/ 871 Sağlıklı Evlilik Süreci Şifa Üniversitesi SEM - Aile Danışmanlığı Sertifika Programı 05.12.2015 Zekeriya Aktürk

... konulu sunumlar: "/ 871 Sağlıklı Evlilik Süreci Şifa Üniversitesi SEM - Aile Danışmanlığı Sertifika Programı 05.12.2015 Zekeriya Aktürk"— Sunum transkripti:

1 / 871 Sağlıklı Evlilik Süreci Şifa Üniversitesi SEM - Aile Danışmanlığı Sertifika Programı 05.12.2015 Zekeriya Aktürk zekeriya.akturk@sifa.edu.tr http://aile.sifa.edu.tr

2 Ders Planı Evlilik Öncesi10:00-10:45 Evlilik Süreci11:00-11:45 – Gebelik Öncesi Bakım – Aile Dönemlerine Uyum Evlilikte Sorunlar12:00-12:30 – Aile İçi Şiddet / 872

3 1-Evlilik Öncesi Evlilik, kişinin sosyal, ekonomik, fiziksel ve ruhsal açıdan farklı bir dünyaya açılmasını, hayatında önemli değişiklikler yapmasını gerektiren bir süreçtir. Hazırlıksız olarak bu sürece girmek bazı riskleri de beraberinde getirecektir. Bu nedenle evlenecek çiftlerin önceden yeterli danışmanlık almaları, eğitilmeleri gerekir. / 873

4 Evlilik danışmanlığını geleneksel olarak arkadaşlar ve anne babalar vermektedir. Kişiler çeşitli kitap, internet vb. kaynaklardan bilgi almaktadırlar. Bilgi kaynaklarının güvenilir olması ve sistematik bir içeriğe sahip olması önemlidir. Ülkemizde geleneksel kaynaklar arasında dinle ilgili olanlar önemli bir yer tutmaktadır. / 874

5 Türkiye ’ de Medeni Kanun ’ un 136. Madde ’ sine göre evlenecek çiftler “ evlenmeye engel hastalığının bulunmadığını gösteren sağlık raporu ” (evlilik raporu) almak zorundadır. Sağlık raporunun nasıl düzenleneceği Umumi Hıfzısıhha Kanunu ’ nun 122., 123. ve 124. Maddeleri ’ nde belirtilmiştir. / 875

6 Madde 122: Evlenecek erkek ve kadınlar evlenmeden evvel tıbbi muayeneye tabidir. Bu muayenenin sureti icrası ve teferrüatı hakkında Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletince bir nizammname neşrolunur. Madde 123: Frengi, bel soğukluğu ve yumuşak şankr ve cüzzama ve bir marazı akliye müptela olanların evlenmesi memnudur. Bu hastalıklar usulü dairesinde tedavi edilip sirayet tehlikesi geçtiğine veya şifa bulduğuna dair tabip raporu ibraz olunmadıkça muasıpların nikahları aktolunmaz. Madde 124: İlerlemiş sari vereme muasıp olanların nikahı altı ay tehir olunur. Bu müddet zarfında salah eseri görülmezse bu müddet altı ay daha temdit edilir. Bu müddet hitamında alakadar tabipler her iki tarafa bu hastalığın tehlikesini ve evlenmenin mazarratını bildirmeye mecburdur. / 876

7 T.C. Sağlık Bakanlığı 18.03.2002 tarih ve 4134 sayılı Genelgesi Evlilik raporlarının Sağlık Ocakları ve AÇS/AP Merkezleri tarafından verileceğini, Umumi Hıfzıssıha Kanunu ’ nda belirtilen hastalıklara ek olarak AIDS, Hepatit B ve C hastalıkları ve genetik geçişli hastalıkların da sorgulanması gerektiğini, ve genel bir muayene yapılması gerekliliğini belirtmektedir. / 877

