TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi

TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi
KURUMLAR VERGİSİ Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi 0532 –

YASAL DAYANAK 5520 SAYILI KURUMLAR VERGİSİ KANUNU
( tarih ve sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.) Yürürlük Tarihi :

KURUMLAR VERGİSİNİN KONUSU
Kurumlar Vergisinin konusu, “Kurum Kazancı” dır. Kurum Kazancı, gelir vergisinin konusuna giren gelir unsurlarından oluşur. Kurumlar vergisi mükelleflerinin, bu gelir unsurlarından oluşan kazançları niteliğine bakılmaksızın ve toplu olarak “kurum kazancı” olarak adlandırılmaktadır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

KURUMLAR VERGİSİNİN MÜKELLEFLERİ
Sermaye şirketleri Kooperatifler İktisadî kamu kuruluşları Dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler İş ortaklıkları Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ
SERMAYE ŞİRKETLERİ : Anonim Şirketler, Limited Şirketler, Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler, Benzer nitelikteki yabancı kurumlar. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

KOOPERATİFLER : 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’na veya özel kanunlarına göre kurulan kooperatifler ile, benzer nitelikteki yabancı kooperatifler kurumlar vergisi mükellefidir. Hangi türde olursa olsun her çeşit kooperatifler kurumlar vergisi mükellefidir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

İKTİSADİ KAMU KURULUŞLARI İktisadi kamu kuruluşları, kamu idare ve kuruluşlarına ait veya bağlı olan tüm iktisadi işletmeleri kapsar. İktisadi kamu kuruluşları kavramı, hem kamu iktisadi teşebbüslerini, hem de kamu kurum ve kuruluşlarına ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen iktisadi kuruluşları kapsamına alır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

İktisadi Kamu Kuruluşlarının Kurumlar Vergisi Mükellefi Sayılmalarının Şartları İtisadi işletmenin, kamu idarelerina veya kamu kuruluşlarına ait veya bağlı olması; (ait olma, sermaye bakımından; bağlı olma ise idari bakımdan bağlılığı ifade eder), Sermaye şirketi veya kooperatif şeklinde kurulmamış olması, Ticari, sınai veya zirai alanda devamlı olarak faaliyette bulunması, gerekmektedir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

DERNEK VE VAKIFLARA AİT İKTİSADİ İŞLETMELER Dernek veya vakıflara ait veya bağlı olup, faaliyetleri devamlı bulunan ticarî, sınaî ve ziraî işletmeler ile, benzer nitelikteki yabancı işletmeler, dernek veya vakıfların iktisadî işletmeleridir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Dernek veya vakfa ait bir iktisadi işletmenin varlığından söz edilebilmesi için aşağıdaki şartların varlığı gerekmektedir. İktisadi İşletmenin Dernek veya Vakfa Ait veya Bağlı Olması, İktisadi İşletmenin Sermaye Şirketi veya Kooperatif Şeklinde Kurulmamış Olması, İktisadi İşletmenin Ticari, Sınai veya Zirai Alanda Devamlı Olarak Faaliyette Bulunması Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Aşağıdaki durumlarda işletmede Devamlılık Unsurunun varlığı kabul edilmektedir. Bir hesap dönemi içinde ticari mahiyet arz eden işlemlerin birden fazla yapılması, Bir hesap döneminde tek işlem bulunması halinde, faaliyetin organizasyon gerektirmesi veya amacının ticari olması, Ekonomik faaliyetin her yıl bir defa olmakla beraber müteakip yıllarda tekrar etmesi, Ekonomik faaliyetin birkaç yıl arayla yapılmasına karşılık periyodik olarak tekrar etmesi ve organizasyonu gerektirmesi,

İŞ ORTAKLIKLARI Kurumlar vergisi mükelleflerinin kendi aralarında veya şahıs ortaklıkları ya da gerçek kişilerle, belli bir işin birlikte yapılmasını ortaklaşa yüklenmek ve kazancını paylaşmak amacıyla kurdukları ortaklıklardan bu şekilde mükellefiyet tesis edilmesini talep edenler, iş ortaklığıdır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

