Hematopoietik Sisteme Etkili İlaçlar

... konulu sunumlar: "Hematopoietik Sisteme Etkili İlaçlar"— Sunum transkripti:

1 Hematopoietik Sisteme Etkili İlaçlar
Dr. Remzi Erdem B.Ü.T.F. Farmakoloji Ab.D. HSH-307 23 Eylül 2014

2 P. L. A. N 1. Anemi Tedavisinde Kullanılan İlaçlar 2
P L A N 1.Anemi Tedavisinde Kullanılan İlaçlar 2. Koagülasyon Bozukluklarında Kullanılan İlaçlar 3. Hematostatik İlaçlar ve Kan Ürünleri

3 ANEMİ TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR

4 Hematopoietik Sistem Kan Kemik İliği Lenf düğümleri Timus
Aksesuvar org. Plazma Şekilli elemanlar Dalak Karaciğer Böbrekler Vit B12 deposu Hb yıkımı Kırmızı küreler Beyaz küreler Trombositler CSF’ler Savunma Homeostaz

5 Anemilerin Tipleri Anemi: [Hb]kan  azalma KK boyutu Hb içeriği
Mikroskopik (yayma) Hipokromik Mikrositik Makrositik Normokromik Normositik Karışık KK küçük Hb düşük KK büyük KK # az KK normal Hb normal KK # az Demir eksikliği

6 Eritropoietin(e yanıt) ↓ KBY, RA, AIDS Hemolitik anemi
serum Mikroskopik (Kİ yayması) Ferritin Fe++ Vit B12 Folik asit Hematopoiez için besin eksikliği Kİ depresyonu Artmış KK yıkımı Toksinler Radyasyon Kİ hastalıkları idiopatik aplastik anemi lösemiler Eritropoietin(e yanıt) ↓ KBY, RA, AIDS Hemolitik anemi Hb’opatiler(OHA) İlaç ters etkileri Uygunsuz immün yanıt Demir Folik asit Vit B12, B6 Vit C

7 Kİ’nde kan hücrelerinin gelişmesi ve çoğalmasının düzenlenmesi
Demir Vit B12 Folik asit Hb yapımı DNA sentezi eksikliği eksikliği [Hb]kk ↓ Eritroid öncül hücrelerinde anormal matürasyon Kİ’nde kan hücrelerinin gelişmesi ve çoğalmasının düzenlenmesi Mikrositik hipokrom anemi Megaloblastik anemi Eritropoietin CSF’ler

8 Demir Değişik oksidasyon durumlarında bulunabilme yeteneği
Stabil koordinasyon kompleksleri oluşturabilme yeteneği 4 g / 70 kg, erkek % 65 Kan Hb % 17,5 KC Dalak Kİ Ferritin Hemosiderin % 17,5 myoglobin sitokrom enzimler

9 PROTEİN DOKU MİKTAR(mg)
Demir Kadın: %55 Erkek: 4 g / 70 kg PROTEİN DOKU MİKTAR(mg) hemoglobin KK 2600 myoglobin Kas 400 Enzimler sitokromlar katalaz, GS, vs KC, vs 25 transferrin Plazma HDS 8 Ferritin hemosiderin KC, Kİ Dalak 758

10 Demir Günlük gereksinim: 5 mg (erkek) 15 mg (çocuk, kadın) 30-45 mg (gebe, menstrüel) Diyetle günlük alım: mg Non-hem demir Ferrik (Fe+++) Ferröz (Fe++) Absorpsiyon

11 İtrahı düzenleyen mekanizma yok ! Kontrol  Emilim aşamasında
Demir İtrahı düzenleyen mekanizma yok ! Kontrol  Emilim aşamasında Emilim: duodenum ve üst jejunum Plazma demiri  transferrin’e bağlı (Fe+++) Depo demiri  ferritin (çözünür form) hemosiderin (çözünmez form)

12 Demir eksikliği anemisi
KLİNİK KULLANIM Demir eksikliği anemisi Kronik kan kaybı (menoraji, kancalı kurt, kolon Ca) Artmış gereksinim (gebelik, erken çocukluk çağı) Diyetle yetersiz alım Yetersiz emilim (postgastrektomi)

13 UYGULAMA Genellikle p.o.  ferröz demir en etkin ! Ferröz sülfat
Ferröz süksinat, ferröz glukonat, ferröz fumarat Özel durumlarda p.e. malabsorpsiyon sendromları GİS cerrahisi inflamatuvar GİS hastalıkları Demir dekstran  yavaş i.v. infüzyon

