Temel Bilgi ve Teknolojileri Kullanımı

... konulu sunumlar: "Temel Bilgi ve Teknolojileri Kullanımı"— Sunum transkripti:

1 Temel Bilgi ve Teknolojileri Kullanımı

2 Bilgisayarlar ve İletişim Teknolojisi
Bilgisayarlar; her türlü bilgiyi (veri) saklamamızı, bunlar arasında işlemler yapabilmemizi (programlama) ve saklanan bilgilere ulaşmamızı sağlayan ve tüm bu işlemleri "çok hızlı" yapan elektronik cihazlardır. Bilgisayarlar, tüm bu işlemleri bir takım "bilgisayar programları" ile yaparlar. Bu programları kullanarak bilgisayarlarda analizler yapabilir, yazı yazabilir ya da oyun oynayabiliriz.

3 İletişim teknolojisi Birbirinden uzakta bulunan bilgisayarların birbirleriyle bazı özel tanımlı kurallar kullanılarak haberleşmesini ve kendi aralarında birinden diğerine bilgi aktarımını olanaklı kılar. Bilgisayarlar arası haberleşme, telefon hatları, özel kablolar, elektromanyetik dalgalar, uydu bağlantıları vb gibi birçok farklı iletişim ortamı yoluyla yapılabilir.

4 Bilgisayarın Tarihi İnsanlık tarihinde hiçbir endüstri bilgisayar endüstrisi kadar hızlı gelişmemiştir. Günümüzde bilgisayarın girmediği hiçbir sektör kalmamıştır. Hatta günlük hayatın vazgeçilmez bir parçası olmaya başlamıştır.

5 ABACUS M.Ö. 600 'de hareketli parçalara sahip ilk hesap makinesi.

6 Blaise Pascal (1642) 1642 İlk ticari mekanik (dişli çarklardan oluşan) hesap makinesi Blaise Pascal tarafından icat edildi. Sadece toplama ve çıkarma yapabilen bu makineden 50 adet satılabildi.

7 Leibnitz (1671) 1671 Blaise Pascal tarafından yapılan makineye çarpma, bölme, karekök işlemleri LEIBNITZ tarafından geliştirildi.

8 Charles Babbage (1820) 1820 Charles Babbage tarafından analitik makine; delgi makinesi ünitesi, bir mekanik sayı işlemcisi, kontrol ve depolama üniteleri olan bir makineydi.

9 Şair Lord Byron (1842) 1842 Şair Lord Byron 'un kızı Augusta Lovelace Charles Babbage tamamlayamadığı analitik makine için bir programa dili geliştirdi. Tarihte ilk programlamacı olarak yerini almıştır.

10 Herman Hollerith (1890) 1890 Herman Hollerith 'in geliştirdiği makine bir kart üzerine açılan disketlerin elektriksel alanda algılanması yoluyla çalışmaktaydı.

11 Tabulating Machine Company (1911)
1911 Hollerith 'in kurmuş olduğu "Tabulating Machine Company" şirketi başka iki firma ile birleşerek "Computing Record Company" adını almıştır.

12 International Business Machines Corporation. IBM (1924)
1924 yılında "Computing Record Company" şirketinin ismi IBM (International Business Machines Corporation) olarak değiştirildi.

13 Electronic Numerical Integrator and Calculator (ENIAC) 1946
1946 yılında ENIAC tarafından saniyede 5000 aritmetik işlem yapma özelliği ile o zamanki çok yüksek hıza ulaştı.

14 Birinci Kuşak Bilgisayarlar (1946-1959)
İlk programlama dili makine dilinde yazılmaya başlandı ve bilgiler bellekte saklanıyordu.

15 İkinci Kuşak Bilgisayarlar (1959-1964)
İlk dönemde kullanılan Vakum Tüplerinin yerine transistörler kullanılmaya başlandı. Transistörler daha hızlı ve daha az elektrik harcamaktaydı. ASSEMBLER makine dili kullanılmaktaydı.