8 “evlilik öncesi sağlık kurumuna yapılacak başvurular, günümüzde önemi artan bulaşıcı hastalıklar ve genetik geçişli hastalıklarla ilgili bir danışmanlık hizmeti verilmesi için fırsat olarak değerlendirilmeli, kişiler, olası riskler, sonuçları, korunma yoları konusunda bilinçlendirilmelidirler.” / 878

9 Dıştan açıkça görülen bir bulgusu yoksa başvuranlara sağlık raporu düzenlenir. Bulaşıcı hastalıklar ve genetik hastalıklar ile ilgili çiftler bilgilendirilir. Kendilerinden talep gelmesi halinde tanı koydurucu testler, ücretlerini de kendileri ödemeleri koşulu ile istenebilir. / 879

10 Hekim başvuranların akıl sağlığından şüpheleniyor ise değerlendirmeyi Devlet Hastaneleri yapar. Yeni evlenecek çiftlerle bu karşılaşma aile planlaması ve doğum öncesi bakımın önemi konusunda da tıbbi danışmanlık için bir fırsat olarak kabul edilmelidir. / 8710

11 Evlilik için sağlık raporu nasıl alınır? http://www.ailehekiminesor.com/2012/06/evlilik-icin-saglik-raporu-sorunlari.html http://www.ailehekiminesor.com/2012/06/evlilik-icin-saglik-raporu-sorunlari.html Soru : merhabalar ben istanbulda nişanlım ise trabzonda yaşıyor evlilik başvurusunu nasıl yapacağız? şimdiden teşekkürler.. Cevap : Merhaba, her ikiniz de ayrı yarı tüm belgeleri toplayıp kendi yaşadığınız yerdeki nüfus müdürlüğüne gidiyorsunuz. Hangi ilde nikah kıyılacaksa diğer taraftaki eşiniz izin belgesi alıp size yolluyor. Kendisinin gelmesine gerek kalmadan nikah işlemleri için başvuru yapmış oluyorsunuz. Soru : Erkek için farklı, kadın için farklı kan değerleri mi isteniyor? Cevap : Hayır, değerleri isteyen doktora göre değişmekle birlikte kadın için erkek için aynı değerlere bakılıyor. / 8711

12 DANIŞMANLIK İLKELERİ Hizmet alanlara iyi davranma Güçlü bir etkileşim-iletişim kurma Hizmet alanın gereksinimine uygun bilgi verme Gereğinden fazla bilgi vermekten kaçınma Hizmet alanın gereksindiği tanı yöntemlerine ulaşmasını sağlama Hizmet alanın kullanacağı bilgileri anlamasına, hatırlamasına yardım etme / 8712

13 EVLİLİK ÖNCESİ DANIŞMANLIK KONULARI 1 -Enfeksiyon hastalıkları Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (sifiliz, gonore, yumuşak şankr, Hepatit B, AIDS) Tüberküloz Lepra TORCH enfeksiyonları 2-Rh uyuşmazlığı / 8713

14 3-Genetik geçişli hastalıklar A-Somatik hücre mutasyonları: a) Otozomal resesif: Fenilketonüri, kistik fibroz, orak hücreli anemi, talasemi, galaktozemi – Akraba evlilikleri bu hastalıkların oluşma riskini artırır. Türkiye ’ de evli çiftlerin beşte biri akrabadır. / 8714

15 b) Otosomal dominant: Marfan Send., akondroplazi, hiperkolesterolemi, Huntington koresi, brakidaktili ve polidaktili, osteogenesis imperfekta, porfiri, polikistik böbrek hastalığı. B- Cinsiyete bağlı mutasyonlar: a) X e bağlı resesif: Hemofili A, Duchenne tipi müsküler distrofi, Hunter Send., Renk körlüğü, Frajil X Send. b) X e bağlı dominant: Vitamin D ye dirençli hipotonik rikets. / 8715

16 Multifaktöryel (poligenik) olanlar: Diabetes mellitus, şizofreni, nöral tüp defektleri, doğumsal kalça çıkığı, hipertrofik pilor stenozu, pes equinovarus, hidrosefali Kromozom bozuklukları: Down Send. / 8716