14 p.o. ferröz demir  etkin, ucuz,  p.e. Vit C vs desteğine gerek yok !
TEDAVİ p.o. ferröz demir  etkin, ucuz,  p.e. Vit C vs desteğine gerek yok ! Oral demir tedavisi 3-6 ay sürmeli ! İlk belirti (retikülositoz)  1 hafta Hb düzeyinde yükselme  2-4 hafta Normal Hb düzeyi  1-3 ay

15 İSTENMEYEN ETKİLER Tedavi Demir şelatörleri
Doza bağımlı  bulantı, karın krampları, ishal Akut demir toksisitesi: özelikle çocuklarda Ciddi nekrotizan gastrit, kusma, ishal, hemoraji, dolaşım kollapsı Kronik demir toksisitesi: demir yüklenmesi Talasemiler, kan nakilleri Tedavi Demir şelatörleri Desferrioksamin (intragastrik, GİS abs. Ø, i.m., i.v.) Deferipron (yeni, oral emilim +)  agranülositoz !

16 Folik asit ve Vitamin B12 Diyetle alınması elzem
DNA sentezi ve hücre proliferasyonu Biyokimyasal etkileri birbirinden bağımsız Eksiklikleri  Hücre döngüsü hızlı olan dokuları etkiler Megaloblastik hematopoiez Hafif lökopeni + trombositopeni, hiperseg. pmn Nörolojik bozukluklar (per. nöropati, demans)

17 Vit B12 Sentez: hayvanda-bitkide Ø yalnızca mikrobiyal ! Etkin form: 5’deoksiadenozilkobalamin metilkobalamin “Ekstrinsik faktör” Folik asit Hayvan ve bitkide bol ! Tek C’lu birimlerin transferi Etkin form: tetrahidrofolat Vit B12 eksikliği Yetersiz emilim IF eksikliği Pernisiyöz anemi Gastrektomi Terminal ileum sorunları Cerrahi Crohn Folik asit eksikliği Diyetle yetersiz alım Artmış gereksinim Gebelik Kr. hemoliz (Hb’patiler)

18 Folik asit Maya, KC, böbrek ve yeşil sebzelerde bol !
FH2 ve FH4  metil (-CH3) grubu vericisi Etkin form  FH4 (DNA sentezinde kofaktör) p.o.  ileumdan emilim Metil-FH4 kanda taşınan, hücrelere giren Metil-FH4 etkisiz demetilasyon etkin DHFR NADPH + H+ NADP- DHFR NADPH + H+ NADP- FH4 F FH2

19 İstenmeyen Etkiler Yüksek dozlarda bile az
Folik asit İstenmeyen Etkiler Yüksek dozlarda bile az Megaloblastik anemi nedeni aydınlatılmalı ! İzole Vit B12 eksikliği varsa  Kan tablosu düzelir  Nörolojik bulgular kötüleşir  Ekmeklere folat eklenmesi (ABD’de rutin)

20 Klinik Kullanım Megaloblastik anemiler
Folik asit Klinik Kullanım Megaloblastik anemiler Diyetle yetersiz alım (öz. alkolikler) Malabsorpsiyon sendromları İlaçlar (örn. fenitoin) Metotreksat toksisitesinin önlenmesi Muhtemel folat yetmezliğinin proflaksisi Gebeler Prematür bebekler Ciddi kronik hemolitik anemili hastalar Örn. Hb’patililer (OHA)

21 Vitamin B12 Hidroksokobalamin, siyanokobalamin
Et (KC), yumurta, süt ürünlerinde bol ! Emilim için IF gerekli ! Aktif transportla… Plazmada transkobalaminler ile taşınır… Depo KC (4 mg)  eksiklik belirti 2-4 yıl

22 Etkileri Başlıca iki biyokimyasal tepkimede görevli Metil-FH4  FH4
Vit B12 Etkileri Başlıca iki biyokimyasal tepkimede görevli Metil-FH4  FH4 Metilmalonil-CoA süksinil-CoA (izomerizasyon) Metil-FH4 PLAZMA Metil-FH4 SİTOZOL FH4 Formil-FH4 B12 Metil-B12 Folat poliglutamat oluşumu homosistein Pürin, primidin sentezi metiyonin