16 Üçüncü Kuşak Bilgisayarlar (1964-1970)
Transistörler bir araya getirilerek Entegre devreler yapıldı. İlk Merkezi İşlem birimi CPU yapıldı. Entegre Devre

17 Dördüncü Kuşak Bilgisayarlar (1970-..)
İşlem ve kontrol birimlerinin tümünün bir arada bulunduğu chipler geliştirildi.

18 Beşinci Kuşak Bilgisayarlar (..-..)
Yapay zeka yapma yönünde çalışmalar yapılmaktadır.

19 BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayar; karmaşık ve tekrarlı işlemleri hızlıca ve hassasiyetle yapabilen, mantıksal bağlantılara dayalı karar verebilen elektronik makinelerdir. Kısaca bilgisayarlara veri işleme makineleri diyebiliriz.

20 Bilgisayar kaç kısımdan oluşur ?
Girdi (input), İşlem (process) Çıktı (output) birimleridir. Bir bilgisayarda bulunan birçok parça bu işlemlerden birinde veya bir kaçında çalışır.

21 Aşağıdaki şemada bilgisayarda bulunan parça ve cihazların birimlerdeki işlevleri verilmiştir.
Mikrofon DDR RAM DVD-ROOM DVD-Writer

22 Bilgisayarlarda Kapasite Birimleri
Bilgisayarlar ikili sayı sistemine göre çalışırlar. İkili sayı sistemi “0” ve “1”lerden oluşur ve bu sistemdeki 0 ve 1'lere “bit” ismi verilir. Bilgisayar belleği “0” ve “1” leri gösteren milyonlarca elektronik hücreden oluşur. Bit en küçük bellek ölçü birimidir. Tek başına anlamlı bir veri oluşturamazlar. Bilgisayarda kullanılan veri birimleri aşağıdaki şekilde tanımlanabilir. BYTE : Sekiz bit uzunluğundaki ikilik sayı kombinasyonlarına Byte denir. Bilgisayarlardaki anlamlı en küçük veridir. Örnek : = 1Byte

23 Yan yana sekiz bit’in 256 kombinasyonu vardır.
1 Karakter = 8 Bit = 1 Byte dır Byte’ın üst birimleri 1024 ün katları şeklinde artar. Bu da ikinin bine en yakın kuvveti olmasındandır. Günümüzde bilgisayar bellek kapasiteleri aşağıdaki birimlerle belirlenir. DÖNÜŞÜMLER 8 BIT = 1 B (Byte) 1024 B = 1 KB (Kilobyte) 1024 KB = 1 MB (Megabyte) 1024 MB = 1 GB (Gigabyte) 1024 GB = 1 TB (Terabyte) Örnek olarak 8 Bit : = 1 Byte’lık veri

24 Bilgisayarın Bileşenleri
Bilgisayar donanım ve yazılım olmak üzere iki ana bileşenden oluşmaktadır. Donanım; Bilgisayarda verileri işleme sırasında kullanılan fiziksel birim ve ünitelere donanım (hardware) denir. Diğer bir deyişle, bilgisayarı meydana getiren elektronik ve mekanik parçaların bütünüdür. KASA Güç Kaynağı DVD Sürücüler Harddisk :

25 Kasa ve Güç Kaynağı KASA : Bilgisayarda içerisine anakart ve anakart üzerine doğrudan takılan donanımlar ile disket sürücü, sabitdisk vb sürücülerin yerleştirildiği metal veya metal-plastikten yapılmış kutulardır.

26 Güç kaynağı : Kasa içerisinde bulunan ve bilgisayarın diğer donanımlarına gereken elektrik enerjisini gönderen cihazlardır. Kasa ve güç kaynakları anakartın özelliğine göre AT ve ATX yapıda olabilirler.

