BAKANLIĞIMIZI İLGİLENDİREN ULUSLARARASI SU KALİTESİ MEVZUATI VE AB ÇALIŞMA GRUPLARI 5 Şubat 2014.

... konulu sunumlar: "BAKANLIĞIMIZI İLGİLENDİREN ULUSLARARASI SU KALİTESİ MEVZUATI VE AB ÇALIŞMA GRUPLARI 5 Şubat 2014."— Sunum transkripti:

1 BAKANLIĞIMIZI İLGİLENDİREN ULUSLARARASI SU KALİTESİ MEVZUATI VE AB ÇALIŞMA GRUPLARI 5 Şubat 2014

2 1.AVRUPA BİRLİĞİ (AB) SU KALİTESİ MÜKTESEBATI 2.ULUSLARARASI SU KALİTESİ MEVZUATI 3.AB SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ VE DENİZ STRATEJİSİ ÇERÇEVE DİREKTİFİ ÇALIŞMA GRUPLARI-CIRCA 4.KATILIM SAĞLANAN TOPLANTILAR Sunum İçeriği

3 Dünyada su politikası ile ilgili yaklaşımlar, Birleşmiş Milletlerin çalışmalarına ve sözleşmelerine dayanırken, Avrupa Birliğinde (AB) Su Çerçeve Direktifinde karşımıza çıkmaktadır. Bakanlığımızı ilgilendiren uluslararası su kalitesi mevzuatı AB Su Kalitesi Müktesebatı ve Uluslararası Su Kalitesi Mevzuatı olarak incelenmiştir. BAKANLIĞIMIZI İLGİLENDİREN ULUSLARARASI SU KALİTESİ MEVZUATI

4 AVRUPA BİRLİĞİ (AB) SU KALİTESİ MÜKTESEBATI Direktifin Sayısı ve AdıAçıklama (Direktife Göre Yapılacak Çalışmalar) 2000/60/EC sayılı AB Su Çerçeve Direktifi Su kütleleri tespit edilerek sınıflandırılacak, kimyasal ve ekolojik kalite durumlarına göre modelleme teknikleri kullanılarak alıcı ortam çevresel kalite standartları belirlenecek ve iyi su durumuna ulaşmak için gereken çevresel hedefler ile tedbirler ortaya konulacaktır. 2006/11/EC sayılı Topluluk Sucul Ortamına Deşarj Edilen Belirli Tehlikeli Maddelerin Neden Olduğu Kirlilik Konulu Konsey Direktifi Su ve çevresinde tehlikeli maddelerden kaynaklanan kirlilik tespit edilerek, önlenmesi ve kademeli olarak azaltılması ile kalıcı, toksik ve biyolojik birikme özelliği olan maddelerden su ortamının korunması sağlanacaktır. 2013/39/AB Direktifi ile Değiştirilmiş 2008/105/EC sayılı Çevresel Kalite Standartları Direktifi Su kaynaklarının daha etkin bir şekilde korunabilmesi için deşarj standardları yerine alıcı ortam bazlı deşarj standartlarına geçilecektir. 2006/118/EC sayılı Yeraltı Suları Direktifi Yeraltı suyu kütlelerinin belirlenmesi, karakterizasyonu, YAS kütlelerinin maruz kaldığı baskı ve etkilerin analizi, risk sınıflandırılması, izlenecek parametreler belirlenmesi, izleme faaliyetleri, elde edilen sonuçlara göre eşik değerlerin ve kirlenme eğilimlerinin belirlenerek YAS kütlelerinin kalite durumunun ortaya konulması ve tedbirler programının oluşturulması çalışmaları yapılacaktır. 2008/56/EC sayılı Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi Üye Devletlerin en geç 2020 yılına kadar ‘İyi Çevre Durumu’ sağlamaları veya sürdürmeleri için gerekli önlemleri almaları için bir çerçeve oluşturmaktadır. 91/271/EEC sayılı Kentsel Atıksu Arıtımı Direktifi Hassas su alanları ve su kalitesi hedefleri ile su kalitesinin iyileştirilmesi için alınacak tedbirler belirlenecektir. 91/676/EEC sayılı Nitrat Direktifi Nitrata hassas su alanları, bu alanları etkileyen bölgeler ve su kalitesi hedefleri ile su kalitesinin iyileştirilmesi için alınacak tedbirler belirlenecektir. 2006/7/EC sayılı Yüzme Suları Direktifi Yüzme suyu profilleri oluşturularak, sınıflandırılacak, su kalitesinin korunması ve iyileştirilmesi maksadıyla tedbirler programının hazırlanarak uygulanması ile su kalitesi yönetimi sağlanacaktır. 98/83/EC sayılı İçme Suyu Direktifi Yerüstü içme suyu kaynaklarının sınıflandırılması (A1, A2 ve A3 şeklinde) gerçekleştirilerek mevcut içme suyu arıtma tesislerinin kaynağın kalite sınıfına uygun biçimde revize edilmesi sağlanacak ve yeni inşa edilecek arıtma tesislerinin ise tasarım esasları kaynağın kalite sınıflandırması doğrultusunda belirlenecektir. 2008/01/EC sayılı Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrol Direktifi Su kütleleri üzerindeki baskılara karşı entegre kirlilik önleme ve kontrol (mevcut en iyi teknikler, temiz üretim, vb.) tedbirleri belirlenecektir. 2009/90/EC sayılı Kimyasal Analiz ve Su Statüsünün İzlenmesi İçin Teknik Özellikler Direktifi Kimyasal analizler ve su statüsünün izlenmesi için teknik spesifikasyonlar belirlenecektir. BAKANLIĞIMIZI İLGİLENDİREN ULUSLARARASI SU KALİTESİ MEVZUATI

5 BAKANLIĞIMIZI İLGİLENDİREN ULUSLARARASI SU KALİTESİ MEVZUATI ULUSLARARASI SU KALİTESİ MEVZUATI Mevzuat AdıAçıklama (Mevzuatın Amacı/Kapsamı) Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (BMAEK) Sınıraşan Suyollarının ve Uluslararası Göllerin Korunması ve Kullanılması Sözleşmesi (1992 Helsinki Su Sözleşmesi) Sınıraşan ve sınır oluşturan sular konularının, havza bazında ortak komisyonlar eliyle yürütülmesi ve tüm paydaşların ve küresel mekanizmaların katılımı ile, “Nehir Havzası Örgütleri (RBO)” aracılığıyla çözülmesi Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Suyollarının Ulaşım Dışı Maksatlarla Kullanılmasına ilişkin Sözleşme (1997 BM Konvansiyonu) Sınıraşan ve sınır oluşturan sular konularının, havza bazında ortak komisyonlar eliyle yürütülmesi ve tüm paydaşların ve küresel mekanizmaların katılımı ile, “Nehir Havzası Örgütleri (RBO)” aracılığıyla çözülmesi Sulak Alanların Korunması, Ramsar Sözleşmesi (1971) Uluslararası öneme sahip olsun veya olmasın tüm sulak alanların korunması, geliştirilmesi ve bu konuda görevli kurum ve kuruluşlar arasında işbirliği ve koordinasyon esaslarının belirlenmesi Akdeniz’ in Kirliliğe Karşı Korunması, Barselona Sözleşmesi (1976-1995) Akdeniz Bölgesinin kirlenmeye maruz kalması, kirlenme dolayısıyla deniz çevresini, denizin ekolojik dengesini, kaynaklarına ve meşru kullanma şekillerine yönelmiş tehditlerin ortadan kaldırılması, bölge ölçeğinde birbiriyle ilişkilendirilmiş geniş bir tedbirler bütünü içinde Akdeniz Bölgesinin korunması ve geliştirilmesi için devletlerin ve ilgili uluslararası kuruluşların yakın işbirliği içinde bulunması Sınıraşan Konularda Çevresel Etki Değerlendirmesi, Espoo Sözleşmesi (1991) Yeraltı sularından 10 milyon m 3 ’ten fazla çekimler ve havzalar arasında 100 milyon m 3 ’ten fazla transferler için müşterek sınır aşan ÇED hazırlanması Bilgiye Erişim, Karar Alma Süreçlerine Halkın Katılımı ve Adalete Erişim, Aarhus Sözleşmesi (1998) Enerji tesisleri, petrol ve doğalgaz boru hatları, barajlar dahil çevreye olumsuz etkide bulunabilecek her türlü plan ve proje aşamasında halkın bilgilendirilmesi ve karar alma sürecinde halkın katılımına izin verilmesi Karadeniz’ in Kirliliğe Karşı Korunması, Bükreş Sözleşmesi (1992) Karadeniz deniz çevresinin ve canlı kaynaklarının korunması, kirliliğin önlenmesi ve kontrol edilmesi; Karadeniz’in kaynaklarının yoğun kullanımından dolayı su kalitesinin bozulmasına, biyolojik çeşitliliğin azalmasına engel olunması; Karadeniz su kalitesinin, deniz ve kıyı ekosisteminin iyileştirilmesi; bölgede sürdürülebilir bir kalkınma sağlanması ve Karadeniz deniz çevresinin ve canlı kaynaklarının Karadeniz ülkeleri tarafından ortak bir çaba ile korunması Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi (1992) Biyolojik çeşitliliğin korunması, biyolojik çeşitlilik ve doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı ve genetik kaynakların kullanımından elde edilen faydaların adil ve eşit paylaşımının sağlanması İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (1992) Atmosferdeki sera gazı birikimlerinin, iklim sistemi üzerindeki tehlikeli insan kaynaklı etkiyi önleyecek bir düzeyde tutulmasının sağlanması