23 Klinik Kullanım Hidroksokobalamin (i.m.) Megaloblastik anemiler
Vit B12 Klinik Kullanım Hidroksokobalamin (i.m.) Megaloblastik anemiler Pernisiyöz anemi Bazı cerrahi girişimlerden sonra profilaktik Gastrektomi (IF üretimi Ø) Terminal ileum (Vit B12 emilimi Ø)

24 Hemopoietik Büyüme Faktörleri
Pluripotent, kendini yenileyen kök hücreler Hemopoietik büyüme faktörleri Kodlayan genler klonlandı Rekombinant eritropoietin (epoetin) Rekombinant G-CSF (filgrastim, lenograstim) Rekombinant GM-CSF (molgrasmostim) Trombopoietin

25 eritrositler trombositler monositler Pluripotent kök hücre nötrofiller
Projenitör hücreler IL-3 eritropoietin GM-CSF eritrositler IL-1, IL-3, IL-6, GM-CSF, SCF IL-3 GM-CSF trombopoietin trombositler GM-CSF M-CSF monositler Monosit- Granülosit öncülü GM-CSF Pluripotent kök hücre IL-3 GM-CSF G-CSF nötrofiller GM-CSF eosinofiller IL-3 IL-5 IL-3 bazofiller B-lenfositler IL-1,2,4,5,7 timus T-lenfositler

26 Eritropoietin Sentez Eritroid projenitörlerini uyarmak
Böbrekte jukstatübüler hücreler Makrofajlar Eritroid projenitörlerini uyarmak Rekombinant insan eritropoietini Epoetin alfa Epoetin beta i.v., s.c., i.p. nezle-benzeri tablo, hipertansiyon, başağrısı, ensefalopati, konvülsiyonlar, demir eksikliği

27 Klinik Kullanım KBY anemisi Kanser kemoterapisi sırasında oluşan anemi
Epoetin Klinik Kullanım KBY anemisi Kanser kemoterapisi sırasında oluşan anemi Prematürelerde profilaktik amaçlı AIDS anemisi Kronik inflamatuvar hastalık anemisi (RA) Kan vermeden önce otolog kan artışı

28 Koloni Stimüle Edici Faktörler
Lökosit öncüllerini uyarmak, çoğaltmak Tersinmez farklılaşma oluşturmak GM-CSF  pek çok hücrede sentezlenir  yaygın serilere etki molgramostim (i.v., s.c.) G-CSF  öz. monositler, fibroblastlar, endotelde sentezlenir  nötrofillere etki filgrastim (i.v., s.c.)

29 CSF Klinik Kullanım Sitotoksik ajanlarla oluşan nötropeninin şiddet ve süresini azaltmak için Konvansiyonel antikanser kemoterapi (KT) Hematopoietik dokuları harap eden yoğun KT Kemik iliği nakli sonrası Öncül hücrelerin dolaşıma salıverilmesini artırmak için İleri HIV infeksiyonunda dirençli nötropeni Aplastik anemi ?

30 KOAGÜLASYON BOZUKLUKLARINDA KULLANILAN İLAÇLAR

31 Koagülasyon Bozuklukları
defektleri İstenmeyen pıhtılaşma

32 Kan Pıhtılaşma Kaskadı
In vivo (ekstrinsik) yolak In vitro temas sistemi (intrinsik yolak ) Doku zedelenmesi Temas (örn. camla) Doku faktörü VIIa PL Ca2+ Heparin + ATIII XIIa XII XIa XI IXa IX trombositler VIIIa PL Ca2+ XIII X Xa Ca2+ VIIa PL Ca2+ II (protrombin) IIa (trombin) XIIIa hirudin fibrinojen fibrin stabilize fibrin

33 Trombosit adezyon ve agregasyonu
Kan dolaşımının eşgüdümü için gerekli Aktivasyonları  bir dizi zincirleme reaksiyon  hemostaz için elzem hasarlı damarların iyileşmesi + inflamasyon

34 Trombosit adezyon ve agregasyonu
Adezyon: damar hasarı  Şekil değişikliği: yumuşak diskler  yalancı ayakları olan küçük küreler Salgılama: granüllerin (ADP, 5-HT, pıhtılaşma faktörleri, büyüme faktörleri-PDGF-) merkeze hareketi Labil faktörlerin sentezi: PAF, TXA2, vb. Agregasyon: fibrinojen köprüler aracılığıyla trombositlerin glikoprotein IIb/IIIa reseptörleri arasında Asidik fosfolipide maruz kalma: trombin oluşumunu tetikler

