Türkiye’de Lisansüstü Eğitimde Güncel Konular Dr.Sefa DEREKÖY

... konulu sunumlar: "Türkiye’de Lisansüstü Eğitimde Güncel Konular Dr.Sefa DEREKÖY"— Sunum transkripti:

1 Türkiye’de Lisansüstü Eğitimde Güncel Konular Dr.Sefa DEREKÖY
Sağlık Bilimleri Enstitü Müdürü

2 25-27 Mayıs 2006 tarihinde İzmir-Ürkmez’de 18. Türkiye
Üniversiteleri Sağlık Bilimleri Enstitü Müdürleri Toplantısı yapıldı 40 Devlet Üniv’nin 34’ü ve 8 Vakıf Üniv’nin 2’si katıldı Tıp-Sağlık Konseyi’ne SBE’lerini temsilen ilk kez AÜ SBE Müdürü Prof.Dr.Rıfat VURAL seçilerek katıldı

3 ÜLKEMİZDE BİLİMİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER (*)
Bilim politikasının olmayışı Türkiye’nin gündeminde bilimsel araştırma’nın olmayışı ve bu konuda özdeğerlendirmenin eksik oluşu Araştırma kültürünün olmayışı Araştırma vizyonu ve misyonunun olmayışı Ölçülebilir hedeflerin olmayışı (*) Prof.Dr.Gül GÜNER DEÜ

4 ÜLKEMİZDE BİLİMİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER
Tam-zaman eşdeğer bilim insanı sayısının ve nüfusa oranının, gerek AB, gerekse ABD’den çok düşük oluşu Araştırma projelerinin kabulü için net kriterlerin yetersiz oluşu Araştırma projelerinin ürüne dönüşümlerinin denetlenmesindeki eksiklikler

5 Sağlık Bilimleri Enstitüsünün Rolü
Üniversitelerin nitelikli öğretim üye ihtiyacının karşılanması Enstitüler; bilginin üretildiği kurum içi birimlerle, bilimi finanse eden kurum içi birim ve kurum dışı kuruluşların kesişim noktası Enstitülerde tamamlamış tezlerin özellikle bilim hayatı ve toplumsal hayata olan katkıları

6 Sağlık Bilimleri Enstitüsünün Rolü
Bilimsel araştırmaların üniversite içindeki durumu, yönelimler ve uluslararası entegrasyona dair enstitüler üzerinden doğrudan bilgi akışı sağlanabilmesi Üniversitelerin saygınlığı; enstitülerin bilimsel araştırma düzeyleri ile ilişkili

7 Sağlık Bilimleri Enstitüsünün Rolü
Lisansüstü eğitim, akademik bir eğitim dışında aynı zamanda endüstri ve hizmet sektöründe de istihdam sağlayabilecek nitelikte bir karakter kazanmıştır. Mezunlar, iş ortamına hızlı şekilde uyum sağlayabilen, yaratıcı ve bilgi toplumuna ait temel becerilerle donatılmış olarak yetiştirilmelidir. Enstitünün bu konuda rolü büyük olup anabilim dallarıyla yakın işbirliği gereklidir.

8 DOKTORA EĞİTİMİ AMAÇ: Yetkin, güvenilir, bağımsız araştırma yeteneğine sahip, yüksek düzeyde bilimsellik sergileyen çağdaş bilim insanları yetiştirmek; Doktora ünvanını alan kişiler, bir araştırma problemini çözerek anlamlı bir sonuç çıkarmış ve temel ya da uygulamalı bilimin gelişimine önemli katkı sağlamış olmalıdır.

9 DOKTORA’NIN HEDEFLERİ
Çağdaş bilim insanları yetiştirmek Etkin akademisyen kadrolar yetiştirmek Mesleğinde yetkin olup, bilgi ve becerisini farklı alanlara uygulayabilen bireyler yetiştirmek

10 PhD eğitimi Lisans eğitimini tamamlamış bir kişiyi orijinal ve kaliteli araştırmalar yapabilen bağımsız bir araştırmacıya dönüştürmek için gerekli eğitim ve öğretim süreci

11 DOKTORA EĞİTİMİ İLE İLGİLİ MEVCUT SORUNLAR
Bazı öğrencilerin kadrosuzluk nedeniyle motive olamaması Bazı öğrencilerin yabancı dil sorunları Öğrenci seçiminde bilimsel araştırmaya yatkınlık özelliğinin değerlendirilmemesi Eğitim ve araştırma ortamının her zaman yeterli olmayışı Araştırma görevlisi kadrolarındaki öğrencilerin, “rutin” görevlerde kullanılmaları ve bu nedenle, teze ayırabildikleri zamanın “az” oluşu Araştırmaya katkı yapabilecek bazı cihazların atıl duruyor olmaları Merkezi araştırma laboratuvarlarının bulunmaması

