İDRAR BİYOKİMYASI VE BÖBREK FONKSİYON TESTLERİ

... konulu sunumlar: "İDRAR BİYOKİMYASI VE BÖBREK FONKSİYON TESTLERİ"— Sunum transkripti:

1 İDRAR BİYOKİMYASI VE BÖBREK FONKSİYON TESTLERİ
Yrd.Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF BİYOKİMYA AD

2 İdrar örnekleri Sabah idrarı Postprandial idrar 24 saatlik idrar
Gündüz idrarı Gece idrarı

3 Rutin idrar analizi Makroskopik analiz
Fiziksel özelliklerinin incelenmesi Kimyasal analiz Mikroskopik analiz İdrar sedimentinin incelenmesi

4 İdrarın önemli fiziksel özellikleri
renk miktar (volüm) görünüm veya transparan özelliği koku kıvam dansite reaksiyon veya pH

5 İdrarın rengi amber sarısı Çok açık sarı, yeşilimsi sarı veya renksiz
Çay rengi Yeşil Kırmızı Pembe-kahverengi Siyah Süt görünümü

6 İdrar volümü 24 saatte 1000-1800 mL anüri oligüri poliüri pollaküri ?
dizüri ?

7 İdrarın transparan özelliği (görünümü)
berrak bulanık üratlardan fosfatlardan ya da karbonatlardan oksalatlardan lökosit gibi iltihap cisimciklerinden bakterilerden

8 İdrarın kokusu kendine has kokusuz meyve kokusu kötü bir koku
terli ayak kokusu Akça ağaç şurubu veya karamela kokusu fare kokusu

9 İdrarın kıvamı akıcı

10 1002’ye kadar düşebilir veya 1040’a kadar yükselebilir
İdrarın dansitesi 1002’ye kadar düşebilir veya 1040’a kadar yükselebilir hipostenüri izostenüri hiperstenüri

11 4,8’e kadar inebilir veya 8,2’ye kadar çıkabilir
İdrar pH’ı 6,2 civarında 4,8’e kadar inebilir veya 8,2’ye kadar çıkabilir

12 İdrar sedimenti devir/dakikalık santrifüjde 3-5 dakika santrifüj önce mikroskopun küçük objektifi (10X) ile şekilli elemanların bol olduğu yerler büyük objektif (40X) ile eritrositler, lökositler, epitel hücreleri, silendirler, kristaller, bakteri, mantar ve parazit hücreleri araştırılır ve incelenir

13 İdrar sedimentinde eritrositler
hematüri

14 İdrar sedimentinde lökositler
piyüri

15 İdrar sedimentinde epitel hücreleri
Böbrek epiteli hücreleri Yassı epitel hücreleri

16 İdrar sedimentinde silendirler
Hiyalin silendirler Granüler silendirler Epiteliyal silendirler Lökosit silendirleri Eritrosit silendirleri Mum silendirler Dev silendirler Yağ silendirleri

17 İdrar sedimentinde kristaller
Asit idrarda görülebilen kristaller Hafif asit, nötral veya hafif alkalik idrarda görülebilen kristaller Nötral veya alkalik idrarda görülebilen kristaller Alkalik idrarda görülebilen kristaller

18 Asit idrarda görülebilen kristaller
Amorf ürat Ürik asit kristalleri kalsiyum oksalat kristalleri sistin kristalleri lösin kristalleri tirozin kristalleri

19 Hafif asit, nötral veya hafif alkalik idrarda görülebilen kristaller
Kalsiyum oksalat kristalleri Tersiyer kalsiyum fosfat kristalleri sulfonamidler

20 Nötral veya alkalik idrarda görülebilen kristaller
Magnezyum fosfat kristalleri Kalsiyum karbonat kristalleri

21 Alkalik idrarda görülebilen kristaller
Amorf fosfat Tripel fosfat (amonyum magnezyum fosfat) tersiyer kalsiyum fosfat kristalleri amonyum ürat

22 İdrar sedimentinde bakteri, mantar ve parazit hücreleri

23 İdrarın kimyasal analizi
glukoz aranması protein (albümin) aranması bilirubin aranması ürobilinojen aranması keton cismi aranması hemoglobin (kan) aranması nitrit aranması

24 kan glukoz düzeyi böbrek eşiği olan %160-180 mg’ı aştığında
İdrarda glukoz glukozüri kan glukoz düzeyi böbrek eşiği olan % mg’ı aştığında Hiperglisemi olmadan Hiperglisemi ile birlikte

25 proteinüri veya albüminüri
İdrarda protein proteinüri veya albüminüri Fonksiyonel albüminüriler Aşırı kassal faaliyet, uzun süre soğuğa maruz kalma, premenstrüel dönem, gebelik Organik albüminüriler prerenal albüminüri renal albüminüri postrenal albüminüri

26 İdrarda bilirubin

27 İdrarda ürobilinojen Artış ?

28 İdrarda keton cismi ketonüri ?

29 İdrarda kan Hemoglobinüri ? hematüri

30 İdrarda nitrit Gram negatif bakteri ?

31 Böbrek fonksiyon testleri
Glomerüler filtrasyon fonksiyonu ile ilgili testler Proksimal tüp aktivitesi ile ilgili testler Renal ekskresyonu ölçen testler Renal kan akımını ölçen testler

32 Glomerüler filtrasyon fonksiyonu ile ilgili testler
Ekzojen inülin klirensi Üre klirensi Kreatinin klirensi

33 Ekzojen inülin klirensi
glomerüler filtrasyon hızı(GFR)’nı tam olarak yansıtır 125 mL/dakika

34 Üre klirensi GFR’nın %40-70’ini yansıtır
İdrar akışı dakikada 2 mL’den fazla ise maksimal üre klirensi hesaplanır 46-99 mL/dakika (75 mL/dakika) İdrar akışı dakikada 2 mL veya daha az ise standart üre klirensi hesaplanır 40-60 mL/dakika (54 mL/dakika)

35 Kreatinin klirensi erişkin bir kadında 85-125 mL/dakika
erişkin bir erkekte mL/dakika

36 Proksimal tüp aktivitesi ile ilgili testler
Konsantrasyon testi Dilüsyon testi

37 Renal ekskresyonu ölçen testler
Fenolsülfofitaleyn (PSP) testi

38 Renal kan akımını ölçen testler
Paraaminohippürat (PAH) ve diodrast klirens testleri