Aile Sosyal Destek Programı Eğiticilerin Eğitimi Programı

... konulu sunumlar: "Aile Sosyal Destek Programı Eğiticilerin Eğitimi Programı"— Sunum transkripti:

1 Aile Sosyal Destek Programı Eğiticilerin Eğitimi Programı
Esma İNCE Çocuk Gelişimcisi Aile Sosyal Destek Programı Eğiticilerin Eğitimi Programı 16-22 Nisan 2016, ANKARA

2 Tarihçemiz 1921 1935 1963 1983 2011 Himaye-i Etfal Cemiyeti Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumu Sosyal Hizmetler Genel Müdürlüğü Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü

3 Teşkilatımız GENEL MÜDÜR GENEL MÜDÜR YARDIMCISI Danışma Kurulu
Bakım Hizmetleri Daire Başkanlığı Koruyucu ve Önleyici Hizmetler Daire Başkanlığı Eğitim ve Toplumsal Destek Hiz. Daire Başkanlığı Aile Yanında Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı Sosyal Rehabilitasyon Hizmetleri Daire Başkanlığı Çocuk Hakları Daire Başkanlığı Araştırma Geliştirme ve Proje Daire Başkanlığı Yönetim Hizmetleri Daire Başkanlığı Danışma Kurulu Bilimsel Çalışma Grubu Genel Müdürlük Sekretarya Birimi

4 Köklü devlet tecrübemiz, engin kültür ve medeniyet birikimimiz, evrensel hukuk ilkeleri, ulusal plan ve politikalar ile sosyal değişim ve gelişim çerçevesinde, vizyonumuzu gerçekleştirmektir. MİSYONUMUZ

5 Ülkemizi; hayallerini gerçeğe, mutluluğunu yüzüne, sesini kürsüye taşıyabilen çocukları olan, rol model bir ülke haline getirmek. VİZYONUMUZ

6 İLKELERİMİZ Akıl ve bilimin rehberliğinde; İnsan haklarına, çocuk haklarına, evrensel hukuk ilkelerine ve mevzuata bağlı kalmak, Çocuğun yüksek yararı çerçevesinde; milli ve manevi değerleri gözeterek bilimsel veriye dayalı sürdürülebilir hizmet vermek, Tarafsız, şeffaf, adil, hesap verebilir ve işbirliğine açık olmak, Teknolojik imkanlardan etkin yararlanmak, Hizmet sunumunda; gelişim ve değişimi, toplam kaliteyi ve memnuniyeti esas almak Performans  odaklı yönetim sergilemek

7 HEDEFLERİMİZ Çocukların korunmaya ve bakıma muhtaç hale gelmesini engelleyici ve çocuğun öncelikle ailesi yanında bakımını sağlayacak sosyal politikalar geliştirmek.   Çocuklarımızın aile sıcaklığına en yakın ortamda bakımlarını sağlayabilmek için; Evlat edindirme hizmeti, Koruyucu Aile Hizmeti, Çocuk Evleri Hizmetinden faydalandırılmaları esastır Suça karışmış ya da  kendilerine karşı suç işlenmiş çocukların topluma kazandırılmasının sağlanması için yeni hizmet modelleri oluşturmak, Çocuğa yönelik her türlü istismarı engellemek,  Çocuğa hizmet veren tüm paydaşlarla  işbirliği içerisinde hizmetleri sunmak ve çocuğa sunulacak hizmetlerin entegre olarak tek noktadan verilmesini sağlamak. Çocuk haklarının ülke genelinde tavizsiz uygulanmasını sağlamak ve bu hususu takip etmek, Mevcut kurum ve kuruluşlarımızın hizmet kalitesini uluslararası standartların üzerine çıkarmak,

8 Çocuk dostu kentler, mekanlar, kurumlar oluşturulmasını sağlamak
Çocuk dostu kentler, mekanlar, kurumlar oluşturulmasını sağlamak.   Çocuğa karşı şiddetin önlenmesine yönelik toplumsal bilinç ve duyarlılığı arttırıcı aktivitelerde bulunmak. Sokakta yaşayan/çalıştırılan çocukları sokaktan çekerek, rehabilite ederek topluma yeniden kazandırmak.  Çocuk işçiliğinin sonlandırılmasına yönelik ilgili tüm sektörlerle etkin işbirliği yapmak Çocuk ticareti ve kaçakçılığını önlemeye yönelik çalışmalarda ilgili kurumlarla işbirliği yapmak.  Medya duyarlılığını arttırıcı çalışmaları teşvik etmek. Çocukların akademik, sportif, kültürel, sanatsal başarılarını arttırmak için çalışmalar yapmak. Personele ihtisas eğitimi verilerek uzmanlaşmalarını sağlamak. Tüm hizmetlerimizi ‘’Bilimsel Çalışma Grubu’’ nun rehberliğinde geliştirmek. Türkiye’yi çocuk hizmetleri alanında dünyada örnek ülke haline getirmek.

9 Sorumluluğumuz «Önce Çocuk»
Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme (1. madde) 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK.m.6). 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu çocuğu, daha erken yaşta ergin olsa bile 18 yaşını doldurmamış kişi olarak tanımlamaktadır

10 Çocuk Hakları» Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin uygulanması ve izlenmesinden sorumlu olan "Koordinatör Kurum" Bakanlığımıza bağlı ÇHGM’dir.

11 Çocuk Haklarına Dair Sözleşme
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 20 Kasım 1989’de kabul edilen ve 61 devlet tarafından 26 Ocak 1990’da imzalanan sözleşmeyi, Türkiye Eylül 1990 tarihleri arasında Birleşmiş Milletler Genel Merkezi’nde toplanan “Çocuklar İçin Dünya Zirvesi”nde imzalamıştır. Türkiye, Sözleşme’yi tarihinde 4058 sayılı Kanunla onaylamıştır. Sözleşme, gün ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Medeni, siyasal, ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda en geniş kabul gören insan hakları belgesidir. Din, dil, ırk, cinsiyet, sosyal köken farkı gözetmeyen, çocuğun yararına önem veren, yaşama ve gelişme, katılımı önceliklendiren bir sözleşmedir. Bu sözleşmenin 2000 tarihli iki ek protokolü bulunmaktadır. Bunlardan ilki, çocuk satışı, çocuk fahişeliği ve çocuk pornografisi ile ilgilidir (4755 Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeye Ek Çocuk Satışı, Çocuk Fahişeliği Ve Çocuk Pornografisi İle İlgili İhtiyari Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun) İkincisi ise, silahlı çatışmalarda yer alan çocuklar hakkındadır.

12

13 Ulusal Çocuk Hakları Strateji Belgesi
Çocuk haklarının etkin bir şekilde uygulanması ve koordinasyonunun sağlanması için Bakanlığımız koordinatörlüğünde – 2017 yıllarını kapsayan “Ulusal Çocuk Hakları Strateji Belgesi” hazırlanmıştır. **Çocuk görüşü İlgili kurum ve kuruluşların katılımıyla Bakanlığımız koordinatörlüğünde hazırlanan Ulusal Çocuk Hakları Strateji Belgesi ve Eylem Planı, Yüksek Planlama Kurulunca değerlendirilerek onaylanmış ve tarih ve Sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanmıştır.

14 Ülkemizde çocuk haklarının tanıtılması amacıyla 15
Ülkemizde çocuk haklarının tanıtılması amacıyla adet afiş, broşür ve adet kitap ayracı bastırılarak İl Müdürlüklerine gönderilmiştir. Hazırlanan bu yazılı materyaller il müdürlükleri aracılığıyla tüm kamu kurum kuruluşlarına, belediyelere ve STK’lara gönderilmesi sağlanmıştır.

15 Ulusal Çocuk Forumları
Her yıl Ulusal Çocuk Forumları Genel Müdürlüğümüz tarafından düzenlenmektedir. 16.sı düzenlenen foruma, 81 ilde çocuk haklarına ilişkin faaliyetlerini yürüten komite temsilcisi 1 kız ve 1 erkek çocuk katılım sağlamıştır. Kamp Dışında Yaşayan Suriyeli Çocukların İl Çocuk Hakları Komiteleri aracılığı ile Toplumsal Uyumunun Sağlanması Projesi kapsamında 10 ilde akrandan akrana eğitim ile ortalama 4500 Suriyeli çocuk Sosyal Uyum ve Öğrenme Teknikleri konusunda eğitim almıştır. Dünya Kız Çocukları Günü Türkiye’nin girişimleri ile Birleşmiş Milletler tarafından 11 Ekim tarihi Dünya Kız Çocukları Günü olarak kabul ve ilan edilmiştir. İlki 2013 yılında ülkemizde olmak üzere her yıl farklı temalarla farklı ülkelerde kutlanmaktadır.

