Strateji - İnsan Kaynakları ve Üretim Sistemleri

... konulu sunumlar: "Strateji - İnsan Kaynakları ve Üretim Sistemleri"— Sunum transkripti:

1 Strateji - İnsan Kaynakları ve Üretim Sistemleri
Genel İşletme - 7 Strateji - İnsan Kaynakları ve Üretim Sistemleri

2 Kavramlar Strateji Plan Taktik Politika Paradigma Misyon Vizyon
Amaç ve hedefler

3 Potaya atış yapmak – basketbol oynamak
Taktikler, stratejinin bir parçası Taktik, uygulama sırasında saptanabilir Kararlara yol gösteren düşünce tarzı Politika = pusula Politika = kurallar dizisi Politika, emredici değil Öngörülen sınırlar dahilinde takdir hakkını kullanmakta özgürsün

4 İşletmenin varoluş nedeni
Gelecekte olmayı arzuladıkları durumun ifadesi Varlık nedeni, hangi ürünler nerede nasıl üretilecek, iş felsefesi ne olacak, hangi değerlere sahip olunacak Misyon yazılı mı olmalı? Vizyonun belirli bir zaman sürecinde nicelik olarak belirlenmiş şekli Kesin ve ölçülebilir özellik

5 Paradigma TDK, değerler dizisi Kavramsal çerçeve

6 PARADİGMA Thomas S. Kuhn
Doğa bilimlerinin gelişim tarihini çözümlemede kullandığı kuramsal bir araç Toplumbilimlerinde daha çok ilgi Varolan kuramların gözden geçirilmesi, değerlendirilmesi,yeni kuramlar üretilmesi İnançlar, kavramlar ve araçlarda birleşen bilim adamlarının görüşleri Bir bilim içindeki en geniş uzlaşma birimi Dönem dönem belli paradigmalar…

7 Paradigma, Bilgi üretiminin koşullarını belirler ve bu koşullara uymayan bilgileri bilimsel bilginin dışında tutar Kalıba uyan: Olağan bilim Olağan bilim:paradigmayı haklı çıkaracak çalışmalar, yenilik bulmak YOK Asıl gelişme PARADİGMA DIŞINDAN Tek paradigma yoktur, paradigmalar vardır Paradigmada yanıtlanamayan sorunlar ANOMALİ ANOMALİ, paradigmanın egemenliğinin sarsılması Olağanüstü bilim:DEVRİM

8 1.PARADİGMA OLAĞAN BİLİM ANOMALİLER BUNALIM 2.PARADİGMA DEVRİM

9 İnsan Kaynakları Yönetimi
İnsan kaynakları planlaması İş analizi Personel bulma ve seçme (işin gerekleri≤adayın nitelikleri) Terfi, Oryantasyon, İşten Ayrılma İşgören Eğitimi (İşbaşı-iş dışı) İş değiştirme, usta-çırak, seminer İnsan kaynakları Performans Değerlendirme Disiplin (Önleyici, düzeltici, kademeli, yapıcı) Ücret Yönetimi İK hizmetleri (piknikler, tatiller, ramazan kumanyası)

10

11

12 ÜRETİM YÖNETİMİ

13 Üretim Sistemleri Tek üretim sistemi (köprü, bina, gemi)
Parti üretim sistemi (seri imalat) (beden, renk üretimi) Akıcı üretim sistemi (damacana su fabrikası) Sipariş üretim sistemi Sürekli üretim sistemi (petrol rafineri, kağıt fabrikası, demir-çelik) Stoksuz üretim sistemi (JIT)

14 JIT Just in Time 1970’li yıllar TOYOTA Toyota Sistemi
Hammadde-malzeme, yer ve işçilik israfından kaçınma Mevcut süreç ve sistemler, verimliliği arttırmak, geliri çoğaltmak için sürekli bir iyileştirmeye tabi

15 JIT Hammadde tam ihtiyaç duyulduğu anda temin edilecek
Depolarda atıl malzeme beklemeyecek Geç temin edilerek üretim maliyeti yükseltilmeyecek Atıl kapasite olmayacak Taşıma uzaklıkları azaltılacak Kusurlu üretim olmayacak Bir Sipariş örneği % 5 hatalı ürün istenmiş