12 DOKTORA EĞİTİMİ İLE İLGİLİ MEVCUT SORUNLAR
Danışman konusunda öğrencinin görüşünün alınmaması Doktora eğitiminde ders döneminin uzunluğu Ders sayısının ve toplam kredi sayısının bazı programlarda çokluğu Derslerin niteliğindeki sorunlar Derslerin öğrencinin tez konusunun gereksinimlerine göre olmaması Dördüncü yarıyıl sonuna kadar ders konması Yeterliliğin beşinci yarıyıl sonuna kadar alınabilmesi Tez konusunun altıncı yarıyıl sonuna kadar alınabilmesi

13 DOKTORA EĞİTİMİ İLE İLGİLİ MEVCUT SORUNLAR
Danışmanların yetersizliği (bazen) Her öğretim üyesine rastgele danışmanlık verilmesi Danışman’ın alabileceği lisansüstü öğrenci sayısında sınırlama olmaması ve bazı öğretim üyelerinin 18’e kadar varan sayıda lisansüstü öğrenciye aynı anda danışmanlık yapıyor olması Danışmanlık kriterlerinin olmayışı Danışmanlık eğitiminin mevcut olmaması Danışmanın yürümekte olan projesinin olmayabilmesi

14 PhD Danışmanı Rolü Tez Danışmanı Eğitmen Yönlendirici İzleyici
Mental Koç

15 Kimler PhD Danışmanı Olabilir?
Tam zamanlı bir profesör veya doçent Uluslar arası Doktoral Bilim ve Teknoloji Okulunun Üyesi olmalı Danışmanlık ataması öncesinde bir komite tarafından doktora süpervizyonu için gerekli özellikler yönünden değerlendirme

16 Süpervizyon için gerekli özellikler
Makale yazma ve değerlendirme Laboratuvar yönetimi Proje yazma Alanındaki iş olanakları Zaman yönetimi Bilimsel-Mesleksel Etik Kurallar konularında bilgi ve deneyim Liderlik yeteneği İletişim Becerileri

17 TOPLU DEĞERLENDİRME Genelde iki değişik ekol göze çarpıyor:
Doktora Eğitiminin odak noktası araştırma (İngiltere, Kıta Avrupası, Japonya, Avustralya) 2. Doktora eğitimi, ders ve araştırma süreçlerinden oluşuyor- ancak,ders sırasında öğrenci tez danışmanını seçmiş oluyor ve araştırmayı yürütüyor (ABD, Kanada, Almanya)

18 TÜM ÖRNEKLERDE ORTAK NOKTA…
Doktora öğrencisi danışmanını seçiyor, danışmanı ile anlaşıyor ve danışmanının araştırma alanında çalışıyor Araştırma projesi bulunmayan bir öğretim üyesinin doktora öğrencisinin de bulunma şansı olmuyor Tez, yayın / yayınlar ile birlikte yürüyor

19 DEÜ MODELİNİN ÜÇ ÖNEMLİ ÖZELLİĞİ
1. Doktora eğitiminin odak noktası: TEZ 2. Projesi Onaylanmış Olan Öğretim Üyesi danışmanlık Yapıyor 3. Tez savunması öncesinde genişletilmiş SCI kapsamında ”yayın” koşulu

20 Öğrenci Kabul Koşulları: 50 LES ya da 50 TUS + 60 ÜDS (KPDS) veya 70 Yabancı Diller Okulu

21 Kontenjanların Belirlenmesi
Kontenjanlar, mevcut proje/tez konusu sayısına göre belirleniyor Web sitesinde aday danışmanlar ve tez konuları duyuruluyor Öğrenci adayları danışman adayları ile giriş sınavı öncesinde görüşüyor

22 Danışmanlık Adaylığı Koşulları:
Projesi (konusu) olmak ve etik kurul onayı almış olmak Önceden yönettiği doktora tezlerini genişletilmiş SCI kapsamında yayımlattırmış olmak Başvuru ile birlikte en çok beşten fazla lisansüstü öğrencisi bulunmak Profesör, doçent ya da en az üç yıl deneyimli yardımcı doçent olmak

23 Toplam Ders: En az yirmibir ve en çok otuz kredi Tamamlama süresi: Dört yarıyıl Dersler haftalık bloklar şeklinde düzenlenir Haftalık bloklarda 15 saat teorik (ya da 30 saat uygulama) 1 krediye karşılık gelir

24 DÖRT GRUP DERS: GRUP 1: Bilim ve Araştırma Kültürü Dersleri
GRUP 2: SBE Dersleri (Entegre, Probleme Dayalı, ya da Projeye Dayalı) GRUP 3: Anabilim Dalına Özgü Dersler GRUP 4: Seçmeli ve/veya Teze Özgü Dersler

25 Dersleri (7 kredi) GRUP 1: Bilim ve Araştırma Kültürü
Bilim Tarihi ve Felsefe (1 K) 2. Bilimde Yaratıcılık, Buluşçuluk ve Girişimcilik (1K) 3. Sağlıkta Araştırma Teknikleri ve Analiz Yöntemleri (3K) 4. Sağlık Alanında Bilgiye Ulaşma ve Kanıta Dayalı Tıp (1K) 5. Deneysel Araştırma Projelerinin Hazırlanması ve Değerlendirilmesi