16

17 Risk altındaki çocuklar!!!
Çocukların fiziksel, sosyal, ruhsal açıdan sağlıklı büyümeleri için aile içinde yaşama hakkına da sahiptir. Ancak savaşlar, yoksulluk, aile içi sorunlar, anne babada ruhsal ya da zihinsel yetersizlikler, annenin ya da babanın ölümü, ihmal ya da istismar, ergen evlilikleri ya da evlilik dışı doğumlar ve terkler, cezaevinde olan ebeveynler (Sokakta yaşayan/çalıştırılan, madde bağımlısı çocuklar, çocuk işçiliği, çocuk ticareti, kaçakçılığı (organize suç grupları), suç mağduru, suça sürüklenen vb.) Risk altındaki çocuklar!!!

18 Koruyucu ve Önleyici Hizmetler
Çocuk Koruma Hizmetlerinde Koordinasyon Strateji Belgesi ( ) 27 Aralık 2012 tarihli Merkezi Koordinasyon kararı ile revize edilmesi akabinde belgenin revizyonu “Çocuklar İçin Adalet” projesi kapsamında tamamlanmış ve uygulama planları hazırlanmıştır. Strateji Belgesi ve Uygulama Planında 10 temel stratejik amaç ile bu amaçlara ulaşmak için belirlenmiş hedefler yer almakta, çocuk koruma hizmetlerinde koordinasyonu sağlamak üzere hizmetler ve disiplinler arasında, hem de çalışanlar arasında işbirliği ve eşgüdümü sağlama hedefini gerçekleştirmek üzere yapılması gereken faaliyetleri göstermektedir. Strateji Belgesi ve Uygulama Planının koordinasyon ve izleme çalışmaları Genel Müdürlüğümüzce yürütülmektedir. Merkezi Koordinasyon, İl Koordinasyon ve İlçe Koordinasyon yapıları

19 Çocuk Koruma Hizmetlerinde Koordinasyon
Merkezi Koordinasyon tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çocuk Koruma Kanununa Göre Verilen Koruyucu ve Destekleyici Tedbir Kararlarının Uygulanması Hakkında Yönetmeliğin 19 uncu maddesinde yer alan Merkezi Koordinasyon koruyucu ve destekleyici tedbirlerin yerine getirilmesinde kurumların koordinasyonunu sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. 23/5/2012 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren değişiklik ile daha önce Adalet Bakanlığınca sağlanan koordinasyon görevi Bakanlığımıza verilmiştir. Merkezi Koordinasyon toplantıları; Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Müsteşarının veya görevlendireceği bir Müsteşar Yardımcısının başkanlığında, Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşar Yardımcıları ile Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürü ve Çocuk Hizmetleri Genel Müdürünün katılımı ile gerçekleştirilmektedir. Çocuk Koruma Hizmetlerinde Koordinasyon

20 İl- İlçe Koordinasyonları Çocuk Koruma Hizmetlerinde Koordinasyon
İl koordinasyonları çocuk koruma sürecinde il düzeyinde gerekli altyapının oluşturulması için mekan, personel ve hizmet içi eğitim gibi her türlü ihtiyacın karşılanmasını, koruyucu ve destekleyici tedbirlerin eşgüdüm hâlinde yerine getirilmesini sağlamak ile görevlidir . Bu yapı; illerde ilgili Vali Yardımcısının başkanlığında ilgili il müdürlerinin yer aldığı İl Koordinasyonları, ilçelerde ise Kaymakamın başkanlığında ilçe müdürlerinin yer aldığı ilçe koordinasyonları vasıtasıyla yürütülmektedir. Çocuk Koruma Hizmetlerinde Koordinasyon

21 Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri ile Özel Çocuk Kulüpleri Hizmetleri
2828 sayılı SHK’nın 3/3 üncü fıkrası gereğince çalışan anne-babanın, 0-6 yaş grubundaki çocuklarının bakımlarını gerçekleştirmek, bedensel ve ruhsal sağlıklarını korumak, geliştirmek ve bu çocuklara temel değer ve alışkanlıkları kazandırmak amacıyla Kreş ve Gündüz Bakımevi hizmetleri yürütülmektedir. Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri ile Özel Çocuk Kulüpleri Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkındaki Yönetmelik hükümleri doğrultusunda, Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri ve Özel Çocuk Kulüplerinin açılış, işleyiş ve denetim işlemleri, hizmetlerini geliştirici ve iyileştirici  yönde rehberlik ve danışmanlık hizmeti Bakanlığımızca gerçekleştirilmektedir.

22 Özel Kreş Gündüz Bakımevi ve Çocuk Kulüpleri
Eğitim Dönemi Kreş Verileri (Kasım) Sayısı Kapasitesi Hizmet Alan Çocuk Sayısı Kreş (0-36 ay) 21 1.101 388 Gündüz bakımevi (37-66 ay) 1.002 60.365 33.286 Kreş ve Gündüz bakımevi (0-66 ay) 689 48.776 22.870 Çocuk Kulübü (7-12 yaş) 65 2.632 1.004 Gündüz bakımevi ve Çocuk Kulübü (3-12 yaş) 98 7.955 3.483 Kreş ve Gündüz bakımevi ve Çocuk Kulübü (0-12 yaş) 58 5.983 2.188 TOPLAM 1.933 63.219

23 “Ücretsiz Bakım Hizmeti” ile ekonomik güçlük içinde bulunan ailelerin çocuklarının % 3 kontenjan ayrılarak özel kreş ve gündüz bakımevleri ile özel çocuk kulüplerinden ücretsiz yararlanmaları sağlanmaktadır. Ekonomik gücü yeterli olmayan ailelerin çocukları (339 kişi), ekonomik gücü yeterli olmayan, anne ve babası ölü olup bir yakını tarafından bakılan çocuklar (15), ekonomik gücü yeterli olmayan tek ebeveyni ile yaşayan çocuklar (919), Kadın Konukevlerinde bulunan kadınların çocukları (92), cezaevlerinde bulunan kadın mahkumların çocukları (62), Bakanlığımıza bağlı kuruluşlarda korunma altında bulunan çocuklar (304), ekonomik durumlarına bakılmaksızın şehit ve malûl gazi çocukları (58), ekonomik gücü yeterli olmayan engelli ebeveyni olan çocuklar (42) Ücretsiz Kreş Bakımı Eğitim yılı Ekonomik Yoksunluk İçindeki Ailelerin Çocukları 1.831

24 Risk altında olduğu anlaşılan çocuk hakkında Asdep Görevlilerinin Yapması Gerekenler
Çocuk, kadın, engelli, yaşlı alanında mevzuat bilgisi doğrultusunda Bütünleyici yaklaşım! Asdep görevlisi, toplumun alt kültürünü de dikkate alarak sorunun var olup olmadığını, sorunun varlığı halinde neden/lerini tespit edebilmeli, çocuklara ve ailelerine yönelik hangi tür sosyal hizmet/yardım modelinden yararlanacağı konusunda saptamalarda bulunabilmeli, Çocuk ve gençlerin suça sürüklenmelerini önleyecek zararlı alışkanlık edinmelerini ve sokakta çalıştırılmalarını/dilendirilmelerini engelleyecek faaliyetlerde bulunma, eğitim, barınma, yeme-içme gibi temel ihtiyaçların karşılanamadığı durumlarda ailelere STK, gönüllü kuruluşlar, Bakanlığın ilgili birimlerinden mevzuat doğrultusunda sosyal ekonomik yardımlar almalarını sağlamak,

25 2010/06 sayılı Mevsimlik Gezici Tarım İşçilerinin Çalışma ve Sosyal Hayatlarının İyileştirilmesi konulu Başbakanlık Genelgesi kapsamında, mevsimlik gezici tarım işçilerinin ulaşım, barınma, eğitim, sağlık, güvenlik, sosyal çevreyle ilişkiler, çalışma ve sosyal güvenlik bakımından ihtiyaçlarının tespit edilmesi, İl Sağlık Müdürlüğü ile işbirliği bu ailelerin yanında bulunan çocukların sağlık taramalarının yaptırılması (gerekirse mobil sağlık ekipler), Eğitimlerinin devamı açısından İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ile işbirliği içinde gittikleri yerdeki Yatılı İlköğretim Bölge Okullarına misafir öğrenci olarak alınmaları, taşımalı eğitim veya mobil eğitim imkanlarından en uygun olanın seçilmesi, okul kıyafetleri ve malzemeleri için İl/İlçe Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarınca temin edilmesi, gıda ihtiyaçlarının karşılanması ve çalıştırılmasının sonlandırılması, çocuk işçiliğinin çocuk üzerindeki olumsuz etkiler konusunda ana babanın bilinçlendirilmesi, ihtiyaç duydukları psiko-sosyal desteğin sağlanması,

26 Çocuğun ruhsal, fiziksel, sosyal gelişimini olumsuz yönde etkileyen ihmal söz konusu ise aile ve çocuk arasındaki ilişkiyi güçlendirmek amacıyla gerekli müdahale ve rehberlik yöntemlerini uygulayabilmeli, iyileşme olup olmadığı rapor edilerek ilgili birimlere gönderilmesi için gereken işlemlerin yapılması, Çocuğun ruhsal, fiziksel, sosyal gelişimini olumsuz yönde etkileyen her türlü fiziksel, cinsel, psikolojik, ekonomik şiddet ve istismar söz konusu ise bireyleri şiddet ortamından en kısa sürede uzaklaştırma, şiddete uğrayan çocuğun ya da bu riski yoğun yaşayan kadınların beraberlerinde getirdikleri çocuklarının ölüm riski taşıdıkları da göz önüne alınarak 7 gün 24 saat esası ile en kısa sürede güvenli ilk kabul bölümlerine ulaştırılması, 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun kapsamında şiddet mağdurları ve şiddet uygulayanlar hakkında Koruyucu ve Önleyici tedbir kararlarının alınması gereklidir.