6 6 AB Su Çerçeve Direktifi ve Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi Kapsamında Düzenlenen Toplantı ve Çalıştaylar

7 7 Su Direktörleri Stratejik Koordinasyon Grubu Çalışma Grubu A "Ekolojik Durum" Çalışma Grubu C "Yeraltı Suyu" Çalışma Grubu D "Raporlama" Çalışma Grubu E "Kimyasal Durum" Çalışma Grubu F "Taşkınlar" "İklim Değişikliği ve Su" "Tarım ve Su" "Su Kıtlığı ve Kuraklık" Çalışma Grupları Kategori: ÇEVRE Başlık: Su Çerçeve Direktifi ve Taşkın Direktifinin Uygulanması

8 AyTarihToplantı AdıYeri Ocak26-27River Basin Network on WFD and Agriculture WorkshopZaragoza (ES) Şubat01Innovation Partnership Steering GroupCCAB, Brüksel (BE) 16CIS-SPI activity meetingONEMA,Vincennes, Fransa Mart7SCG & Art 21 Committee – interpretation neededCCAB, Brüksel (BE) 14-15WG E Chemical AspectsCCAB, Brüksel (BE) 20-21WG A ECOSTATJRC, Ispra (IT) WG C GroundwaterCCAB, Brüksel (BE) tbcWS&D Stakeholder meetingCCAB 28WG D ReportingDG ENV, Brüksel (BE)-meeting room C 29Water Directors meeting on the BlueprintBrüksel Nisan3Workshop on blueprint and agricultureBrüksel 4Expert Group on WFD and agricultureBrussels 17-19WG F Floods Directive, WGF Thematic workshop Stakeholder involvement in floodrisk management Bucharest (RO) (tbc) Mayıs10-11SCG & Art 21 CommitteeCCAB, Brüksel (BE) 24-253 rd EU Water ConferenceCHAR, Brüksel (BE) Haziran4-5Water Directors meetingDenmark 12-13Workshop on Assessing the impacts of hydromorphological alterationsBavarian Representation, Brüksel Eylül7Workshop on EU Water AccountsCCAB, Brüksel (BE) 25Art 21 CommitteeCCAB, Room 2B 26WG D ReportingDG ENV, Brüksel (BE)meeting room C Ekim08-09WG C GroundwaterCyprus 09-11Expert Group on WFD and agricultureScotland 11WG E Chemical AspectsCCAB, Room 4B 16-17WG F Floods DirectiveCCAB, Room 0B 19WG A ECOSTATCCAB, Room 4D Kasım7-8SCG & Art 21 CommitteeCCAB, Room 4B 27-28Water Directors meetingLimassol (Cyprus) 8 2012 Yılı SÇD Ortak Uygulama Stratejisi Etkinlik Takvimi

9 9 AyTarihToplantı AdıYeri Eylül 4WG Programme of MeasuresCCAB Brüksel 13Prep-SCG meetingDG ENV, Brüksel 5-6WG WFD and Agriculture – interpretation needed (tbc)CCAB, Brüksel 30SCG & Art 21 Committee – interpretation neededCCAB, Brüksel Ekim 1-2WG Economics (workshop)Brüksel 10-11WG Data and information sharing DG ENV, Brüksel Meeting Room C 9Groundwater ConferenceBrüksel 10-11WG GroundwaterCCAB, Brüksel 14-15WG ChemicalsCCAB, Brüksel 21-24 21 (Marine Strategy GES WG ) 22-23 WG Ecostat 24 WG Eflows 21-22 CCAB, Brüksel 23-24 MAI, Brüksel 16-17WG Floods CCAB, Brüksel (or DG ENV, Room C) Kasım 4-5SCG & Art 21 Committee – interpretation neededCCAB, BBrüksel 12-13WG Programme of Measures 20Meeting of the EIP on Water Task Force 21Annual EIP on Water event Aralık 3-6Water Directors meetingVilnius, Lithuania 6Meeting of the EIP on Water Steering Group 2013 Yılı SÇD Ortak Uygulama Stratejisi Etkinlik Takvimi

10 2014 Yılı SÇD Ortak Uygulama Stratejisi Etkinlik Takvimi 10 AyTarihToplantı AdıYeri Ocak21CIS Workshop Art 5CCAB,Brussels Şubat12SCG & Art 21 CommitteeCCAB, room 1A Brussels Mart4Prep-SCG meetingDG ENV, BU-5 0/B 6-7WG AgricultureOldenburg, Germany 17-18WG ChemicalsCCAB, Brussels 20-21WG EconomicsCCAB, Brussels 25-26WG Programmes of MeasuresDG ENV, BU-5 0/C 31 Mart-2 NisanWGs Ecostat + E-FlowsMadrid, Spain 31 Mart-2 NisanWG FloodsBudapest, Hungary Nisan3Water Accountstbc 1-3WG DISDG ENV, BU-5 0/C 8-9WG GroundwaterGreece Mayıs7-8SCG& Art 21 CommitteeCCAB, Brussels Haziran5-6Water Directors' meetingHeraklion, Crete Ekim1-2SCG& Art 21 CommitteeCCAB, Brussels 9Prep-SCG meetingDG ENV, BU-5 0/A 13-14WG Programmes of MeasuresCCAB, Brussels 15WG AgricultureCCAB, Brussels 16-17WG ChemicalsCCAB, Brussels tbcWG FloodsItaly 22-24WGs Ecostat + E-FlowsCCAB, Brussels tbcWG DIStbc WG Economicstbc Water Accountstbc WG Groundwatertbc Kasım5-6SCG & Art 21 CommitteeCCAB, Brussels AralıktbcWater Directors' meetingItaly

11 Çalışma Grubu: EKOLOJİK DURUM İlgili Mevzuat: Su Çerçeve Direktifi (2000/60/EC, Establishing A Framework For Community Action In The Field of Water Policy): Avrupa Birliği tarafından üye ülkelerin tüm su ve sulak alanlarında sağlık, temizlik vb gibi konularda tatmin edici bir düzeye erişmesi için yayınlanan bir direktiftir. Bu Direktif çerçevesinde kıyıdan bir kilometre açıktaki kara suları da dâhil olmak üzere tüm su kaynaklarında Avrupa Birliği üyesi ülkelerin 2015 yılına kadar bazı hedeflere ulaşması öngörülmektedir. 11

12 12 Çalışma Grubu: EKOLOJİK DURUM Sıra No Toplantı AdıDönemiToplantı Tarihi ve Yeri Toplantı Gündemi 1Ekolojik Durum Çalışma Grubu Toplantısı 2010-201220-21 Mart 2012 / Ispra (VA), İtalya İnterkalibrasyon (kıyı ve geçiş suları) Çevresel kalite standartları ve ekolojik durum için destekleyici elemanlar 2Ekolojik Durum Çalışma Grubu Toplantısı 2010-201218-19 Ekim 2012 / Brüksel İnterkalibrasyon (kıyı ve geçiş suları, nehirler ve göller), Ekolojik sınıflandırma, Baskı ve etkiler (tipolojilerin karşılaştırılması) 2012 yılı

13 13 Çalışma Grubu: EKOLOJİK DURUM Sıra No Toplantı AdıDönemiToplantı Tarihi ve Yeri Toplantı Gündemi 3Ekolojik Durum Çalışma Grubu Toplantısı 2013-201523-24 Nisan 2013 / Barza, Ispra (VA), İtalya Ekolojik durum ve ekolojik potansiyelin interkalibrasyonu, Çevresel akış ve hidromorfolojik baskılar, Ekolojik durum ve ekosistem hizmetleri, Ortak Uygulama Stratejisinin (CIS) uyumlaştırılması/standardizasyonu, Fiziko-kimyasal standartlar, Baskı ve etkiler (tipolojilerin karşılaştırılması), DSÇD İyi Çevresel Durum Çalışma Grubu hakkında bilgi 4Ekolojik Durum Çalışma Grubu Toplantısı 2013-201522-23 Ekim 2013 / Brüksel SÇD kıyı izleme ve değerlendirme metotları, Biyolojik sınıflandırma metotları, Baskılar, İnterkalibrasyon sonuçları, Boşluklar ve boşlukları doldurmak için planlar, Besin standartları hakkından SÇD/Ekolojik Durum Çalışma Grubu çalışmaları, Ekolojik durum interkalibrasyonunun tamamlanması (kıyı ve geçiş suları, nehirler ve göller) 2013 yılı

14 Çalışma Grubu: YERALTI SUYU İlgili Mevzuat: Su Çerçeve Direktifi (2000/60/EC, Establishing A Framework For Community Action In The Field of Water Policy): Avrupa Birliği tarafından üye ülkelerin tüm su ve sulak alanlarında sağlık, temizlik vb gibi konularda tatmin edici bir düzeye erişmesi için yayınlanan bir direktiftir. Bu Direktif çerçevesinde kıyıdan bir kilometre açıktaki kara suları da dâhil olmak üzere tüm su kaynaklarında Avrupa Birliği üyesi ülkelerin 2015 yılına kadar bazı hedeflere ulaşması öngörülmektedir. Yeraltı Suyu Direktifi (2006/118/EC, Protection Of Groundwater Against Pollution and Deterioration): Direktifin amacı, AB üye ülkelerinde yeraltı suyu kirliliğinin önlenmesi ve kontrol altına alınmasıdır. Direktif ile yeraltı suyu iyi kimyasal durum ile önemli ve süregelen iyi durum trendindeki değişimlerin değerlendirilmesi için kriterler ortaya konulmuştur. Direktif ayrıca, kirleticilerin yeraltı suyu kütlelerine ulaşmasını engellemek maksadıyla Su Çerçeve Direktifi’nde belirlenen önlemleri tamamlayıcı bir niteliğe sahiptir. 14

15 15 Sıra No Toplantı AdıDönemiToplantı Tarihi ve YeriToplantı Gündemi 1Yeraltı Suyu Çalışma Grubu 22. Toplantısı 2010-201220-21 Mart 2012/ Brüksel Yeraltı suyu kütlelerinin belirlenmesi İklim değişikliği ve yeraltı suyu Su Çerçeve Direktifi’nin uygulanması: 1. Dönem Nehir Havza Yönetim Planlarının Uygulanmasından Çıkarılan Dersler 2Yeraltı Suyu Çalışma Grubu 23. Toplantısı 2010-20128-9 Ekim 2012/ Güney Kıbrıs Rum Kesimi İklim değişikliğinin yeraltı sularına etkisi: Nehir havza yönetim planları için somut önerilerin oluşturulması 2012 yılı Çalışma Grubu: YERALTI SUYU

16 16 Sıra No Toplantı AdıDönemiToplantı Tarihi ve Yeri Toplantı Gündemi 3Yeraltı Suyu Çalışma Grubu 24. Toplantısı 2013-201516-17 Nisan 2013 Dublin İrlanda Su Çerçeve Direktifi’nin uygulanması ve bilim 4Yeraltı Suyu Çalışma Grubu 25. Toplantısı 2013-201510-11 Ekim 2013/ Brüksel Önlemlerin uygulanmasına yönelik programın değerlendirilmesi Yeraltı Suyu Direktifi Ek-I ve II’nin gözden geçirilmesi Uygulama döneminin planlanması İçme suyu ve yeraltı suyu 5Yeraltı Suyu Direktifi'nin Eklerinin Revizyonuna İlişkin Değerlendirme Konferans -9 Ekim 2013, Brüksel Yeni bilimsel ve teknik bilgilerin, kirletici listelerinde yeni düzenlemeler yapılmasını gerektirmesi Eşik değerlerin karşılaştırılması sırasında yetersiz kalınması Şeffaflık ve raporlama konusunda yetersiz kalınması Yetersiz bilgi altyapısı Çalışma Grubu: YERALTI SUYU 2013 yılı

17 Çalışma Grubu: KİMYASALLAR İlgili Mevzuat: Su Çerçeve Direktifi (2000/60/EC, Establishing A Framework For Community Action In The Field of Water Policy): Avrupa Birliği tarafından üye ülkelerin tüm su ve sulak alanlarında sağlık, temizlik vb gibi konularda tatmin edici bir düzeye erişmesi için yayınlanan bir direktiftir. Bu Direktif çerçevesinde kıyıdan bir kilometre açıktaki kara suları da dâhil olmak üzere tüm su kaynaklarında Avrupa Birliği üyesi ülkelerin 2015 yılına kadar bazı hedeflere ulaşması öngörülmektedir. Çevresel Kalite Standartları Direktifi (2008/105/EC, Protection Of Groundwater Against Pollution and Deterioration): Direktifin amacı, AB üye ülkelerinde yüzeysel sularda iyi kimyasal su durumuna ulaşılması maksadıyla öncelikli kirleticilerin ve bunlara ilişkin çevresel kalite standartlarının ortaya konulmasıdır. Çevresel Kalite Standartları Direktifi (2013/39/EU, Öncelikli kirleticilere ilişkin 2008/105/EC ve 2000/60/EC Direktiflerini değiştiren direktif ): Direktif ile, öncelikli kirleticiler ve iyi kimyasal su durumuna ilişkin 2000/60/EC ve 2008/105/EC Direktifleri ile belirlenen ilkelere bağlı kalarak öncelikli kirleticiler listesini ve bazı kirleticiler için çevresel kalite standartları güncellenmiştir. 17

18 18 Sıra No Toplantı AdıDönemiToplantı Tarihi ve Yeri Toplantı Gündemi 1Kimyasallar Çalışma Grubu 15. Toplantısı 2010- 2012 14 Mart 2012/ Brüksel Öncelikli kirleticilere ilişkin Komisyon önerisinin güncellenmesi Emisyon, deşarj ve kayıp envanterinin oluşturulmasına ilişkin rehberin güncellenmesi Kimyasal izleme ve önemi artmakta olan kirleticiler Bilim-Politika ilişkisi İlgili araştırma projeleri Politikaya ilişkin konular Metal biyoyararlanımı: üye devletler tarafından yapılan araştırmalar 2Kimyasallar Çalışma Grubu 16. Toplantısı 2010- 2012 11 Ekim 2012/ Brüksel Öncelikli kirleticilere ilişkin Komisyon önerisinin güncellenmesi Deniz Strateji Çerçeve Direktifi ile kirleticilere yönelik yürütülen çalışmalarda koordinasyon sağlanması Kimyasal izleme ve önemi artmakta olan kirleticiler ÇKS belirlenmesinde Biyolojik Ligand Modeli uygulamasının değerlendirilmesi Bilim-Politika ilişkisi İlgili araştırma projeleri Kirlenmiş sahalar ve insan sağlığı Politikaya ilişkin konular Çalışma Grubu: KİMYASALLAR 2012 yılı

19 19 Sıra No Toplantı AdıDönemiToplantı Tarihi ve Yeri Toplantı Gündemi 3Kimyasallar Çalışma Grubu 17. Toplantısı 2013-201522 Nisan 2013/ Brüksel Kimyasal izleme ve önemi artmakta olan kirleticiler Deniz Strateji Çerçeve Direktifi ile koordinasyon sağlanması Metal biyoyararlanımı İlgili araştırma projeleri, çalıştaylar ve raporlar Ortak Uygulama Stratejisi programı İzleme veritabanı Politikaya ilişkin konular 4Su Çerçeve Direktifi Ortak Uygulama Stratejisi Kimyasallar Çalışma Grubu Toplantısı 2013-201514 Ekim 2013/ Brüksel Biyolojik Ligand Modeli Ortak Uygulama Stratejisi kimyasallar çalışma programı Biota izleme rehberi “İzleme listesi” projesinin sonuçları Önceliklendirme metodolojisi Mevcut ve yeni öncelikli maddelerin analiz yöntemleri Emisyon envanteri İzleme ve raporlamaya ilişkin diğer konular Kimyasal izleme ve önemi artmakta olan kirleticilere ilişkin raporlar Çalışma Grubu: KİMYASALLAR 2013 yılı

20 Çalışma Grubu: TARIM İlgili Mevzuat: Su Çerçeve Direktifi (2000/60/EC, Establishing A Framework For Community Action In The Field of Water Policy): Avrupa Birliği tarafından üye ülkelerin tüm su ve sulak alanlarında sağlık, temizlik vb gibi konularda tatmin edici bir düzeye erişmesi için yayınlanan bir direktiftir. Bu Direktif çerçevesinde kıyıdan bir kilometre açıktaki kara suları da dâhil olmak üzere tüm su kaynaklarında Avrupa Birliği üyesi ülkelerin 2015 yılına kadar bazı hedeflere ulaşması öngörülmektedir. Nitrat Direktifi (1991) : Yerüstü ve yeraltı sularını tarımsal kaynaklı kirlilikten korumak ve iyi tarım uygulamalarının kullanımı teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Nitrat Direktifi, Su Çerçeve Direktifi’nin ayrılmaz bir parçasıdır ve suların tarımsal baskılara karşı korunmasında temel araçtır. 20

21 21 Sıra No Toplantı AdıDönemi Toplantı Tarihi/Yeri Toplantı Gündemi 1 Su Çerçeve Direktifi ve Tarım Ortak Uygulama Stratejisi Uzman Grubu Toplantısı 2010- 2012 3-4 Nisan 2012/ Brüksel  Su Çerçeve Direktifi’nin Uygulanması: Bildirimler ve İhlaller Tarım Sektörü için Nehir Havzası Uygulama Planı’nın Değerlendirilmesi  Nitrat Direktifi’nin Uygulanması  Nehir Havzası Ağı Çalışması / Baskı ve Ölçüm Çalışmaları  Su Çerçeve Direktifi’nin mevcut ve gelecek Ortak Tarım Politikaları ile yürütülmesi  Diğer Ortak Tarım Uygulamaları 2 Su Çerçeve Direktifi ve Tarım Ortak Uygulama Stratejisi Uzman Grubu Toplantısı 2010- 2012 10 Ekim 2012/ Edinburg Üniversitesi, İskoçya  3-4 Nisan 2012 tarihinde Brüksel’de gerçekleştirilen Uzman Grubu Toplantısı Tutanağının onaylanması  Komisyon Çalışmaları hakkında bilgi (Blueprint, Nitrat Direktifi ve Su Çerçeve Direktifi, Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi ve Ortak Uygulama Stratejisi)  Ortak Uygulama Stratejisi çalışmaları ve tartışılması (Su Kıtlığı ve Çölleşme Göstergeleri, Su Çerçeve Direktifi ve Araştırmaları konusunda Ortak Uygulama Stratejisi Bilim Politika arabirimi)  Ortak Tarım Uygulamaları Konsey Çalışmaları  Su Çerçeve Direktifi’nin Ortak Tarım Politikaları ile yürütülmesi (Su Çerçeve Direktifi ile çapraz Uyumun yolunun açılması)  Örnek Uygulamalar (Fransa ve Alt Bavyera)  2010-2012 yıllarında Uzman Grubunun çalışmalarının değerlendirilmesi 3Nehir Havzası Ağı Final Çalıştayı 2010- 2012 11 Ekim 2012/ Edinburg Üniversitesi, İskoçya  Çalışmamanın IV aşamasında elde edilen verilerin değerlendirilmesi, çıktıların sonuçlandırılması ve raporun tamamlanmasının planlanması  Gelecekteki Nehir Havzası Ağı uygulamaları için eksiklerin ve kilit konuların belirlenmesi Çalışma Grubu: TARIM 2012 yılı

22 22 Çalışma Grubu: TARIM Sıra NoToplantı AdıDönemiToplantı Tarihi/YeriToplantı Gündemi 4 Su Çerçeve Direktifi Tarım Çalışma Grubu 2013- 2015 5-6 Eylül 2013  Tarımın Suya Etkilerinin Belirlenmesi Çalışmalarının Hızlandırılması, Ortak Uygulama Stratejisinin Rolü  Su Çerçeve Direktifi ve Tarım Çalışma Grubu için Ortak Uygulama Stratejisi yeni kuralı (Yeni emir, görev iii için katkı; Ortak Tarım Uygulamaları ayağı 1 ve 2 mekanizmaları üzerinde güncelleme, Yeni emir, görev iii için katkı; Ortak Stratejik Çerçeve Fonu ve Üyelik Sözleşmeleri...)  Ortak Uygulama Stratejisi altında Ortak Tarım Uygulamalarının yürütülmesi için gelecekte yapılacak çalışmaların belirlenmesi  Ilk dönemden çıkarılan dersler ve bir sonraki dönem için boşlukların doldurulması: üye ülkelerden örnek çalışmalar  Ortak Uygulama Stratejisi yeni kuralında tanımlanan görevlerin çalışma grubunda nasıl dağıtılacağının tartışılması  Nehir Havzası ağının gelecekteki rolünün tartışılması- potansiyel finansman mekanizmaları ve odaklanılan tematik alanlar  Ikinci dönem için komisyonun beklentilerinin belirlenmesi 5Su Çerçeve Direktifi ölçümlerinin Kırsal Kalkınma Programlarına Uygulanmasının Geliştirilmesi Çalıştayı 2013- 2015 19 Nisan 2013/ Brüksel  Su Çerçeve Direktifi ölçümlerinin Kırsal Kalkınma Programları (2014-2020) ile nasıl daha iyi entegre edileceği ve çıktıların nasıl paylaşılacağı konusunda fikir ve deneyimlerin paylaşılması 2013 yılı

23 23 Kategori: ÇEVRE Başlık: Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi Çalışma Grupları:  DENİZ STRATEJİSİ KOORDİNASYON GRUBU  İYİ ÇEVRE DURUMU  VERİ, BİLGİ VE BİLGİ DEĞİŞİMİ

24 Deniz Stratejisi Koordinasyon Grubu Ortak Uygulama Stratejisi’nde yer aldığı üzere DSÇD’nin uygulanması destekleme maksadıyla Avrupa Komisyonu ile üye devletler arasındaki ortak faaliyetleri koordine eder. Grubun görevleri arasında; – OUS çalışma programı hazırlamak ve üzerinde anlaşmak; – OUS kapsamındaki faaliyetlerin ilerlemesini izlemek; – faaliyetleri koordine etmek (farklı etkinlikler ve alt gruplar arasında bağ kurmak ve kesişen konuları tartışmak) – gerektiğinde OUS’u geliştirmek; – delege eylemlerin hazırlanması ile ilgili Avrupa Komisyonu ve hizmetleri için tavsiye ve uzmanlık sağlamak yer almaktadır. 24

25 İyi Çevre Durumu Çalışma Grubu İyi Çevre Durumu’ “deniz sularının kendi iç koşullarında temiz, sağlıklı ve verimli ve ekolojik açıdan çeşitli ve dinamik okyanuslar ve denizler sağladığı ve deniz çevresi kullanımının sürdürülebilir bir düzeyde olduğu ve böylece mevcut ve gelecek nesillerin kullanımı ve etkinlikleri için potansiyelini koruduğu çevre durumudur”. Çalışma Grubu konu başlıkları: – Biyoçeşitlilik – Yerli olmayan türler – Balık ve kabuklu deniz ürünleri – Besin ağları – Ötrofikasyon – Deniz tabanı bütünlüğü – Kirleticiler – Enerji ve Gürültü 25

26 Veri, Bilgi ve Bilgi Değişimi Çalışma Grubu Avrupa Komisyonu 2007 yılında, içme suyundan kentsel atıksuya kadar suyla ilgili bütün raporlama gerekliliklerini kapsayan Avrupa Su Bilgi Sitemini (WISE) uygulamaya başlamıştır. Avrupa Komisyonu,Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi’nin bilgi altyapısı için de aynı sistemi kabul etmiş ve Avrupa Deniz Su Bilgi Sistemi (WISE-Marine) uygulanmaya başlanmıştır. Amacı Avrupa Deniz Su Bilgi Sistemi (WISE-Marine) altında yer alan Deniz Veri ve Bilgi alışverişi Çalışma grubunun amacı, Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi’nin uygulanması için veri ve bilgi alışverişi sağlamaktır. 26

27 Görevleri:  Avrupa Deniz Su Bilgi Sistemi (WISE-Marine) uygulama planının gelişmesine ve raporlamaların geliştirilmesine öncülük etmek,  Deniz çevresel göstergelerinin belirlenmesi çalışmalarına devam etmek,  Bilgi eksiklikleri ve ihtiyaçlarını belirlemek ve  Resmi bildiri ve raporların hazırlanmasında Komisyona yardımcı olmak görevlerini yürütür. Gerçekleştirilen Çalışmalar Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi altında yer alan baskı ev etkiler, ekosistem karakteristikleri, ekonomik ve sosyal analizler ve diğer konularda raporlama ve veri standardizasyonu sağlamaya yönelik sekiz adet toplantı Gerçekleştirilmiştir. 27 Veri, Bilgi ve Bilgi Değişimi Çalışma Grubu

28 DAİRE BAŞKANLIĞIMIZCA KATILIM SAĞLANAN TOPLANTI VE ÇALIŞTAYLAR (2012-2013) 28

29 Su Çerçeve Direktifinin Kimyasallar ve Öncelikli Maddeler 15. E Çalışma Grubu Toplantısı Toplantının Amacı; -Toplantıda öncelikle 14. Çalışma Grubu Toplantı Tutanağı onaylanmıştır. Daha sonra komisyon tarafından öncelikli maddeler direktifinin revizyonu ile ilgili bilgiler verilmiştir. 31Ocak 2012 tarihinde revize edilen öncelikli maddeler direktifi görüşlere açılmıştır. Görev Tarihi/Yeri : 14-15.03.2012 Brüksel/ Belçika

30 Toplantıya üye ülkeler tarafından katılım sağlanmış olup, Türkiye adına gözlemci statüsünde katılım sağlanmıştır. Taslak direktifteki öncelikli maddelerin sayısı 33’den 48’e çıkarılmıştır. Öncelikli maddeler ve öncelikli tehlikeli maddeler olarak ikiye ayrılmış ve tüm 48 madde için Çevresel Kalite Standartları (ÇKS) iç yüzeysel sularda ve diğer yüzeysel sularda yıllık ortalama ve maksimum izin verilebilir konsantrasyon olarak verilmiştir. Bromlanmış bifeniller, floranthen, hekzaklorobenzen, hekzaklorobütadien, civa bileşikleri, perflorooktan, sülfonik asit ve türevleri, dikofol, hekzabromosikloklodekan, heptabromoklodekan, heptaklor ve heptaklorepoksit’ler içinde Çevresel Kalite Standartları (ÇKS) biotada belirlenmiştir. Kimyasallar ve Öncelikli Maddeler 15.E Çalışma Grubu Toplantısı

31 Çağrıya çıkan bu direktifin en kısa sürede yayımlanması planlanmıştır. Taslak olarak hazırlanmış olan emisyonların, deşarjların ve kayıpların envanteri ile ilgili dokümanlar hakkında kısaca bilgi verilmiştir. En kısa sürede yayımlanması planlanan rehber doküman da bu emisyonların, deşarjların ve kayıpların envanteri ile ilgili tek bir metodolojinin tüm üye ülkelerde uygulanması planlanmaktadır. Daha sonra kimyasallar grubunun alt çalışma grubu olan kimyasal izleme ve yeni belirlenen kirleticiler ile ilgili alt çalışma grubunda yapılanlar anlatılmıştır. Kimyasallar ve Öncelikli Maddeler 15.E Çalışma Grubu Toplantısı

32 Toplantı, ülkeler tarafından öncelikli maddeler ve tehlikeli maddelere ilişkin olarak; –Avrupa Birliği Üye Devlet Laboratuvarları arasında yapılan izleme çalışmalarının karşılaştırılması, –Atık Su Odaklı Organik Kirleticilerin Azaltılması İçin İsviçre tarafında Geliştirilen Strateji (projede evsel atık suda endokrin bozucu maddelerin giderimi ile ilgili yapılan çalışmalardan bahsedilmiştir) –Su Bilimi-Politika Ara yüzü (CIS-SPI) (Ortak Uygulama Stratejisi - Su Bilimi Politika Ara yüzü) –Siyanürler ve Nikel İçin ÇKS belirlenmesi. konularında yapılan örnek çalışmalar anlatılarak bilgi paylaşımında bulunulmuştur. Kimyasallar ve Öncelikli Maddeler 15.E Çalışma Grubu Toplantısı

33 Komisyon Tarafından; Çevre Kalite Standartları eğitiminin Mayıs 2011 tarihinde gerçekleştiği ancak bazı üye ülkelerin tekrar eğitime ihtiyaç duydukları ifade edilmiştir. Çevresel Kalite Standartlarının (ÇKS) belirlenmesi ile ilgili rehber dokümanın tüm üye ülkelerde tek bir metodolojinin uygulanması için oluşturulduğu, üye ülkelerin bu rehber dokümanı kullanması gerektiği belirtilmiştir. Spesifik kirleticiler için ÇKS’ler belirlenirken üye ülkelerin diğer ülkelerin çalışmalarından da faydalanması gerektiği. Örneğin ekotoksikolojik veriler ile ilgili olarak Hollanda Halk Sağlığı ve Çevre Enstitüsünde birçok çalışmaların ve verilerin olduğunu üye ülkeler için ÇKS’ler belirlenirken bu verileri kullanabilecekleri komisyon tarafından belirtmiştir. Kimyasallar ve Öncelikli Maddeler 15.E Çalışma Grubu Toplantısı

34 Kimyasal Yaklaşımlar 16. E Çalışma Grubu Toplantısı Toplantının Amacı; –AB üyesi ülkelerce su kaynaklarına etki eden kimyasal kirleticilerin ekosistem üzerinde oluşturduğu etkilerin belirlenmesi ve –alınacak önlemlere ilişkin olarak gerçekleştirilen örnek uygulamaların paylaşımı Görev Tarihi/Yeri : 11.10.2012-11.10.20 Brüksel/ Belçika

35 Toplantıya üye ülkeler tarafından katılım sağlanmış olup, Türkiye adına gözlemci statüsünde katılım sağlanmıştır. Toplantı, ülkeler tarafından öncelikli maddeler ve tehlikeli maddelere ilişkin olarak; –Su kalitesi üzerine etkilerinin araştırılması, –Sucul ekosisteme olan etkilerinin araştırılması, –Endokrin bozucu kimyasalların balıklar üzerine etkileri, –Kontamine alanların iyileştirilmesine yönelik olarak alınacak önlemler, –Laboratuvar altyapısı ve analiz yöntemlerinin standardizasyonu, –Alınacak önlemler konusunda özellikle geçiş sularına öncelik verilmesi gerektiği, Hususlarında yapılan örnek çalışmalar anlatılarak bilgi paylaşımında bulunulmuştur. Kimyasal Yaklaşımlar 16. E Çalışma Grubu Toplantısı