27 Ana Kart (MotherBoard)
Bilgisayarın ana iskeletini oluşturan parçadır. Bu parça üzerinde değişik işlemleri yapan entegre devreler bulunur. Ana kart üzerinde bulunan genişleme yuvalarına (Slot) denir. Genişleme kartları olarak da adlandırılan; ekran kartı, ses kartı, ethernet kartı, televizyon kartı vb. gibi kartlar bu yuvalara yerleştirilirler. Bilgisayar üzerinde bulunan tüm donanım bileşenleri anakart sayesinde birbirleriyle etkileşim halinde olurlar. AT veya ATX olmak üzere ikiye ayrılırlar. Günümüzde kullanılan anakartlar ATX yapıdaki anakartlardır. DUAL DDR2, PCI ANAKART SD Girişli ANAKART

28 Merkezi İşlem Birimi (CPU)
Bilgisayara girilen verilerin üzerinde işlem yapıldığı ve bilgisayarın bütün birimlerinin yönetildiği, matematiksel hesaplamaların yapıldığı ve koordinasyonun sağlandığı birimdir. Bilgisayarlar mikro işlemcisinin modeline göre isimlendirilirler. CPU'nun görevleri : Bilgisayara girilen veri ve komutları yorumlar. Monitör, yazıcı vs çıkış aygıtlarına bilgi gönderir. Aritmetik ve mantık birimi olarak adlandırılan bir alanda aritmetik ve mantıksal işlemler yapar.

29 Bellek Mikroişlemci tarafından işlenecek bilgilerin, belleğe aktarılması gerekmektedir. Bir program önce belleğe yüklenir ve veriler, programın mantığı doğrultusunda mikroişlemci tarafından işlenir. Bilgisayarda iki tür bellek vardır. RAM bellek (Random Accsess Memory) doğrudan erişimli bellek Bilgisayarın ana belleğidir. RAM bellek programların çalıştırıldığı bellektir. Bu bellek bilgisayar çalıştığında aktif hale geçer, kapatıldığında ise sıfırlanır. Bellek kapasiteleri bilgisayarın gelişimine paralel olarak artmaktadır. Bugün en az 4 MB dan başlayarak 8, 16, 32, 64, 128 ve 256 MB bellek kullanılmaktadır. Yakın bir gelecekte RAM bellekler Gigabyte’larla ifade edilecektir. Değişik bellek türleri vardır. DDR RAM SD RAM Notebook DDR RAM

30 ROM Bellek (Read Only Memory) yalnız okunur bellek,
Bilgisayarın kalıcı belleğidir. Takvimin, saatin devamlı çalıştırıldığı bellektir. Pil destekli olarak çalışır. Bilgisayarın açılış sırasında ihtiyaç duyduğu teknik bilgileri içerir. ROM’un kullanıcı tarafından yarı programlanabilir türleri vardır. Bunlar PROM ve EPROM dur.

31 Aşağıdaki tabloda bellek tiplerinin karşılaştırma özellikleri verilmiştir.
RAM ROM Erişim Rastgele rastgele Okuma / Yazma okuma – yazma sadece okuma Fonksiyon geçici olarak işlemleri ve veriyi tutar sabit bir şekilde işlemleri ve veriyi tutar Çeşitleri DDRAM, SDRAM PROM, EPROM, EEPOM

32 Yardımcı Bellek Bilgisayarlarda bilgilerin saklandığı sabit disk (harddisk) ve disketler (floppy disk) manyetik ortamlardır. Disk sürücüleri ise bu ortamlardan bilgi okuyan aygıtlardır. Kayıt ve okuma manyetik olarak gerçekleştirilir. Bilgisayarlarda disk, disket ve CD sürücüleri harflerle ifade edilirler. Disket sürücüleri için bilgisayarda A ve B harfleri kullanılır ve bu harfler diğer sürücülere verilemez. Bir bilgisayarda sabit disk 2 veya daha fazla bulunabilir. Sabit disk sürücüleri C den başlayarak isim alırlar. Bu isimlendirme sıra ile gider. CD sürücü, DVD sürücü gibi diğer sürücüler ise genelde sabitdisk sürücü isminden sonraki harfle isimlendirilirler

33 Sabit Disk (HardDisk) Sabit diskler büyük kapasiteye sahip bilgisayarda yerleşik olarak bulunan manyetik esasla çalışan, çoklu plaklardan oluşur. Kullandıkları arabirime göre IDE (Intelligent Drive Electronics) ve SCSI (Small Computer System Interface) olmak üzere ikiye ayrılırlar. IDE ve SCSI sabit diskin Mikro işlemci ile iletişimini sağlayan ara birimdir. SCSI ara birimi veri aktarım hızı çok yüksektir. Sabit disklerin bilgi okuma yazma hızları dakikada ki devir sayısına göre belirlenir. Değişik devirlerde çalışan sabit diskler vardır devir/dk, 5400 devir/dk, 7200 devir/dk vb. Serial ATA girişli Harddisk IDE girişli harddisk

34 Disket ve Disket Sürücüler
Bilgi saklanabilen, silinebilen esnek (floppy) manyetik plaklardır. Birbirini kesmeyen dairelerden oluşmaktadır. Günümüzde kullanılan disketler boyutlarına göre 3.5” ve 5.25” lik olmak üzere iki gruba ayrılırlar. 5.25” lik sabit diskler son yıllarda kullanılmamaktadırlar. Depolayabildikleri bilgi kapasiteleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. BoyutYoğunluğu Kapasitesi 3.5” DD (Double Density) 720 KB 3.5"HD (High Density)1.44 MB 5.25”DD (Double Density)360 KB 5.25”HD (High Density)1.2 MB

35 CD ve CD Sürücüler Son yıllarda özellikle görüntü ve ses kalitesi aranan durumlarda yoğun bir şekilde CD ler kullanılmaktadır. Kullanımı hızla artan CD ler, bilgi saklamada, ses ve görüntü kalitesinde tartışılmaz üstünlüklerinin yanı sıra 650 MB tan başlayan depolama kapasiteleri ile yakın bir gelecekte yedekleme ve arşivleme hizmetleri için disketlerin yerini alacakları şüphesizdir. CD sürücülerinde pek çok çeşitleri vardır. Okunabilen (CD), kaydedilebilen (CD-R) ve çok defa kaydedilebilen (CD-RW) CD ler olarak ayrılırlar. CD ler hızlarına göre de isimlendirilirler. Son yıllarda DVD ve DVD sürücülerde bilgisayarlarda sıkça kullanılmaya başladılar. Kapasitelerinin 4,5 GB ve daha üstünde olması ve yüksek kalite sağlaması sebebiyle ses ve görüntü de yoğun bir şekilde kullanılmaktadır.

36 Ekran Kartı Anakart üzerine takılan ekran kartı sayesinde bilgisayar belleğinden alınan sayısal bilgiler analog bilgilere çevrilir ve bu bilgilerin yazı, rakam ve grafiksel olarak ekranda görünmesi sağlanır. Bağlantı şekillerine ve belleklerine göre değişik şekillerde isimlendirilirler. ISA, VESA, PCI ve AGP ekran kartlar olmak üzere farklı türleri vardır. Son yıllarda PCI ve AGP ekran kartları bilgisayarlarda kullanılmaktadır. AGP KART PCI KART

37 Monitör ve Ekran Yapılan işlemleri kullanıcıya yansıtan ve giriş aygıtlarından girilen bilgileri kullanıcılara gösteren aygıtlardır. Ekranlarda görüntü netliği piksel adı verilen küçük kareciklerin miktarı ile orantılıdır. Piksel sayısı ne kadar fazla ise görüntü kalitesi de o nispette yüksektir. Ekranlar anakarta Ekran kartı grafik kartı adı verilen bir arabirim ile bağlanır. Ekran kartları da anakarta bağlantı veri yolu ile isimlendirilirler. ISA, VESA, PCI ve AGP veri yolu gibi, Ekran kartlarının bellek kapasiteleri artıkça renk kapasitesi ve görüntü değişim hızları da o oranda artar. CRT Monitör Oled Monitör LCD Monitör

38 Ses Kartı (Sound Blaster)
Anakart üzerine takılan ve belleğinden alınan sayısal bilgileri analog bilgilere çeviren ve bu bilgileri hoparlör veya kulaklık çıkışından ses olarak dış ortama aktaran elemandır.

39 Modem Bilgisayarın telefon hatları üzerinden birbirlerine bilgi iletmesini sağlayan aygıtlardır. Değişik hızlarda dahili ve harici tipleri mevcuttur. Dahili modemler anakart üzerine takılan kartlardır. Harici modemler ise ayrı bir cihazdır ve bilgisayara seri portlardan bağlanırlar. Günümüzde kullanılan modemlerin hızları 56 Kbps dır. ADSL USB MODEM ADSL WIRELESS MODEM 56K PCI FAX/MODEM KARTI

40 Ağ Kartı (Ethernet) Bilgisayarın kablo ile diğer bilgisayarlara fiziksel olarak bağlanmasını sağlayan ve bilgi paylaşımını mümkün kılan elemandır. Anakart üzerine takılırlar. ISA veya PCI yapıda olan bu cihazlar 10 Mbps veya 100 Mbps hızlarında veri iletebilirler. Notebook Ethernet PC Ethernet

41

42 Klavye (Keyboard) Bilgisayara veri girebilmek için, üzerinde harf, rakam, özel karakter ve çeşitli fonksiyon tuşlarının bulunduğu bilgisayarların ana giriş elemanıdır. Harflerin yerleşimine göre iki türü vardır; F Klavye: Daktilo klavyesidir , Q Klavye: Standart İngilizce klavyedir. Bunun dışında klavyeler tuş sayılarına göre ve üzerinde bulunan bazı özel tuşlara (Windows Başlat menüsü tuşu gibi) göre de değişik isimler alabilirler. Örneğin 104 Tuşlu Windows XP Uyumlu Türkçe Q Klavye

43

44

45

46

47

48 Fare (Mouse) Fare üzerinde iki veya üç tuşu bulunan ve hareket ettikçe elektrik sinyalleri üreten bir elemandır. Fare hareket ettikçe ekran üzerinde bulunan fare işareti de ekran üzerinde yer değiştirir. Toplu, Işıklı, Kablosuz Ps2 – usb

49 Yazıcı (Printer) Bilgisayar ortamında bulunan verilerin, kullanılan bilgisayar programları doğrultusunda kağıda grafiksel yada yazı olarak aktarılmasını sağlayan cihazlardır. Nokta vuruşlu yazıcılar Püskürtmeli yazıcılar Lazer yazıcılar

50 Nokta Vuruşlu yazıcılar (Pinli): 9,18 ve 24 pinli modelleri vardır
Nokta Vuruşlu yazıcılar (Pinli): 9,18 ve 24 pinli modelleri vardır. İğnelerini mürekkepli şerit üzerine vurarak bilgisayar tarafından gönderilen bilgilerinin kağıda basılmasını sağlar. Genellikle düz metinleri yazmada kullanılırlar.

51 Püskürtmeli Yazıcılar (Deskjet): Bu tür yazıcılar mürekkep püskürtme esasına dayanarak çıktıların alınması sağlanır. Yazı kalitesi oldukça iyidir. Siyah beyaz ve renkli baskı almakta kullanılırlar. Üzerinde içerisinde mürekkep bulunan kartuşlar mevcuttur.

52 Lazer Yazıcılar: Bu tür yazıcılar toz boyanın elektriksel olarak kağıt üzerine yapıştırması esasına dayanır. Baskı kalitesi en iyi olan yazıcı türüdür. Renkli ve siyah beyaz basma özelliğine sahiptirler.

53 Çizici (Plotter) Bilgisayar programları vasıtasıyla plan, proje ve harita gibi büyük ebatlı şekillerin ve grafiklerin yazılmasına imkan veren yazıcı türüdür. Daha çok mimarlık ve CAD uygulamalarında çıktı birimi olarak kullanılmaktadır. Püskürtmeli ve kalemli tipleri vardır. Siyah beyaz veya renkli çizim yapma özelliklerine sahiptirler.

54 Tarayıcı (Scanner) Kağıt üzerinde bulunan yazı ve resim modundaki bilgileri tarayıp sayısal bilgilere dönüştürerek bilgisayar ortamına atan aygıtlardır. Tarayıcının bu bilgileri bilgisayara aktarması için özel programlar kullanılır

55 Yazılım (Software) Bilgisayarlara belli işleri yaptırmak ve bilgisayardan istenilen ölçüde yararlanmak için hazırlanmış programlardır. Donanım veya Yazılım Tek Başına bir şey ifade etmez.

56 Yazılım (Software) İşletim Sistemleri Uygulama Programları
Programlama Dilleri

57 İşletim Sistemleri İşletim sistemi, bilgisayar donanımını yöneten, kullanıcı ile bilgisayar sistemini arasında ilişki kuran alt seviyeli bir sistem programıdır. Bir bilgisayarın çalışması için işletim sistemi yüklenmiş olmalıdır. Genellikle işletim sistemleri bilgisayarın sabit diskine yüklenir.

58 İşletim Sistemleri CP/M : Bilgisayarlar için üretilen ilk işletim sistemi. DOS : 1980 – 1990 yılları arasında kişisel bilgisayarlarda en çok kullanılan işletim sistemi. WINDOWS : Microsoft firması tarafından geliştirilen görsel bir işletim sistemidir. Farklı sürümleri vardır. Windows 3.1, Windows 95, Windows 98, Windows ME, Windows 2000, Windows XP gibi.

59 İşletim Sistemleri OS/2 : Dos işletim sisteminin bazı kısıtlamalarını kaldırmak için IBM ve microsoft firmaları tarafından geliştirilen işletim sistemidir. Genellikle IBM firmasının bazı modellerinde kullanılır. UNIX : Çok kullanıcılı sistemlerde çoklu programlama yapabilen bir işletim sistemi. LINUX : İnternet üzerinde geliştirilen ve genellikle kaynak kodu ücretsiz olarak dağıtılan çok kullanıcılı ve kişisel olarak çalışabilen grafik tabanlı bir işletim sistemidir. Farklı türevleri mevcuttur. Redhat, Mandrake, Suse, Slackware, Turkuaz, Gelecek Linux gibi. XENIX : Hem çok kullanıcılı hem de kişisel bilgisayarlarda kullanılan işletim sistemidir.

60 Uygulama Programları Mesleki ve ticari yazılımlar LOGO, LINK, ETA Bilimsel ve mühendislik yazılımları SPSS, MINITAB, SAS, AutoCAD Grafik ve animasyon PHOTOSHOP, 3DMAX, Veritabanı programları DBASE, MYSQL, ORACLE Kelime işlem programları WORD, WORDSTAR, PW,OPENOFFICE Hizmet programları NORTON,AVAST WINZIP,ADAWARE Programlama dillerinden bir tanesi kullanılarak belli bir uygulama için yazılan programlardır.

61 Programlama Dilleri Uygulama ve sistem programlarını geliştirmek için kullanılan yazılımlardır. Bütün programlar, programla dilleri ile yazılırlar. Programla dillerini çeşitle özelliklerine göre sınıflandırılabilir. Ancak en çok kullanılan sınıflandırma şekli seviyelerine göre sınıflandırmadır. Seviye programla dilinin insan algılamasına olan yakınlığının bir ölçüsüdür.

62 Programlama Dilleri Makine dili Assembly Fortran Basic
Visual Basic Pascal C C ++ Borland Delphi KyLix PHP Perl Java