27 Aile iletişiminden kaynaklı problemlerin mevcut olması halinde çocuk alanında ailelere yönelik olarak yapılacak danışmanlık ve rehberlik hizmetleri ile anne ve babaların çocuk bakımı ve eğitimi konusunda eğitilmesi ve desteklemesi, aile içi sorunlara yönelik iletişim çatışmalarının yapıcı bir şekilde çözülmesi, aile hayatının geliştirilmesi ve güçlendirilmesine yönelik (sosyal ekonomik destek vb.) hizmetlerin yürütülmesi (Annelere ve babalara yönelik Ulusal Aile Eğitim Programları, Baba Destek Programları vb.) Aile içi iletişim sorunları nedeniyle boşanma noktasına gelen ailelerin aile ilişkilerinin yeniden yapılandırılması, aile içerisinde sorun ve çatışma yaşayıp, evlilik birliğinin bozulması noktasına gelen ailelere yönelik Aile Danışmanlığı/Aile Terapisi hizmetlerinin başlatılması, parçalanmış ailelerin korunmaya, yardıma ve bakıma ihtiyacı olan fertleriyle çocuklarına her türlü maddi, manevi ve sosyal destek sağlanması ve boşanma öncesi, boşanma süreci ve boşanma sonrası yaşanan sorunlarının giderilmesine yönelik "Aile ve Boşanma Süreci Danışmanlığı" almak üzere Sosyal Hizmet Merkezleri veya İl Müdürlüklerine başvuru yapmaları yönünde yönlendirilmeleri,

28 Sağlık problemi/psikiyatrik rahatsızlığı, madde bağımlılığı ya da fiziksel/zihinsel engeli olduğu düşünülen bireylerin sağlık tedavilerinin yaptırılması için sağlık kuruluşlarına yönlendirmek gereklidir. Mevzuat kapsamında alınan tüm koruyucu ve önleyici hizmetlere rağmen; halen çocuğun ihmale ya da istismara açık olması nedeniyle risk altında bulunması, Gelişiminin ve/veya hayatının tehlikede olması, Çocuğun korunmaya muhtaç çocuk statüsünde değerlendirmesine neden olur.

29 Mevzuat 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu
"Korunmaya Muhtaç Çocuk"; beden, ruh ve ahlak gelişimleri veya şahsi güvenlikleri tehlikede olup; 1. Ana veya babasız, ana ve babasız, 2. Ana veya babası veya her ikisi de belli olmayan, 3. Ana ve babası veya her ikisi tarafından terkedilen, 4. Ana veya babası tarafından ihmal edilip; fuhuş, dilencilik, alkollü içkileri veya uyuşturucu maddeleri kullanma gibi her türlü sosyal tehlikelere ve kötü alışkanlıklara karşı savunmasız bırakılan ve başıboşluğa sürüklenen çocuk olarak tanımlanmıştır. Tespit ve inceleme: Madde 21: Kurum, korunmaya, bakıma, yardıma muhtaç aile, çocuk, özürlü ve yaşlılar ile sosyal hizmetlere muhtaç diğer kişileri tespit ve incelemekle görevlidir. Bu kişilerin Kuruma duyurulmasında ve incelemeye ilişkin olarak Kurum ile işbirliğinde bulunulmasında mahalli mülki amirler, sağlık kuruluşları ve köy muhtarları ile genel kolluk kuvvetleri ve belediye zabıta memurları yükümlüdürler.

30 Mevzuat 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu
Korunma Kararı: Madde 22: Korunmaya muhtaç çocukların reşit oluncaya kadar bu Kanun hükümlerine göre Kurumca kurulan sosyal hizmet kuruluşlarında bakılıp yetiştirilmeleri ve bir meslek sahibi edilmeleri hususundaki gerekli tedbir kararı yetkili ve görevli mahkemece alınır. Bu karar için gerekli belgeler Kurumca düzenlenir ve ilgili mahkemeye gönderilir. Haklarında derhal korunma tedbiri alınmasında zorunluluk görülen çocuklar mahkeme kararı alınıncaya kadar, bu Kanuna göre kurulmuş kuruluşlarda veya aile yanında mahalli mülki amirin onayı alınmak suretiyle bakım altına alınır. Koruyucu Aile: Madde 23: Mahkemece korunma kararı alınan korunmaya muhtaç çocuğun bakımı ve yetiştirilmesi bu Kanuna göre kurulmuş kuruluşlarda olduğu kadar Kurumun denetim ve gözetiminde bir "Koruyucu Aile" tarafından da yerine getirilebilir. Koruyucu aile, korunmaya muhtaç çocuğun bakımını ve yetiştirilmesini gönüllü olarak üstlenebileceği gibi Kurumca tespit edilecek ve ödenecek bir ücret karşılığında da yapabilir. Koruyucu ailelerin seçimine, çocukla ilgili sorumluluklarına, Kurumla olan ilişkilerine, hizmetin işleyişine ve aileye bu hizmeti karşılığı ödenecek ücrete ilişkin esaslar bir yönetmelikle düzenlenir

31 Mevzuat 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu
Bu Kanun; Korunma ihtiyacı olan çocuk ve Suça sürüklenen çocuk olmak üzere iki tanım getirmiştir; Korunma ihtiyacı olan çocuk: Bedensel, zihinsel, ahlaki, sosyal ve duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen ya da suç mağduru çocuğu, Suça sürüklenen çocuk: Kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği iddiası ile hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılan ya da işlediği fiilden dolayı hakkında güvenlik tedbirine karar verilen çocuğu ifade etmektedir. 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanununa Göre Verilen Koruyucu Destekleyici Tedbir Kararlarının Uygulanması Hakkında Yönetmeliğin 20. Maddesi illerde koordinasyonu, 21. maddesi ise ilçelerdeki kurumlar arası koordinasyonu tanımlamaktadır. Söz konusu kanunun özü kurumların görev ve sorumluluklarının belirlenmesi ve kurumlar arası koordinasyon ve işbirliğinin sağlanmasıdır. Bu çerçevede çocuklara uygulanacak koruyucu ve destekleyici tedbir kararlarının yerine getirilmesinde ve vakaların kurumlara eşit dağılımında ilçelerdeki koordinasyonun etkin olarak sağlanması önemlidir.

32 Mevzuat 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu
5395 s. Kanuna Göre Koruyucu ve Destekleyici Tedbirler : Çocuğun öncelikle kendi aile ortamında korunmasını sağlamaya yönelik olup Danışmanlık, Eğitim, Bakım, Sağlık ve Barınma konularında alınacak tedbirlerdir. Tedbirlerin Yerine Getirilmesi: Danışmanlık Tedbiri : Milli Eğitim Bakanlığı, (Mülga) SHÇEK (ASPB) , Yerel Yönetimler, Sağlık Tedbiri : Sağlık Bakanlığı, Eğitim Tedbiri : Milli Eğitim Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Bakım Tedbiri : (Mülga) SHÇEK (ASPB) , Barınma Tedbiri : Milli Eğitim Bakanlığı, (Mülga) SHÇEK (ASPB) ve Yerel Yönetimler yerine getirmekle yükümlüdür.

33 Her çocuğa bireyselleştirilmiş bakım ve koruma hizmeti
Hizmet Önceliğimiz Her çocuğa bireyselleştirilmiş bakım ve koruma hizmeti Çocuğun ailesi yanında sosyal ve ekonomik destek hizmeti aracılığıyla bakımı, Evlat edindirilerek bir aile yanında bakımı, Koruyucu aile yanında bakımı, Aile yanında bakımın mümkün olmadığı durumlarda ise ev tipi kuruluşlarda bakımıdır.