16 JIT Kıt yerler maksimum kullanılacak
Tüm iş akışı ne erken ne geç tam zamanında (JIT) JIT öncesi 1 araba 15 günde JIT sonrası 1 araba 1 günde Mamüllerin, üretim sürecinde suyun akışı gibi akmasını sağlamak Sınırlı pazara, sınırlı sipariş, yüksek karlı işleri kabul etme Kaliteyi düşürecek siparişleri reddetme

17 JIT Geç üretim veya teslim İSTENMEZ Erken üretim veya teslim İSTENMEZ
İKİSİ DE ZARARLI Montaj hattı genellikle U şeklinde Üretim hızı, asla durgun veya çılgınca değil tam tersine düzgün ve hızlı Sistemde insanlar arasında ayırdedici statüler yok Düzeltici bakım-onarım yok, önleyici bakım-onarım var THY uçakları

18 JIT Çok seçenekli ürünler yerine standart ürünler
Standart ürünler=yüksek kalite, düşük maliyet Yöneticiler, işgörenlerle aynı koşullarda çalışırlar ve aynı olanaklara sahiptirler

19 Uzman Sistemler, Yapay Zeka, Bulanık Mantık

20 CPM Yöntemi Özellikle proje yönetiminde Kritik yol yöntemi
Migros Mağaza girişini değiştirmek istiyor ve günlük zararı 4000 TL Bu işin en kısa sürede yapılması gerekiyor Kritik yol nedir?

21 CPM ŞEMASI

22 PERT Her işlem için üç farklı zaman tahmini yapılır İyimser zaman
Yaklaşık zaman Kötümser zaman

23 İnsanoğlu doğa ile mücadelesinde savunmasızdır
Kürkü,hızlı bacakları,keskin dişleri ve tırnakları, gözleri, koku ve işitme duyusu, taşıma kapasitesi İnsanın bugünlere gelebilmesi neredeyse mucize! İşte bu mucizenin adı AKIL ve o aklın yarattığı BİLİM İnsanoğlunu doğa karşısında aklından başka koruyan hiçbir şey yok

24 Eksik organ: kanat, solungaç
Organın gücünü arttırma:bacak,göz,kulak Araba,teleskop,steteskop

25 İnsanoğlunun fiziksel olduğu kadar duygusal zaafları da vardır!
Korku, merak, sıkıntı, tembellik, güçlü olma arzusu Savunma aletleri, keşifler Toprağın içindeki sıradan bir taşı çıkartıp bu taşı nedensiz yere inceleme ihtimali olan tek varlık insan Sıkıntı hayal gücünün tetikleyicisi Tembellik ve konfor zaafı sonucu yeni ürünler Ya ölüm! Tıp alanındaki buluşlar, tedavi yöntemleri, organ nakli Zaaflar güçsüzlükten çok güç vermiş Zaaflar bilimsel ilerlemeyi tetiklemiş

26 Bilimsel Gelişimin Başlangıcı Ne Zaman?
Batıdan Rönenans’tan sonra… Aslında doğudan Başlangıcı insanlığın başlangıcına kadar götürülebilir Doğu ile Batı dünyası arasında zikzak çizerek gelişmiş Tüm insanlığın malı, bilim evrensel

27 İzafiyet Bilimi yanılmaz evrensel doğrular bütünü olarak kabul eden görüş sarsıntıya uğratmış Mutlak doğru yok O şartların doğrusu var BELİRSİZLİK Kesin ve tam objektif bilgiye hiçbir zaman ulaşılamaz (gözlem ve deney aletine bağlı) Paradigma değişiklikleri yeni araştırmalara yol açtı

28 Bilgiye Ulaşmanın Yolları
Bilimsel yollar bilimsel olmayan yollar Bilimsel olmayan yollar; Ucuz,kolay 1.Kişisel deneyimler ve Önkabullerle hareket etme (kadınların verimliliği daha düşüktür) 2.Mantık yürütme (eğitim alınınca verimlilik yükselmiştir) 3.Bir kaynağa güvenme (araştırmadan sorgusuz sualsiz doğrudur deme)