17 4-Yaşla ilgili sağlık riskleri (kromozom anomalileri) / 8717

18 / 8718 5-Psikiyatrik hastalıklar (ileri zeka geriliği, ağır psikozlar)

19 / 8719

20 http://www.aep.gov.tr/egitim- icerikleri/evlilik-oncesi-egitim- programi/ / 8720

21 / 8721

22 2-Evlilik Süreci – Gebelik Öncesi / 8722

23 Çocuk sahibi olmayı planlayan ve üreme çağındaki her kadına gebelik öncesi danışmanlık verilmelidir – Fiziksel değerlendirme – Risk taraması – Aşılamalar – Danışmanlık / 8723

24 Neden gebelik öncesi bakım? Organogenez erken dönemde olur Nöral tüp 6. haftada kapanır (folik asit için geç kalınmış olabilir) Plasenta gelişimi konsepsiyon sonrası 7. günde olur. Kötü gelişim erken doğum, pre-eklampsi gibi sorunlara yol açabilir / 8724

25 Gebelik Öncesi Bakım Hizmeti Sadece 6 hekimden biri uyguluyor Folik asit Kızamıkçık (rubella) antikorları, aşılama Diyabet kontrolü Hipotiroidi tedavisi Teratojenlerden kaçınma (ilaçlar, alkol, tütün) / 8725

26 Folik Asit 400-1000 Mikrogram/gün (Piyasada 5 mg tableti var.) / 8726 http://www.ttb.org.tr/sted/sted0800/2.html

27 Evlilik Süreci – Gebelik Gebeliğin teşhisi ve kaydı Gebenin takibe yönlendirilmesi Gebelik sırasında eşlere danışmanlık verilmesi İstenmeyen gebelik Düşük / 8727

28 PRENATAL TANI YÖNTEMLERİ 1- Noninvazif yöntemler Anne kanında alfa fetoprotein (AFP), bağlı olmayan östriol (uE3) ve insan koryonik gonadotropini (HCG) (üçlü test) ölçümü Ultrasonografi 2-İnvazif yöntemler Amniyosentez Koryon villus biyopsisi (CVS) Kordosentez / 8728

29 / 8729 http://www.wolfson.qmul.ac.uk/service-1/antenatal-screening/screening-tests/calculating-the-risk-of-down-s-syndrome

30 Üçlü tarama (Duyarlılık %60, Özgüllük %95) / 8730 http://www.jinekolognet.com/uclu-tarama-testi.asp

31 http://www.sbpsoftware.com/trisomy-risk-calculator.html / 8731

32 Amniyosentez / 8732

33 Transservikal koriyon villus aspirasyonu / 8733

34 Transabdominal koryon villus aspirasyonu / 8734

35 Kordosentez / 8735

36 Evlilik Süreci – Doğum Sonrası Doğum sonrasından 6 haftaya kadar – Tıbbi komplikasyonlar – Emzirme – Postpartum depresyon – Cinsellik ve kontrasepsiyon / 8736

37 / 8737 Evlilik Süreci – Aile Yaşam Döngüsü

38 Aile Yaşam Döngüsü / 8738 Duval 1977 1 2 3 4 5 6 7 8 2 yıl 2,5 yıl 3,5 yıl 7 yıl 8 yıl 15 ± yıl 10-15 ± yıl 1.Evli çift (çocuk yok) 2.Çocuk doğuran aile (en büyük çocuk 30 aylık) 3.Okul öncesi çocuğu olan aile (en büyük çocuk 30 ay – 6 yaşında) 4.Okul çağında çocukları olan aile (en büyük çocuk 6 – 13 yaşında) 5.Ergen çocukları olan aile (en büyük çocuk 13 – 20 yaşında) 6.Genç erişkinler yetiştiren aile (ilk çocuğun evi terk etmesinden sonuncuya kadar) 7.Orta yaşta anne – baba (yuvanın boşalmasından emekliliğe kadar) 8.Yaşlı aile üyeleri (her iki eşin emekliliğinden ölümüne kadar)