35 TXA2 5-HT ADP TXA2 5-HT ADP Kollajen Endotel Düz kas kasılması PGI2
Kan TXA2 5-HT ADP Trombosit aktivasyonu TXA2 5-HT ADP fibrinojen trombin

36 Fibrinolitik Sistem Plazminojen Aktivasyon İnhibisyon Plazmin Trombin
Çeşitli uyaranlar antiaktivatörler Kan ön aktivatörü Kan aktivatörü Aminokaproik asit t-PA, ürokinaz streptokinaz proaktivatör aktivatör Plazmin Anistreplaz Trombin Fibrin ürünleri Yıkım ürünleri fibrinojen fibrin

37 Oral Antikoagülanlar Etki Mekanizması
K. Amerika’da tarım politikasının değişmesiyle tesadüfen keşif (1920’ler) Sığır yemi (tatlı yonca  mısır)  kanamalar  ölüm Çürümüş tatlı yoncada  bishidroksikumarin  sıçan zehiri Warfarin, fenindion Etki Mekanizması Yalnızca in vivo etkin !  in vitro etki Ø ! Faktörler II, VII, IX ve X üzerine etkili ! Etkinin oluşması zaman alır ! t1/2: 6, 24, 40, 60 st

38 Faktör II, VII, IX, X OAK Warfarin Vitamin K Vitamin K antagonisti
CH3 O Na O CHCH2COCH2 C6H5 Warfarin Vitamin K antagonisti Vitamin K Warfarin Vit K’ nın indirgenmesini önler Faktör II, VII, IX, X

39 Farmakokinetik p.o.  hızlı emilim (GİS)  dağılım hacmi küçük
OAK Farmakokinetik Warfarin p.o.  hızlı emilim (GİS)  dağılım hacmi küçük Plazmada albumine güçlü bağlanma tek doz  saatte etki  4-5 günde son KC’de metabolize: CYP    t1/2 değişken Plasentayı geçerler !  Teratojen ! Süte geçerler !  yeni doğanda Vit K Ø ! Tedavide monitorizasyon önemli ! Protrombin zamanı (INR: International normalised ratio) Doz  INR= 2-4 olacak şekilde !!

40 OAK’ların etkisini artıran faktörler
Warfarin Hastalıklar KC hastalıkları (pıhtılaşma faktörlerinin sentezi bozulur) Ateş, tirotoksikoz (pıhtılaşma faktörlerinin yıkımı artar) İlaçlar Hepatik metabolizmayı inhibe edenler (simetidin, imipramin, ko-trimoksazol, siprofloksasin, metronidazol, amiodaron, azoller) Trombosit işlevini bozanlar (NSAİİ, moksalaktam, karbenisilin, “aspirin”) Warfarini albumindeki bağlanma yerinden kovanlar (NSAİİ, kloralhidrat) Vit K’nın indirgenmesini önleyenler (sefalosporinler) Vit K’nın kullanımını azaltanlar (geniş spektrumlu antibiyotikler, sülfonamidler)

41 OAK’ların etkisini azaltan faktörler
Warfarin OAK’ların etkisini azaltan faktörler Fizyolojik durum / Hastalıklar Gebelik (pıhtılaşma faktörlerinin yapımı artar) hipotiroidi (pıhtılaşma faktörlerinin yıkımı azalır) İlaçlar Hepatik metabolizmayı indükleyenler (rifampisin, karbomazepin, barbitüratlar, griseofulvin) Emilimi azaltanlar (kolestramin) Bazı parenteral gıdalarda ve vitamin preparatlarında bulunan Vit K

42 Hemoraji (öz. beyin ve barsakta) Teratojen Hepatotoksisite (nadir)
OAK İstenmeyen Etkiler Warfarin Hemoraji (öz. beyin ve barsakta) Teratojen Hepatotoksisite (nadir) Yumuşak doku nekrozu

43 Parenteral Antikoagülanlar
Heparin keşif (1916) – Dönem II Tıp öğrencisi- Johns Hopkins KC’den ekstraksiyon  “Heparin” Sülfatlı glikozamioglikanlar ailesi (mukopolisakkarid) Mw: (750000’lik polimerler halinde, mast hücresi granüllerinde histamin ile birlikte) Sığır AC, domuz barsak  değişken etki  ünite Düşük Molekül Ağırlıklı Heparin (LMWH) Unfraksiyone heparin yerine kullanımı artıyor Mw:

