Gastrointestinal Sistem Hormonları

... konulu sunumlar: "Gastrointestinal Sistem Hormonları"— Sunum transkripti:

1 Gastrointestinal Sistem Hormonları
Yapı ve fonksiyonları Polipeptid yapıdadır. Mide ve ince barsak hücreleri tarafından yapılır. Mide, barsak motilitesi, sekresyon, sindirim ve absorbsiyonunu etkiler. Safra akışı, pankreas sekresyonunun düzenlenmesi.

2 Hormonlar Gastrin ailesi 1-Gastrin 2-Kolesistokinin (CCK)
Sekretin ailesi 3- Sekretin 4- Gastrik inhibitör polipeptid (GİP) 5-Vazoaktif intestinal poipeptid (VİP) 6- Peptid histidin-izolösin (PHİ)

3 Pankreatik polipeptid ailesi
7- Pankreatik polipeptid (PP) 8- Peptid YY (PYY) 9- Nöropeptid Y (NPY) Diğer Gİ hormonlar 10- Somatostatin 11- Nörotensin 12- Motilin 13- Bombesin 14- Substance P 15- Pankreastatin

4 SEFALİK FAZ N.Vagus Görme, koklama yada düşünme
Gastrik motilite ve salgıda artış

5 GO GASTRİK FAZ Gastrin Vagal uyarılma, antral distansiyon
Parietal hücrelerden HCL salımı. GO FOOD

6 INTESTINAL FAZ Gastrik motilitenin inhibisyonu Circulation Secretin &
Cholecystokinin (CCK) Circulation

7 Gastrin *Gastrik mukozanın antral kısmında (G hücreleri)ve duodenumda üretilir. *Gastrik mukozadan pepsinojen ve intrensek faktör salınımını uyarır * Pankreastan bikarbonat ve enzim salınımını * Mide ve intestinal motiliteyi * Mukozal büyüme ve mide kan akımını

8 Gastrin salınımını artıran nedenler
*Antral distansiyon, vagal uyarılma, pH>5 * Serbest aminoasidler (glisin triptofan, fenil alanin), * Alkol, kafein, kalsiyum infüzyonu Gastrin salınımını azaltan nedenler * Sekretin, GIP, glukagon, kalsitonin, somatostatin * Midenin boş olduğu durumlar, pH<1.0

9 Gastrin * Zollinger-Ellison sendromu (ZES) tanısında
*Örnek alımı ve saklama 12 saatlik açlık Plazma kullanılmamalı Hemen soğutmalı santrifüjde ayrım yapılmalı dondurulmalı *Sekretin yükleme testinde gastrin düzeyi > 200ng/L ise ZES(+)

10 Kolesistokinin (CCK) *Duodenum ve jejunum mukoza hücreleri (I hücreleri) ve beyinde bulunur. * Safra kesesi ve ince barsağın kasılmasını artırır, Oddi sfikterinin gevşemesini sağlar * Gastrik asid ve pepsinojen salınımını stimüle eder, gastrin reseptörlerine de bağlanabilir * Mide boşalmasını inhibe eder * Pankreas enzim ve bikarbonat sekresyonunu stimüle eder

11 CCK salınımını artıran nedenler
Fizyolojik * HCl ve duodenumda yiyeceklerin varlığı * Polipeptidler ve aminoasidler (Fenilalanin, triptofan, lizin) * 9 karbondan daha uzun zincirli yağ asidlerinin varlığı * Artmış serum kalsiyum düzeyi Patolojik * Pankreas ekzokrin yetersizliğinde, çöliak sprue, gastrik ülser, irritabl kolon

12 Sekretin * Duodenum ve jejunumdaki S hücrelerinden salınır
*Yapı olarak glukagona benzeyen 27 aa.’den oluşur * Duodenum ve jejunumdaki S hücrelerinden salınır * Pankreasdan enzim, bikarbonat, su ve insülin salınımını uyarır * Hepatik safra akımını ve safra kesesi kasılmasını uyarır * Gastrik ve duedonal motiliteyi inhibe eder * Gastrin ve gastrik asit salınımını inhibe eder