39 / 8739

40 Boşanma Hızı / 8740 TUİK, 2008 (Kaba boşanma hızı : Bin kişilik nüfusta bir yılda boşananların sayısı.)

41 / 8741 EvlenmeBoşanmaBoşanma% 2009161 63130 98219.2 2010162 48832 74320.2 Türkiye İstatistik Kurumu, 2010

42 / 8742 http://www.aa.com.tr/tr/mod/fotograf-galerisi/2707/turk-aile-yapisi-arastirildi

43 Toplam Doğurganlık Hızı / 8743 Dünya Bankası http://www.worldbank.org/

44 Evlilik Uyum Ölçeği / 8744

45 1. Aşağıdaki yıldızlardan evliliğinizin mutluluk derecesini belirleyin. – 0= Kötü – 1= Çok mutsuz – 2= Mutsuz – 3= Fena değil – 4= Mutlu – 5= Çok mutlu – 6= Aşırı mutlu / 8745

46 / 8746

47 / 8747

48 Puanlama 1. soru: Çok mutsuz- 0 * Çok mutlu- 6 2- 9 arası sorular: Hiç anlaşamayız- 0 * Her zaman anlaşırız- 5 (0-5 arası artarak puanlanır) 10. soru: Erkeğin susması- 1 * Kadının susması- 1 * Karşılıklı anlaşma- 2 11. soru: Hiçbiri- 0 * Çok azını- 1 * Bazılarını- 2 * Hepsini- 3 12. soru: Anlaşmazlık varsa- 0 * Dışarıda bir şeyler yapmayı- 2 (İkiniz de) * Evde oturmayı- 2 (ikiniz de) 13. soru: Sık sık- 0 * Arada sırada- 1 * Çok seyrek -2 * Hiçbir zaman- 3 14. soru: Hiç evlenmezdiniz- 0 * Farklı biriyle evlenirdiniz- 1 * Aynı kişiyle evlenirdiniz- 2 15. soru: Hemen hemen hiçbir zaman- 0 * Nadiren- 1 * Çoğu konuda- 2 * Her konuda- 3 Toplam puanınız Kesme noktası: 43,5 Polat D. Evli Bireylerin Evlilik Uyumları, Aldatma Eğilimleri ve Çatışma Eğilimleri Arasındaki İlişkilerin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Psikoloji Anabilim Dalı 2006. / 8748

49 Beklentiler - Talepler Beklentilerin karşılanamaması öfkeye yol açabilir. Eşlerden birinin değişmesini ve uyumlu olmasını istemek ötekini talepkar yapabilir. Sürecin iyi yönetilememesi bir eşin evliliği yönetmeye çalışmasına neden olabilir. / 8749

50 Boşanma Nedenleri / 8750 Türkiye Aile Yapısı Araştırması, 2011. http://ailetoplum.aile.gov.tr/data/5550af1d369dc51954e43522/taya2013trk.pdf

51 En Önemli Çatışmalar Akrabalar Din, mezhep, kültür Alkol/madde kullanımı İnfertilite, kıskançlık, aldatma... / 8751 Parrott L, Parrott L. The Good Fight. Worthy Publishing, Brentwood, 2013. http://www.relevantmagazine.com/life/relationships/5- biggest-areas-conflict-couples#vUPqd1OeFfXuo4lK.99 Cinsellik Finans Çocuk büyütme Ev işleri (rol dağılımı) İş/aile dengesi Canel AN. Evlilik ve Aile Hayatı.TC Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Aile Eğitimi Programı. 2011 http://www.aep.gov.tr/wp- content/uploads/2012/10/01_02_evlilik_ve_aile_hayati.pdf

52 Diğer Konular Ebeveyinlerle ilişkiler Iletişim sorunları – Sözlü/sözsüz – “Sevgi dili” Kişisel farklılıklar – Gündüz-Gece – İçe dönük – dışa dönük – Atletik – sedanter Manevi ihtiyaçlar / beklentiler Boşanma / evlenme Tıbbi sorunlar Farklılıklar çekici midir itici mi? Kavga etmek bir sorun mudur? Yaşlılık / 8752