34 Aile Yanında Sosyal Ekonomik Destek Hizmetleri

35 Sosyal ve Ekonomik Destek Hizmetinin Kapsamı
Bakım tedbiri kararlı olup kuruluşta kalmakta iken aileleri yanına döndürülen çocuklar, Ekonomik yoksunluk nedeniyle, desteklenmedikleri takdirde korunmaya muhtaç duruma düşecek olanlardan haklarında bakım tedbiri kararı alınmaksızın sosyal ve ekonomik destek hizmetinden yararlandırılarak ailesi veya yakınları tarafından bakılabilecek çocuklar, Bakım tedbir kararlı iken yaş sınırlarını tamamlamaları nedeniyle, sosyal hizmet kuruluşlarından veya koruyucu aile yanından ayrılanlardan desteklenmedikleri takdirde muhtaç duruma düşecek olan gençler, Olağanüstü bir felaket, tabii afet, hastalık veya kaza geçirerek belirli bir süre kendisinin ve geçindirmekle yükümlü bulunduğu aile fertlerinin temel ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumda olanlar ile hayati tehlike arz eden ve ameliyat gerektiren durumlarla karşılaşan veya vefat eden kişilerin çocukları şeklinde öncelik sırası belirlenmiştir.

36 Koruyucu Aile Hizmeti Koruyucu Aile Hizmeti Kurumumuz tarafından koruyucu ve önleyici bir hizmet modeli olarak Medeni Kanunun 347. maddesi ile 2828 sayılı Kanunun 22. ve 23. maddeleri dayanağında 1984 yılından itibaren uygulanmaktadır. Çeşitli nedenlerle öz ailesi yanında bakımları sağlanamayan ve evlat edindirilemeyen çocukların, ebeveyn özelliklerini taşıyan ücretli veya gönüllü statüdeki uygun aile ya da kişilerin yanında, kısa ya da uzun süreli olarak Kurumumuzun gözetiminde bakımlarının sağlanmasıdır. Koruyucu Aile Hizmetinde amaç, çocuk için karmaşık ve sorunlu olan bir dönemde özenli davranılarak çocuğun bu dönemi örselenmeden geçirmesini ve normal hayatını devam ettirmesini sağlamaktır.

37 Kimler koruyucu aile olabilir?
Hoşgörülü, sabırlı, esneklik gösterebilen, mevzuatta belirtilen şartları taşıyan, Kurumla işbirliği içinde çocuk yararına hizmet vermeye kendini hazır hisseden evli ya da bekâr,  çocuğu olan/olmayan tüm kişiler koruyucu aile olabilir. TC vatandaşı olma ve sürekli Türkiye’de ikamet etme 25-65 Yaşları arasında olma                             En az ilkokul mezunu olma Düzenli gelire sahip olma Çocuğun öz anne-babası ya da vasisi olmama (çocuğun yakın çevresinde olan akrabalar, komşular ya da aile dostları vb.)

38 Koruyucu Aile Bakım Modelleri
Akraba veya Yakın Çevre Koruyucu Aile Modeli Veli ya da vasi dışında kalan kan bağı bulunan akrabalar ya da çocuğun iletişim içinde olduğu veya tanıdığı bakıcı, komşu gibi yakın çevresinde olan, tercih etmeleri halinde en az temel ana, baba eğitimleri kapsamında eğitim almış kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır. Geçici Koruyucu Aile Modeli Acil koruma gereken ya da hakkında hizmet planı oluşturulmamış ve kuruluş bakımına yerleştirilmemiş ya da kendisi için planlanan hizmet modelinden çeşitli nedenlerle henüz yararlandırılamamış çocuklar için, temel ana, baba eğitimleri ve Koruyucu Aile Birinci ve İkinci Kademe Eğitimini almış profesyonel kişi ve ailelerin sağladığı birkaç gün ile en fazla bir ay arasında değişen bakımdır. Süreli Koruyucu Aile Modeli Öz ailesi yanına kısa sürede döndürülme imkanı bulunmayan ya da kalıcı olarak aile yanına yerleştirilemeyen çocuklara, tercihen temel ana-baba eğitimleri ve Koruyucu Aile Birinci Kademe Eğitimini almış kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır. Koruyucu Aile Bakım Modelleri

39 Uzmanlaşmış Koruyucu Aile Modeli
Özel zorlukları ve ihtiyaçları olan çocuklara yardımcı olabilecek lisans eğitimine sahip olan veya eşlerden biri en az ilköğretim düzeyinde olmak üzere temel ana, baba eğitimleri, Koruyucu Aile Birinci ve İkinci Kademe Eğitimlerini almış kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır. Değerlendirme Süreci Çocuğun gereksinimleri ile koruyucu aile adayının yetenek, deneyim ve uzmanlığının göz önünde bulundurularak yerleştirmenin yapılması çocuğun yüksek yararının sağlanmasında en uygun yöntemdi

40 Evlat Edinme Hizmeti Evlat Edinme; durumu evlat edindirilmeye uygun bir çocukla, durumu evlat edinmeye uygun kişi/eşler arasında hukuki bağlar sağlanarak çocuk ebeveyn ilişkisinin kurulmasıdır. Türk Medeni Kanunun 305 inci maddesi gereği bir yıllık geçici bakım sürecinde yapılan izleme ve değerlendirmeler sonucunda mahkeme kararı ile evlat edinilen küçük evlat edinenin nüfus kütüğüne işlenerek soyadını alır ve öz çocuk gibi eşit haklara sahip olur. Evlat edinme hizmetinde tek resmi aracı kurum ve ülkelerarası evlat edinmelerde ise Lahey Ülkelerarası Evlat Edinme Sözleşmesi kapsamında yetkilendirilmiş Merkezi Makam

41 Evlât Edinme Koşulları
Evlât edinmede; Küçüğün, evlât edinen tarafından en az bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması, Evlât edinecek kişi veya eşlerin, evlât edinilenden en az onsekiz yaş büyük olması, Evlat edinen ile edinilen arasında en fazla 40 yaş fark olması, Ayırt etme gücüne sahip olan küçüğün rızasının alınması, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 311 inci ve 312 nci maddelerinde yer alan hükümler hariç, 309 uncu maddesinde belirtilen şekilde küçüğün ana ve babasının rızasının bulunması, Küçüğün vesayet altında olması halinde, Türk Medenî Kanununun 397 nci maddesinde öngörülen vesayet dairelerinin izninin alınmış olması, Eşlerin en az beş yıldan beri evli olmaları veya her ikisinin de otuz yaşını doldurmuş bulunmaları,  koşulları aranır.

42 Aile Yanında Bakım Hizmetlerimiz
Konu 1 Ocak 2016 SED kapsamında Aile Yanında Destek Verilen * (SED kapsamında Kurum bakımına alınmadan aile yanında ve kuruluş bakımında iken ailesi yanına döndürülenler** ile kuruluş bakımından ayrılanlara yapılan yardımlar ve çeyiz yardımı ) 93.256 Evlat Edindirilen Toplam Çocuk Sayısı*** 14.515 Koruyucu Aile Yanında Bakımı Sağlanan Çocuk Sayısı**** 4.615 Koruyucu Aile Sayısı 3.797 SED Ödeme Miktarları : 2015 Temmuz – Aralık Okul öncesi çocuk : 394,65 İlköğretime devam eden çocuk : 591,97 Orta öğretime devam eden çocuk : 631,44 Orta öğretim seviyesinde olup okula devam etmeyen çocuk : 394,65 Yüksek öğretime devam eden çocuk : 710,37 Yetişkin için : 315,72 Ortalama : 582 Çeyiz yardımı : 1.183,95 Koruyucu Aile Ödeme Miktarları : 0-3 Yaş okul öncesi : 426,64 4-5 yaş okul öncesi : 639,95 6-14 yaş ilköğretim ve dengi : 682,62 15-18 yaş lise ve dengi : 725,28 19+ yaş yükseköğretim : 767,95 Ortalama : 648 *Sosyal ve Ekonomik Destek ödeme miktarı 421 TL ile 759 TL arasındadır. Ortalama olarak 622 TL’dir; çeyiz yardımı TL’ dir. ** 2005 yılından bugüne kadar toplam çocuğumuz SED desteği ile Kuruluş bakımından ailesi yanına döndürülmüştür. *** 2015 yılında 869 çocuğun evlat edindirilmek üzere, 858 aile yanına yerleştirilme işlemi ****Koruyucu Aile ödeme miktarı 456 TL ile 820 TL arasındadır. Ortalama olarak 693 TL’dir.

43 Müstakil Ev, Site ve Kuruluşta Bakım Hizmetlerimiz
Çocuk Yuvaları Çocuk Evleri Çocuk Evleri Sitesi (Sevgi Evleri) Yetiştirme Yurtları Çocuk Destek Merkezleri

44 Kuruluş Bakım Hizmetlerimiz
KURULUŞ TÜRLERİ KURULUŞ SAYISI BAKILAN ÇOCUK SAYISI 1 Ocak 2016 ÇOCUK YUVALARI (0-12 yaş) 7 390 YETİŞTİRME YURTLARI (13-18 yaş) 10 401 ÇOCUK YUVASI ve KIZ YETİŞTİRME YURDU (0-18 YAŞ) 6 319 ÇOCUK EVLERİ SİTESİ 86 4.950 ÇOCUK EVLERİ 1.057 5.366 ÇOCUK KORUMA İLK MÜDAHALE BİRİMİ (ÇOKİM) 56 * ÇOCUK DESTEK MERKEZİ 67 1.241 TOPLAM 1.233 12.667 * ÇOKİM’lerde bakılan çocuk sayısı günlük olarak değişkenlik göstermektedir.

45 ANKA ÇOCUK DESTEK PROGRAMI
Suç mağduru, suça sürüklenen, sokakta yaşayan ve madde bağımlısı çocuklara yönelik hizmet veren Çocuk Destek Merkezleri’nde uygulanan psiko-sosyal destek ve müdahale programıdır. Programda her çocuğa bir danışman görevlendirilmektedir. 10 gün içerisinde çocuğa yönelik Bireysel İhtiyaç ve Risk Değerlendirme Formu (BİRDEF) doldurularak belirlenen risk ve ihtiyaçları karşılayacak adımları belirleyen uygulama planı doğrultusunda çalışmalar yürütülmektedir. Programın uygulanması bireysel danışmanlık ve grup çalışmaları şeklinde gerçekleşmektedir. Ayrıca destekleyici ortam bileşenleri ve aile ile çalışma unsurları da programda yer almaktadır. Programda; kişisel gelişim ve sağlıklı yaşam, duygusal düzenleme, gebelik, kişilik gelişimi ve bağımlılık alanlarında 5 bölüm ve 76 oturumdan oluşan grup çalışmaları bulunmaktadır. Grup çalışmalarında; kişilik gelişimi ve sağlıklı yaşam modülleri tüm çocuklara uygulanmaktayken, diğer modüller çocukların bireysel farklılıkları ve ihtiyaçları dikkate alınarak uygulanmaktadır.

46 Sokakta Yaşadığı Tespit Edilen Çocuklara Yönelik Hizmetler
Sosyal Hizmet Merkezlerince 2005/5 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile uygulamaya konulan “Sokakta Yaşayan ve/veya Çalıştırılan Çocuklara Yönelik Hizmet Modeli” Sokakta çalıştırılan, dilendirilen ve madde bağımlısı çocukları tehlikelerden korumak ve sosyal rehabilitasyonlarını sağlamak amacıyla eğitim-öğretim sistemine kazandırma, ailelere yönelik psiko-sosyal destek ve bilinçlendirme çalışmaları, ekonomik yoksunluk içinde olduğu belirlenen ailelere sosyal yardım hizmetleri, aileye dönüşlerinin mümkün olduğu durumlarda aile ile çocuğun bir arada yaşamasına ilişkin uyum çalışmaları, eğitim-öğretim sisteminde destekleme, Mesleki beceri kazandırma, psiko-sosyal gelişimlerini destekleme, Madde kullanan çocukları tedaviye yönlendirme ve tedavi sonrası sosyal destek çalışmaları (sosyal, sportif, sanatsal ve kültürel etkinlikler ile hobi çalışmalarına yönlendirilme) gerçekleştirilmektedir. Refakatsiz Çocuklara Yönelik Çalışmalar (İl Göç İdaresi Müdürlükleri-8 ÇODEM) Suriye Uyruklu Refakatsiz Çocuklara Yönelik Hizmetler (Adana Sarıçam Geçici Barınma Merkezi)

47 Sportif Etkinlikler Çocuklarımızın daha sistemli düzenli ve disiplinli spor yapmalarının sağlanması amacıyla Bakanlığımız ile Gençlik ve Spor Bakanlığı arasında Güreş, Satranç, Eskrim ve Futbol gibi dallarda işbirliği protokolü imzalanmıştır.

48 İstihdam Hakkı Korunma ve bakım altına alınarak reşit oluncaya kadar Bakanlığımızın sunmuş olduğu sosyal hizmet modellerinden faydalananların 2828 sayılı Kanunun Ek 1. Maddesi gereği kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilmesine yönelik iş ve işlemler Genel Müdürlüğümüzce yürütülmektedir. 1988 yılından itibaren hayata geçirilen uygulama 1 Ekim 2015 tarihi itibariyle toplam kişiye istihdam sağlamıştır.

49 Protokoller ve Gönüllü Hizmetler
Genel Müdürlüğümüz çocuklara yönelik hizmetlerinde, Kamu Kurum ve Kuruluşları, Sivil Toplum Kuruluşları, Dernekler, Vakıflar, Belediyeler, Spor Federasyonları, şirket ve kişilerle işbirliği protokolü imzalamakta ve ortak faaliyetler yürütmektedir. Hali hazırda yürürlükte olan protokol sayısı 126’dir Protokollerimizle; 221 adet çocuk evi açılmış ve işletilmektedir. Çevre ve Orman Bakanlığı ile yapılan protokol kapsamında 2012 yılında 71 ilimizde çocuklarımız tarafından hatıra ormanı oluşturulmuş ve fidan dikilmiştir. Çocuklarımızın psiko-sosyal gelişimlerine katkıda bulunmak amacıyla çeşitli eğitim, sosyal, kültürel, sanatsal etkinlikler ve spor faaliyetleri gerçekleştirilmektedir.

50 Gençlik ve Spor Bakanlığı
TAMAMLANAN PROJELER Tamamlanan Projeler Fon Kaynağı Sosyal ve Ekonomik Destek Hizmetlerinin Değerlendirmesi Projesi Proje ile aile yanında desteklenen ya da ailesi yanına döndürülen çocukların psikolojik, sosyal ve akademik gelişim düzeylerinin değerlendirilmesine yönelik araştırma yapılmıştır. Kalkınma Bakanlığı Kurum Bakım Türlerinin Etki Analizi Araştırma Projesi Kuruluş bakım modellerinin çocukların psiko-sosyal ve akademik gelişimleri üzerindeki etkisinin karşılaştırılmalı olarak değerlendirilmesine yönelik araştırma yürütülmüştür. Buzda Yeşeren Hayatlar Projesi Proje kapsamında yaklaşık 195 çocuğun buz sporları konusunda 2015 yılında Erzurum ilinde eğitim almaları sağlanmıştır. Gençlik ve Spor Bakanlığı O’nun Kimsesi Benim Projesi Proje kapsamında korunma ve bakım altında bulunan çocuklar ile aynı şehirlerdeki İmam-Hatip Liselerinde okuyan öğrencilerin ortak aktiviteler yoluyla, karşılıklı olumlu etkileşimi sağlanmıştır. Proje 2014 yılında tamamlanmıştır.

51 Norveç Adalet Bakanlığı
TAMAMLANAN PROJELER Tamamlanan Projeler Fon Kaynağı Uluslararası Gönüllülük ve Değişim Programı Projesi Lisans eğitimine devam eden toplam 15 gencimiz, yılları içinde Avrupa’da çeşitli ülkelere (Makedonya, Yunanistan, Portekiz) gönüllü çalışmalarda bulunmak ve dil eğitimi almak üzere gönderilmişlerdir. AB Minimum Standartlar İzleme ve Değerlendirme & Öz Değerlendirme Projesi Ebeveyn Bakımından Yoksun Çocuklar İçin Minimum Standartlar, Türkiye'ye uyarlanmıştır. “Minimum Standartlar İzleme ve Değerlendirme Yazılım Programına İlişkin Sistem” 2014 yılında hizmete açılmıştır. Birleşmiş Milletler “Türkiye’de Refakatsiz Sığınmacı Çocuklara Erişim ve Çocuğun Yüksek Yararına Yönelik Hizmet Sunumunun Teşvik Edilmesi Projesi” Proje ile, Türkiye’den geçiş yapan refakatsiz küçüklerin düzensiz göç durumunda sınırın ötesinde karşılaşabilecekleri risklere dair bilgilere sahip olmaları ve anavatanlarına gönüllü geri dönüşteki entegrasyonları için destek sağlanmıştır. Norveç Adalet Bakanlığı

