Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği

... konulu sunumlar: "Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği"— Sunum transkripti:

1 Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
Oğuzhan AKINÇ Çevre ve Şehircilik Uzmanı Kimya Yüksek Mühendisi

2 Tehlikeli Atık Nedir? İnsan sağlığına ve çevreye zarar verebilecek, Tutuşabilen Enfeksiyon yapıcı Tahriş edici, Zararlı, Toksik, Kanserojen, Parlayıcı Korozif gibi tehlikeli kabul edilen özelliklerden birini veya birden fazlasını gösteren atıklara “tehlikeli atık” denir.

3 Özel Atık Nedir Yönetimleri özel yöntemler gerektiren atık yağ, tıbbi atıklar, PCB/PCT içeren atıklar, atık akü-pil ve elektronik atıklar gibi tehlikeli atıklar Özel Atık olarak tanımlanmakta olup, ayrıca yönetmelikleri bulunmaktadır.

4 Endüstriyel Atık Yönetimine İlişkin Yürürlükteki Mevzuat
ÇERÇEVE MEVZUAT Çevre Kanunu Atık Yönetimi Yönetmeliği Basel Sözleşmesi ATIK TÜRÜNE GÖRE YÖNETİM Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği PCB ve PCT’li Atıkların Kontrolü Yönetmeliği TAŞIMA VE BERTARAF Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik ● Atıkların Karayol. Taşınması İl. Tebliğ TEBLİĞLER Tanker Temizleme Tesisleri Tebliği (2009) Bazı Tehlikesiz Atıkların Geri Kazanımı Tebliği (2011) Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalatına Dair ÜGD Tebliği (2015/3) Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Metal Hurdalara İlişkin ÜGD Tebliği (2015/23)

5 Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
Amaç: Tehlikeli atıkların üretiminden nihai bertaraf edilmesine kadar çevreyle uyumlu yönetiminin sağlanması Kapsam: Tehlikeli atıkların; toplanması, tesis içinde geçici depolanması, ara depolanması, taşınması, geri kazanılması, nihai bertarafı, ithalat ve ihracatına ilişkin yasak sınırlama ve yükümlülükleri, alınacak önlemleri yapılacak denetimleri, tabi olunacak hukuki teknik sorumluluklar

6 Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
Görev ve Sorumluluklar Bakanlığın Görev ve Yetkileri (Ulusal ve Bölgesel Yönetim Planları Hazırlamak) Mülkü Amirlerce Alınacak Tedbirler Mahalli İdarelerce Alınacak Tedbirler (Evlerden kaynaklanan tehlikeli atıklara ilişkin Yönetim Planı, inşaat ve işletme ruhsatı, tesislerin imar planlarına işlenmesi) Atık Üreticisinin Yükümlülükleri (Atık Beyan Formu, Tesis İçi Atık Yönetim Planı, Taşıma Formu) Bertaraf Edenin Yükümlülükleri (Atık Beyan Formu, Kütle-balans, Atık Yönetim Planı, Taşıma Formu)

7 Görev, Yetki ve Sorumluluklar
İl Müdürlüklerinin Sorumlulukları; İl sınırlarında atık yönetim planlarının mahalli çevre kurullarınca uygulanmasını sağlamakla, Kurulacak bertaraf tesislerinin yer seçimiyle ilgili başvuruları mahalli çevre kurulunun görüşünü alarak Bakanlığa iletmekle, Geçici depolama alanlarına izin vermekle, Tehlikeli atık taşıma araçları ve firmalarına lisans vermekle, İl sınırları içinde faaliyette bulunan ve bu Yönetmelik kapsamına giren tesisleri tespit ederek Bakanlığa bildirmekle ve periyodik olarak denetlemekle, Atık üreticisinin tesisinden kaynaklanan atıklara ilişkin hazırlamış olduğu atık yönetim planlarını onaylamakla sorumludur.

8 Görev, Yetki ve Sorumluluklar
Atık Üreticisinin Sorumlulukları (1): Atık üretimini en az düzeye indirecek tedbirleri almak, Üretilen atık tür ve miktarına ilişkin atık beyan formunu her yıl doldurarak Bakanlığa göndermek, Atıkların insan sağlığı ve çevreye yönelik zararlı etkisini, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak en aza düşürecek şekilde atık yönetimini sağlamakla, üç yıllık atık yönetim planını bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren altı ay içinde hazırlayarak valilikten onay almakla, sorumludur.