53 / 8753

54 AİLE APGAR’I Değerlendirme 7-10 puan: yüksek, 4-6 puan: orta, 0-3 puan: düşük Özcan S, Duyan V, İncecik Y. Aile Hekimliği’nde Aile APGAR Ölçeği’nin Kullanımı: Türkçeye Uyarlama Çalışması. Turkish Family Physician 2011;2(3):30-37. / 8754

55 İlk Yıl İçin Öneriler Haftalık kontroller Aylık derinlemesine görüşmeler Destek grupları Birlikte iki kitap okuma Ayda en az bir kez dışarı çıkma Aile danışmanıyla takip görüşmeleri / 8755

56 / 87 56 3-Aile İçi Şiddet

57 Çeşitleri Lakap takma Konuşturmama Ailesi veya arkadaşlarıyla görüşmesini engelleme Parasız bırakma İş sahibi olmasını engelleme Fiziksel zarar Cinsel saldırı Takip etmek Korkutmak … / 8757

58 Şiddetin Tarihi Family (Aile) : Latince “familia”; hizmetçi; bir erkeğe ait olan kadın, çocuk ve kölelerin toplamı http://dictionary.reference.com/browse/family Cadı avı: orta çağda (500-1500) cadı olduğu düşünülen kadınlar öldürülürdü. (9 milyon ölüm?) İngiliz kanunları (1500): Kadınları fazla dövmeyin. İngiltere 1782 Hakim Sir Francis Buller “rule of thumb” (başparmak kuralı) (http://www.phrases.org.uk/meanings/rule-of-thumb.html) / 8758

59 ABD (1824): Missisipi’de bir mahkeme: karısını dövmek erkeğin hakkıdır ABD (1874): erkek karısını hiçbir şekilde dövemez. (Ancak dövmesi halinde bir cezası yok.) 1960 Mirabal kardeşlerin ölümü https://tr.wikipedia.org/wiki/Mirabal_Karde%C5%9Fler 1960-70: kadın hareketleri 1971: İngiltere’de ilk sığınak ABD (1980): eşine tecavüz eden erkek cezalandırıldı Günümüzde ? / 8759

60 / 8760 http://www.aileicisiddet.net http://www.ksgm.gov.tr/tdvaw/doc/Ana_Rapor_Mizan_1.pdf

61 / 8761

62 / 8762

63 / 8763

64 / 8764

65 / 8765 https://familyinequality.wordpress.com/2011/09/19/has-the- recession-increased-family-violence/ ABD’de Şiddet

66 / 8766 http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/85239/1/9789241564625_eng.pdf Türkiye: %39,3

67 Kimler şiddete uğrar? / 8767

68 Nedenleri Biyolojik, psikolojik, sosyal – Cinsiyet (erkeklik hormonları ?) – Ailede şiddet – Yaş – Fakirlik – Aile nüfusu – Aile içi dayanışma – Alkol – Eğitimsizlik – TV – … / 8768

69 Neden tanı koyamıyoruz? Kadınlar Neden Dayanıyor? Suçlayıcı tavırlar: kendisi istemese olmaz.. Düşük benlik saygısı “Çok seviyorum..!” Çocuk Ekonomik bağımsızlık Korku / 8769

70 Terkedilmek ve çocuklarının alınmasından korkarlar Yaşam standartları düşebilir Kadının inanışı Yetkililer şiddeti bir aile içi tartışma olarak görebilir Kadınlara güvenli ortam sağlayacak yeterli sığınak yok Desteklerden ve haklarından habersizdir / 8770

71 Kadınlar boşanmanın çare olduğuna inanmayabilir Şiddet uygulayan baba babasızlıktan iyidir Kadınlar evliliği yürütmek üzere eğitilirler – “koca değil mi ? Hem döver hem sever” Şiddet uygulanan kadınlar izole olurlar- gidecek kimseleri kalmaz Eşinin davranışlarını mantığa bürümeye çalışırlar Bir erkeğe sahip olmak kimlik ve varlık nedenidir Aralarda romantik ve iyi bir adam olabilir / 8771