İŞ ORTAKLIKLARININ UNSURLARI Ortaklardan en az birisinin kurumlar vergisi mükellefi olması, Ortaklığın belli bir işi sonuçlandırmak üzere yazılı bir sözleşmeyle kurulması, İş ortaklığı konusunun belli bir iş olması, Birlikte yapılacak olan işin belli bir süre içinde gerçekleştirilmesinin öngörülmesi, Tarafların, müştereken yüklenilen işin belli bir veya birden fazla bölümünden değil, tamamından işverene karşı sorumlu olmaları, İşin bitiminde kazancın paylaşılması,

MUAFİYETLER

VERGİDEN MUAF KURUMLAR
Kurumlar vergisinden muaf tutulan kurumlar, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 4. maddesinde 16 bent halinde sayılmıştır. KVK’nın 4. maddesinde sayılan kurumların yanı sıra, bazı özel kanunlarda da kurumlar vergisi muafiyetine ilişkin hükümler bulunmaktadır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Kamu İdare ve Kuruluşları Tarafından İşletilen; (a) Bendi Okullar, Okul atölyeleri, Konservatuarlar, Kütüphaneler, Tiyatrolar, Müzeler, Sergiler, Numune fidanlıkları, Tohum ve hayvan geliştirme ve üretme istasyonları ile yarış yerleri, Kitap, gazete ve dergi yayınevleri ve Benzeri kuruluşlar, (b) bendi Hastane, Klinik, Dispanser, Sanatoryum, Huzurevi, Çocuk bakımevi, Hayvan hastanesi ve dispanseri, Hayvan bakımevi, Veteriner bakteriyoloji, seroloji, distofajin kuruluşları ve Benzeri kuruluşlar, (c,ç) Bendi Şefkat, rehin ve yardım sandıkları, Sosyal yardım kurumları, Yoksul aşevleri, Ceza ve infaz kurumları ile tutukevlerine ait işyurtları, Darülaceze atölyeleri, Öğrenci yurtları, pansiyonları, Sergi, fuar, panayırlar ve Benzeri kuruluşlar,

Kamu İdare ve Kuruluşları’nın Kapsamı: Merkezî Yönetime Dahil Olan, Genel Bütçeli Daireler, Özel Bütçeli Daireler, ile, İl Özel İdareleri, Belediyeler, Köyler,

KAMU İDARELERİNE AİT KREŞ VE KONUKEVLERİ İLE, ASKERİ KIŞLALARDAKİ KANTİNLER Kamu idarelerine ait olup, Sadece kamu görevlilerine hizmet veren, Kâr amacı gütmeyen ve Üçüncü kişilere kiralanmayan, kreş ve konukevleri ile askeri kışlalardaki kantinler kurumlar vergisinden muaftır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

KANUNLA KURULAN EMEKLİ VE YARDIM SANDIKLARI İLE SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARI Kanunla kurulan emekli ve yardım sandıkları ile sosyal güvenlik kurumları, kurumlar vergisinden muaftır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

YAPTIKLARI İŞ VEYA HİZMET KARŞILIĞINDA RESİM VE HARÇ ALAN KAMU KURULUŞLARI Yaptıkları iş veya hizmet karşılığında resim ve harç alan kamu kuruluşları kurumlar vergisinden muaf tutulmuşlardır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI, ÖZELLEŞTİRME FONU, TOPLU KONUT İDARESİ BAŞKANLIĞI, MİLLİ PİYANGO İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, DARPHANE VE DAMGA MATBAASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, ASKERİ FABRİKA VE ATÖLYELER.

SPOR KULÜPLERİNİN İDMAN VE SPOR FAALİYETLERİNDE BULUNAN İKTİSADİ İŞLETMELERİ İLE, SADECE İDMAN VE SPOR FAALİYETİNDE BULUNAN ANONİM ŞİRKETLER Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ile, özerk spor federasyonlarına tescil edilmiş spor kulüplerinin, idman ve spor faaliyetlerinde bulunan iktisadi işletmeleri ile Sadece idman ve spor faaliyetlerinde bulunan anonim şirketler, kurumlar vergisinden muaftırlar. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

KOOPERATİFLER 5422 sayılı KVK’nın 7 nci maddesinin 16 numaralı bendinde yer alan şartları taşıyan tüm kooperatifler faaliyet konularına ve ortaklık yapılarına bakılmaksızın kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanabilmekte iken; 5520 sayılı KVK ile yapılan değişiklik sonrasında, tarihinden itibaren geçerli olmak üzere; tüketim kooperatifleri, ve taşımacılık kooperatifleri maddede yer alan tüm şartları taşısalar dahi kurumlar vergisi muafiyetinden yaralanamayacaklardır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