9 Görev, Yetki ve Sorumluluklar
Atık Üreticisinin Sorumlulukları (2): Atıklarını bu yönetmelikteki esaslara uygun olarak kendi imkanları ile veya kurulmuş lisanslı atık bertaraf tesislerinde gerekli harcamaları karşılayarak bertaraf etmek, ve bertaraf işleminin tamamlandığını yetkililere bildirmekle yükümlüdür. Atığın niteliğinin belirlenmesi için gerekli harcamaları yapmakla,

10 Görev, Yetki ve Sorumluluklar
Atık Üreticisinin Sorumlulukları (3): Atıkların fabrika sınırları içinde tesis ve binalardan uzakta beton saha üzerine yerleştirilmiş sağlam, sızdırmaz, emniyetli ve uluslararası kabul görmüş standartlara uygun konteynırlar içerisinde geçici olarak muhafaza etmekle, konteynırların üzerinde tehlikeli atık ibaresine yer vermekle, depolanan maddenin miktarını ve depolama tarihini konteynırlar üzerinde belirtmekle, konteynırların hasar görmesi durumunda atıkları, aynı özellikleri taşıyan başka bir konteynıra aktarmakla, konteynırların devamlı kapalı kalmasını sağlamakla, atıklarını kimyasal reaksiyona girmeyecek şekilde geçici depolamakla sorumludur.

11 Görev, Yetki ve Sorumluluklar
Atık Üreticisinin Sorumlulukları (4): Ayda bin kilograma kadar atık üreten üretici biriktirilen atık miktarını altı bin kilogramı geçmemek kaydı ile valilikten izin almaksızın atıklarını en fazla 180 gün geçici depolayabilir.

12 Görev, Yetki ve Sorumluluklar
Atık Üreticisinin Sorumlulukları (5): Kaza sonucu veya kasti olarak atıkların dökülmesi ve bunun gibi olaylar sunucu meydana gelen kirliliğin önlenmesi amacıyla, atığın türüne bağlı olarak olayın vuku bulduğu andan itibaren en geç bir ay içinde olay yerinin eski haline getirilmesi ve tüm harcamaların karşılanmasıyla, Valiliğe durumu raporlamakla yükümlüdür.

13 Atık Yönetim Planı Atık kodları ve miktarları,
Varsa geçici depolama alanı ile ilgili bilgiler, Atıkların ne kadarının geri kazanıldığı, Ne kadarının bertarafa gönderildiği, Atıkların gönderildiği geri kazanım ve bertaraf tesislerinin isim ve adresleri, Varsa atıklara uygulanan ön işlemler, Tesis içinde atık minimizasyonu için yapılan işlemler Plan Formatı:

14 Atık Yönetim Planı Atık Üreticileri, üç yıllık Atık Yönetim Planını hazırlayarak Valilikten onay alır. Mahalli İdareler, evlerden kaynaklanan tehlikeli atıkların yönetimine ilişkin planlarını Mahalli Çevre Kuruluna sunar. Valilik, atık üreticisinin ve belediyenin atık yönetim planlarını esas alan 3 yıllık “İl Tehlikeli Atık Yönetim Planını” hazırlayarak Bakanlığa sunar. Bakanlık, bölgesel atık yönetim planlarını hazırlar.

15 Geçici Depolama Depolama süresi: 180 gün (en fazla)
Geçici Depolama Nedir? Atıkların Ara depolama, Geri kazanım, Bertaraf, Tesis içinde tekrar kullanımı öncesinde geçici depolanması. Nerede Yapılır? Tesis içinde, Üreticiye ait uygun bir alanda. İzin/Lisans Prosedürü? Atık üretimi ≥1000 kg/ay Geçici Depolama İzni (Süresiz) Depolama süresi: 180 gün (en fazla)

16 Geçici Depolama Alanı Özellikleri
Kurulacak geçici depolama alanının Üstü kapalı ve her türlü dış etkenden atıkları koruyacak nitelikte olması, Atıkların hepsinin etiketli olması, Her bir atığın depoya giriş tarihinin, miktarının ve atık kodunun belirtilmiş olması, Geçici depolama alanından sorumlu personelin belirlenmiş olması, Zeminin geçirimsiz olması, Sızma veya dökülmelere karşın absorban maddelerin bulundurulması, Sızma ve dökülme durumunda atıkları toplayacak bir drenaj kanalının bulunması, Yangın gibi her türlü acil duruma karşı güvenlik tedbirlerinin alınmış olması, Dışarıdan içeri izinsiz olarak girişe izin vermeyecek yapıda olması gerekmektedir.