52 Gençlik ve Spor Bakanlığı
TAMAMLANAN PROJELER Tamamlanan Projeler Fon Kaynağı Çocuklar Kaybolmasın Projesi Çocukların kaybolmasını önlemek, çocuk güvenliğini sağlamak ve ebeveynlerin bu konuda bilinçlendirilmesi amacıyla yürütülen bir sosyal sorumluluk projesidir. STRÖER Kentvizyon TÜBİTAK Bilim Kampı Korunma ve bakım altına alınmadan sosyal ve ekonomik destekle aileleri yanında bakımı sağlanan yaş grubu 50 çocuk, 1 hafta süre ile TÜBİTAK bilim kampından yararlandırılmıştır. Filli Boya ARB İletişim Finansal Okur Yazarlık Eğitimleri Korunma veya bakım altında bulunan ve reşit olarak kuruluşlardan ayrılan çocuklarımıza bilinçli harcama becerisi,  kaynakların etkin ve doğru kullanımı ve tasarruf edebilmeyi alışkanlık haline getirme gibi konularda finansal okul yazarlık eğitimleri verilmektedir. İlki Malatya’da Kasım 2015’te gerçekleştirilmiştir yılında koruma ve bakım altında bulunan ve istihdama yönlendirilen gençler ile personel için 3 aşamalı olarak uygulanacaktır. FODER Ben2 (Ben Kare) Projesi Korunma ve bakım altında bulunan 7 bölgeden 70 gence, doğa fotoğrafçılığı eğitimi verilmiş ve gençlerin 2 ayrı ilde fotoğraf çekimi yapmaları sağlanmıştır. Fotoğrafların sergilenmesi faaliyeti ile proje tamamlanacaktır. Gençlik ve Spor Bakanlığı

53 DEVAM EDEN PROJELER Devam Eden Projeler Fon Kaynağı Kalkınma Bakanlığı
Çocuk Erken Tanı Ve Uyarı Sistemi (ÇETUS) Projesi Çocukların farklı ortamlarda karşı karşıya bulunduğu risklerin belirlenmesi ve gerekli tedbirlerin zamanında alınmasına yönelik erken uyarı sistemi geliştirilmesi amaçlanmıştır. İlk aşaması tamamlanan sistemin uygulama kısmı MEB ile koordineli takip edilmektedir. Kalkınma Bakanlığı ANKA Çocuk Destek Programı Suç mağduru, suça sürüklenen, sokakta yaşayan ve madde bağımlısı çocuklara yönelik hizmet veren Çocuk Destek Merkezleri’nde uygulanan psiko-sosyal destek ve müdahale programıdır. AB Çocuk Destek ve Gelişim Programı Çocuk Evleri ve Çocuk Evleri Sitesinde korunma ve bakım altında bulunan çocukların ihtiyaçları doğrultusunda oluşturulacak modüllerin belirlenmesi, eğitimlerin standartlaştırılması, değişen şartlara göre kendini yenileyebilen, müdahale yöntemlerini de içeren bir modüler sistem oluşturulması amacıyla “Çocuk Destek ve Gelişim Programının” oluşturulması çalışmalarına başlanmıştır. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Değerler Eğitimi Diyanet İşleri Başkanlığı ile tarihinde başlatılan Değerler Eğitimi Programı çalışmalarının Haziran 2015 tarihinde tasarımı tamamlanmıştır. Bakım kuruluşlarımızda korunma ve bakı altında bulunan çocuklarımızın mili ve manevi değerlere sahip olarak yetişmeleri ve toplumsal hayata daha güçlü katılmalarının sağlanması amacıyla değerler eğitimi çalışmalarına başlanmıştır. Program kuruluşlarımızdaki Din Görevlileri ile İl Müftülüklerince görevlendirilecek personel tarafından yürütülecektir. Diyanet İşleri Başkanlığı – Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı

54 THK - Dünya Çocuk ve Gençlik Derneği
DEVAM EDEN PROJELER Devam Eden Projeler Fon Kaynağı Nar Taneleri Projesi (Güçlü Genç Kadınlar, Mutlu Yarınlar) Korunma altında bulunan gençlerin kişisel gelişimleri ve iş arama becerilerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar ülke çapında yürütülmektedir. Birleşmiş Milletler Türk Hava Kurumu Model Uçak Yapımı Kursu Kuruluşlarda görevli öğretmenlere “Model Uçak Yapımı Rehber Öğretmen Kursu” düzenlenmiş olup, öğretmenlerimiz görevli oldukları illerde ilgi duyan çocuklara model uçak yapımını öğreteceklerdir. THK - Dünya Çocuk ve Gençlik Derneği

55 PLANLANAN PROJELER Planlanan Projeler Fon Kaynağı AB
Okul Sosyal Hizmeti Projesi Çocuk Hakları Strateji Belgesi hedefleri arasında yer alan «Okul sosyal hizmet birimlerinin» hayata geçirilmesi amacıyla MEB ve Bakanlığımız işbirliği içinde hazırlığı devam eden projedir. AB Çocuk Koruma Hizmetlerinde Koordinasyon Strateji Belgesinin Uygulanmasının İzlenmesi Projesi Kurumlar arası işbirliği ile oluşturulan söz konusu Strateji Belgesi ve Uygulama Planının izlenmesinin bir sistem oluşturularak sağlanması amacıyla planlanan projedir. Mahkum Ailelerine Sosyal ve Ekonomik Destek Projesi Mahkum olan kişilerin ihtiyaç sahibi ailesi, özellikle de çocukları için bir koruma şemsiyesi oluşturmak amacıyla 18 yaşına kadar çocuğu olan muhtaç mahkum ailelerine Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen SED kapsamında ekonomik yardım sağlanacaktır. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Ekmek İsrafını Önleme Projesi Bu Projenin amacı, ekmek israfı ve israftan kaynaklanan ekonomik kayıpların önlenmesi ile daha sağlıklı ve besleyici olan tam buğday ekmeği tüketiminin yaygınlaştırılması konularında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı kuruluşlardan hizmet alan kişilerin bilgi ve bilinçlendirilmesi ile duyarlılığın oluşturulmasını sağlamaktır. Konu ile ilgili Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile hazırlanmaktadır. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

56 PLANLANAN PROJELER Planlanan Projeler Fon Kaynağı AB
Çocuk Bakım Kuruluşlarında Uygulanan Öz Değerlendirme Sisteminin Denetimi Projesi Çocuk Bakım kuruluşlarında 2015 yılı itibariyle uygulanmaya başlayan Öz Değerlendirme Sisteminin Denetiminin nasıl gerçekleştirileceğine ilişkin yol ve yöntemler in belirlenmesi ve bu kapsamda bir denetim rehberi oluşturulması amaçlanmaktadır. AB

57 Asdep Neyi Amaçlıyor? ASDEP, aile ve bireylerin sosyal yardım ve sosyal hizmetlere olan ihtiyaçlarının tespiti, ihtiyaca göre sosyal yardım ve sosyal hizmet modellerin planlanması ve uygulanması, gerektiğinde diğer kamu hizmetlerinden (eğitim, sağlık, istihdam vs.) yararlanılmasının sağlanması amacıyla sürecin tüm aşamalarında rehberlik ve danışmanlık hizmetlerini de içeren bir Programdır. ASDEP ile nihai olarak, yaşam koşullarının iyileştirilmesi amaçlanmaktadır. Ailedeki sorunlar toplumdaki diğer bütün sorunların kaynağını oluşturmaktadır. Özellikle şiddet kültürünün ve toplumsal zihniyetin ailede edinilmesi dolayısıyla ailenin korunması ve aileye sosyal destek sağlanması önem arz etmektedir.

58 AİLELERİN ÇOCUK KONUSUNDA KARŞILAŞTIĞI SORUNLAR
Kalıtım, çevre, sağlık koşulları ve gelişimsel özelliklerine göre çocuklarda veya ergenlerde ortaya çıkan gelişimsel krizler ve davranış problemleri farklılaşabilmektedir. Fiziksel, cinsel, duygusal, ekonomik istismar, ihmal, yangın, deprem, tüp patlaması gibi travmatik olaylara maruz kalma, ölüm veya boşanma nedeniyle ebeveynlerden uzak kalma gibi kayıp veya ayrılıklar. Çocuklarda öğrenme, uyum ve davranış bozuklukları (, kekemelik, tırnak yeme, aşırı içe/dışa dönük olması, özgüven yetersizliği, sorumsuzluk, problem çözme becerilerin gelişmemesi, bir takım fobileri olması, tırnak yeme, yalan söyleme, hırsızlık, enürezis, enkoprezis gibi.) Gelişim döneminden kaynaklanan problemler (öfke nöbetleri, ısırma, sallanma, kafa vurma, parmak emme (4 yaş ve üzeri), mastürbasyon, yalan söyleme, çalma vb.)

59 Sağlık sorunları, zihinsel, fiziksel engel durumları veya gelişimsel yetersizlikler, DEHB,
Olumsuz arkadaş çevresi, akran zorbalığı Okul ile ilgili sorunlar (Akademik, devamsızlık ve dikkat sorunları, arkadaş çevresi, okula karşı duyulan isteksizlik, öğrenme güçlükleri, sınav kaygısı, vb.) Güvenlik ve ait olma duygusunun eksikliği Sigara, alkol, uçucu ve uyuşturucu madde kullanma, madde bağımlılığı vb.