KOOPERATİFLERİN KURUMLAR VERGİSİ MUAFİYETİNDEN YARARLANMALARININ GENEL ŞARTLARI Kooperatiflerin muafiyetten faydalanabilmeleri için, ana sözleşmelerinde; 1- Sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, 2- Yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi, 3- Yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması, 4- Sadece ortaklarla iş görülmesine, ilişkin hüküm bulunması ve ayrıca ana sözleşmede yer alan bu hükümlere fiilen uyulması gerekmektedir. Muafiyetten yararlanılabilmesi için üst kuruluşa üye olma şartı aranmayacaktır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

YAPI KOOPERATİFLERİNİN MUAFİYETTEN YARARLANABİLMELERİ İÇİN ARANILAN ÖZEL ŞARTLAR Yönetim ve Denetim Kurullarında belli kişilere yer verilmemesi, Yapı Ruhsatı ile Arsa Tapusunun kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olması, Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

BİLİMSEL ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETİNDE BULUNAN KURUM VE KURULUŞLAR Sadece bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar, kurumlar vergisinden muaf tutulmaktadır. Bunların, muafiyetten yararlanmasına ve muafiyetlerinin kaybedilmesine ilişkin şartlar Maliye Bakanlığınca belirlenir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ İLE KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİNE AİT İKTİSADİ İŞLETMELER Organize sanayi bölgeleri ile, küçük sanayi sitelerinin alt yapılarını hazırlamak ve buralarda faaliyette bulunanların; arsa, elektrik, gaz, buhar ve su gibi ortak ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kamu kurumları ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile, gerçek ve tüzel kişilerce birlikte oluşturulan ve kazancının tamamını bu yerlerin ortak ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanan iktisadi işletmeler kurumlar vergisinden muaftır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

İSTİSNALAR

KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNALARI
İSTİSNANIN TANIMI Vergi kanunlarında, verginin kapsamı içinde sayılan bazı işlem ve unsurların, çeşitli ekonomik, mali, sosyal ve siyasal sebeplerle, kısmen veya tamamen vergi dışı bırakılmasıdır. Kurumlar Vergisi Kanunundaki istisnalar kanunun 5. maddesinde düzenlenmiştir. Bunun dışında, KVK. m.5’te yer alan istisnalar dışında, diğer bazı kanunlarda düzenlenmiş Kurumlar Vergisi istisnaları da bulunmaktadır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

KVK. 5. MADDEDE YER ALAN KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNALARI
a- (Yurt içi) İştirak kazançları istisnası b- Yurt dışı iştirak kazançları istisnası c- A.Ş.’lerin yurt dışı iştirak hisse satış kazancı istisnası ç- Emisyon primi kazancı istisnası d- Yatırım fon ve ortaklıklarının kazançlarına ilişkin istisna e- Taşınmaz ve iştirak hissesi satış kazancı istisnası f- Bankalara veya TMSF’ye borçlu kurumlara tanınan istisna g- Yurt dışı şube kazançları h- Yurt dışı inşaat, onarım işlerinden sağlanan kazançlarda ist. ı- Eğitim tesisleri ile rehabilitasyon merkezlerine ilişkin istisna i- Risturn istisnası Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

DİĞER KANUNLARDA DÜZENLENMİŞ BULUNAN KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNALARI
Yatırım İndirimi İstisnası Serbest Bölge Kazanç İstisnası TUGS’ye Kayıtlı Gemilerin İşletilmesi ve Devrine İlişkin İstisna Teknoloji Geliştirme Bölgelerine İlişkin İst. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

İŞTİRAK KAZANÇLARI İSTİSNASI (md. 5/1-a)
Kurumların; Tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılmaları nedeniyle elde ettikleri kazançlar (Fonların katılma belgeleri ile, yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde edilen kâr payları hariç), Tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun kârına katılma imkânı veren kurucu senetleri ile diğer intifa senetlerinden elde ettikleri kâr payları, kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