72 Şiddet Çemberi Şiddet Fiziksel, psikolojik, cinsel… Düzeltme Özür diler, kurbanı suçlar, olmamış gibi davranır Balayı Her şey yolunda gözükür Kurban, işler düzeldi zanneder Hediye alabilir Gerilim İletişim bozulur, “Yumurta kabuğunda yürüyor gibi” Sinirlenme ve gerilim başlar / 8772 Walker, Lenore. The Battered Woman. New York: Harper and Row, 1979. http://www.domesticviolence.org/cycle-of-violence/

73 Önlemek İçin / 8773 SEN Sağlık sistemi Adalet sistemi Eğitim sistemi Din adamları Basın İş verenler Hükumet Sosyal hizmet sağlayıcıl arı

74 Nasıl tanırız? Hikaye-FM uyumsuzluğu Geç başvurma “Kaza” hikayesi İntihar girişimleri veya depresyon Psikosomatik yakınmalar Tıbbi tedaviye uymama / 8774

75 Muayene Yaraları kapama eğilimi Kazayla uyumsuz bulgular Koruyucu postür yaralanmaları Farklı iyileşme aşamalarında yaralar Gebelik (en önemli anne ölüm nedeni: şiddet) Demanslı yaşlılarda genital muayene yapın / 8775

76 / 8776

77 / 8777

78 Siz olsanız nasıl sorarsınız? Kadınlara yönelik şiddet son zamanlarda iyice arttı. Bu nedenle hastalarıma genelde şiddete uğrayıp uğramadıklarını sormaya çalışıyorum. Sizin herhangi birisi tarafından dövüldüğünüz veya herhangi bir şekilde şiddete maruz kaldığınız oluyor mu? / 8778

79 Bireylerin sadece 14,7’si aile hekimleri tarafından saptanmaktadır. Tarama yapılırsa şiddet uygulananların %60’ı destek başvurusunda bulunur / 8779 Ann L. Coker, Lesa Bethea, Paige H. Smith. Missed Opportunities: Intimate Partner Violence in Family Practice Settings. Preventive Medicine 34, 445–454 (2002)

80 Tarama Women Abuse Screening Tool WAST Kadına yönelik şiddet tarama aracı 1. Genel anlamda ilişkinizi nasıl tanımlarsınız? Çok gerilimli (0) Biraz gerilimli (0) İlişkimde hiç gerilim yoktur (1) 2. Partneriniz veya eşinizle olan sorunlarınızı nasıl halledersiniz Çok zorlukla (0) Biraz zorlukla (0) Hiç zorluk olmadan (1) / 8780 Brown JB J Fam Pract 2000;49(10):896-903

81 Sıklıkla (1) Bazen (2) Asla (3) 3. Tartışmalarınız kendinizi kötü hissetmenize veya yıkılmanıza yol açarmı? 4. Tartışmalarınız vurma, tekmeleme veya itmeyle sonuçlanır mı? 5. Eşinizin veya partnerinizin yaptıkları veya söyledikleri sizi korkutur mu? 6. Eşinizin veya partnerinizin size fiziksel olarak kötü davrandığı olur mu? 7. Eşinizin veya partnerinizin size duygusal olarak kötü davrandığı olurmu? 8. Eşinizin veya partnerinizin size cinsel olarak kötü davrandığı olur mu? / 8781 18 ve üzeri puan: suiistimal yok; 15-17: muhtemel suiistimal; 15’in altı: suiistimalli ilişki 1 ve 2. sorularda “çok gerilimli” ve “çok zorlukla” seçtiyseniz problemli bir ilişki var demektir.