44 Trombin vb serin proteazlar
PEAK Etki Mekanizması ATIII’ü aktive ederek koagülasyonun in vivo ve in vitro inhibisyonu ATIII aktif serin noktasına bağlanma Trombin vb serin proteazlar En duyarlısı  trombin ! ATIII IIa Xa Heparin ATIII Heparin Xa ATIII LMWH

45 Düşük Molekül Ağırlıklı Heparin (LMWH)
PEAK Farmakokinetik Heparin GİS’ten emilmez ! (büyük, yüklü)  i.v. , s.c.! Satürasyon kinetiği i.v. etki  hemen/ s.c. etki  60’  t1/2 = 40-90’ monitorizasyon  APTT (kontrol x 1,5-2) vs… Düşük Molekül Ağırlıklı Heparin (LMWH) s.c. t1/2 (LMWH) > t1/2 (Heparin) 1º kinetiği (dozdan bağımsız)  öngörü  APTT’yi uzatmaz, monitorizasyon Ø, uyunç  Böbreklerden itrah

46 İstenmeyen Etkiler Hemoraji (stop, gerekirse protamin sülfat,i.v.)
PEAK İstenmeyen Etkiler Hemoraji (stop, gerekirse protamin sülfat,i.v.) Tromboz (seyrek ama ciddî) // trombositopeni  Ab’lar, tedavinin başlamasından 2-14 gün sonra Osteoporoz (uzun süreli tedavide, > 6 ay) Hiperaldosteronizm (seyrek) Aşırı duyarlılık (seyrek)

47 Endikasyonları Derin ven trombozunun (DVT) önlenmesi
AK Endikasyonları Derin ven trombozunun (DVT) önlenmesi Pulmoner emboli, DVT durdurulması Atriyal fibrilasyonlularda tromboz ve emboli oluşumunun önlenmesi Prostetik kalp kapakçıklarında trombozun önlenmesi Vücut dışı dolaşımda pıhtılaşmanın önlenmesi Unstabil anjina

48 HEMATOSTATİK İLAÇLAR ve KAN ÜRÜNLERİ

49 Hemostaz ve Tromboz Hemostaz: Zedelenen kan damarından kan kaybının durdurulması... Başlıca 2 bileşeni var: Trombosit adezyonu ve aktivasyonu Kan pıhtılaşması (fibrin oluşması) Tromboz: Hemostatik mekanizmaların uygunsuz aktivasyonuyla oluşan patolojik bir durum... Venöz tromboz genellikle kan stazı ile birlikte... trombosit bileşeni  fibrin bileşeni  Arteriyel tromboz ateroskleroz ile birlikte... Trombüsün trombosit bileşeni  Trombüs  emboli  iskemi, infarksiyon

50 Kan Pıhtılaşma Kaskadı
In vivo (ekstrinsik) yolak In vitro temas sistemi (intrinsik yolak ) Doku zedelenmesi Temas (örn. camla) Doku faktörü VIIa PL Ca2+ Heparin + ATIII XIIa XII XIa XI IXa IX trombositler VIIIa PL Ca2+ XIII X Xa Ca2+ II (protrombin) IIa (trombin) XIIIa hirudin fibrinojen fibrin stabilize fibrin

51 Hemostatik İlaçlar 1. Lokal hemostatikler 2. Antifibrinolitik ilaçlar
3. Replasman için kullanılan kan ürünleri 4. Trombosit bozukluklarında kullanılan ürünler 5. Diğer hemostatik ilaçlar

52 1. Lokal hemostatikler Kapillerlerin veya ufak damarların zedelenmesi sonucu kanama oluşmuş organ ve dokuların yüzeyine lokal olarak uygulanan maddeler (Toz, gaz bezi, sünger, tampon veya yaprak)... Genellikle cerrahi sırasında yararlıdırlar... Absorbe edilebilen türleri: Jelatin süngeri (Gelfoam) Oksidlenmiş selüloz Oksidlenmiş rejenere edilmiş selüloz Trombin Mikrofibriler kolajen hemostat (Avitene)

53 2. Antifibrinolitik İlaçlar
Etki mekanizması: Plazminojen aktivatörlerini inhibe ederek plazmin oluşumunu azaltmak & plazmin’in etkisini antagonize etmek... Endikasyonları: 1º ve ağır KC hastalıklarına 2º gelişen hiperfibrinoliz hallerinde oluşan kanamalar KC hastalıklarında  fibrinolitik etkinlik  Kontrendikasyonları: DİK !!! (hiperfibrinoliz  hipofibrinojenemi, + hiperkoagülabilite) Trombolitik ilaçların spesifik antidotudurlar...

