ÖĞRENMENİN BEYİNDE OLUŞUMU

... konulu sunumlar: "ÖĞRENMENİN BEYİNDE OLUŞUMU"— Sunum transkripti:

1 ÖĞRENMENİN BEYİNDE OLUŞUMU

2 Duyu organlarımıza gelen her şeyi algılayamayız.
Ancak dikkatimizi çekenleri algılarız. Bu algılamada bireyin beklentileri, geçmiş yaşantıları, ön öğrenmeleri, güdülenmişliği gibi birçok içsel faktör etkilidir..

3 öncelikle duyu organları bilgiye odaklanmakta (duyusal bellek);
Öğrenmede, öncelikle duyu organları bilgiye odaklanmakta (duyusal bellek); sonra talamus ve hipotalamus bilginin çok önemli olup olmadığına, karar vermekte, Sonrasında ise talamus yeni bilgiyi amigdalaya ve kortekse gönderir.

4

5 Bu bilgi işleme sürecinde algılanan verilerin bir bölümden diğerine gitmesi işin kilit noktalardan biridir. Bu işlemi nöron ve glia adı verilen sinir hücreleri gerçekleştirmektedir. Bilgi, nöronlar arasında elektrik atmaları (pulsları) şeklinde dolaşır .

6

7

8 DUYGULAR VE ÖĞRENME Geleneksel eğitim sisteminde, "duyguların seni yönetmesin, sen duygularını yönet" yaklaşımı kabul görmektedir. Fakat nörolog ve eğitimcilerin son araştırmaları, akıl ve duygular arasında çok güçlü bir ilişkinin olduğunu göstermektedir.

9 Duygular organizmamız için yaşamsaldır.
Uygun koşullar içinde, duygularımız karar almamızı oldukça hızlandırır.

10

11 Tehlikeli durumları atlatamadığımızda böbrek üstü bezlerinden stresli bir etki yaratan kortizol salgılanır. Stresli bir okul ortamı okuldaki başarının azalmasına neden olur. endorfin ise ağrı-zevk duygularını düzenler. Bunlar ağrıyı azaltır ve zevk duygusunu artırır. Endorfin seviyesi kendimiz ve sosyal çevremiz hakkında olumlu düşünme ile arttırılabilir.

12

13 Tehdit iç veya dış bilgi kaynaklarından gelebilir.
Kızgın bir öğretmen, baskıcı bir öğrenme çevresi ya da kabadayılık yapan akranlar dış kaynaklı strese örnek olabilir. Not, sınav veya aile baskısından kaynaklanan negatif duygular ise iç stres kaynaklarına örnek olarak verilebilir.

14 Müzik kullanmak. Öğrencinin kafasında canlandırabileceği imajlar yaratmak için mecaz ve analoji kullanmak. Duyguları uyandırmak için kısa hikâye ve şiirleri içeren yazıları kullanılabilir. Film, video vb. araçların kullanılması öğrenmenin heyecanla ilişkisine yardım eder.

15 ÇEVRE VE BEYİN

16 Yapılan araştırmalar renklerin farklı etkileri olduğunu savunmaktadır.
Bilim adamları renklerin beynin bazı bölgelerinin uyarılmasında, olgunlaşmasında ve stresin azaltılmasında kilit rol oynadığını vurgulamaktadırlar. Yapılan araştırmalar renklerin farklı etkileri olduğunu savunmaktadır. Örneğin, mavi renk derin düşünme ve konsantrasyona yardımcı olan rahatlatıcı bir etki yaparken, kırmızı renk yaratıcı düşünme ve kısa süreli yüksek enerji için yardımcıdır.

17 Öğrenme ortamında gürültü seviyesinin 45 desibeli aşmaması önerilmektedir

18 Hareketin öğrenme üzerindeki şöyledir
HAREKET VE ÖĞRENME. Çok sayıda beyin araştırması, fiziksel aktivitelerin (hareket, eğilme, gerilme, yürüme gibi) öğrenmeyi arttıracağını ortaya koymaktadır. Hareketin öğrenme üzerindeki şöyledir

19

20 2.Episodik kodlama: Beyin, hem görünümü hem de görünümün vücutla ilişkisini kullanarak haritalar oluşturur. Çok yer, çok eşsiz öğrenme fırsatları demektir. Öğrencilerin sınıftaki pozisyonlarını değiştirerek bu sağlanabilir. 1. Kan dolaşımı: Hareket ile, kalp atışları ve kan dolaşımı hızlanır. Böylelikle daha çok oksijen kilit beyin bölgelerine ulaşır.