29 Bilimsel yöntemin hakim olduğu bir eğitim sisteminin temel amacı, “bilgiyi depolayan” öğrenciler yetiştirmekten ziyade, “bilgiyi üreten ve paylaşan” bir toplum yaratmaktır”

30 BİLİMSEL GELİŞİM Bilim ve sanatın gelişmesi…
Toplumlarda üretim sürecine doğrudan katılmayan bir sınıfın ortaya çıkması Rahip ve soylulardan oluşan seçkin bir sınıf Boş zamanlarını gökyüzünü incelemeye ve matematiğe ayıran bir sınıf

31 İhtiyaçtan bilim doğdu
Ürün ve hasat zamanını doğru belirleme ihtiyacı=takvim (mısırlılar) Toprakların, arazilerin bölüşümü konusu=geometri Ticaret ve hasat sayımı=aritmetik Nehirlerin taşması ve dayanıklı yapıların yapımı=fizik Hastalıklardan korunma ve ölümsüzlük arayışı=tıp Basit madenleri altına çevirme=kimya Devletlerin güçlerini sergileme isteği=mimarlık

32 MÖ İnsanlar Mezopotamya ve Mısır’daki ovalara göç ve büyük şehirler Papirüs kullanımı İlk bilimsel gelişmeler matematik, astronomi ve tıp alanında Matematikte “aha hesabı” yöntemi geliştirilmiş Piramitler 365 günlük güneş takvimi Birçok gezegen (Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn) keşfedilmiş Bir hafta 7 gün olarak kabul edilmiş Roma’lılar bu haftayı Avrupa’ya taşımış Çin’liler onluk sayı sistemi kullanmış. Niye?? Sıfırı ilk defa Hint’li matematikçiler kullanmış Lidya uygarlığı parayı icat etmiş

33 MÖ 1000-MS 400 En parlak dönemini MÖ 6.yy da yaşayan Yunan uygarlığı
Filozoflar, aynı zamanda bilime katkıda bulunmuş Demokritos “atom teori”sini ortaya koymuş Heraklitos:evrendeki herşey her an değişmekte Thales ve Pythagoras:matematik Sokrates, Platon, Aristoteles

34 SOKRAT Konuşmaları daima tartışma, karşılıklı konuşma şeklinde
İnandığımız şeylerin hepsini akıl süzgecinden geçirmeyi, Her sorunu aydınlık bir kafa ile düşünmeyi Çoğunluğunun görüşlerinden etkilenmemeyi Bize nasıl düşünmemiz gerektiğini dayatan otoritenin baskısını kabullenmemeyi Dinsizlik ve gençlerin ahlakını bozmakla suçlanmış ve idam edilmiş

35 MS 400 - MS 1450 Euclides (Öklit) Archimedes (Arşimet)
Büyük İskender’in ölümüyle bölünen Yunan uygarlığı Roma devletinin hıristiyanlığı kabulü (4.yy) 4.yy-15.yy karanlık dönem (Avrupa) 8yy-13yy arası İslam Dünyası El-Harezmi, Farabi, İbn-i Sina

36 Engizisyon Sistemi St.Augustinus (354-430) –Fideizm doktrini
“İmanın olmadığı yerde ne bilgi, ne de hakikat vardır” Bilginin yerine imanı koyan ve imana tartışmasız bir önem atfeden Papa IX.Gregorius sapkınlığın kökünü kurutmak için engizisyon İşkence ve kıyım sistemi Sınırsız yetkiye sahip, hiçbir gözetim ve denetime bağlı olmayan keşişler (inquisitor)

37 MS 1450-MS 1850 İstanbul’un fethi, Rönesans (yeniden doğuş)
Kopernik, dünya güneş etrafında döner (Modern Bilim Tarihi başlangıcı) 1500 Galileo, teleskopu icat etmiş, Jüpiter’in uydularını keşfetmiş Kopernik ve Galileo’nun kitapları serbest 1835 Bacon, Hobbes, Locke, Newton

38 MS 1850-MS 2012 İçten yanmalı motor (Belçika)
Dinamit (Nobel), Bell (telefon), Edison (elektrik) Son 200 yılda yılda gerçekleşmeyen ilerleme

39 Örnek:Soğuk Savaş Radyo dalgaları SONAR Uskur Penisilin Faks makinesi
Radar Helikopter Roket Nükleer enerji Uydu İnternet

