Gökyüzünü İzlerken Kullandığımız Gözlem Araçları

... konulu sunumlar: "Gökyüzünü İzlerken Kullandığımız Gözlem Araçları"— Sunum transkripti:

1 Gökyüzünü İzlerken Kullandığımız Gözlem Araçları
Ankara Üniversitesi Çocuk Üniversitesi Gökbilim Okulu 2013

2 Gökcisimlerinden elde edilen
tek kaynak IŞIKTIR

3

4 Tayf nedir? Ne işimize yarar?

5 Atmosferimizi pencereye benzetip gökcisimlerinden gelen ışığın yoluna devam etmesini inceleyelim…

6

7

8 Bilinen ilk teleskop, 17. yy’ın başlarında Hollandalı gözlük üreticisi tarafından icat edilmiştir. (Hans Lippershey ve Zacharias Janssen)

9 Bunun üzerine İtalyan bilim adamı Galileo Galilei de kendi teleskobunu yapmıştır.
Uzayın ayrıntılı incelenmesi ancak 17.yy’da teleskobun icadı ile mümkün oldu. Bundan sonra astronomlar uzayın daha da derinliklerine bakmak için gittikçe karmaşıklaşan düzenekler kullandılar.

10 Galileo’nun teleskop ile Jüpitere bakarak çizdiği Jüpiter ve uyduları.
Galileo teleskop ile Ay’a bakar ve aşağıdaki çizimleri yapar. Burada galileo’nun galileo uydularını çizdiği bir resim bulabilir misin?

11 Teleskopların İsimlendirilmesi
Teleskoplar gözlem yaptıkları elektromanyetik dalganın bölgesini göre isimlendirilir. Örneğin, gözümüz ile gözlem yapabildiğimiz teleskoplara OPTİK TELESKOPLAR Radyo bölgesinde gözlem yapan teleskoplara RADYO TELESKOPLARI Kırmızı-öte bölgesinde yapanlara KIRMIZI-ÖTE TELESKOPLARI gibi…

12 Optik Teleskoplar Keck Gözlemevi (Hawaii’deki her iki teleskobun çapı da 10m’dir) Tüm teleskop tiplerinin yaptıkları iş benzer olsa da tasarımları farklıdır. Optik teleskoplar, görünür ışığı kullanarak görüntü oluştururlar. Işığı mercekler aracılığıyla toplayan teleskoplara mercekli teleskoplar denir.

13 Teleskopların Optik Düzeneği
Mercekli Teleskoplar Newton Tipi Aynalı Teleskoplar Türkçeleştirebilir misn? Cassegrain Türü Aynalı Teleskoplar

14 Astronomlar, uzayın derinliklerini görebilmek için gözlemevi adı verilen yapılarda, büyük teleskoplar ile gözlem yaparlar. Aynalı teleskoplar, ışığı toplamak için aynaları kullanırlar. Dünya’daki en büyük aynalı teleskobun çapı 10.4 m’dir ve İspanya’dadır.

15 Kuzey Avrupa Gözlemevi
Konum: La Palma (Kanarya Adaları, İspanya) Yükseklik: 2,396 m Dünya’daki en büyük teleskop (çapı 10.4 m’) buradadır.

16 La Silla, Şili Yükseklik: 2,400 m ESO’s Very Large Telescope (VLT) Paranal, Şili Yükseklik: 2,635 m 4 tane 8.4 m çaplı teleskobu var.

17 TUBİTAK Ulusal Gözlemevi (TUG)
Çapı: 1.5 m Çapı: 1.0 m Yükseklik: 2,450 m

18 Ankara Üniversitesi Gözlemevi
Yükseklik: 2,450 m Gözlemevi’mizde bulunan Coude Teleskobu merceklidir.

19 En büyük mercekli teleskop Yerkes Gözlemevi’nde bulunur
En büyük mercekli teleskop Yerkes Gözlemevi’nde bulunur. 1897’de üretilmiştir. Merceğin çapı 1.02 m’dir.

20 Radyo Teleskopları Uzaydaki cisimlerin yaydığı sönük sinyalleri toplayabilen, çok büyük teleskoplardır. En büyük radyo teleskop, Porto Riko’daki Arechibo çanağıdır. 305m çapındaki çanak, doğal bir vadi içerisine inşa edilmiştir.

21 Uzay Teleskopları Uzaya yerleştirilen teleskoplar, gezegenimizin atmosferi onların görüşünü ve görüş kalitesini engellemediğinden Dünya’dakilerden çok daha avantajlıdırlar. Hubble Uzay Teleskobu

22

23

24 Neler Hatırlıyoruz? Teleskop çeşitlerinden bildiğiniz iki tanesini söyleyin. Bir gök cismini en iyi nerede gözleyebilirsiniz? En büyük teleskop nerededir?

25 Teleskop Yapımı

26 Mercekli Teleskoplarda Görüntü Ters Oluşur.

27 Galeleoskop ile Çekilen Görüntüler

28 Galeleoskop’un gez gör arpaçığı ile bir binanın tepesi hedef alındığında

29 ve kırmızı yuvarlakdaki cisme bakıldığında

30 orada aslında bir vinç olduğu görülür..

31 Teleskop Yapımı A -Teleskobun Tüpü I - mercek kapağı
B - V-şeklinde ayak J - Büyük lastik C - 5 cm çaplı cam mercek K- L – Gözmerceği yuvaları D - somun vidası M-N- Q gözmerceğinin parçaları E - odak tüpü R- mercek tüpü F – odak tüpünü birleştirecek olan halka G - küçük lastik H- Güneş uyarıcı yapıştırması

32 İzlenecek Adımlar 1. Teleskobun yarım tüpünden (A) birini V-şeklindeki ayağın (B) üstüne koyunuz. 2. 5 cm çaplı cam merceği (C) teleskop tüpünün geniş olan ucuna yerleştirin. Mercek aslında iki merceğin birleşiminden oluşmaktadır. Daha ince olan merceğin teleskobun dışarıya bakacak kısmına yerleştiriniz.

33 3. (D) somun vidasını teleskop tüpünün ortasında bulunan boşluğa yerleştirin.

34 4. Odak tüplerini (E) masanın üstüne koyun
4. Odak tüplerini (E) masanın üstüne koyun. Odak tüplerinin iç kısımlarına dokunduğunuzda bir tarafın pürüzlü diğer tarafın ise pürüzsüz olduğunu fark edeceksiniz. Pürüzlü kısımların üst üste gelecek şekilde birleştirin.

35 5. Odak tüpünü birleştirecek olan halka (F) odak tüpüne geçirirken halkanın dar kısmının U- şeklindeki çıkıntılara doğru bakması gerekir. Küçük lastikleri (G) tüpün iki ucuna geçiriniz. U-şeklindeki çıkıntı

36 6. Odak tüpünü teleskobun diğer ucuna yerleştirin
6. Odak tüpünü teleskobun diğer ucuna yerleştirin. U-şeklindeki çıkıntının ve halkanın teleskobun dışında olduğundan emin olunuz.

37 7. Teleskobun diğer tüpünü de üstüne yerleştirin
7. Teleskobun diğer tüpünü de üstüne yerleştirin. Büyük lastik (J)’leri de teleskobun üstüne geçirin. Ve teleskobunuz hazır.. İYİ GÖZLEMLER!!