PİNEAL BEZ Prof Dr Sema AKÇURİN.

... konulu sunumlar: "PİNEAL BEZ Prof Dr Sema AKÇURİN."— Sunum transkripti:

1 PİNEAL BEZ Prof Dr Sema AKÇURİN

2 PİNEAL BEZ Beynin derinliklerinde, kranyumun tam ortasında…
S.Akçurin PİNEAL BEZ Beynin derinliklerinde, kranyumun tam ortasında… Mitolojik, batıl, metafizik özellikler !!! Heraphilus; MÖ 300 Galen; çam kozalağı=pinealis 1958, Melatoninin keşfi

3 “Üçüncü Göz” “Biricik göz”
S.Akçurin “Üçüncü Göz” “Biricik göz”

4 Hristiyan inanışında; Tanrı ışıktır (Single eye), göz ışığı görür,
S.Akçurin Vatikan Hristiyan inanışında; Tanrı ışıktır (Single eye), göz ışığı görür, pineal bez beynin gözüdür…

5 S.Akçurin Hint felsefesinde; “7 çakranın tacı !”

6 S.Akçurin Ruhun yerleştiği yer !

7 Telepatik ileti merkezi !
S.Akçurin Telepatik ileti merkezi !

8 PİNEAL BEZ (Epifiz serebri)
S.Akçurin PİNEAL BEZ (Epifiz serebri)

9 PİNEAL BEZ Bezelye büyüklüğünde, Ort. 100-180 gr, Evrim sürecinde;
S.Akçurin PİNEAL BEZ Bezelye büyüklüğünde, Ort gr, Evrim sürecinde; fotoreseptif özelliğini kaybederken, salgı yetisi kazanır

10 Pineal bezin birincil fonksiyonu;
S.Akçurin Pineal bezin birincil fonksiyonu; Organizmayı “aydınlık-karanlık siklusları” hakkında bilgilendirmek Sirkadiyan ritimler (gece ve gündüz fazları)

11 24 saatlik “aydınlık-karanlık” döngüsü
S.Akçurin MELATONİN “Karanlığın Hormonu” 24 saatlik “aydınlık-karanlık” döngüsü

12 MELATONİN Gecelerin hormonu !
S.Akçurin MELATONİN Gecelerin hormonu ! Pik konsantrasyon gece ’de, pg/ml Gündüz < 10 pg/ml Salınımı ’de başlar, ’da sonlanır

13 MELATONİN SENTEZİ Triptofan  5-OH triptofan  5-OH triptamin
S.Akçurin MELATONİN SENTEZİ Triptofan  5-OH triptofan  5-OH triptamin “Serotonin” N-asetil serotonin Melatonin Serotonin-N-asetiltransferaz Hidroksi-indol-O-metiltransferaz

14 Proteoliz Melatonin Melatonin Serotonin-N-asetiltransferaz
S.Akçurin Fosforilasyon Melatonin Serotonin-N-asetiltransferaz Serotonin-N-asetiltransferaz proteinleri Proteoliz Defosforilasyon Serotonin-N-asetiltransferaz Serotonin-N-asetiltransferaz Melatonin proteinleri

15 Işık Melatonin sekresyonunun inhibisyonu
S.Akçurin Işık Uygun yoğunluk, süre ve dalga boyu (465 nm) 2500 lüks beyaz ışık Melatonin sekresyonunun inhibisyonu

16 SİRKADİYAN SİSTEM Uyku-uyanıklık Isı dengesi (Termoregülasyon) Ritmik
S.Akçurin SİRKADİYAN SİSTEM Retinohipotalamik yol Suprakiazmatik Nukleus Superior Servikal Ganglion Organizmanın Biyolojik Saati Pineal bez Uyku-uyanıklık Isı dengesi (Termoregülasyon) Diğer ritmik fonksiyonlar Ritmik Melatonin salınımı

17 SİRKADİYAN SİSTEM Ritmik Melatonin salınımı Suprakiazmatik nukleus
S.Akçurin SİRKADİYAN SİSTEM Suprakiazmatik nukleus Pineal bez “Clock” gen ekspresyonları Stimulatör; Clock Bmal İnhibitör; Per Cry Ritmik Melatonin salınımı

18 Melatonin sentezinin nöral kontrol mekanizmaları
S.Akçurin Melatonin sentezinin nöral kontrol mekanizmaları Norepinefrin VIP NPY PACAP Opioid GABA Dopamin Glutamat

19 MELATONİN En yüksek değer 3-5 yaşlarında
S.Akçurin MELATONİN Doğumdan hemen sonra çok düşük düzeylerde Ritmik Melatonin salınımı postnatal 6-8. haftada En yüksek değer 3-5 yaşlarında Puberteye kadar giderek azalma Puberte ile yaş arası sabit 40 yaşından sonra hızla azalma

20 MELATONİN MT1 ve MT2 reseptörleri; Suprakiazmatik nukleus Retina
S.Akçurin MELATONİN MT1 ve MT2 reseptörleri; Suprakiazmatik nukleus Retina Hipofiz Santral nöroendokrin kontrol merkezleri