21 3. Öğrenme araları vermek: Hafızanın oluşması ve oturması için zamana ihtiyaç duyarız. Hareket öğrencilere ihtiyaç duydukları arayı sağlayabilir. 4. Sistemin olgunlaşması: İnsanlar büyürken, beynin gelişir ve değişir. Bazı durumlarda beynin bir bölgesindeki sinir dokuları iki katına çıkarken, diğer bölgeler daralabilir.

22 5. Yararlı kimyasallar: Noradrenalin ve dopamin
Noradrenalinin salgılanması, öğrenciler riskli durumlarda bulunduklarında tetiklenebilir. Dopamin ise, olumlu sosyal etkileşimlerde, kutlamalarda, maddesel olmayan ödül durumlarında tetiklenebilir. Bu salgılar öğrencileri uyarır, onların enerji düzeylerini arttırır ,bilgi depolarını geliştirir ve iyi hissetmeleri için onlara yardım eder.

23 görme gücünde zayıflama ve tüm vücutta aşırı yorgunluk ve bitkinlik.
6. ÇOK FAZLA OTURMAK: Yetersiz nefes alma, bel kemiğinin kuyruk sokumu kısmında ve alt arka sinirlerde gerilme, görme gücünde zayıflama ve tüm vücutta aşırı yorgunluk ve bitkinlik. Belli bir süreden fazla (yaklaşık 10 dakika) sabit bir duruşla sandalye üzerinde oturmak fiziksel durumumuzu, bundan dolayı da zihinsel durumumuzu olumsuz etkileyebilir.

24 MÜZİK VE ÖĞRENME Müziğin duygusal doğası, hiperaktif veya sinirli bir öğrenciyi sakinleştirmeye, ya da yorgun veya uyuşuk öğrencileri çalıştırmaya yardımcı olabilir. Hoşlandığınız bir müziği dinlerken ya da bir şarkıyı söylerken beyniniz bu sinir ileticilerini salgılayacaktır.

25 MÜZİKLER SİZE NE HATIRLTIYOR?

26 Uyku ile öğrenilenler sindirilir ve düzenlenir.
UYKU ve BEYİN Uyku ile öğrenilenler sindirilir ve düzenlenir. Uyku ile bazı gereksiz görülen bilgiler, anılar vb silinerek sinir ağı daha verimli hale gelmekte ve bu da beynimizin daha verimli çalışmasını sağlamaktadır

27 11 yaşa kadar erken kalkarız
Ancak 12 ile 17 yaş arasında geç kalarız Uyku düzeni bozulur Yeteri kadar uyuyamayan ve dinlenemeyen öğrenciler derslere tüm dikkatlerini veremeyeceklerdir.

28 BESLENME, SU VE BEYİN Beyin için en önemli üç gereksinim; oksijen, glikoz ve sudur. Proteinlerin içindeki maddeler beyin için kritiktir. Bunlar düşünmeyi arttırır ve sakinlik verir.

29 yeşil yapraklı sebzeler,
somon balığı, fındık, ceviz, yağsız et ve taze meyveler beyin için önemlidir

30 SU Kandaki su oranı düştüğünde, susuzluk hissederiz.
Bu anda kandaki tuz konsantrasyonu yükselir. Tuz seviyesindeki yükseklik hücrelerden kan dolaşımına daha çok sıvı bırakılmasına neden olur. Böylece kan basıncı ve stres artar.

31

32 BEYİN TEMELLİ ÖĞRENMENİN İLKELERİ
1- Beyin paralel bir işlemcidir. İnsan beyni birçok fonksiyonu eş zamanlı olarak gerçekleştirebilir. Düşünce, duygu, imgeleme ve yönelimler aynı zamanda işleme sokulur. Eğitim açısından çıkarımlar: İyi bir öğretim, beynin tüm yönleriyle işleyişini sağlayan öğrenci tecrübelerinin, bir orkestra gibi yönlendirildiği öğretimdir.

33 2- ÖĞRENME TÜM FİZYOLOJİYLE İLGİLİDİR.
Kalp, akciğer veya böbrek gibi beyin de fizyolojik kurallara göre çalışan bir organdır. Eğitim açısından çıkarımlar: Fizyolojik fonksiyonlarımızı etkileyen her şey öğrenme yeteneğimiz üzerinde de etkilidir. Stres yönetimi, beslenme, egzersiz ve rahatlık. Alışkanlık ve inançlar da fizyolojik açıdan etkilidir

34

35

36

37

38 3- ANLAM ARAYıŞı İÇSELDİR.
Beyin yeni uyancıları belirleyip cevaplarken, belirlediklerini aynı anda otomatik olarak hafızaya kaydeder. Anlamlandırma önlenemez, ancak yönlendirilebilir. Eğitim açısından çıkarımlar: ortamın; merakımızı, yenilik ihtiyacımızı, keşfetme ve tartışma/zorlanma isteklerimizi tatmin etmesi açılarından gözden geçirilmesi gerekir. Öğrenmeler, yaşamı yansıttığı oranda anlamlı olacaktır.

39 4- ANLAM ARAYıŞı, ÖRÜNTÜLEME YOLUYLA OLUR.
Örüntüleme bilginin anlamlı organizasyonu ve sınıflandırılmasını ifade etmektedir. Eğitim acısından çıkarımlar: Hayal kurma; eleştirel düşünme ve problem çözme gibi bir örüntüleme yoludur. Öğrencinin neyi öğrenmek zorunda olduğunu seçmemize karşın, istenen süreç bilgiyi öğrenciye zorla kabul ettirmekten çok, beynin herhangi bir yolla örüntüleri özetlemesine izin vermelidir.

40

41

42 5- ÖRÜNTÜLEMEDE DUYGULAR ÖNEMLİ BİR YER TUTAR.
Duygular ve biliş birbirinden ayrılamaz. Duygular bilginin depolanıp hatırlanmasını kolaylaştırdığından, bellek için çok önemlidir. Eğitim açısından çıkarımlar: okul ve sınıftaki duyuşsal iklim, uygun şekilde yönlendirilmeli ve işlenmelidir.

43

44 6- BEYİN PARÇALARı VE BÜTÜNÜ AYNı ANDA ALGıLAR.
İkili beyin kuramına göre beyin parçalarından birisi bilgiyi parçalara ayırırken, diğeri de bilgiyi bir bütün veya bütünün serisi olarak algılayıp değerlendirir. Eğitim açısından çıkarımlar: Bilginin gerek parçaları gerekse bütünü ihmal edildiğinde, birey öğrenmede aşırı güçlükle karşılaşmaktadır. Birbirinden anlam çıkarır ve paylaşırlar.

45

46

47 7- ÖĞRENME, HEM ODAKLANMıŞ DİKKATİ HEM DE ÇEVRESEL ALGıYı İÇERİR.
Çevresel uyarıcılar öğrenmeyi desteklemek için amaçlı olarak organize edilebilir. Eğitim açısından çıkarımlar: Bunlar arasında; gürültü, sıcaklık durumu gibi çevresel uyaranlar ile tablo, çizelge, resim. desen setleri gibi görsel uyarıcıları da sayabiliriz.

48

49

50 8- ÖĞRENME HER ZAMAN BİLİNÇLİ VE BİLİNÇSİZ SÜREÇLERİ İÇERİR.
Bir öğrenme ortamında bilinçli olarak farkına vardığımız şeylerden çok daha fazlasını öğreniriz. Eğitim açısından çıkarımlar: Öğrenme ortamındaki tüm uyarıcılar öğrenme amacına hizmet edecek şekilde düzenlenmelidir.