40 İnsanlığın Başlangıcı

41 1850

42 2014

43 Bilim ve Felsefe İlişkisi
BİLİNMEYEN BİLİNEN FELSEFE

44 İlk ve Orta Çağda Bilim ve Felsefe
BİLİNMEYEN BİLİNEN Neden doğdum? BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN BİLİNEN BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN BİLİNEN FELSEFE BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN BİLİNEN BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN BİLİNEN BİLİNEN BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN BİLİNMEYEN Filozof, tüm bilim alanlarında bilgi sahibi olan ve tek başına bir okul gibi yaşayan bilge kişi BİLİNEN

45 Önce doğal bilimler felsefeden ayrıldı
Sonra sosyal bilimler Zihin bulandıran ve insanın yerinde saymasına neden olan felsefenin karşısına bilimin çıkarılması Sonra bilim tekrar felsefeye yaklaştı Newton kanunları yıkıldı Bilim kendini sorguladı!

46 Newton’a göre… Uzay ve zaman mutlaktır, değişmez
Fiziksel dünyada oluşan her türlü değişim zaman ile ifade edilmelidir Zamanın madde ile bağı yoktur Zaman geçmişten geleceğe doğru hiç durmaksızın değişmez bir şekilde akmakta Hız göreceli, zaman sabit Einstein’e göre her şey göreceli ama ışık hızı sabit Değişmeyen tek şey ışığın hızıdır (Bilim-felsefe barıştı)

47 Yeni gerçekler… Üç boyutlu dünya yerine zamanla birlikte ele alınacak dört boyutlu dünya Öklit’in geometrisi yerine fraktal geometri Aristo mantığı yerine fuzzy mantık Klasik mekanik yerine Quantum mekaniği Yeni parçacık teorileriyle birlikte ampirik yöntemle ulaşılamayacak birçok fiziksel olgu ortaya çıktı-ampirizm miadını doldurdu

48 Fraktal Geometri Benoit Mandelbrot-Matematikçi
İngiltere sahil uzunluğu hesaplamaları Girintili çıkıntılı bir sahilin uzunluğunun ölçümünde ortaya çıkacak değer, araştırmacının kullandığı cetvelin boyu küçüldükçe artacaktır Doğanın Fraktal (Kesirli) Geometrisi kitabında “Siz hiç küre şeklinde bir bulut, koni şeklinde bir dağ gördünüz mü? Geometride idealar dünyasında yaratılan şekillerin yerine doğadaki gerçek nesnelerin ele alınması gerektiği

49 Bulanık Mantık 1=doğru 0=yanlış
0,1 arasında sonsuz sayı var (Reel sayılar kümesi) 0,1 arasındaki herhangi bir nokta kısmi doğruluk ya da yanlışlık değerine sahiptir Yapay zekaya ilk adım

50 Bilim felsefesi ve bilimsel yöntem
Bilimsel tutuculuğun önüne geçebilmek ve bilimsel gelişme kavramını tam olarak algılayabilmek için her araştırmacının bilimin “O ANKİ DOĞRU”dan ibaret olduğunu iyice kavraması gerekir

51 Üniversite… Bilimsel bilgiyi araştırma yoluyla üreten, öğreten ve yayan kuruluş Temel fonksiyonlar: Araştırma, eğitim, öğretim Kelime anlamı olarak latince TOPLULUK, BÜTÜNLÜK anlamına gelen üniversitas’tan türemiş

52 İdeal Bir Üniversitede Olması Gereken Temel İlkeler
Bilimsellik Akademik özgürlük Akademik özerklik Demokratik yönetim Akademik kalite Akademik ahlak ve Akademik liyakat Akademik rekabet Akademik hareketlilik Sosyal sorumluluk Üniversite – sanayi işbirliği

53 Bilimsellik Sadece bilimsel yöntemlerle yürütülen araştırma deney ve gözlemlerden hareket edilir YANLIŞ: Mutlak doğrular vardır ve bunun ötesinde düşünmek yanlış kabul edilir YANLIŞ: Bilginin yerine inancın koyulması (Fideizm)