17 Geçici Depolama Kötü Örnekler

18 Geçici Depolama Kötü Örnekler

19 Geçici Depolama İyi Örnek

20 Bertaraf Edenin Yükümlülükleri
İşletme planını her yıl Bakanlığa sunmak, Acil önlemlerle ilgili eğitimli personel bulundurmak ve acil durum söz konusu olduğu zaman Bakanlığa bilgi vermek, Atığın tesise girişinde bertaraf işleminden önce atığın fiziksel ve kimyasal analizini yapmak, atığın taşıma formunda belirtilen atık tanımına uygunluğunu tespit etmek, Kabul ettiği atığın taşıma formunu imzalamak ve 30 gün içinde üreticiye göndermek,

21 Bertaraf Edenin Yükümlülükleri
Taşıma formu olmaksızın atık kabul etmesi halinde Bakanlığa bilgi vermek, Tesisin işletilmesi ile ilgili Bakanlığın öngördüğü işleri yapmak, Tesisin kapatılması için kapatma planını yaparak 180 gün önceden Bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.

22 Mali Sorumluluk Sigortası
Tehlikeli atıkların toplanması, taşınması, geçici ve ara depolanması, geri kazanımı, yeniden kullanılması ve bertarafı faaliyetlerinde bulunanlar, bu Kanun ile getirilen yükümlülükler açısından müteselsilen sorumludurlar. Sorumlular bu Kanunda belirtilen meslekî faaliyetleri nedeniyle oluşacak bir kaza dolayısıyla üçüncü şahıslara verebilecekleri zararlara karşı tehlikeli kimyasal ve tehlikeli atık malî sorumluluk sigortası yaptırmak zorunda olup, faaliyetlerine başlamadan önce Bakanlıktan gerekli izni alırlar.

23 Tehlikeli Atık Yönetimi
Atıklar Geçici Depolama Atık üreticisinin sahasında En fazla 6 ay Ön İşlem Enerji Geri Kazanımı Beraber yakma tesislerinde (çimento, kireç vb.) Yakma (Döner Fırın, Piroliz, Gazlaştırma vb.) Ara Depolama Düzenli Depolama Geri Kazanım İhracat

24 Ulusal Atık Taşıma Formu
ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Form 4 Nüshadan oluşur A, B, C, D, E (Uluslar arası Taşıma için kullanılır) A ve C nüshaları 2şer adet Tehlikeli atıklar Lisanslı araçlarla taşınmak zorundadır. A B C D A C

25 Ulusal Atık Taşıma Formunun Kullanımı
C B Atık Bertaraf Tesisi Atık Üreticisi A2 C1 D Taşıyıcı C2 D B A1 İl Müdürlüğü D A1

26 Serbest Bölgeler Serbest Bölgeler;
Komisyon onayı ile atık çıkışı sağlanır. Komisyon Üyeleri: Serbest bölge müdürlüğü Gümrük muhafaza müdürlüğü işletici veya bölge kurucu ve işleticisi Atık üreticisi Çıkış Onayı: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü

27 Tehlikeli Atıkların İhracatı
İhracat şartları; Ülkemizde bertaraf için teknik kapasite olmaması İthalatçı devletin yetkili otoritesinin kabul etmesi Transit devletlerden geçiş onayı alınması İşlemler; Basel Sözleşmesi hükümleri uygulanır Bakanlığa ihracat başvurusu yapılır

28 Basel Sözleşmesi Tehlikeli Atıkların Sınırlarötesi Taşınımının ve Bertarafının Kontrolüne İlişkin Sözleşme 28 Aralık 1993 tarihli ve 3957 sayılı Kanun ile onaylanması uygun bulunan sözleşme, 7 Mart 1994 tarihli ve 94/5419 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanarak, 15 Mayıs 1994 tarih ve sayılı Resmî Gazete’de yayınlanmıştır. Amaç: Tehlikeli ve diğer atıkların oluştukları yerde bertaraf edilmesini sağlamak Atıkların oluşumunu minimize etmek Tehlikeli ve diğer atıkların sınırötesi hareketlerini azaltmak.

29 SEKTÖREL KILAVUZLAR Sektörler Rehber Döküm Deri Sektörü Galvanizasyon
Metal işleme Boya/Vernik Otomotiv Boya Üretim Demir - Çelik Metal Kaplama Organik Bitki Koruma Ürünleri ve Biyositler Üretimi Beyaz Eşya Üretimi İlaç Üretimi Rehber Atıkların Sınırötesi Taşınımı

30 TEŞEKKÜRLER Oğuzhan AKINÇ T : (312) 586 31 08
E : W :