51

52

53

54 9- İKİ FARKLı TÜR BELLEĞİMİZ VARDıR:
Uzamsal bellek sistemi ve mekanik öğrenme için bir sistemler dizisi. Eğitim açısından çıkarımlar: Ezbere dayandırılan öğretim, öğrenmede transferi kolaylaştırmaz ve anlamanın gelişimini engelleyebilir. Eğitimciler, öğrencilerin kendi dünyalarını hesaba katmamakla gerçekten beynin duyuşsal fonksiyonlarını engellemiş olurlar.

55 10- OLGU VE BECERİLER UZAMSAL BELLEKTE YAPıLANDıRıLDıĞı ZAMAN BEYİN DAHA İYİ ANLAR VE HATıRLAR.
Eğitim açısından çıkarımlar: Sınıf gösterimleri, projeler, ziyaretler, gerçek yaşantılar, hikayeler, drama/tiyatro ve farklı konuların bütünleştirilmesi gibi pek çok gerçek yaşam deneyiminin öğretmenlerce kullanılması gerekir..

56

57 11- ÖĞRENME ZİHNİ ZORLAYAN ETKİNLİKLERLE ARTAR, TEHDİTLE ENGELLENİR.
Bir korku karşısında beynin performansı düşer, uygun bir düzeyde zorlandığında ise üst düzey öğrenir Eğitim açısından çıkarımlar: Öğretmen ve yöneticilerin öğrencide rahat bir uyanıklık durumu yaratmaları gerekmektedir.

58 12- HER BEYİN KENDİNE ÖZGÜDÜR.
Öğrenme, fiilen beynin yapısını değiştirdiğinden, daha çok kendine özgü olmalıdır. Eğitim açısından çıkarımlar: Öğretim, tüm öğrencilerin görsel, işitsel dokunsal ve duyuşsal tercihlerini sergilemelerine olanak vermek için çok yönlü olmak zorundadır. Bireysel ilgiyi çekmek için öğrenme ortamına yeterince çok değişken sunma ve hayatın karmaşıklığını yansıtması yönlerinden okulların yeniden biçimlendirilmesi gerekebilir.

59 BEYİN TEMELLİ ÖĞRENMENİN AMACI
BTÖ’nin amacı bilgiyi ezberlemek değil anlamlı öğrenmeye geçmektir. 1. Rahatlatılmış uyanıklık 2. Derinlemesine daldırma 3. Aktif süreçleme

60 Rahatlatılmış Uyanıklık
Rahatça almaya hazır olmanın iki üstün karakteristiği, 1- Genel rahatlık, 2- İçsel güdülenmişliktir

61

62 Derinlemesine Daldırma:
Daldırma, öğrencilerin karşı karşıya bırakıldığı içeriğe yoğunlaşmasıdır. Bütünlük ve birbirine bağlantılılık kaçınılmaz hale geldiğinde, öğrenciler içeriği keşfetmek için bellek sistemlerini kullanmak zorunda kalacaklardır.

63

64 Aktif Süreçleme: Aktif süreçlemede öğretmenlerin, bilginin öğrenci tarafından hem kişisel olarak anlamlı, hem de kavramsal olarak uyumlu bir biçimde birleştirilmesi ve içselleştirilmesi için öğrencilerle birlikte kasıtlı ve bilinçli bir çalışma yapmaları gerekir

65

66 BEYİN TEMELLİ OĞRENMEDE ÖĞRETMENLERİN YAPMASI GEREKENLER
Farklı öğretim yöntemlerini bilme ve uygulamalı Çok çeşitli materyal kullanılmalı Beynin genel yapısı ve işlevleri hakkında genel bilgi sahibi olmalı

67 Öğretmenler öğrencileri istemedikleri bir durum ile karşı karşıya getirerek stres kaynağı oluşturmamalıdırlar.

68 Gerekli süre verilmeden bir ödevin teslim edilmesinin istenmesi, öğrencilerin benimsemediği bir öğretim tekniğinin ısrarla kullanılması gibi öğrencilerde stres oluşturabilen durumlardan öğretmen kaçınmalıdır

69

70

71

72

73 Beyin, bir dersin başında ve sonunda verilenleri en iyi şekilde hatırlamaktadır.

74

75