54 Akademik Özgürlük Bilimsellik için akademik özgürlük temel koşul
Üniversitede görevli bilim adamlarının; Araştırma yapma, kitap yazma, toplumsal sorunlar ile ilgili görüş bildirme gibi konularda tamamen özgür olmaları esas Hiçbir doğrudan ya da dolaylı baskı olmamalı ÖZGÜR DÜŞÜNCENİN OLMADIĞI YERDE BİLİMSEL GELİŞME OLMAZ

55 Akademik Özgürlük Özgürlük “mutlak” değildir
Akademik özgürlüklerin sınırları nelerdir? Dersi kendi belirlediği içeriğe göre anlatabilir mi? Gereksiz bölüm ve programları açabilir mi? Devletten aldığı desteği hesabını veremediği araştırma faaliyetlerinde kullanabilir mi?

56 Akademik özgürlük Öğretim üyeleri işlerini kaybetme tehlikesine maruz kalmaksızın, bilinenleri sorgulama ve çelişkili görüşlere sahip olma hakkına sahiptir

57 Akademik ÖZERKLİK Özerklik,
Yüksek öğretim kurumlarının iç işleyişlerine, mali işlerine ve yönetimlerine ilişkin kararlar almada ve eğitim-araştırma ve diğer faaliyetlerde kendi politikalarını oluşturmada DEVLET VE TOPLUMUN TÜM DİĞER GÜÇLERİ KARŞISINDAKİ BAĞIMSIZLIKLARI anlamına gelir

58 Demokratik Yönetim Uygar toplumlar, demokrasi ilkelerine dayalı bir yönetim benimsemişler Üniversiteler de demokratik düzenin temel ilkelerine bağlı yönetilmesi gerekir Üniversitelerde seçim, görev süresinin sınırlandırılması, yerinden yönetim, yönetime katılma, yönetimde açıklık, denetim ve hesap sorulabilirlik

59 Akademik Kalite İdeal üniversite kalite odaklıdır İnsan kalitesi
Donanım kalitesi Liderlik kalitesi Üniversitelerde uluslararası düzeyde kabul görmüş kalite güvencesi, kalite standartları, özdenetim ve akreditasyon uygulamaları

60 Akademik ahlak ve akademik liyakat
Kayırmacılık, kollamacılık, kopyacılık, bilimsel araştırma hırsızlığı

61 AVRUPA’dan Bir Örnek Sınavlarda sahtekarlıkların ortaya çıkmaya başlaması ve statülere saygı gösterilmemesi sonucu öğrencilerdeki isteksizlikle birleşen hocaların devamsızlıkları sonucu dersler boş geçiyordu ve tartışmalar yapılamıyordu. Dolayısıyla, öğrencilerin büyük bir bölümü zorunlu dersleri görmeden sınavlara giriyordu ama jürilerin çoğu ses çıkarmıyordu bu duruma.

62 Çok düşük paralar karşılığı ve ciddi sınavlar yapılmadan unvan dağıtma pek çok yerde görülmeye başlandı. Sahtekarlığın birçok biçimi vardı; profesyonel yazarlar tarafından yazılan tezler, başkasının yerine sınava girme, mektup yoluyla alelacele yapılan kayıtlar vb. Devlet, 24 yaşından büyük hukuk öğrencilerine “yaşlarını gözönünde bulundurarak” altı ayda lisans diploması alabilme hakkı tanıdı (Normal koşullarda 5 yıl süren eğitim)

63 Diğer ilkeler Akademik rekabet Akademik hareketlilik Sosyal sorumluluk
Üniversite-sanayi işbirliği

64 Bilgi Toplumunun Otoyolu Üniversitelerdir

65 Akademik Özgürlük Her dönemde kitleleri ardından sürükleyen felsefi ve siyasi düşüncelerin, Bilimsel ve teknolojik yeniliklerin üretildiği Mekanlardır Bir toplumun biçimlendirilmesinde önemli pay sahibi Devletin himayesi ve otoritesi altında Zaman zaman dış müdahale, iç sınırlama ve sansüre maruz

66 Akademik Özgürlük Bürokrasi bürokratlar doğurur ve her bir üniversite kurumunda, düşüncelerin değil kağıtların trafiğini taşıyan paralel bürokrasiler üretir Akademik özgürlük ilk kez Almanya’da 1850 tarihli Prusya Anayasasında “bilim ve bilim öğretimi serbesttir” Herşeyin özgürce ve sınırsızca tartışıldığı özgürlük adacıkları