60 … ve ÇÖZÜM YOLLARI Çocuk yetiştirmede amaç sağlıklı bir kişilik oluşturmaktır. Aile bir ilişkiler sistemidir. Tutarlı aile tutumları olmalı (kabul edici, güven verici hoşgörülü ve demokratik) Değerli Olma Duygusu (“ben değerliyim” ya da “değersizim”?), Yakınlık ve Dayanışma Duygusu-Güven Ortamı, Temel Sorumluluk Duygusu, Gereksinim Zorluklarla Mücadele Ederek Onların Üstesinden Gelmeyi Öğrenme, Mutluluk ve Kendisini Gerçekleştirme Ortamı, Sağlıklı Manevi Yaşamın Temellerini Oluşturma Ortamı Katı din kuralları altında yetiştirilmiş çocuk sürekli yargılanacağı, cezalandırılacağı korkusunu yaşar. Körü körüne itaati, kendi düşünce ve duygularından utanmayı öğrenir.

61 Anne baba tutumlarında çelişkili durumlardan kaçınılmalıdır
Anne baba tutumlarında çelişkili durumlardan kaçınılmalıdır. Çocuğa uygun modeller sunulmalıdır. Kapasitesinin üzerinde performans beklenmemeli. Okul başarısı için çocuğun özgüvene sahip olması, motivasyon ve dikkat, hedeflerin belirlenmesi, başkalarıyla kıyaslanmamalıdır. Ebeveyn, çocuğu tehdit etmemelidir. Çocuğun söylediği yalanı doğrudan yargılamak yerine yalan söylemeye teşvik eden nedenleri araştırılmalıdır. Mesela; Okul başarısında problemi mi var? Baskıcı otoriter tepkiden mi çekiniyor? Yalan söylemekte ısrar eden çocuğa ulaşmanın yolu, kendisini yalan söylemeye iten sorunların çözülmesine yardım etmek ve yalan söylemeyi gereksiz kılacak bir ortam hazırlamaktır. Mastürbasyon 5-6 yaşta istenilerek yapılan bir davranış olup çocukluk çağı cinselliği sağlıklı büyüme ve gelişmenin bir parçasıdır. Takıntılı mastürbasyon eşliğinde diğer cinsellik içeren dav. mevcut ise cinsel istismardan ayırt edilmelidir (Çocuk ruh sağlığı). Çocuğa öfke ve engelleme ile tepki göstermenin, cezalandırmanın özgüven ve ilerdeki cinsel gelişime zarar verebileceği anlatılmalıdır.

62 İyi bir dinleyici olma (Göz kontağı), nitelikli vakit geçirmeli, spor ve diğer sosyal faaliyetlere (sinema, tiyatro, resim, müzik vb.) yönlendirilmesi. Psikiyatrik bozukluklar (depresyon, yeme bozuklukları, davranım bozukluğu, alkol & madde kullanımı ve bağımlılık, psikotik bozukluklar ve intihar girişimlerinde uzmanlardan destek alınmalı, sağlık kuruluşlarına, çocuk ve ergen psikologları veya aile danışma merkezlerine başvurulmalı Aile içinde ortak alınacak kurallar olmalı, birlikte uyulmalı Özel gereksinimi olan çocukların Rehberlik ve Araştırma Merkezlerine, sağlık kuruluşlarına yönlendirmek, sosyal ekonomik yetersizlik yaşayan ve engelli çocuğu olan ailelere mevzuat kapsamında yardım sağlanması, Gençlere cinsel ilişkinin sınırlarını iyi belirlemek, karşılaşılan bir istismara karşı sessiz kalınmaması gerektiğini öğretebilmek, istismarcının her zaman kendi kimliğinin gizli kalması için çabalayacağını anımsatmak ve ilişkilerinde her zaman karar vericinin kendisinin olduğunu söylemek, başına gelen her davranışla mücadele ederken bunu güvenir kişiler ile paylaşmasını bilmesini sağlamak, bu konudaki en önemli mesajlardır

63 Aileler için !!! istismardan çocukları nasıl korumalıyız?
Öncelikle çocuklarınıza; bedenlerinin kendilerine ait olduğunu, kimsenin zorla ve istemediği şekilde dokunamayacağını öğretin  Vücudundaki özel yerleri öğretin  Birisi özel yerlerine baktığında ya da dokunduğunda ne yapacaklarını öğretin” en sert ve en ciddi biçimde hayır de. Hala devam ediyorsa vur, tekme at, bağır ve yardım iste. Oradan uzaklaş ve güvenli bir yere gitmeye çalış. Güvendiğin bir büyüğüne söyle. Büyükler seni dinleyip bu konuda bir şey yapana kadar da söylemeye devam et.  İstemedikleri olaylar karşısında çocukların “hayır”ına saygı duyun.  “Kimseye söyleme, bu bizim sırrımız olacak” sözlerinin normal olmadığını öğretin. Hemen sizlere bilgi vermesi gerektiğini söyleyin. Özeline saygı duyun. Eşyasını alırken izin alın. “… Kalemini kullanabilir miyim?” Veya eşyasının yerini değiştirirken “… çoraplarını alt çekmeceye koydum” diyerek bilgi verin.

64 Fiziksel gücünün olduğunu farketmesi için oyun fırsatları oluşturun.
 Soyunurken ve giyinirken yalnız olması gerektiğini öğretin. Gerektiğinde sadece ailesinden yardım alabilir.  Kaybolma eğitimi verin. Tanımadıkları kişilerden hiçbir şey almaması gerektiğini öğretin. Yabancının ve güvenilir kişilerin kimler olduğunu öğretin. Basit sorular sorun, cevaplar üzerinde konuşun.  Güvenli ve tehlikeli yerler hakkında bilgi verin. Ev adresinizi ve telefonunuzu öğretin. Çocuğunuzla doğru iletişim kurun, oynayın, sohbet edin. Davranışlarındaki değişiklikleri fark edin.

65 ALAN TARAMASI SÜRECİNDE İyi bir gözlem yeteneği ve iletişim gerekli!
Aileyi çevre analizini de içeren bir bütün olarak tüm yönleriyle derinlemesine incelemek önemli Oturulan semt, anne veya babanın eğitim ve kültürel durumu, yaşam koşulları, mesleği, gelir düzeyleri, gelirlerini nasıl temin ettikleri, birlikte olup olmadıkları, kardeşler vb. hakkında bilgi Ailede ruhsal ve bedensel sağlık durumu, suç geçmişlerinin olup olmadığı, aile bireylerinin geleceğe yönelik beklentileri, Evdeki bireylerin birbirleriyle olan ilişkileri, iletişim şekilleri, ailenin sosyal ilişkileri ve topluma karşı tavırları, belirgin değer hükümleri, ailenin çocuk/lar üzerindeki kontrol ve otorite düşüncesi, Çocukların fiziksel, zihinsel, sosyal, duygusal, özbakım, dil gelişimine dikkat etmek, çocukların okuldaki akademik başarısı, okula devam durumları, ev ve okul değiştirmeler, sınıf geçip kalma durumları

66 Çocuk İhmal ve İstismarını Belirlemede Yardımcı İpuçları Çocukta İhmal Edilme Uyarı İşaretleri:
Kıyafetlerinin kirli , küçük, mevsime uygun olmaması Öz bakımın olmaması ( yıkanmama, kirli saç, koku vb.) Tedavi edilmeyen hastalığın/yaraların olması Güvenli olmayan alanlarda bir yetişkin olmadan bulunması, yalnız bırakılması Okula veya olması gereken yerde devamsızlığının fazla olması, geç gelme sıklığının fazla olması Açlık Diş sağlığının sağlanmaması Yemek/kıyafet çalma

67 Çocukta Duygusal İstismar Uyarı İşaretleri:
Sosyal olarak geri çekilme, bir şeyi yanlış yapma konusunda aşırı kaygı Depresif ruh hali Kendine veya etrafa zarar verici davranışlarda bulunma Pasif olma, ağlama krizi veya öfke nöbetleri, okul başarısında düşüş vb. Ebeveynlerine veya bakım veren kişiye bağlanamama Yaşından büyük bir yetişkin gibi davranma (diğer çocuklara bakmak vb.) veya yaşından küçük bir çocuk gibi davranmak (parmak emme, altına kaçırma, karanlıktan korkma vb.)  Duygusal gelişim, Fiziksel gelişim, bilişsel gelişimde gerileme

68 Çocukta Fiziksel İstismar Uyarı İşaretleri :
açıklanamayan yara, kesik, yanıklar, morluklar vb.

69 Sürekli tetikte olma, dikkatli olma (Kötü bir şeyin olmasını bekleme )
Yaralanmaların normal kaza bölgelerinde olmaması Yaralarda kemer , el izi veya sigara izinin olması Başkalarının normal fiziksel dokunmalarından (öğretmenin sırtını sıvazlaması vb.) ani şekilde kaçma veya tepki verme Eve gitme korkusu, eve gitmek istememe (veya okula vb.) Yaralarını gizlemek için mevsime ve ortama uygun olmayan kıyafetler seçme

70 Çocukta Cinsel İstismar Uyarı İşaretleri:
Yürüme veya oturmada güçlük Cinsel bölgede yaralanmalar Cinsel bölgede kaşınma veya ağrı şikayetleri Yaşına ve gelişimine uygun olmayan cinsel konular hakkında bilgisi olması veya merakının oluşması Belirli bir durumu veya kişiden uzak durmak için aşırı efor sarf etmesi, güvendiği bir kişi yanında olmadan gitmek istememe Fiziksel aktivitelerden uzaklaşma 14-16 yaş (her ülkeye göre değişiklik göstererek), cinsel yolla buluşan hastalık Evden/dersten vb. ortamdan kaçma İstismara uğramış çocuklar alkol ve madde bağımlılığına daha yatkın olurlar.

71 Bir Çocuk İstismar Edildiğini Açıklarsa Ne Yapılmalıdır!
Konuşmak için Özel Bir Mekan Bulun Açıklıkla ve Sakince Dinleyin Çocuktan İzin Almadan Ona Dokunmayın: !!! “Bunun olduğundan emin misin?” “Gerçeği mi söylüyorsun?”, “Bunun olması için ne yaptın?” gibi ifadeler kullanmayın! Çocuğa Şöyle Söyleyin: “Sana inanıyorum”, “Bana söylediğine çok memnun oldum”, “Bu senin hatan değil”, “İstismar doğru bir şey değil” Çocuğu İstismarı Bildirdiği İçin Takdir Edin: Eğer çocuk dolaylı bir şekilde bir istismardan söz ediyorsa (Örneğin başka birinin başına gelmiş gibi), çocuğu durumu anlatması yönünde teşvik edin.

72 Çocuğu Yaşadığı Olayları Anlatmaya Cesaretlendirin Vermek istemediği ayrıntılar için asla baskı yapmayın. !!! “Neden o kişiyi durdurmadın?” gibi “Neden” ile başlayan sorular sormayın Rehberlik Edin: İstismarı bildirmek için ilgili kurum ve kuruluşlara/yetkililere haber verin.

73 ÖRNEK VAKA DEĞERLENDİRMELERİ
Çocukları istismar eden kişilerin %90’ı çocuğun tanıdığı ve güvendiği kişilerdir. İstismara uğrayan bir kız çocuğu olgusu (dayı ve amca) 16 yaşında bir kız çocuk, orta boylu, yaşıtlarına göre kilolu, açık tenli, yavaş ritimle ve kısık bir ses tonu ile konuşan, konuşmanın anlaşılırlığı düşük bir çocuk. Yaşıtlarına göre kilolu ve yavaş hareket eden bir çocuk. Anne ve baba boşanmış. Çocuğun velayeti babada. Çocuk, babası ile İzmir’de yaşadığı süre içerisinde amca tarafından yıllarca cinsel istismara maruz kalıyor. Anne ile yaşadığı dönemde de dayısı tarafından istismar edildiğini anlatmaktadır. Kız çocuğu, anne yanında okula devam ederken yaşlarında bir kişiyle görüşmeye başladığını, zaman zaman okuldan izinsiz ayrıldığını, kişinin okuldan izinsiz ayrılması için teşvik ettiğini ifade etmiştir. Çocuğun yaşadığı her şeyi okul müdür yardımcısına anlatması üzerine, okul idaresi durumu polise bildirmiş ve bu süreçte korunma altına alınmıştır.

74 Adli süreç devam etmekte ve psikosoyal desteğe devam edilmektedir
Adli süreç devam etmekte ve psikosoyal desteğe devam edilmektedir. Anne ve baba ise çocuklarının yalan söylediğine inanmaktadır. Baba amca ile ortak iş yaptıkları, kızının iftira atarak işini batırmayı amaçladığını, amcanın kesinlikle böyle bir şey yapmayacağını belirtilmiştir. Çocuk sürekli ağlamakta, uyku, yeme bozukluğu yaşamaktadır ve bir kez intihar girişiminde bulunmuş. Çocuğun Çocuk ve Ergen Psikiyatristi ABD tarafından takibi yapılmaktadır. .. 15 yaşında kız çocuğu. Öz babasının okşama ve sürtünme şeklinde 5 ayrı cinsel istismarına maruz kaldığı, son olayda karakola başvurmuştur. Baba tutuklanmış, analizlerde babanın DNA’sı ortaya konmuştur. Baba kızının erkek arkadaşlarıyla görüşmemesi için sokakta dövdüğünü, böyle bir olay olmadığını ifade etmiştir. 2 ay sonra kız söylediklerinin yalan olduğunu, şu sıralar mutlu olduğunu, baskıların kalktığını, babasını görüş günleri ziyaret ettiğini belirtmiştir. Öykü derinleştiğinde; çocuğun 1-2 yıldır erkek arkadaşları ile penetrasyonu içermeyen cinsel ilişkileri olduğu, son zamanlarda babasının dövmesi üzerine bunu planladığını belirtmiştir.

75 KANUNLAR 2709 Sayılı T.C. Anayasası 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu
5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun 3294 Sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu 2022 Sayılı Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeye Ek Çocuk Satışı, Çocuk Fahişeliği Ve Çocuk Pornografisi İle İlgili İhtiyari Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun 5049 sayılı Çocukların Korunması Ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun 4320 Sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun(Mülga) 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu 4857 Sayılı İş Kanunu 5898 Sayılı Uçucu Maddelerin Zararlarından İnsan Sağlığının Korunmasına Dair Kanun

76 TÜZÜKLER Korunmaya Muhtaç Çocukların İşe Yerleştirilmesine İlişkin Tüzük Küçüklerin Evlât Edinilmesinde Aracılık Faaliyetlerinin Yürütülmesine İlişkin Tüzük KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELER 6518 Sayılı ASPB Teşkilat ve Görevleri KHK ile Bazı Kanun ve KHK'de Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 633 Sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK 662 Sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair KHK YÖNETMELİKLER Sosyal Hizmet Merkezleri Yönetmeliği 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz Ve Kimsesiz Türk Vatandaşları İle Özürlü Ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelik 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanuna İlişkin Uygulama Yönetmeliği Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri ile Özel Çocuk Kulüplerinin Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik Ekler : Çocuk Destek Merkezleri Yönetmeliği Sosyal Hizmetler Kanunu Kapsamında Tanınan İstihdam Hakkının Kullanımına İlişkin Yönetmelik Korunmaya Muhtaç Çocukların Tespiti, İnceleme, Korunma Kararlarının Alınması ve Kaldırılmasına İlişkin Yönetmelik

77 Çocuk Yuvaları Yönetmeliği
Çocuk Evleri Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Yetiştirme Yurtlarının Kuruluş ve İşleyişine İlişkin Yönetmelik Koruyucu Aile Yönetmeliği Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri ve Özel Çocuk Kulüpleri Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik Sosyal ve Ekonomik Destek Yönetmeliği Çocuk Koruma Kanununa Göre Verilen Koruyucu Ve Destekleyici Tedbir Kararlarının Uygulanması Hakkında Yönetmelik Korunmaya Muhtaç Çocukların İş ve Meslek Sahibi Olabilmeleri İçin İşyerlerinde Çalıştırılma Esaslarına İlişkin Yönetmelik Korunmaya Ve Bakıma Alınmış Olup İşgörme Gücüne Sahip Ve İstekli Olanların Bulundukları Sosyal Hizmet Kuruluşlarının Uygun Görülen Hizmetlerinde Çalıştırılmalarına İlişkin Yönetmelik GENELGELER 2015/6 sayılı Koruyucu Aile Hizmetine İlişkin İşlemleri 2015/5 sayılı Sosyal ve Ekonomik Destek Hizmetine İlişkin Genelge

78 GENELGELER ''Çocuk işciliğinin önlenmesi'' konulu 2012/20 sayılı genelge "Uçucu maddelerin zararlarından çocuklarımızın ve gençlerimizin korunması" konulu 2012/19 sayılı genelge Çocuk hizmetlerine ilişkin genelge . Çocuk evleri çalışma usul ve esasları hakkında yönetmeliğin uygulanması hakkında genelge Kuruluşta günlük işleyiş, çocuğun kuruluşa kabul süreci ve uygulama planı Sığınmacı mültecilere ait işlemler sayılı kanundan yararlanacak gençler, Form-a Belgesi ( ) Korunmaya Muhtaç Çocuklar ( ) Korunma Kararları ( ) Korunma Kararının Alınması, Kaldırılması, Tertip Ve Nakil İşlemleri ( ) Evlat Edinmeye Uygun Hale Getirilecek Çocuklar Genelge

79 GENEL DEĞERLENDİRME SORU-CEVAP?

80 Teşekkürler …