İştirak kazançları istisnası düzenlemesinin amacı mükerrer vergilemenin önlenmesidir. İstisnaya konu kazanç, esas itibarıyla kazancın elde edildiği ilk kurumda kurumlar vergisine tabi tutulduğundan, kazancın, kâr dağıtımı yoluyla intikali sağlanan diğer kurumlarda da kurumlar vergisine tabi tutulması mükerrer vergilemeye yol açacaktır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Kapsamı İştirak Edilen Kurumun Tam Mükellef Olması Gerekir. Dar mükellef bir kurumdan kâr payı alan kurumlar ise, bu bentte düzenlenen istisnadan yararlanamayacaktır. Kâr payını alan kurumun tam veya dar mükellefiyete tabi olmasının bir önemi bulunmamaktadır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

İştirak Edilen Kurumun Geçmiş Yıl Kârlarını Dağıtması Elde edilen kâr paylarının kaynağının, iştirak edilen kurumun cari yıl veya önceki yıl kârlarından dağıtılmış olmasının, iştirak kazancını elde eden kurum yönünden herhangi bir önemi bulunmamaktadır. İştirak Edilen Kurumun İstisna Kazançlarını Dağıtması Tam mükellef bir kurumdan elde edilen iştirak kazancının, bu kurumda genel vergi rejimi uyarınca vergilenmiş veya kurumlar vergisinden istisna edilmiş kazançlardan oluşması veya kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisinin kapsamı dışında bırakılmış veya düşük oranda vergi kesintisi yapılmış olması, istisna uygulamasına engel teşkil etmeyecektir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Serbest Bölge Faaliyette Bulunan Kurumlardan Elde Edilen İştirak Kazançlarının Durumu İştirak kazançları istisnası, yalnızca tam mükellefiyete tabi kurumların sermayelerine iştirak edilmesi durumunda söz konusu olabilecektir. Serbest bölgeler, gümrük bölgesi dışında sayılmasına karşın, bu bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar, tam mükellef kurum olarak kabul edilmektedir. (3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu m. 6) Dolayısıyla, serbest bölgelerde faaliyette bulunana kurumlara iştirak edilmesinden elde edilen kazançlar da, diğer tam mükellef kurumlardan elde edilen iştirak kazançlarında olduğu gibi, kurumlar vergisinden istisna olabilecektir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

YURT DIŞI İŞTİRAK KAZANÇLARI İSTİSNASI (md.5/1-b)
Kanunî ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki şirketlerin sermayesine iştirak eden kurumların, bu iştiraklerinden elde ettikleri iştirak kazançları, belli koşullar altında kurumlar vergisinden müstesnadır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

YURT DIŞI İŞTİRAK KAZANÇLARI İSTİSNASI (md.5/1-b)
İstisnadan Yararlanma Şartları İştirak payını elinde tutan kurumun, yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %10’una sahip olması, İştirak kazancının elde edildiği tarih itibarıyla, iştirak payının kesintisiz olarak en az bir yıl süre ile elde tutulması, İştirak kazancının, iştirak edilen kurumun faaliyette bulunduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az %15 oranında vergi yükü taşıması; İştirak kazancının, elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

TAM MÜKELLEF ANONİM ŞİRKETLERİN YURT DIŞI İŞTİRAK HİSSELERİNİ ELDEN ÇIKARMALARINA İLİŞKİN İSTİSNA (md.5/1-c) Tam mükellef olmayan anonim veya limited şirket niteliğindeki şirketlerin sermayesine en az %10 oranında iştirak etmiş bulunan tam mükellefiyete tabi anonim şirketlerin, en az 2 tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan yurt dışı iştirak hisselerinin elden çıkarılmasından doğan kurum kazançları, kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

EMİSYON PRİMİ KAZANCI İSTİSNASI (md.5/1-ç)
Anonim şirketlerin gerek kuruluşlarında, gerekse sermayelerini artırdıkları sırada çıkardıkları payların, itibari değerin üzerinde bir bedelle elden çıkarılması halinde oluşan kazançlar kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

TÜRKİYE’DE KURULU FONLAR İLE YATIRIM ORTAKLIKLARININ KAZANÇLARINA İLİŞKİN İSTİSNA (md.5/1-d)
Türkiye’de kurulmuş olmaları şartıyla; Menkul kıymetler yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları, Portföyü Türkiye’de kurulu borsalarda işlem gören altın ve kıymetli madenlere dayalı yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları, Girişim sermayesi yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları, Gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları, Emeklilik yatırım fonlarının kazançları, Konut finansmanı fonları ile varlık finansmanı fonlarının kazançları, kurumlar vergisinden müstesnadır.

TAŞINMAZLAR VE İŞTİRAK HİSSELERİ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI (md.5/1-e)
Daha önce mülga 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun geçici maddelerinde düzenlenen “Gayrimenkul ve İştirak Hissesi Satış Kazançları İstisnası”, sayılı Kanunla, 5422 sayılı KVK’nın 8. maddesine eklenerek 2005 hesap döneminden itibaren sürekli hale getirilmiştir. Söz konusu istisnaya, bazı önemli değişikliklerle beraber 5520 sayılı KVK’da da yer verilmiştir. 5520 sayılı KVK’nın 5. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinde, taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançlara ilişkin istisna düzenlenmektedir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Bina satışlarında, vergiye tabi olan %25 ’lik kısım için yenileme fonu ayrılabilir mi? TAŞINMAZLAR VE İŞTİRAK HİSSELERİ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI (md.5/1-e) Kazancın %75’lik kısmı istisnadır. İSTİSNANIN AMACI VE GENEL ÇERÇEVESİ İstisnanın amacı, kurumların bağlı değerlerinin ekonomik faaliyetlerde daha etkin bir şekilde kullanılmasına olanak sağlanması ve kurumların mali bünyelerinin güçlendirilmesidir. Şartların sağlanması halinde, kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların %75’lik kısmı kurumlar vergisinden istisna edilmektedir. EVET: Her iki uygulama şartlarının da birlikte gerçekleştiği bir bina satışı söz konusu olduğunda, satıştan doğan kazancın %75’lik kısmı özel fon hesabına alınarak istisna edilecek, kalan %25’lik kısım içinse yenileme fonu ayrılabilecektir.

İstisnadan Yararlanabilecek Olanlar, İstisnadan, tam veya dar mükellef ayrımı yapılmaksızın tüm kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabileceklerdir. Ancak, esas faaliyeti menkul kıymet veya taşınmaz ticareti ve kiralanması olan kurumların, bu amaçla ellerinde tuttukları kıymetlerin satışından elde ettikleri kazançlar için istisna uygulanamayacaktır. Bununla birlikte, taşınmaz ticareti ile uğraşan mükelleflerin faaliyetlerinin yürütülmesine tahsis etmek üzere iktisap ettikleri taşınmazların satışından elde ettikleri kazançlara istisna uygulanabilecektir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

TAŞINMAZLAR VE İŞTİRAK HİSSELERİ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI
Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

İrfan VURAL

HAYIR: Türk Medeni Kanuna göre, kurumun adına, tapu siciline kaydedilmeyen maden işletme hakkı taşınmaz niteliğinde olmadığından istisna kapsamında değildir. TAŞINMAZLAR VE İŞTİRAK HİSSELERİ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI Maden İşletme Haklarının Satışı istisna kapsamında mıdır? Taşınmazın Kurum Adına Tapuya Tescil Edilmiş Olması Zorunluluğu Elden çıkarılacak taşınmazlardan doğacak kazancın, bu istisna uygulamasına konu olabilmesi için, taşınmazın Türk Medeni Kanununun 705. maddesi gereğince kurum adına tapuya tescil edilmiş olması gerekmektedir. Bu nedenle, ilgili kurum adına tapuya tescili yapılmamış bir taşınmazın satışından doğan kazanca bu istisna uygulanmayacaktır.