67 Birilerinin Tepkisini Çeker miyim?
Akademik Özgürlük Genel görüşe veya egemen adetlere aykırı olan fikirler mahkum edilmemelidir. Bu tür seslerin yokluğu, toplumumuzda ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir Birilerinin Tepkisini Çeker miyim? Üniversiteler, heterodoks fikirlerin ve alışık olunmayan davranışların özel koruma görmesi gereken bir yeridir

68 Akademik Özgürlüğe Bir Örnek Van den Haag (1964)
Akademik özgürlük, bir üniversite hocasını, kendi alanı dışındaki konularda yorum yapsa bile, bağlamına bakmaksızın korumalıdır. Aksi takdirde akademik görev yapma, şiddetli, arzu edilmeyen ve gereksiz biçimde kısıtlanabilir. Bunun anlamı, bir kimya profesörünün, kendi alanıyla ilgili olup olmamasına bakılmaksızın, örneğin dini, siyasi ve cinsel konularda heterodoks görüşler ileri sürebilmesidir. Akademik özgürlük ilkesi onu korur. Üniversite ancak, kimya dersinde kimya anlatmak yerine bu görüşleri ileri sürmesi durumunda onu işten atabilir. Haag’a göre, söz konusu kişi, kimya anlatması gereken derste dini, siyasi ve cinsel konularda heterodoks görüşleri değil, gayet ortodoks görüşleri de dile getirecek olsa işten atılabilir ve bu akademik özgürlük ihlali sayılmaz

69 Akademik Özgürlüğün Engellenmesi
Demokratik toplumlarda bile bilim adamlarını susturmanın çeşitli yolları vardır Ulusal güvenlik Maddi destekler Araştırma yapmak için rektör, vali, emniyetten izin alma zorunluluğu …..

70 Akademik Özgürlüğün Kim Peşinde Olacak?
A ideolojisine bağlı bir konuşmacının konuşması engellendiğinde çoğu bilim adamı AYAĞA KALKIYOR B ideolojisine bağlı bir konuşmacının konuşması engellendiğinde SESSİZ KALINIYOR Sa……….

71 Üniversitelerin Tarihi
İlk üniversite 1088 yılında Bologna Batılı ülkelerde ortaya çıkışı bir milenyum öncesine rastlayan üniversitenin ülkemizde sadece 140 yıl önce hayata geçmesi İYİ, ÇALIŞIR, OTURMUŞ VE KURUMSALLAŞMIŞ BİR üniversite özleminin Türkiye’de hiç bitmemesi Tarihi başlangıç Platon’un academia’sına kadar götürülebilir

72 Üniversitelerin Tarihi
1160 yılında Paris ve 1167 yılında Oxford Katedral okulundan bir kurum haline gelmiş Osmanlı’da ilk üniversite 1870 yılında açılan DARÜLFÜNUN-İ OSMANİ (bir yıl açık kaldı) Üç fakülteye sahip: Fen ve Yazın, Hukuk Bilimi, Doğal Bilimler-Matematik 1924’e dek beş kez açılıp kapandığı söylenir Darülfünun: Fenler Evi

73 DARÜLFÜNUN-İ OSMANİ Fakültelere kendi dekanlarını seçme hakkı olan rektör var Rektör, eğitim bakanının önerisi ile Padişahça atanıyor 1874’te Darülfünun-i Sultani adıyla açılıyor yine 1882 de kapatıldı (Öğrenci bulunamadığından) 1900 yılında II.Abdulhamit kendi adına bir üniversite açmıştır DARÜLFÜNUN-İ ŞAHANE

74 DARÜLFÜNUN-İ ŞAHANE Hiçbir özerkliği olmayan bu üniversitenin tüm çalışanları padişahça atanmıştır 1912 yılında fakülte sayısı beşe çıkmış İsmi İstanbul Darülfünunu olarak değişmiş 1919 yılında üniversiteye Senato kurma hakkı verilerek bilimsel özerklik verilmiştir 600 yıllık ömrünün son yıllarında üniversite olgusu var