54 Aminokaproik asid Plazminojen’in  plazmine aktive edilmesini önler
2. Antifibrinolitik İlaçlar Aminokaproik asid Plazminojen’in  plazmine aktive edilmesini önler Plazminojen aktivatörlerinin antagonistidir... Hiperfibrinoliz’in eşlik ettiği kanama durumlarında Trombolitik ilaçların yan tesiri olarak gelişen kanamalarda Hiperkoagülabilite  DİK’ te kontrendike !

55 2. Antifibrinolitik İlaçlar
Aminokaproik asid Endikasyonları 1. DİK’in eşlik etmediği hiperfibrinolize bağlı kanamalar 2. Hematüri (idrardaki fibrinolitik ürokinazı inhibe ederek) 3. SAK ve intrakraniyal anevrizma kanamaları 4. Hemofiliklerde oral cerrahi işlemler (salyadaki ve oral dokulardaki plazmini inhibe ederek) 5. Trombolitik ilaçların antidotu (ürokinaz, streptokinaz)

56 Etkisiz olduğu kanamalar:
2. Antifibrinolitik İlaçlar Aminokaproik asid Etkisiz olduğu kanamalar: Cerrahi yaralanmalara bağlı kanamalar Gİ ülser veya varis kanamaları Trombositopeniye bağlı kanamalar Fonksiyonel uterus kanamaları İstenmeyen yan tesirleri: Bulantı, diyare, dispepsi, döküntüler ve kaşıntı Ejakülasyonun inhibisyonu, konjonktiva hiperemisi, nazal konjesyon, ortostatik hipotn. Hiperkoagülabiliteye bağlı tromboembolizm (Ciddi !) Hemostatik mekanizma uygun testlerle izlenmeli !

57 Traneksamik asid İstenmeyen etkileri:
2. Antifibrinolitik İlaçlar Antifibrinolitik etki gücü > aminokaproik asit Mide/duodenum ülserlerinde ve menorajide kullanılabilir… İstenmeyen etkileri: GİS bozuklukları, alerji... Tromboembolik olaylar (Ciddi !)

58 Aprotinin (Trasylol) Endikasyonları
2. Antifibrinolitik İlaçlar Plazminojen aktivatörleri ve plazminin etkisini inhibe eder. Endikasyonları 1. Koroner by-pass ve açık kalp cerrahisi  kan tx gereğini ... 2. Malign tm.lerin mobilizasyonu, diseksiyonu ve debulking sırasında ve akut promyelositik lösemi sırasında oluşabilecek hiperfibrinolize bağlı kanamalar 3. Trombolitik tedavi sırasında fibrinolitik ilacın aşırı dozuna bağlı kanamalar 4. Akut pankreatit ve karsinoid kriz tedavisi  dozda antikoagülan etki (birlikte heparin  doz !)

59 3. Hemofili vb. durumlarda replasman için kullanılan kan ürünleri
Hemofili A: Klasik hemofili (% 90)  faktör VIII  Hemofili B: Christmas hastalığı (% 10)  faktör IX  Tedavi yaklaşımı  faktör replasmanı ! 1960’lara kadar  normal kişilerden alınan tam kan sonra  plazma i.v. inf.  hipervolemi, hemokromatoz günümüzde  antihemofilik faktörlerden zengin plazma fraksiyonları

60 Taze dondurulmuş plazma
3. ...replasman için kullanılan kan ürünleri Taze dondurulmuş plazma Sitratlı tam kan  ilk 4 saatte santrifüj  ilk 6 saatte hızla dondurma  -18C’ da 1 yıl etkin Stabil + labil (V ve VIII) faktörler de içerir… Endikasyonları Trombotik trombositopenik purpura KC hst. ve DİK’ lilerde pıhtılaşma faktörlerinin ↓ Aşırı doz oral antikoagülana bağlı kanamalar Faktör V ve X eksikliğine bağlı kanamalar (nadir) ABO uygunluğuna bakılmalı… Y.T.: Üşüme, titreme, ateş, bronkospazm, ARDS...