Yatırım ortaklıkları hisse senetlerinin satışından elde edilen kazanç istisna kapsamında mıdır? EVET ! Yatırım fonu katılma belgelerinin satışından elde edilen kazanç istisna kapsamında mıdır? HAYIR ! Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Fon hesabına alınma işleminin, satışın yapıldığı yılı izleyen hesap döneminin başından, kazancın beyan edildiği döneme ait kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihe kadar yapılması gerekir. Örneğin, 2009 yılında yapılan bir satış için kazancın fon hesabına alınma zamanı, tarihinden, beyannamenin fiilen verildiği tarihe kadar olan süre olacaktır. Mükellefin ilgili dönem beyannamesini 16 Nisan 2010 tarihinde verdiği kabul edildiğinde, fon hesabına aktarma işleminin de bu tarihe kadar yapılmış olması gerekir. TAŞINMAZLAR VE İŞTİRAK HİSSELERİ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI “İki tam yıl” ifadesinden 730 günün anlaşılması gerekir. İstisnasından Yaralanmanın Şartları Taşınmazlar ve iştirak hisselerinin iki tam yıl süre ile aktifte bulundurulması, Satıştan doğan kazancın istisnadan yararlanan kısmının, satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutulması, Satış bedelinin en geç satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi, Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Ancak, satış bedelinin tamamının, satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi şarttır. Örneğin, 2004 yılında TL’ye alınan bir arsanın 2009 yılında TL’ye satılması halinde, istisnadan yararlanılabilmesi için satış bedeli olan TL’nin en geç tarihine kadar tahsil edilmesi gerekir. Aksi takdirde, istisna şartları ihlal edilmiş sayılacaktır. TAŞINMAZLAR VE İŞTİRAK HİSSELERİ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI Satış Bedelinin En Geç Satışın Yapıldığı Yılı İzleyen İkinci Takvim Yılının Sonuna Kadar Tahsil Edilmesi Peşin satışlarda olduğu gibi, vadeli satış halinde de, satıştan doğan kazanç kısmının %75’i, beş yıl süreyle özel bir fon hesabında tutulmak şartıyla, satışın yapıldığı dönemde istisnadan yaralanabilecektir. Bu süre içinde tahsil edilmeyen satış bedeline isabet eden istisna nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecektir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Bu kapsamda; İstisna edilen kazançtan 5 yıl içinde sermayeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen kısım için, uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılır. Satış bedelinin iki yıllık süre içinde tahsil edilememesi halinde, tahsil edilemeyen satış bedeline isabet eden istisna nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılır. İstisna Şartlarının İhlali Halinde Ziyaa Uğratılmış Sayılan Vergi Taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan hakları satış kazancı istisnası satışın yapıldığı hesap döneminde uygulanacaktır. Bu durumun gereği olarak, istisnanın uygulanmasından sonra şartların ihlal edilmesi halinde, istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılacağından bu kısma Vergi Ziyaı Cezası uygulanacaktır.

EVET ! Taşınmaz ve iştirak hisseleri satış kazancı istisnasından yararlandıktan sonra, özel fonda tutma veya satış bedelinin izleyen ikinci takvim yılı sonuna kadar tahsil edilmesi şartının ihlal edilmesi halinde, istisnadan yararlanılan dönem itibariyle ziyaa uğramış sayılan verginin pişmanlıkla beyan edilmesine herhangi bir engel bulunmamaktadır. Dolayısıyla, şartları ihlal eden mükelleflerin, bu nedenle ziyaa uğrayan kurumlar vergisini pişmanlıkla beyan etmeleri halinde gerekli vergi tarhiyatı yapılacak ve pişmanlık zammı ile birlikte tahsil edilecek, ancak vergi ziyaı cezası kesilmeyecektir. TAŞINMAZLAR VE İŞTİRAK HİSSELERİ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI İstisna şartlarının ihlal edilmesi halinde ziyaa uğratılan vergi pişmanlıkla beyan edilebilir mi? İstisna Şartlarının İhlali Halinde Ziyaa Uğratılmış Sayılan Vergi Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

HAYIR ! Taşınmazların para karşılığı olmaksızın devir ve temliki, trampası gibi işlemler istisna kapsamına girmemektedir. Kat karşılığı arsa devri işleminin, bir malın başka bir mal ile değiştirilmesini ifade eden trampa niteliğinde olmasından dolayı, bu gibi işlemlerden elde edilen kazançlara söz konusu istisnanın uygulanması mümkün değildir. Sahip Olunan Arsanın Kat Karşılığı Olarak Devredilmesi Halinde İstisnadan Yararlanılabilir mi? Kazancın Hesaplanmasında Kur Farkı ve Vade Farkları Dikkate Alınacak Mıdır? HAYIR ! İstisna kapsamındaki değerlerin satışından kaynaklanan alacaklar için alınan faiz, komisyon ve benzeri gelirler, istisna kazancın tespitinde dikkate alınmayacaktır. Aynı şekilde, satış bedelinin döviz cinsinden belirlenmesi durumunda ortaya çıkan kur farklarının da istisna kazancın tespitinde dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır. SİNAN AYDIN Yeminli Mali Müşavir

