12 hours for signs of predation. Hoffmann (2009)

24 24 Örnekler Principle 2: USE SIMPLE WORDS. YANLIŞ These data substantiate our hypothesis. DOĞRU These data support our hypothesis. YANLIŞ Our results reflect deviations from the previous findings. DOĞRU Our results deviate from the previous. Hoffmann (2009)

25 25 Örnekler Principle 3: WATCH OUT FOR MISUSED WORDS. YANLIŞ Older patients were prioritised. DOĞRU Older patients were given priority. YANLIŞ Changeability of X occurs when Y is added. DOĞRU X can change when Y is added. YANLIŞ We made the following experiments. DOĞRU We performed the following experiments. YANLIŞ Clean water in the village was the most important factor effecting population size. DOĞRU Clean water in the village was the most important factor affecting population size. Hoffmann (2009)

26 26 Örnekler Principle 4: OMIT UNNECESSARY WORDS AND PHRASES. YANLIŞ The sample size was not quite sufficiently large enough. DOĞRU The sample size was not large enough. YANLIŞ It is well known that there are three dimensions of semiotics. DOĞRU There are three dimensions of semiotics. Hoffmann (2009)

27 KURALLAR Principle 5USE CORRECT PREPOSITIONS. Principle6USE CORRECT ARTICLES. Principle7FOLLOW A VERB WITH THE CORRECT GERUND OR INFINITIVE FORM. Principle 8DISTINGUISH BETWEEN ADJECTIVE AND ADVERB. Principle9ENSURE THAT EVERY SENTENCE HAS A SUBJECT. Hoffmann (2009)

28 KURALLAR Principle 10 CONSTRUCT COHESIVE PARAGRAPHS – BE READER- FRIENDLY. Principle 10A Good word location creates good flow of a paragraph. 10B Repeating key words exactly and linking key terms help clear continuity. 10C Using transitions ensures logical relations between sentences. Principle11 USE A TOPIC SENTENCE AT THE BEGINNING OF YOUR PARAGRAPHS. Principle12 ARRANGE DETAILS IN A LOGICAL AND CONSISTENT ORDER (e.g. from most to least important, least to most important, chronological order, compare and contrast, problem-solution…) Hoffmann (2009)

29 Principle 13MAKE SURE YOUR PARAGRAPH IS COHERENT. Principle14DO NOT OVERUSE INTENSIFIERS AND HEDGES. Principle15PLACE NEW, COMPLEX, OR LONG INFORMATION AT THE END OF A SENTENCE IN THE STRESS POSITION. Principle16GET TO THE SUBJECT OF THE MAIN SENTENCE QUICKLY. Principle17AVOID INTERRUPTIONS BETWEEN SUBJECT AND VERB AND BETWEEN VERB AND OBJECT. Hoffmann (2009)

30 Principle18 USE ACTIVE VOICE. Principle19 USE PAST TENSE FOR OBSERVATIONS, COMPLETED ACTIONS AND SPECIFIC CONCLUSIONS. USE PRESENT TENSE FOR GENERALIZATIONS AND STATEMENTS OF GENERAL VALIDITY. Principle20 WRITE SHORT SENTENCES. Hoffmann (2009)

31 31 Dil Yapı (Syntax) Anlam (Semantics) İşlev (Pragmatics) 31

32 Akademik yazmada dilin bazı işlevleri 1. Duruş sergilemek 2. Okuyucuyu dahil etmek 3. Yeniden ifade etmek 4. Örneklendirmek (Hyland, 2009; 2007)

33 Duruş sergilemek Yazarın: Metinsel ‘sesi’ Tutumları Yargıları, fikirleri ve odak noktaları (Hyland, 2009) 33

34 Okuyucuyu dahil etmek Okuyucuyu: İddiasına yöneltmek Söylemine ortak etmek Yorumlarına yöneltmek (Hyland, 2009) 34

35 Duruş ve dahil etme ifadeleri, insani bilimler ve sosyal bilimlerde %75 oranında kullanılmaktadır. (Hyland, 2009) 35

36 1. Duruş sergileme araçları: -- Yumuşatma: Kesin tutumdan kaçınma -- Kuvvetlendirme: Kesin tutum takınma -- Tutum ifadeleri: Duyuşsal tutum (şaşkınlık, hemfikirlik, önemseme, hayal kırıklığı vb.) -- Yazarın kendinden bahsetmesi (Örnekler için: Hyland, 2009’a bakınız.) 36

37 2. Okuyucuyu dahil etme araçları: -- Yönergeler: Emir ve zorunluluk kipleri kullanmak -- Metin arasında okuyucuyla kısa bir diyalog kurmak -- Paylaşılmış bilgiye atıf yapmak -- Soru yöneltmek (%80’i retorik sorular) (Örnekler için: Hyland, 2009’a bakınız.) 37

38 3.Yeniden ifade etme yöntemleri: Açıklama Genişletme Yeniden ifade etme Daraltma Belirginleştirme İma etme (Hyland, 2007: 274) Aynı şeyi başka şekilde ifade etme 38

39 Genişletme Bir bilgiyi genişleterek yeniden ifade etmek Okuyucunun anlayışını genişletmek Açıklama yapma ya da ima etme (Hyland, 2007) 39

40 Açıklama Daha önce söylenmiş bir şeyi tanımlama Teknik bir terimi açıklama Parantez ve that is, known as, called, ve referred to as gibi ifadeler kullanma (Hyland, 2007) (Örnekler için: Hyland, 2007’ye bakınız.) 40

41 İma etme Bir sonuç çıkarma ya da az önce söylenen bir şeyi özetleme Söylenenden okuyucunun bir şeyler çıkarması (Hyland, 2007) (Örnekler için: Hyland, 2007’ye bakınız.) 41

42 Daraltma Söylenen şeyin anlamını sınırlandırma Yorumun kapsamını daraltma ( Hyland, 2007) 42

43 Daraltma Aynı şeyi başka şekilde ifade etme Belirginleştirme (Örnekler için: Hyland, 2007’ye bakınız.) 43

44 ÖRNEKLENDİRME Genel bir kategori için örnek vermek Bir kural ya da ilkeyi vermek Benzer yada paralel bir olguyu vermek (Örnekler için: Hyland, 2007’ye bakınız.) 44

45 Kaynaklar APA 6th Edition, 2010. Hoffmann, A. H. (2009). Scientific writing and communication: papers, proposals, and presentations. Oxford: Oxford University Press. Hyland, K. (2007). Applying a Gloss: Exemplifying and Reformulating in Academic Discourse. Applied Linguistics, 28/2: 266–285. Hyland, K. (2009). Academic discourse. London: Continuum International Publishing. Swales, J. M. and Feak, C. B. (2004). Academic writing for graduate students. Ann Arbor: University of Michigan Press. http://www.slu.se/Documents/externwebben/biblioteket/alnarpsbiblioteket/5AgriIntromove.pdf http://www.lib.uoguelph.ca/assistance/writing_services/resources/handouts.cfm