36 Verilerle alakalı olarak; –Özellikle öncelikli maddeler ve tehlikeli maddelerin analizlerinin maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle yapılamaması, –Veri güvenilirliği ve önemi konularına dikkat çekilmiştir. Kimyasal Yaklaşımlar 16. E Çalışma Grubu Toplantısı

37 Nehir Havza Yönetim Planlarının uygulanması ve raporlanması konusunda ortak bir stratejinin oluşturulması gerektiği, Kirletici Taşınım Salınım Kaydı (PRTR) da dahil olmak üzere tüm emisyonlar ve bunların AB’ye raporlanması konularının ortak bir yöntem oluşturulması gerektiği, Kirletici emisyonların takip edilmesinin önemi vurgulanarak kimyasallar ve özellikle yayılı kaynaklardan gelen kirleticilerin dip çökeltisi içerisinde birikime neden olduğu, yapılan çalışmalarda parçalanamayan kararlı yapıdaki kirleticiler üzerine yoğunlaşılması gerektiği, Kimyasal Yaklaşımlar 16. E Çalışma Grubu Toplantısı

38 SÇD içerisinde net olarak ifade edilmeyen konulara ilişkin olarak ortak çalışmaların sağlanması maksadıyla yeni kılavuzlara ihtiyacın olduğu, DSÇD ile SÇD’nin net olarak birbirinde ayrılmasının uygun olacağı, Analiz maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle izlenen kimyasal listesinin azaltılmasının ve/veya izleme periyodunun uzatılmasının faydalı olacağı, Sonuçları üzerinde görüş birliğine varılmıştır. Kimyasal Yaklaşımlar 16. E Çalışma Grubu Toplantısı

39 YERALTI SUYU ÇALIŞMA GRUBUNUN YERİ VE ÖNEMİ 39 Su Direktörleri Stratejik Koordinasyon Grubu Çalışma Grubu A "Ekolojik Durum" Çalışma Grubu C "Yeraltı Suyu" Çalışma Grubu D "Raporlama" Çalışma Grubu E "Kimyasal Durum" Çalışma Grubu F "Taşkınlar" "İklim Değişikliği ve Su" "Tarım ve Su" "Su Kıtlığı ve Kuraklık" Avrupa Birliği Yeraltı suyu çalışma grubunun kurulmasının sebebi, Üye Ülkelerin yeraltı sularına ilişkin olarak yürütmekte olduğu çalışmalara ilişkin bilgilerin, karşılaşılan sorunların ve güçlüklerin, uygulama örneklerinin paylaşılacağı bir platform oluşturmaktır. Kurulan bu çalışma grubu bu konuda yapılan tüm çalışmaları gözden geçirmek, uygulamaya ilişkin sorunları tespit ederek gidermek ile yükümlüdür.

40 YERALTI SUYU ÇALIŞMA GRUBU TOPLANTILARI 40 27-28 Nisan 2011- Budapeşte/MACARİSTAN  Yeraltı Suyu Direktifi’nin I ve II nolu eklerinin gözden geçirilmesi ile ilgili özel oturum  20. Yeraltı Suyu Çalışma Grubu Toplantısı 12-13 Ekim 2011-Varşova/POLONYA  İklim Değişikliği’nin Yeraltı Sularına Etkisi Çalıştayı  21. Yeraltı Suyu Çalışma Grubu Toplantısı 20-21 Mart 2012-Brüksel/BELÇİKA  Yeraltı suyu kütlelerinin belirlenmesi, yeraltı suyu ve iklim değişikliği, SÇD Uygulamaları: 1. Nehir Havza Yönetim Plan Periyodunda alınan dersler  22. Yeraltı Suyu Çalışma Grubu Toplantısı

41 YERALTI SUYU ÇALIŞMA GRUBU TOPLANTILARI 41 8-9 Ekim 2012- Limasol/Güney Kıbrıs  Yeraltı suyuna İklim değişikliği etkileri: Nehir Havza Yönetim Planları için somut yorumlar (Özel Oturum)  23. Yeraltı Suyu Çalışma Grubu Toplantısı 16-17 Nisan 2013-Dublin/ İrlanda  Üye ülkelerin yeraltı suyuna bağlı karasal ekosistemlere ilişkin değerlendirme yaklaşımları (Özel Oturum)  24. Yeraltı Suyu Çalışma Grubu Toplantısı 9 Ekim 2013 - Brüksel / Belçika  Yeraltı Suyu Direktifi'nin Eklerinin Revizyonuna İlişkin Değerlendirme Konferansı 10-11 Ekim 2013 - Brüksel / Belçika  25. Yeraltı Suyu Çalışma Grubu Toplantısı

42 22. YERALTI SUYU ÇALŞMA GRUBU TOPLANTISI 20-21 MART 2012-BRÜKSEL/BELÇİKA 42 Avrupa Birliği tarafından düzenlenen 22. Yeraltı Suyu Çalışma Grubu Genel Toplantısı 20-21 Mart 2012 tarihlerinde Danimarka Hükümeti’nin (Danimarka Çevre Bakanlığı) ev sahipliğinde Brüksel’de Avrupa Komisyonu Yeraltı Suyu Birimi, Üye Ülkelerden kamu, özel ve Sivil Toplum Örgütü temsilcileri ve bizim gibi aday statüsünde bulunan ülkelerin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Toplantının maksadı, Su Çerçeve Direktifi (SÇD)’nin Mevcut Uygulama Strateji içerisindeki yeraltı suyu konularında bilgi ve çalışmaların paylaşılmasıdır.

43 22. YERALTI SUYU ÇALIŞMA GRUBU TOPLANTISI 20-21 MART 2012-BRÜKSEL/BELÇİKA 43 Toplantıda;  Yeraltı suyu kütlelerinin belirlenmesi ile ilgili çalışmalar ve Üye Ülke uygulamaları,  İçmesuyu koruma alanları ile ilgili uygulamalar,  Varolan rehber dökümanların gözden geçirilmesi ve güncelleme ihtiyaçları,  Sulak alanlarda eşik değerlerin geliştirilmesi,  Yeraltı suyu ekolojisi ile ilgili olarak yapılan bilimsel çalışmalar hakkında Üye Ülkelerin yaklaşımları ve yapılan bilimsel çalışmaların sonuçları,  Su Çerçeve Direktifi ve Yeraltısuyu Direktifi kapsamında yapılan çalışmalar konusunda bilgi alınmış ve,  Bilim-politika etkileşimi ile ilgili olarak yaklaşımlar ve yapılan çalışmalar görülmüştür.

44 22. YERALTI SUYU ÇALIŞMA GRUBU TOPLANTISI 20-21 MART 2012-BRÜKSEL/BELÇİKA 44 Toplantı 8 bölüm halinde; (1) Avrupa Komisyonunun Raporlaması (2) Yeraltı suyu Kütlelerinin Tanımlanması Konusunda Temel Bilgiler (3) Yeraltı suyu Kütlelerinin Tanımlanması İle İlgili Üye Ülke Uygulamaları (4) İklim Değişikliği ve Yeraltı Suları (5) Su Çerçeve Direktifi Uygulamaları: 1. Nehir Havzası Yönetim Planları Döngüsünden Alınan Dersler (6) Su Çerçeve Direktifi Uygulamaları (7) Bilim (8) Gelecekteki adımlar şeklinde gerçekleştirilmiştir.

45 22. YERALTI SUYU ÇALIŞMA GRUBU TOPLANTISI 20-21 MART 2012-BRÜKSEL/BELÇİKA 45 Toplantıda sonuç olarak,  Yeraltı suyu kütlelerinin belirlenmesinde elde edilen sonuçların Çalışma Grubu D (Raporlama Çalışma Grubu)’ye gönderilmesi ve Raporlama Çalışma Grubuna teknik destek verilmesi konusunda hem fikir olunmuştur.  Yeraltı suyu ve iklim değişikliği başlığı altında, yapılacak olan Çalıştay için bir taslak gündem ve bildiri (tebliğ) hazırlanması için ve bir önceki çalıştayın taslak raporu hakkında yorumların Çalışma Grubuna iletilmesi hususunda mutabakata varılmıştır.  Mevcut Uygulama Stratejisi Rehber Dökümanları hakkındaki güncelleme ihtiyaçlarının Çalışma Grubuna iletilmesi istenmiştir.  Yeraltı Suyu Çalışma Grubu Üyeleri, GENESIS’in proje çıktılarını gözden geçirmeye davet edilmiş ve gelecekteki konular ve ihtiyaçlar tartışmaya açılmıştır.  Bu çalışma grubunda yapılan tartışmaların ışığında çalışma grubu katılımcılarının Bilim ve Politika Etkileşimi konusu ile ilgili katkılarının beklediği ifade edilmiştir.  Gelecek Çalışma Grubu Toplantısı’nın 8-9 Ekim 2012 de Limasol’da yapılacağı duyurulmuştur.

46 TOPLANTI ÇIKTILARI IŞIĞINDA ÜLKEMİZ İÇİN ÖNERİLER 46  Ülkemizde, yeraltı suyu kütlelerinin değerlendirilmesi ile ilgili münferit çalışmalar mevcut olmakla birlikte, yeraltı sularının kimyasal durum ve miktarının tam olarak belirlenememesinin yeraltı sularının iyi duruma ulaştırılması için hedeflerin konulmasının önünde bir engel olarak görülmektedir. Bu durum yeraltı sularımızın kalite ve miktar açısından koruma-kullanma dengesi içerisinde sürdürülebilir kullanımını ve entegre bir şekilde yönetimini de sıkıntılı hale getirmektedir.  Bu durumun aşılması ve bundan sonra yapılacak olan çalışmaların disipline edilmesi maksadı ile “Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik”, Yeraltı Suyunun Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Konsey Direktifi (2006/118/AT) ve Su Çerçeve Direktifi (2000/60/AT)’nin yeraltı sularına ilişkin hükümleri doğrultusunda hazırlanmış olup 07.04.2012 tarih ve 28257 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik temel olarak direktifin tüm çalışma konularını içermektedir.

47 TOPLANTI ÇIKTILARI IŞIĞINDA ÜLKEMİZ İÇİN ÖNERİLER 47  Yönetmelik kapsamında bundan sonra yapılacak olan çalışmalarda, yeraltı suyu konusunda Üye olduktan sonra raporlanması gereken konularla ilgili olarak gerekli hazırlığın yapılması, izlenen verilerin ilgili kurum ve kuruluşlardan toparlanması ve derlenmesi, gelecekte raporlanması gereken konuların ve raporlama şeklinin incelenerek netleştirilmesi ve ülkemizde bu konu ile ilgili altyapının (veri tabanı, CBS uygulamaları, model vs.) oluşturulması/geliştirilmesinin önem arz ettiği düşünülmektedir.  Ülkemizde yapılan/yapılacak olan çalışmalarda, yüzey suyu-yeraltısuyu etkileşiminin yanısıra sucul ve karasal ekosistemler ile yeraltısuyunun bağlantıları konusunda da değerlendirmelerin yapılması, ileride yapılacak çalışmalarda ve izleme faaliyetlerinde de bu hususların dikkate alınması gerekmektedir.  Bu kapsamda, söz konusu toplantıların takip edilmesi, gerekli çalışmaların önceden planlanması ve yapılması ve Üye Ülkelerle eş zamanlı olarak çalışmaların başlatılması, uygulamaya ilişkin ulusal ve uluslararası proje önerilerinin geliştirilmesi açısından önem taşımaktadır.

48 YERALTI SUYU DİREKTİFİ EKLERİNİN REVİZYONUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME KONFERANSI 9 EKİM 2013 - BRÜKSEL/BELÇİKA  YSD'nin eklerinde gerçekleştirilmesi planlanan değişiklikler ile ilgili hususların Üye Ülkelerce değerlendirilmesi amacıyla düzenlenen konferans Avrupa Komisyonu Yeraltı Suyu Birimi, Üye Ülkelerden kamu ve özel sektörden temsilciler, Sivil Toplum Örgütü temsilcilerinin katılımı ile gerçekleşmiştir.  Konferansta, hâlihazırda devam eden YSD, Ek I ve II’nin gözden geçirilmesi ile ilgili Üye Ülkelerin fikirlerine başvurulmuş, süregelen uygulamalarda karşılaşılan bazı temel sorunlar ve çözüm önerileri tartışılmış, edinilen tecrübelerin paylaşımı sağlanmıştır. 48

49  YSD’nin gerekliliklerine göre Üye Ülkeler Ek I’de tanımlanan yeraltı suyu kalite standartlarını uygulamak ve Ek II’de belirlenen ana hatlar çerçevesinde eşik değer belirlemekle yükümlüdürler. Mevcut durum itibariyle, Ek I’de nitrat ve pestisitler için kalite standardı belirlenmiş, Ek II Bölüm A’da eşik değerlerin belirlenmesi konusunda bir çerçeve oluşturulmuş, Bölüm B’de eşik değer belirlenmesi gereken minimum kirletici listesi verilmiş ve Bölüm C’de Havza Yönetim Planlarında raporlanması gereken bilgiler tanımlanmıştır.  YSD, Madde 10, Ek I ve II’nin her altı yılda bir Avrupa Komisyonu tarafından gözden geçirilmesini gerektirmekte olup uygun bulunduğu takdirde, Ek I ve II’de değişiklik yapma yoluna gidilebilir.  Bu gözden geçirme süreci hâlihazırda devam etmektedir. Kasım 2013 ile 2014’ün ilk ayları arasında Üye Ülkelerle ve diğer paydaşlarla istişarelerin süreceği ve 2014’te komisyonun bir teklif hazırlayacağı belirtilmiştir. 49 YERALTI SUYU DİREKTİFİ EKLERİNİN REVİZYONUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME KONFERANSI

50 Konferansta dört adet temel sorun üzerinde durulmuştur: 1.Yeni bilimsel ve teknik bilgilerin, kirletici listelerinde yeni düzenlemeler yapılmasını gerektirmesi (Ek I ve II-B), 2.Eşik değerlerin karşılaştırılması sırasında yetersiz kalınması (Ek II- A), 3.Şeffaflık ve raporlama konusunda yetersiz kalınması (Ek II-C), 4.Yetersiz bilgi altyapısı. 50 YERALTI SUYU DİREKTİFİ EKLERİNİN REVİZYONUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME KONFERANSI

51 KİRLETİCİ LİSTELERİNİN DÜZENLENMESİ (1)  Ek I ve II haricinde, 3 ve daha fazla Üye Ülkede, zayıf yeraltı suyu durumuna yol açan kirleticiler: alüminyum (6), benzen (6), nikel (6), fosfor (6), krom (5), benzopiren (4), demir (4), mangan (4), nitrit (4), çinko (4).  TCE ve PCE, 10 Üye Ülkede zayıf yeraltı suyu durumuna yol açan sentetik kirleticilerdir.  Üye Ülkeler eşik değer belirlemek için farklı yaklaşımlar ve yöntemler kullanmaktadırlar.  Yapılan çalışmalar yeraltı suyunda önemi yeni anlaşılan kirleticilerin (emerging contaminants) varlığına işaret etmektedir. 51

52 EŞİK DEĞERLERİN KARŞILAŞTIRILABİLİRLİĞİ (2)  Eşik değerlerin belirlenmesi ve kimyasal durum değerlendirmesi konusundaki prosedür Üye Ülkelere önemli bir esneklik payı bırakmaktadır. Dolayısıyla, AB içerisinde, hem doğal hem de sentetik kirleticiler için belirlenen eşik değerlerde çok büyük farklılıklar gözlenmektedir.  Eşik değerler, durum değerlendirmeleri ve çevresel koruma seviyeleri AB çapında karşılaştırılabilir görünmemektedir. 52