75 İSTANBUL DARÜLFÜNUNU 1912’de kurulmuş
Bilimsel özerkliğin yanı sıra yönetsel özerklik de verilmiştir Öğretim üyelerine, üniversite rektörünü seçme, üniversitenin senatosuna fakültelerin dekanını seçme, eğitim programı yapma, çalışmaları denetleme, değerlendirme İşgörenleri yargılama yetkisi verilmiştir

76 İSTANBUL DARÜLFÜNUNU 1933’TE Darülfünun kaldırılarak
İstanbul Üniversitesi olmuştur Üniversitenin yönetsel özerkliği bitirilerek Milli Eğitim Bakanına bağlanmıştır REKTÖR SEÇME: Bakanın önerisi, BK onayı DEKAN SEÇME: Rektör önerisi, MEB onayı 1946’ya kadar durum böyle

77 1946 YILINDA Tek üniversitelikten çok üniversiteliğe
1946 Üniversiteler kanunu ÜAK oluşturulmuş Bakan, üniversitelerin denetçisi 1973 yılında yeni bir yasa daha, Rektör ve dekanlar seçimle gelir

78 Yeni üniversiteler… İstanbul Teknik Üniversitesi 1944
Ankara Üniversitesi 1946 Karadeniz Teknik Üniversitesi 1955 (Trabzon) Ege Üniversitesi 1955 (İzmir) Atatürk Üniversitesi 1957 (Erzurum) ODTÜ 1959 Hacettepe 1967 Boğaziçi 1971

79 1973’te 1750 sayılı YASA Üniversiteleri kurullarla yönetilen örgütlere dönüştürmüş Rektör ve dekanların seçimle gelmesi ilkesini getirmiş Asistanlık unvanı kaldırılarak araştırma görevlisi unvanının getirilmesi Öğretim elemanları üç sınıfa ayrılmış: öğretim üyeleri, öğretim görevlileri ve yardımcıları Yardımcı doçentlik unvanının getirilmesi

80 Yeni Üniversiteler Dicle Üniversitesi 1973 Çukurova Üniversitesi 1973
Anadolu Üniversitesi 1973 Cumhuriyet Üniversitesi 1974 İnönü Üniversitesi 1975 Fırat Üniversitesi 1975 Ondokuz Mayıs Üniversitesi 1975 Selçuk Üniversitesi 1975 Uludağ Üniversitesi 1975 Erciyes Üniversitesi 1978

81 Devam… Dokuz Eylül Üniversitesi 1982 Gazi Üniversitesi 1982
Marmara Üniversitesi 1982 Bilkent Üniversitesi 1984 Koç Üniversitesi 1992 DPÜ 1992 Sabancı Üniversitesi 1996

82 YASALAR Üniversitelerimiz henüz 12 Eylül darbesinin tahribatından kurtulamamıştır Özgürlüklerin sınırların koyan yasal düzenlemeler, toplumsal yaşamı yukarıdan aşağı düzenlemeye çalışan siyasi otorite tarafından yapılıyor 1981 yılı 2547 sayılı YÖK Kanunu ile Vakıf Üniversitelerinin kurulmasına vize çıkmış Kimileri bir günde profesörlüğe yükseltilmiş

83 Tartışmalar Üniversiteler diğer kurumlar gibi vergi ödeyenler tarafından finansal olarak yaşatılan kurumlar Sonuçta üniversite bir toplumsal kurum ve kontrol altına alınmalı Maksimum tolerans minimum burun sokma Üniversite’de somut herhangi bir işe yaramayan bilgi de üretmek ve bu bilgiyi topluma yaymak durumundadır. İŞE YARAMAZ: mevcut düzendekilere göre algılama Kimi zaman kral çıplak diyebilecek bir çocuğa ihtiyaç var Üniversitelere baktığımızda çeşitlilik görüyor muyuz? BOR Üniversitesi

84 Aynı Üniversitede Sürekli Profesörlük
Üniversitelerimizden profesör olarak emekli olmuş, ya da halen bu unvanı taşıyan onlarca ya da yüzlerce profesörün ilk işe başladıkları yer genellikle yıllarca çalıştıkları ve emekli oldukları kendi üniversiteleridir.

85 Etkin bir performans değerlendirmesinin yapılmadığı ve sürekli iş garantisi veren bir pozisyona sahip olan profesörler için: Rehavet ve atalet Bilime olan sevginin, şevkin ve heyecanın yok olması Uzun yıllar öncesinde yazılmış ders notlarının ve kitapların öğrencilere okutulması Zamanla bilgi eksikliği dolayısıyla mükemmeliyetten uzaklaşma Bulunduğu bölüm ya da anabilim dalında statükoya sarılma, dışarıdan atanması düşünülen başarılı akademisyenlere engel olma Uzun yıllar aynı idari görevlerde bulunma

86 Cübbe giymeye hak kazanmış üç meslek grubu vardır
Cübbe giymeye hak kazanmış üç meslek grubu vardır. Bunlar, hakimler, din adamları ve öğretim üyeleridir. Bu giysi, giyen kişinin olgun bir düşünce yapısına sahip, kararlarında bağımsız ve kendi vicdanına ve tanrısına sorumlu olduğunu gösterir. Cübbe, birbiri ile yakından ilgili bu üç mesleğin iç bağımsızlığını simgeler: Bunların, baskı altında çalışmaya zorlanabilecek ve dışarıdan gelebilecek baskıya boyun eğecek en son meslekler olması gerekir

87 Üniversite Türleri Devlet (State) Üniversiteleri Vakıf Üniversiteleri
Firma Üniversiteleri Özel Üniversiteler Sanal Üniversiteler Geniş Üniversite (Lisans-Lisansüstü) Araştırma Üniversitesi Lisansüstü Üniversite

88 Firma Üniversiteleri Bilgi üretme ve uygulama faaliyetlerini genişletmek Ar-ge birimlerini geliştirmek Gerekli eğitim birimleri kurmak üzere Firma üniversitelerinde “bilgi memurları” yetiştirilmekte Yeni bilgi, beceri, teknik ve teknoloji üretilmekte hemen uygulamaya geçirilmektedir

89 Firma Üniversiteleri Bu üniversitelerin çekirdeğinde Fen-Edebiyat fakülteleri bulunmamaktadır İki Temel Birim:Bilim ve Teknoloji Fakültesi – İşletme Fakültesi ABD’de yaklaşık 2000 firma üniversitesi var University Ford, Motorola University, MasterCard University, McDonald’s Hamburger University Firma merkezli olmaktan çok azı kurtulabilmiştir Girişimci üniversiteler Akademik kapitalizm Ekonomiye bilgi satma

90 Özel Üniversiteler Geleneksel üniversitelere karşı meydan okuma
Phoenix University öğrencisi var Öğrencilerin yoğunluğuna göre dağıtılmış kampüsler var Bir kısmı kiralık yerlerde bir kısmı online ders görüyor Öğrencilerin çoğu, yeni iş imkanı yaratacak üniversite diploması peşinde koşan YETİŞKİNLER Kampüsler, öğrencilerin çalıştıkları ya da yaşadıkları yerlere çok yakındır

91 Sanal Üniversiteler Bağımsız üniversite olabildikleri gibi,
Kamu üniversitelerinin bazı ders ya da programları online olabilir California Virtual University Sanal üniversiteler, klasik üniversitelere karşı tehdit olarak algılanmıştır

92 Yine Tartışmalar Müstakil Üniversite Alanya İşletme Fakültesi olmasın
Alanya Üniversitesi Olsun Bir ilin esnafı, halkı, yöneticilerinin bu bilim aşkı nereden geliyor? Yüksek öğretimin gerekliliğini mi gördüler? Nedir bu gördükleri potansiyel

93 Potansiyel Hergün otobüse dolmuşa binen,
Kafeye, bara, sinemaya, lokantaya, terziye,berbere giden Otogarı sıkça kullanan Kırtasiye-kitap alışverişi yapan, fotokopi çektiren Yurtlarda ya da ilin evsahiplerinin kiracısı olan yaklaşık kişi Kente ortalama 20 milyon TL’lik yıllık yatırım yapılması Yöre halkının tüketim taleplerine görece daha lüks tüketime meyilli yaklaşık 1000 üniversite hocasının şehre gelmesi demek Müstakil üniversite: Şehirdeki ticari hayatın canlanması demek