26 MULTİDİSİPLİNER PROGRAMLAR
Tıbbi Bilişim YL (Tezli) Biyomekanik YL (Tezli) Laboratuvar Hayvanlarının Sağlık Bilimlerinde Kullanımı YL (Tezli) Sinirbilimler YL ve Doktora Programları Önerilen Programlar Sağlıkta Kalite Geliştirme ve Akreditasyon YL (Tezli)

27 “BİYOMEKANİK” İnsanın ve diğer canlı sistemlerin mekaniğinin fizyolojik ve patolojik durumlarını, temel fizik, matematik, kimya, biyoloji gibi temel disiplinlerden, fizik tedavi ve rehabilitasyon, ortopedi ve travmatoloji gibi klinik bilimlerden yararlanarak inceleyen bilim dalı

28 “BİYOMEKANİK YL” Amaç Tıp ya da Mühendis formasyonlu kişilerde biyomekanik bilim dalında bilgi ve beceri birikimi oluşturmak, Türkiye’de bu alandaki bilim uzmanı açığını kapatmak, Yeni teknolojilerin geliştirilmesine katkıda bulunmak tarihinde açıldı. 9 öğrencisi var.

29 Neden “Multidisipliner Yaklaşım”?
Sorunların etkili ve kapsamlı çözümüne ancak  ekip çalışması ile varılabileceği gerçeği, Bilimsel başarıların, multidisipliner yaklaşımı benimseyen ve uygulayan grup ve kurumlara ait olacağı gerçeği, Bilim dallarının kendi içinde özgülleşen konulara bölünmesi sonucu bilim dalları arasında kopukluk

30 Multidisipliner, Enstitülerarası, Üniversitelerarası Bir Lisansüstü Program
“Tıbbi Bilişim- TB” Tıp ve Sağlık Hizmetleri Bilgisayar Temelli Bilişim Sistemleri TB Değerlendirme Metodolojisi

31 İLGİLİ DİSİPLİNLER Sağlık Bilimleri ve Fen Bilimleri Enstitüleri işbirliği ile: Ortopedi ve Travmatoloji Anatomi, Biyofizik, Fizyoloji Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Halk Sağlığı Tıbbi Biyoloji ve Genetik Makine Mühendisliği Metalurji ve Malzeme Mühendisliği

32 Dünya’daki uygulamalar ve ülkemizde PhD eğitiminin uluslararası standartlarda sürdürülebilmesi için neler yapılabilir? Konunun tartışılmaya başlanması Durum belirleme Danışmanın ve öğrencilerin beklentilerini belirleme Öğrenci bilgilendirme toplantıları Danışmanlık eğitimleri ve kursları

33 AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
EĞİTİM/ÖĞRETİM YILLARI ARASINDA ENSTİTÜMÜZE BAĞLI ANABİLİM DALLARI BİTİRİLEN TEZ PROJELERİ VE YAYINLANDIKLARI DERGİLER

34 VETERİNER FAKÜLTESİ ANABİLİM DALI TEZLER-DÖNEM PROJELERİ
YAYINLANAN DERGİLER BİYOKİMYA - HAYVAN BESLEME VE BESLENME HASTALIKLARI 1+1 FARMAKOLOJİ VE TOKSİKOLOJİ 0+2 DOĞUM VE JİNEKOLOJİ 1 ANATOMİ CERRAHİ ZOOTEKNİ 2 MİKROBİYOLOJİ PARAZİTOLOJİ BESİN HİJYENİ VE TEKNOLOJİSİ İÇ HASTALIKLARI 4 FIRAT ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DERGİSİ (YAYINA KABUL EDİLMİŞTİR) PATOLOJİ HAYVAN SAĞLIĞI EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ MEDİKAL BİYOLOJİ VE GENETİK FİZYOLOJİ DÖLERME VE SUN’İ TOHUMLAMA VİROLOJİ HİSTOLOJİ-EMBRİYOLOJİ

35 BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU
ANABİLİM DALI TEZLER-DÖNEM PROJELERİ YAYINLANAN DERGİLER BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR 3 -

36 TIP FAKÜLTESİ ANABİLİM DALI TEZLER-DÖNEM PROJELERİ YAYINLANAN DERGİLER
BİYOKİMYA 2 - TIBBİ GENETİK 3 ASUMAN ÖZGÖZ 1. EUROPEN HUMAN GENETİCS CONFERENCE 2006 AMSTERDAM, HOLLANDA 2. IX. ULUSAL TIBBİ BİYOLOJİ KONGRESİ, MANİSA 3. KOCATEPE TIP DERGİSİ (BASIMDA) MİHRİCAN AYDIN ÖZGÜR MİKROBİYOLOJİ 6 ANATOMİ FİZYOLOJİ HİSTOLOJİ-EMBRİYOLOJİ

37 AFYON SAĞLIK YÜKSEKOKULU
ANABİLİM DALI TEZLER-DÖNEM PROJELERİ YAYINLANAN DERGİLER İÇ HASTALIKLARI 15 - GENEL CERRAHİ 23 KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 11 ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI