ÖRGÜT İÇİNDE DUYGULAR, TUTUMLAR VE İŞ TATMİNİ.

... konulu sunumlar: "ÖRGÜT İÇİNDE DUYGULAR, TUTUMLAR VE İŞ TATMİNİ."— Sunum transkripti:

1 ÖRGÜT İÇİNDE DUYGULAR, TUTUMLAR VE İŞ TATMİNİ

2

3 DUYGULAR Günlük yaşantılarımızın büyük bir bölümü, çeşitli duygu ve heyecanların izlerini taşır.Aynı gün veya hafta içinde sevinç,korku ,heyecan gibi duyguları bir arada yaşayabiliriz. Toplum bireylerini birbirine bağlayan güdüler ve güdülerle beraber gelen heyecanlar vardır.Duygu ve heyecanı ortadan kaldırırsak,arkadaşlık,düşmanlık ya da ödüllendirme kavramlarını da kaldırmış oluruz.Yani hayatı anlamlı kılan bir şey kalmaz ve insanlar birbirlerine değer vermezler.İyi kötüden,sevilen nefret edilenden ayrılamaz ve duyguları olmayan toplum da varlığını sürdüremez.

4 Peki DUYGU nedir?  Duygular: Objelere ,kişilere veya olaylara yönelik olan bir hazır oluş durumunu ifade eden hislerimizdir . Kızgınlık, korku,memnuniyet, sevgi, keder, sürpriz şeklinde kişilere ve olaylara yönelik hisleri ifade eder.

5 Duygularımız kaça ayrılır?
Duygular çok çeşitlidir fakat genel olarak 6’ya ayrılır: KIZGINLIK KORKU KEDER MEMNUNİYET(HAZ) SEVGİ SÜRPRİZ

6 İşyeri Duygularımız

7 Olumlu-Olumsuz Etkililik
Bazıları hemen hiçbir şeyden asla mutlu olmazlar , bazıları ise en ufak şeylerden mutlu olurlar . Bu yaklaşım ; olumlu etkililik ve olumsuz etkililik olarak açıklanır. Olumlu etkililik: olumlu duygusal durumlara eğilimli olma tecrübesi ,işe iyi tarafından bakmadır . Dışa dönüklüğe benzer, kişinin sempatik ,konuşkan , sosyal ve iddiacı olmasıdır. Olumsuz etkililik: Duygusal durumlara hep kötü tarafından bakmadır . Bu tip insanlar strese yönelirler ve hep mutsuz olurlar çünkü yaşamın olumsuz olduğu görüşüne odaklanmışlardır.

8 Örgüt Yaşantısı açısından Duygular
Duygularımız bizi kişi veya nesnelere yaklaştırır.Sevdiklerimize yaklaşır,sevmediklerimizden uzak dururuz. Duygularımız örgüt yaşantısında önemlidir ,çünkü patronunu seven iş gören işyerine severek gider ve çalışmaktan haz duyar. (Antrenörünü seven sporcu özveriyle antrenman yapar.)

9 Duygular ve İş yaşamındaki Önemi
Duygularımız iş performansı üzerinde büyük bir etkiye sahiptir . Örneğin ; duygusal yoğunluk yaşadığımızda iyi bir performans gösteremeyiz . Endişe içinde olan çalışan yeterince dikkatli olamaz ve olumlu geri bildirimlerin farkına varamaz, bu nedenle yöneticilerin , çalışanların içinde bulunduğu duygusal durumu dikkate almaları, olumlu bir iş yaşamı yaratmada önemlidir.

10 Tutum Bireysel davranışları etkileyen bir diğer kavram ise tutumdur. Tutum kavramı günlük yaşantımızda çok sık kullanılan bir kavramdır, “Öğretmenin öğrencilere karşı tutumunu çok beğeniyorum” veya “Öğretmen, öğrencilere karşı çok daha yumuşak ve hoşgörülü bir tutum takınabilir” bu cümlelere örnek olarak verilebilir. Tutumlar, bireyin bir psikolojik nesne ile ilgili düşünce, duygu ve davranışlarını düzenli bir biçimde oluşturan eğilim olarak tanımlanabilirler, kişiye özgü olup oldukça karmaşıktırlar. TUTUM : Bireyin belli bir objeye veya kimseye karşı zihinsel açıdan hazır oluş durumu veya belirli bir biçimde tavır alışıdır. Birçok nedenden dolayı bir yöneticiyi sevmeyebiliriz. Bir işadamının şirketini yaşatabilmesi yada bir politikacının seçim kazanması için insanların olumlu tutumuna ihtiyacı vardır.

11 Duygular Tutumlar Tecrübeler Kararlar Hissedilir Düşünülür Kısa süreli Uzun süre değişmez

12 DUYGULAR-TUTUMLAR Duygular ile tutumlar arasında belirli ilişkiler vardır.Genelde duygularımız deneyimlerimize dayalı, hissedilir ve kısa sürelidir. Buna karşı tutumlar bir karar sürecidir.Düşünülür ve uzun süre değişmez ,süreklilik arz eder.

13 suskunluk sarmalı Tutumlar, bir nesne, bir durum veya bir kişiyle ilgili nasıl bir ilişki kurmamız gerektiği konusunda bize yardımcı olur, tutumlarımız sayesinde bunlarla ilişkilerimizde her sefer sıfırdan başlamayız. Tepkisizlik ve suskunluk da bir tutumdur. Toplumbilimci Elisabeth Noelle Neumann’ın“suskunluk sarmalı” kuramına göre insanlar görüşlerinin benimsenmeyeceğini ve destek görmeyeceğini düşünüyorlarsa bunları dile getirmekten kaçınmakta, tersi durumda görüşleri hakkında konuşmaktadırlar.

14 Tutumların 3 bileşeni vardır:
1-Bilişsel:Tutum nesnesi hakkındaki inançlar 2-Duygusal: (+) veya (-) duygusal deneyimlerimiz 3-Davranışsal:Sahip olduğumuz duygu ve inanca bağlı olarak hareket etme veya davranışta bulunma eğilimidir.

15

16 tutum davranışı belirleyebilir veya bir davranışın sonucunda tutumlar değişebilir

17 Muzafer Şerif  ile Carolyn Şerif  1950 yılında Haramiler Mağarası bilinen alan araştırmada çocukların farklı koşullarda birbirlerine karşı tutumlarını incelemişlerdir. Araştırmacılar çalışmanın ilk haftasında birbirlerini daha önceden hiç tanımayan çocukları rastgele iki gruba ayırmışlar ve çocukların yalnızca kendi grubunda olan çocuklarla etkileşimde olmalarına izin vermişlerdir. Bu aşamada, her iki grupta grup liderinin, grup-içi aidiyetin, özgün etkinliklerin ve takma adların çok kısa zamanda ortaya çıktığı gözlemlenmiştir. Çalışmanın ikinci haftasında, düzenlenen bir dizi takım oyunu ile gruplar arasında bir rekabet ortamı oluşturmuş ve çocuklara yarışmalarda en çok kazanan takımın hafta sonunda tüm ödülleri alacağı açıklanmıştır. Bu süreçte, rekabet eden iki grup arasında şiddetli çatışma ortaya çıkmış, çocukların diğer gruptakilere karşı sözel ve fiziksel saldırganlık içeren davranışlarında bulundukları, hatta araştırmanın sonunda kazanan grubun kazandıkları ödülü çaldıkları görülmüştür. Bu süre içinde, araştırmacıların, birbirlerine düşmanca yaklaşan bu iki grubun arasında olumlu yönde, dostane ve sıcak ilişkiler geliştirme çabaları sonuç vermemiş ve hatta ters tepmiştir. Araştırmanın üçüncü haftasında ise tüm çocuklara yönelik,  kampa su getiren borunun patlaması ve kampa yiyecek taşıyan kamyonun tekerleğinin hendeğe saplanması gibi ancak herkesin işbirliği ile çözülebilecek ortak düzmece sorunlar oluşturulmuş, çocuklar bu sorunlar etrafında bir araya gelmek durumunda bırakılmışlardır. Bu hafta süresince çocuklar, ortak sorunları giderme doğrultusunda işbirliği yapmışlardır. Araştırmanın belki de en önemli bulgusu, bu işbirliği ve dayanışma sonucunda, kamptan dönüş yolunda çocukların önemli bir bölümünün diğer gruptan çocuklarla iyi arkadaşlıklar kurmaları olmuştur. Bu araştırma açık bir biçimde, koşulların tutum belirleme konusunda önemli olduğunu, çatışmanın ayrımcı tutumları, dayanışmanın ise dostça ilişkileri ve tutumları pekiştirdiğini göstermiştir. 