82 Women Abuse Screening Tool WAST AİŞ’yi % 91 duyarlılık, % 100 özgüllükle saptar (erkekler için de kullanılabilir) – İlişkinizi genel anlamda nasıl tanımlarsınız? Çok gerilimli (%80,8 suiistimal) Biraz gerilimli (%15,4 suiistimal) Gerilim yok (%3,8 suiistimal) – Eşinizle sorunları nasıl aşarsınız? Çok zorlukla (%69,2 pozitif) Biraz zorlukla (%23,1 pozitif) Kolayca (%7,7 pozitif) / 8782

83 Ailenin Korunmasına Dair Kanun Ocak 1998; 4320: “Türk Medeni Kanunu’nda öngörülen tedbirlerden ayrı olarak, eşlerden birinin veya çocukların veya aynı çatı altında yaşayan diğer aile bireylerinden birinin aile içi şiddete maruz kaldığını kendilerinin veya Cumhuriyet Başsavcılığının bildirmesi halinde Sulh Hukuk Hakimi re’sen meselenin mahiyetini göz önünde bulundurarak, Kanunda sayılan tedbirlerden bir ya da bir kaçına veya uygun göreceği benzeri başkaca tedbirlere hükmedebilir.” / 8783

84 4320 sayılı kanun ve yönetmelik Uygulanacak tedbirler MADDE 6 – (1) Aile bireylerinden birinin aile içi şiddete maruz kaldığını kendilerinin veya Cumhuriyet Başsavcılığının bildirmesi üzerine şiddetin belgelenmesi aranmaksızın aile mahkemesi hâkimi meselenin mahiyetini göz önünde bulundurarak re'sen ikinci fıkrada sayılan tedbirlerden bir ya da birkaçına birlikte veya olayın özelliğine göre uygun göreceği benzeri başka tedbirlere de hükmedebilir. (2) Bu tedbirler kusurlu eşin veya diğer aile bireyinin; a.Aile bireylerine karşı şiddete veya korkuya yönelik söz ve davranışlarda bulunmamasını, b.Müşterek evden uzaklaştırılarak bu evin diğer aile bireylerine tahsisi ile bu bireylerin birlikte ya da ayrı oturmakta olduğu eve veya işyerlerine yaklaşmamasını, c.Aile bireylerinin eşyalarına zarar vermemesini, d.Aile bireylerini iletişim araçları ile rahatsız etmemesini, e.Varsa silâh veya benzeri araçlarını genel kolluk kuvvetlerine teslim etmesini, f.Alkollü veya uyuşturucu herhangi bir madde kullanılmış olarak şiddet mağdurunun yaşamakta olduğu konuta veya işyerine gelmemesi veya bu yerlerde bu maddeleri kullanmamasını, g.Bir sağlık kuruluşuna muayene veya tedavi için başvurmasını, içerir. / 8784 http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.11997&sourceXmlSearch=&MevzuatIliski=0

85 / 8785

86 Kadın konukevleri 1990’dan beri SHÇEK bünyesinde yapılanma başlamış Her ilde sosyal hizmetler müdürlükleri Cumhuriyet Başsavcılığı 2011: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı 69, belediyelere bağlı 31, STK’lara bağlı 3 olmak üzere toplam 103 konukevi/sığınmaevi bulunmaktadır. 2012 > KOZA (http://www.koza.gov.tr)http://www.koza.gov.tr – Pilot iller: Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Malatya, Mersin, Samsun, Şanlıurfa ve Trabzon / 8786 http://www.kadininstatusu.gov.tr/tr/html/204/Kadin+Konukevleri#10

87 EŞİN KAYBI Eşlerden birinin ölümünden sonraki 6 ay içerisinde ötekinin de ölme ihtimali yüksek – Kaza, Şiddet, Alkol, Kalp krizi, Akciğer kanseri Martikainen P, Valkonen T. Mortality after the death of a spouse: rates and causes of death in a large Finnish cohort. Am J Public Health 1996;86(8):1087-1093. Gençlerde bu risk yaşlılardan fazla Eşi sağ olanlara göre ölme ihtimali erkeklerde %17, bayanlarda %6 artıyor Martikainen P, Valkonen T. Mortality after death of spouse in relation to duration of bereavement in Finland. J Epidemiol Community Health 1996;50(3):264-268. / 87 87