21 İnsan dahil, türlerin çoğu “fizyoloji ve davranışlarında”
S.Akçurin Fotoperiyodizm İnsan dahil, türlerin çoğu “fizyoloji ve davranışlarında” mevsimsel varyasyon gösterir Pineal foto-nöro-endokrin iletim sistemi

22 Melatonin sekresyonu gecenin uzunluğu ile ilişkilidir
S.Akçurin Melatonin sekresyonu gecenin uzunluğu ile ilişkilidir YAZ Uzun günler KIŞ Kısa günler

23 Biyolojik saati etkileyen faktörler
S.Akçurin Biyolojik saati etkileyen faktörler Aydınlık-karanlık siklusları Aktivite-dinlenim periyodları Sosyal çevre Beslenme saatleri Zamanın farkında olma

24 Melatonin salınımında ve diğer sirkadiyan ritimlerde
S.Akçurin Görmeyen insanlarda; Melatonin salınımında ve diğer sirkadiyan ritimlerde senkronizasyon 

25 MELATONİN Hipotermik etkili Uyku verici Melatonin , vücut ısısı 
S.Akçurin MELATONİN Hipotermik etkili Melatonin , vücut ısısı  Uyku verici “Biyolojik gece” etkisi ! Melatonin , dikkat ve performans 

26 MELATONİN Smith-Magenis Sendromu Gündüz aşırı uyuma, gece uykusuzluk
S.Akçurin MELATONİN Smith-Magenis Sendromu 17p11.2 delesyonu Gündüz aşırı uyuma, gece uykusuzluk Günboyu Melatonin salınımı ! Atenolol  Melatonin   Gündüz uykusu 

27 MELATONİN İnsan üreme sistemi üzerinde inhibitör etkili
S.Akçurin MELATONİN İnsan üreme sistemi üzerinde inhibitör etkili -Puberte prekozlu çocuklarda Melatonin  -Gecikmiş pubertede Melatonin  -Yaz aylarında (Melatonin ) üreme hızı 

28 S.Akçurin Pubertal gelişim öncesi deney fareleri  Sürekli-salınımlı Melatonin implantı  Pubertal gecikme Fare hipofiz kültürleri  GnRH gen ekspresyonu  GnRH-LH salınımı  + Melatonin

29 MELATONİN Kronobiyotik etki uyku düzenleyici
S.Akçurin MELATONİN Kronobiyotik etki (Biyolojik saati değiştirebilen) - Jet-lag ve vardiyalı çalışanlarda etkili - Görme özürlülerde, yaşlılarda, gecikmiş uyku fazlı insomnia olgularında uyku düzenleyici

30 Yaşlanma; nörodejeneratif değişiklikler
S.Akçurin Yaşlanma; Oksidatif stresle antioksidatif savunma arasındaki dengenin bozulması Hızlanmış nörodejeneratif değişiklikler

31 MELATONİN Yaşlanma karşıtı etki (Nöroprotektif)
S.Akçurin MELATONİN Yaşlanma karşıtı etki (Nöroprotektif) Antioksidan ve serbest radikal temizlikçisi Lipo- + hidrofilik Hızlı difüzyon Hücrenin tüm elemanlarına ulaşabilme KBB’den kolayca geçiş

32 MELATONİN Anti-tümör aktivite ?! - Anti-oksidan özellik ?
S.Akçurin MELATONİN Anti-tümör aktivite ?! - İmmun sistem stimülatörü ? - Anti-oksidan özellik ? - Kanser-sirkadiyen sistem ilişkisi ? Kombine ya da adjuvan tedavi ?!

33 MELATONİN Psikiyatrik hastalıklarda melatonin ritim bozukluğu
S.Akçurin MELATONİN Psikiyatrik hastalıklarda melatonin ritim bozukluğu - Depresyonda melatonin  - Manik atakta melatonin  - Mevsimsel affekt bozukluklarında ışık tedavisi

34 MELATONİN Farmakolojik etkileri; Sedasyon Hipotermi Anksiyolizis
S.Akçurin MELATONİN Farmakolojik etkileri; Sedasyon Hipotermi Anksiyolizis Kas hipotonisi Lökomotor aktivitede 

35 Pineal tümörler Kranial tümörlerin <%1 Genellikle <20 yaş
S.Akçurin Pineal tümörler Kranial tümörlerin <%1 Genellikle <20 yaş Germ hücresinden kaynaklanan tümörler; Germinom,teratom,koryokarsinom… Parankim hücresinden kaynaklanan tümörler; Pineoblastom, pineositom Destek dokudan kaynaklanan tümörler; Gliom

36 Pineal tümörler Hidrosefaliye sekonder başağrısı, kusma
S.Akçurin Pineal tümörler Semptomlar Hidrosefaliye sekonder başağrısı, kusma Görme problemleri Diabetes insipidus Puberte tarda Puberte prekoz

37 Pineal ablazyon Başağrısı Görme bozukluğu Konvulsiyon
S.Akçurin Pineal ablazyon Başağrısı Görme bozukluğu Konvulsiyon Duygulanım bozukluğu Gündüz uyku hali Görme-işitme halusinasyonları