18 İŞ TATMİNİ Çalışanlar çalışma hayatı süresince, yaptığı işe çalıştığı firmaya ve iş ortamına dair pek çok deneyimler kazanmaktadır. Çalışanların çalışma hayatı süresince, gördükleri, yaşadıkları, kazandıkları, mutlulukları ve üzüntüleri olmaktadır. Tüm bu bilgi ve duyguların sonucunda çalışanların yaptığı işe ya da çalıştığı firmaya karşı tutumları ortaya çıkmaktadır. bu tutumlar olumlu ise çalışanların iş tatmini yuksek ,değilse düşüktür. İş tatmini, işe karşı kişisel bir tutum olup, çalışanların iş ve iş yaşamındaki beklentilerine ulaştıkları zaman duydukları olumlu duygusal bir durumdur . Çalışanın fiziksel ve zihinsel açıdan iyi durumda olmasını ifade eder .

19 İş tatminin özellikleri
• İş tatmini, bir iş ortamında oluşan durumlara karşı verilen duygusal yanıttır. Bu nedenle görülmez,sadece hissedilebilir ya da ifade edilebilir. • İş tatmini genellikle, beklentilerin ne kadar karşılandığı ya da ne kadar aşıldığının belirlenmesi ile ilgilidir. • İş tatmini iş ile ilişkili farklı tutumları temsil eder. Kişi işin bir boyutuna karşı olumlu tutum sergilerken diğer boyutuna karşı olumsuz bir tutum sergileyebilir. Bu yüzden iş tatmininin farklı boyutları incelenerek genel iş tatmini bulunmalıdır. • İş tatmininde sadece ekonomik ve fiziksel gerçeklere dayalı bir tatmin söz konusu değildir. Ayrıca psikolojik açıdan bir tatminin sağlanması da söz konusudur. • İş tatmini dinamik bir kavramdır. Bir kez iş tatmininin sağlanması sürekli aynı seviyede tutulabileceği anlamına gelmez. Hızlı elde edilebileceği gibi daha hızlı bir şekilde iş tatminsizliğine dönüşebilir

20 İş Tatmini Etkileyen Faktörler
- İşin kendisi, - Ücret, - Terfi sistemi, - Danışmanlık, - İş arkadaşları, - Çalışma koşullarıdır.

21

22 İş Tatmini Etkileyen Faktörler
İşin Kendisi: İşin birey için taşıdığı anlam, öğrenme fırsatları ve sorumluluklardır. Bireyin kendi kendine karar verebilmesi, işin yaratıcılık yeteneğini kullanabilmesine imkan vermesi, yapılan işin zevkli olması motivasyonu arttırır. Ücret: Bireyin yaptığı iş karşılığında elde ettiği maddi ödül anlamındadır. Bunun miktarı ve diğer çalışanlarla karşılaştırıldığında eşitliği önem kazanır. Yaptığı işin karşılığını aldığına inanmak motivasyonu arttırır. Çünkü çalışanlar aldıkları ücrete bakarak yönetimin kendileri hakkında ne düşündüğünü tahmin ederler. İyi bir ücret, bireyin işe ilişkin olumlu tutum geliştirmesine yardımcı olur. Terfi Sistemi: Bireyin işte ilerleme olanağının olup olmamasıdır. Terfi ya da kariyer gelişim fırsatlarının adaletli ve istenilen zamanda değerlendirilmesi iş tatmini yaratır. Terfi sistemlerin örgütte açık, net bir şekilde belirlenmesi, başarı, kıdem ve süreyle ilişkili olarak yürütülmesi iş tatminini arttırır.

23 İş Tatmini Etkileyen Faktörler
Danışmanlık: Danışmanın bireye vereceği teknik bilgi ve davranışsal destek anlamındadır. Çalışanların başındaki danışmanlarıyla olan ilişkileri de orta düzeyde bir tatmin kaynağıdır. Tavsiyeler, problemlerin çözümü, bireyin diğer kişilerle olan ilişkilerini düzenleme danışmanın görevleri arasındadır. Katılımcı bir ortamın yaratıldığı bir danışmanlık biçimi etkili bir tatmin ortamı yaratabilir. İş Arkadaşları: İnsanlar sosyal bir varlık olduklarından sürekli başkaları ile beraber olma ihtiyacı duyarlar. Özellikle iş yerinde arkadaş grupları, bireyleri işe bağlama ve tatmin açısından çok önemlidir. Çoğu zaman yaptığınız işi sevmeseniz bile, arkadaş grubunuzla olan iyi ilişkileriniz, yardımlaşmanız sizi işe bağlayan, memnuniyet duymanızı sağlayan unsurlardır. Çalışma Şartları: Çalışma şartları veya iş ortamının koşulları da iş tatmini üzerinde etkili olan faktörlerden biridir. Özellikle çoğu birey için işe gidiş geliş saatleri, yapılan işin tehlikeli olup olmaması, işyerinin temizlik, ışıklandırma, nem ve gürültü açısından sağlık koşullarına uygun olması, iş tatminini etkileyen unsurlardır.

24

25 Örgütsel bağlılık ve iş tatmini
Örgütsel bağlılık,çalışanın örgütüne karşı olan sadakat tutumudur ve çalıştığı örgütün başarılı olması için gösterdiği ilgidir.

26 Örgütsel bağlılık ve iş tatmini arasındaki fark?
Is doyumu, is görenin yapmakta oldugu isine karsı gelistirdigi tutumlarla ilgili iken, örgüte baglılık isgörenin çalıstıgı örgüte karsı gelistirdigi tutumlarla ilgilidir. Örgüte baglılık ve is doyumu arasındaki temelfark, örgütsel baglılıgın, is görenin örgütüne karsı gelistirdigi duygusal tepkiler iken, is doyumu belli bir ise karsı gelistirdigi tepkilerdir. Her iki degiskenin birbiri ile yüksek derecede iliski içinde oldugu beklenmektedir. Yani is görenin örgüte ve onun deger ve amaçlarına olumlu duygular beslerken, örgütte yaptıgı belli bir isten dolayı mutsuzluk duyabilir.

27 Örgütsel bağlılık neden önemli?
Örgütsel bağlılık kavramı; verimlilik, isgücü devri, devamsızlık,performans degisiklikleri ve isten ayrılma düsüncesi gibi bireysel ve örgütsel sonuçları etkilediginden, örgütsel performansın iyilestirilmesi açısından önemli bir unsurdur. Literatür kapsamında, örgütsel baglılıga etki eden faktörlerden bireysel-demografik faktörler ve örgüte ve göreve ait faktörler incelenmistir. Örgütsel baglılıgın sonuçları açısından da is doyumu, is gören devri, ise katılım-devamsızlık, performans ve motivasyon hususları üzerinde durulmustur

28 İş tatminsizliğinin bireye etkileri
Beden sağlığına olumsuz etki(yorgunluk,başağrısı,) Ruh sağlığına etki(sürekli kaygı bozar) İşe gitmede isteksizlik Devamsızlık İşte hata yapma

29 İş tatminsizliğinin sonuçları:
İş değiştirme Devamsızlık Buna neden olan faktörler iş tatminine neden olan faktörler ile aynıdır.

30 İş tatminsizliğinin sonuçları:
İs tatmini, örgütün iyi yönetildiginin bir sonucu olarak görülebilir. İs tatmini temelde etkin bir yönetimin sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenleörgütte kosulların bozuldugunu gösteren en önemli kanıt is tatminin düsük düzeyde olmasıdır denilebilir. Diger yandan birey açısından bakıldıgında, is tatmini düsük olan birey bu tatminsizligi giderecek baska isler aramaya yönelebilir, ya da isinde tatmini arttıracak baska yollar aramaya baslayabilir. İs tatminsizliginin sonuçları örgütte huzursuzluk, moral düsüklügü, devamsızlık,disiplin sorunlarında ve isgören devir hızında artıs olarak ortaya çıkabilir. Sonuç olarak is tatminsizliginin, örgütün amaçlarına ulasmaması, bireyin de amaçlarını gerçeklestirememesi anlamına geldigi söylenebilir. Çünkü isletmeler kendi amaçlarını bireylerin amaçları haline getirdikleri oranda basarılı olmaktadır.

31 ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI

32 Dinlediğiniz İçin