53 ŞEFFAFLIK VE RAPORLAMA (3)  İlk Havza Yönetim Planları değerlendirilmiştir: Raporlanan bilgiler karşılaştırma ve analiz açısından yeterli olmayıp, pek çok boşluk ve detaylarda eksiklik bulunmaktadır. “Olanaklar dahilinde” ibaresi Üye Ülkeler tarafından “isteğe bağlı” şeklinde algılanmaktadır. Raporlama gereklilikleri tamamıyla açık ve yeterli değildir.  Eşik değerlerin belirlenmesi işlemi AB çapında şeffaf bir şekilde yürütülmemektedir. 53

54 BİLGİ EKSİKLİKLERİ (4)  Önemi yeni anlaşılan kirleticilerin yeraltı sularındaki karakterizasyonu yüzeysel su kaynaklarına kıyasla daha yetersizdir. Dolayısıyla bu maddelerin yeraltı suyunda bulunması ile ilgili sistematik ve Avrupa çapında çalışmalara ihtiyaç vardır.  Mevcut veriler Avrupa’da temel olarak Ek I ve II’deki kirleticilerin risk oluşturduğunu göstermektedir. Ek II’deki tüm maddeler için eşik değer belirlenmesi ve tüm maddelerin izlenmesi, bilgi altyapısını güçlendirerek Üye Ülkeler arasında karşılaştırılabilirliği artıracaktır. 54

55 25. YERALTI SUYU ÇALIŞMA GRUBU TOPLANTISI 10-11 EKİM 2013 - BRÜKSEL/BELÇİKA  25. Yeraltı Suyu Çalışma Grubu Toplantısı 10-11 Ekim 2013 tarihlerinde Litvanya Hükümeti’nin ev sahipliğinde Brüksel’de Avrupa Komisyonu Yeraltı Suyu Birimi, Üye Ülkelerden kamu ve özel sektörden temsilciler, Sivil Toplum Örgütü temsilcilerinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir.  Toplantıda YSD’nin uygulanması sırasında edinilen tecrübeler paylaşılmış, karşılaşılan sorunlara ve muhtemel çözümlere değinilmiş, yeraltı suyu ile ilgili çeşitli konularda sunumlar yapılmıştır. 55

56 201320142015 YSD Eklerinin gözden geçirilmesine katkı sağlamak Yeraltı suyuna bağlı karasal ekosistemler Yeraltı suyu ile ilişkili yüzey suyu kütleleri İçme Suyu Direktifi konularının entegrasyonu ile ilgili konular Eşik değer belirlemek için uyumlaştırılmış bir yöntem geliştirilmesi Eğilim ve eğilimi tersine çevirme değerlendirmesi Yeraltı suyu kullanımı, mevcut durumu ve çekimi, kullanımın ölçümü, su verimliliği ve ücretlendirme gibi konularda bilgi paylaşımı sağlanması Yeraltı suyu kütlelerinin belirlenmesi ve değerlendirilmesinin raporlanması 56 2013-2015 döneminde Yeraltı Suyu Çalışma Grubu Programı

57 Toplantıda üzerinde durulan başlıca konular:  YSD, Ek I ve II’nin gözden geçirilmesi.  2008-2011 yılları arasında Nitrat Direktifi’nin uygulanmasına dair hazırlanan Komisyon Raporu: Yeraltı suyu izleme noktalarının;  %14,4’ünde 50 mg/L’nin üzerinde,  %5,9’unda 40-50 mg/L arasında nitrat tespit edilmiştir.  Yeraltı suyuna bağlı karasal ekosistemler hakkında hazırlanan taslak rapor.  Yeraltı Suyu Çalışma Grubu ve İçme Suyu Direktifi Komitesi’nden uzmanların katılımıyla 2013’ün ikinci yarısında veya 2014’ün ilk aylarında yapılması planlanan çalıştay.  Yeraltı suyuna bağlı sucul ekosistemler hakkında sunum. 57 25. YERALTI SUYU ÇALIŞMA GRUBU TOPLANTISI

58  SÇD ve tarım ilişkisini konu alan sunum: AB yeraltı sularının %20’sinden fazlasında aşırı nitrat, Hayvan beslenen ve yoğun gübre kullanılan bölgelerde sürekli artan bir eğilim, Nehir ve göllerin en az %30-40’ında ötrofikasyon belirtileri, Denizlere ve kıyı sularına taşınan yüksek miktarda azot gözlenmektedir. Nitrat Direktifi, YSD, SÇD ve Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi’nin uygulanması açısından esas teşkil etmektedir.  İkinci tur Havza Yönetim Planları raporlaması için revizyon yapılması planlanmakta olup amaç hem Üye Ülkeler hem de Komisyon açısından içeriğin ve iş yükünün hafifletilmesi, Üye Ülkeler arasında karşılaştırılabilirliğin artırılması ve ortak bir anlayış geliştirilmesidir.  26. Yeraltı Suyu Çalışma Grubu Toplantısı, 8-9 Nisan 2014’te Atina’da yapılacaktır. 58 25. YERALTI SUYU ÇALIŞMA GRUBU TOPLANTISI

59  Avrupa Komisyonu 30 Ocak 2014 tarihindeki e-postası ile, SÇD Madde 21 Komitesi’nin 12 Şubat 2014 tarihinde gerçekleştireceği toplantıda sunulmak üzere hazırladığı YSD Ek II ile ilgili taslak metni göndermiştir. Bu metne göre;  Ek II, Bölüm A, Madde 3 Arka plan seviyeleri belirlenirken dikkate alınması gereken hususlar konusunda 3 madde eklenmiştir.  Ek II, Bölüm B, Madde 1 (eşik değer belirlenirken dikkate alınması gereken asgari kirletici listesi) Nitrit Toplam fosfor / Fosfatlar 59 YSD, EK II’DE YAPILMASI PLANLANAN DEĞİŞİKLİKLER

60  Ek II, Bölüm C “Olanaklar dahilinde” ibaresi çıkarılmıştır. Havza Yönetim Planlarında raporlanması gereken bilgilere ilaveler yapılmıştır. Örneğin;  Arka plan seviyelerinin belirlenme yöntemi,  Bölüm B’deki kirleticilerin herhangi biri için eşik değer belirlenmediyse sebebi,  Kimyasal durum değerlendirmesinin ana unsurları, örneğin seviye, izleme sonuçlarının toplanma yöntemi ve süresi, kabul edilebilir aşma miktarı ve bunun hesaplanma yöntemi. Bu bölümde bahsi geçen bilgilerden herhangi biri Planda yer almıyorsa, yer almama sebebi Planlarda bulunmalıdır. 60 YSD, EK II’DE YAPILMASI PLANLANAN DEĞİŞİKLİKLER

61 Endokrin Bozucu Kimyasallar (EBK) Konferansı: Bilimsel ve Politik Darboğazlar Konferansın Amacı: –EBK’ların tanımlanması, –EBK’ların insan sağlığı üzerine etkileri, –EBK’ların yaban hayatı üzerine etkileri, –EBK’ların üretimi, –EBK’ların tüketilmesi konularında AB’nin ve uluslararası toplumların bilimsel ve politik yaklaşımlarının paylaşılmasıdır. Görev Yeri/Tarihi: 11.06.2012 – 12.06.2012 Brüksel/ Belçika 61

62 Söz konusu konferansa AB ülkeleri ve ABD başta olmak üzere endokrin bozu kimyasallar üzerine çalışmalar yapan ülkelerden ve uluslararası topluluklardan katılım sağlanmıştır. Konferansta; –Endokrin bozucu kimyasalların çevre ve insan sağlığı açısından önemli bir risk olduğu belirtilmiştir. –Bisfenol A ve fitalatın günlük yaşantıda en çok karşılaşılan sentetik endokrin bozucu kimyasalların başında geldiği ifade edilmiştir. –Çevre ve insan sağlığının endokrin bozu kimyasalların olumsuz etkilerinden korumak maksadıyla AB nezdinde mevzuat geliştirilmesi ve bilimsel çalışmaların artarak devam etmesi gerektiği hususları ifade edilmiştir. 62 Endokrin Bozucu Kimyasallar (EBK) Konferansı: Bilimsel ve Politik Darboğazlar

63 ARZ EDERİM