61 3. ...replasman için kullanılan kan ürünleri Kriyopresipitat Tek donörden plazma  hızlı dondurma  yavaşça eritme (antihemofilik faktörlerden zengin bir fraksiyon)  tekrar dondurma  1 yıl saklanabilir  eritilince (filtreli infüzyon takımı) ile ilk 6 saatte kullanılmalı... Viral infeksiyon riski  Kan bankalarında hazırlanabilir, ucuz Uygulama hacmi  Endikasyonları Hemofili A von Willebrand hastalığı

62 Antihemofilik faktör (faktör VIII) konsantratı
3. ...replasman için kullanılan kan ürünleri Antihemofilik faktör (faktör VIII) konsantratı Çok sayıda donörden harmanlanarak  arıtma, kurutma  stabil, konsantre, katı Sadece hemofili A olgularında kullanılır AIDS’ in yayılmasında önemli rol oynamıştır... HIV’ den arındırmak için  10 saat 60 C’ da  derecede arıtılmış insan kurutulmuş faktör VIII konsantratı Rek. faktör VIII preparatı (enfeksiyon riski Ø) 1 ünite = 1 saatten daha taze 1 ml normal insan plazmasındaki antihemofilik faktör miktarı

63 Kurutulmuş Faktör IX Fraksiyonu
3. ...replasman için kullanılan kan ürünleri İnsan plazmasından arıtma ve kurutma yöntemleri ile elde edilen K vitaminine-bağımlı faktörlerden (II, VII, IX, X) zengin katı bir preparat Anti-A ve anti-B aglütininler önemsiz miktarda  Cross-matching ve tiplendirmeye gerek yok ! Isıtma işlemi  Hepatit ve AIDS riski Ø... Endikasyonları Hemofili B & II, VII ve X eksikliklerine bağlı kanamalar... Tromboembolik olay, DİK riski ( faktör IX fraks.)

64 Kurutulmuş fibrinojen
3. ...replasman için kullanılan kan ürünleri Kurutulmuş fibrinojen Harmanlanmış insan plazmasından elde edilir... 60 C’ da 20 saat ısıtma  viruslardan arındırma 150 ml steril distile suda çözülerek i.v. infüzyonla Endikasyonları Hipofibrinojenemi, afibrinojenemi, disfibrinojenemi DİK !

65 4. Trombosit bozukluklarında kullanılan ürünler
Trombosit konsantratı 1 ü (500 ml) tam kan  1 trombosit konsantrat ünitesi Endikasyonları i. Aşırı trombosit yıkımına bağlı trombositopeniler ii. Trombosit üretim yetersizliğine bağlı trombositopeniler iii. Trombosit disfonksiyonları iv. Aspirin vb. antitrombositik ilaçlara bağlı kanamalar

66   dolaşımı yüklemeden trombosit #’ nı ...
4. Trombosit bozukluklarında... Trombosit konsantratı Trombosit # < 20,000/L  kanama 1 ünite konsantrat  + 5,000 /L trombosit Histokompatibilite antijeni bakımından uygun olmayan trombositlerin tekrarlı uygulanması  izoAb gelişimi  (paradoksik) trombosit yıkımı eritrosit içerir (az) Rh immünizasyonu riski + Rh (-) kız çocuklara ve kadınlara Rh (+) donörden alınan trombosit konsantratı verilmesi halinde  anti-D Ig inj. Büyük kan bankalarında hazırlanır...   dolaşımı yüklemeden trombosit #’ nı ...

67 5. Diğer Hemostatik İlaçlar
Desmopressin Vazopressin ve terlipressin K vitamini ve askorbik asid Somatostatin Etamsilat

68 Akut kan kayıplarında kullanılan Kan Ürünleri
Hemorajik Şok 1. derece  kan kaybı < 750 ml Kristaloid sol. (dengeli elektrolit sol.) 2. derece  kan kaybı= ml Kolloid solüsyonlar 3. derece  kan kaybı= ml 4. derece  kan kaybı > 2000 ml Tam kan Konsantre eritrosit süspansiyonu

69 Plazma yerini tutan Modifiye Polisakkaritler:
... Kan Ürünleri Plazma yerini tutan Modifiye Polisakkaritler: 1. Polijelin (Haemaccel) 2. Hidroksietil nişasta (Hetastarch, HES) 3. Dekstranlar Kan ve Plazma Ürünleri: 1. Plazma 2. Normal İnsan Serum Albumini Solüsyonu 3. Plazma Protein Fraksiyonu Solüsyonu 4. Tam kan