13 Regülasyonu *Salınımı gastrik asidin (<pH:4,5) S hücreleri ile teması sonucu uyarılır * 10 karbondan daha fazla yağ asidinin varlığı sekretin salınımını uyarır * Alkol sekretin salınımını uyarır * Somatostatin salınımını inhibe eder * Yarılanma ömrü ~4 dk, * Böbrekte degradasyona uğratılır

14 Sekretin *Açlık, DM, fizksel egzersiz sonucu artar
Örnek alım ve saklama koşulları: * 12 saatlik açlık * Serum ya da heparin içeren plasma * Plastik tüp tercih edilmeli * Proteazlaca hemen yıkılır (hemen ayrılmalı)

15 Vazoaktif intestinal polipeptid (VİP)
* Yapı olarak sekretine benzer * GİS ve MSS’de bulunur (nörotransmitter ) * Vagal stimülasyon ile uyarılır *Glikoliz, lipoliz, safra kesesi kasılmasını uyarır

16 Vazoaktif intestinal polipeptid
*Gastrin ve gastrik asid salgılanmasını inhibe eder * Pankreastan; bikarbonat, su, barsaktan su ve elektrolit sekresyonunu uyarır *Barsak, genitoüriner sistem ve dolaşım sistemindeki düz kas gevşemesini sağlar

17 Verner-Morrison sendromu (Pankreatik kolera)
* Pankreas tümörü sonucu VİP üretiminde (VIPoma) * Diyare, hipotansiyon,hipokalemi, aklorhidri, cutaneous flushing * Hepatik sirozda VIP artışı sonucu diyare görülür

18 Gastrik inhibitör polipeptid (GİP)
Duodenum ve jejunumdaki K hücrelerinden salınır Glukoz, trigliserid, aminoasidlerin duodenuma ulaşmalarıyla salınımmı uyarılır

19 Gastrik inhibitör polipeptid (GİP)
* Gastrik asid, pepsin salınımını inhibe eder * İnce barsak sıvı ve elektrolit salınımını uyarır * Gastrik ve intestinal motiliteyi azaltır * İnsülin salınımını uyarır (glukoz bağımlı insülinotropik peptid)

20 Pankreatik Polipeptid
*Pankreas D2 hücrelerinden salınır * Vagal stimülasyon, trigliserid, glukoz, proteinler salınımını uyarır * Pilor, ileocekal sfinkterin kolon ve safra kesesinin gevşemesini sağlar * CCK ve sekretine zıt etki gösterir * VİPoma, glukagonoma, gastrinoma, insülinomada düzeyleri artar

21 Somatostatin *Hipotalamus, antrum, pankreas ve incebarsağın üst bölümlerinde bulunur * Endokrin salınımının bilinen en güçlü inhibitörüdür * GH, TSH, insülin, glukagon, gastrin, CCK, sekretin, VİP, GİP, motilin, pankreatik poipeptid, enteroglukagon, substance P, nörotensin salınımını inhibe eder

22 Motilin * Tüm GİS hücrelerinden, pineal bez ve hipofizden salınabilir
* Üst GİS motilitesini uyarı * Yağ içeriği salınımını uyarır * Akut diyare, Crohn, irritabl kolon, tropikal sprue, ülseratif kolitte konsantrasyonu artar

23 Glukagon benzeri immun-reaktif peptidler
* İncebarsak hücrelerince sentezlenirler * Düz kas hücrelerinin gevşemesini sağlar * Gastrik sekresyonu inhibe eder * İntestinal sıvı ve elektrolit salınımını uyarır * Kardiyak atım gücünü uyarır

24 Nörotensin Substans-P
* İleumdaki spesifik hücrelerden salınır, hipotalamusda da bulunur Substans-P * Beyin ve barsakta bulunur * İntestinal motilitenin, tükrük salınımının ve ösefagus sfinkter basıncının artışına neden olur *Karsinoid sendromda artar

25 Endojen opiatlar * Beyin, duedonum, ve mide de bulunur
1-Pentapeptid enkefalinler 2- Endorfinler * Beyin, duedonum, ve mide de bulunur * Gastrik asid sekresyonunun parsiyel antagonistidir

26