BANKALARA VEYA TMSF’YE BORÇLU DURUMDA OLAN KURUMLAR İLE, BANKALARA TANINAN İSTİSNA (md.5/1-f)
Bankalara borçları nedeniyle kanunî takibe alınmış veya TMSF’ye borçlu durumda olan kurumlar ile, bunların kefillerinin ve ipotek verenlerin, söz konusu kıymetleri, bu borçlara karşılık bankalara veya bu Fona devrinden sağlanan hasılatın bu borçların tasfiyesinde kullanılan kısmına isabet eden kazançların tamamı, Bankaların bu şekilde elde ettikleri söz konusu kıymetlerin satışından doğan kazançların %75'lik kısmı, Kurumlar Vergisinden istisnadır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

YURT DIŞI ŞUBE KAZANÇLARI İSTİSNASI (md.5/1-g)
Kurumların yurt dışında bulunan iş yerleri veya daimi temsilcileri aracılığıyla elde ettikleri kurum kazançları, belli şartlar altında kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. ŞARTLARI: Doğduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az %15 oranında gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması, Elde edildiği hesap dönemine ilişkin yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmiş olması, Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

YURT DIŞINDA YAPILAN İNŞAAT, ONARIM, MONTAJ İŞLERİ İLE TEKNİK HİZMETLERDEN SAĞLANAN KAZANÇLARDA İSTİSNA (md.5/1-h) Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanarak Türkiye’de bulunan genel sonuç hesaplarına aktarılan kazançlar, başkaca bir koşula bağlanmaksızın kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

EĞİTİM TESİSLERİ İLE REHABİLİTASYON MERKEZLERİNİN İŞLETİLMESİNDEN ELDE EDİLEN KAZANÇLARA İLİŞKİN İSTİSNA (md.5/1-ı) Okul öncesi eğitim, ilköğretim, özel eğitim ve orta öğretim özel okulları ile, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara veya kamu yararına çalışan derneklere bağlı rehabilitasyon merkezlerinin işletilmesinden elde edilen kazançlar, (ilgili Bakanlığın görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığının belirleyeceği usuller çerçevesinde) beş hesap dönemi itibarıyla kurumlar vergisinden müstesnadır.

RİSTURN İSTİSNASI (md.5/1-i)
Tüketim, üretim ve kredi kooperatiflerinin, ortakları için hesapladıkları risturnlar belli koşullar altında kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

DİĞER KANUNLARLA DÜZENLENEN KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNALARI
Yatırım İndirimi İstisnası Serbest Bölgelerde Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna Türk Uluslararası Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin İşletilmesinden Ve Devrinden Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nda Yer Alan İstisna

YATIRIM İNDİRİMİ İSTİSNASI
GVK Geçici md. 69 : “(…) nedeniyle, 31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım indirimi istisnası tutarlarını, yine bu tarihteki mevzuat hükümleri (vergi oranına ilişkin hükümler dahil) çerçevesinde “sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait” kazançlarından indirebilirler. YATIRIM İNDİRİMİ İSTİSNASI Anayasa Mahkemesi’nin tarih ve Esas No: 2006/95, Karar No:2009/144 sayılı kararı ile, Gelir Vergisi Kanununun yatırım indirimiyle ilgili geçici 69 uncu maddesinde yer alan “..sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait ..” ibaresinin iptal edilmesine karar verilmiş ve karar 08/01/2010 tarih ve sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Gelir Vergisi Kanunu’nun 19. maddesinde düzenlenen yatırım indirimi istisnası yürürlükten kaldırılmıştır. GVK’ya eklenen Geçici 69. maddede, belli harcamalara ilişkin olarak 2006, 2007 ve 2008 hesap dönemlerinde bu istisnanın uygulanabileceği belirtilmiştir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Dn. İDDK’nın, tarih ve E. 2007/2326, K. 2008/1714 sayılı; Dn. 7. D.’nin, tarih ve E. 1999/1192, K. 1999/4113 sayılı Kararları “Anayasa Mahkemesi’nce bir kanunun veya kanun hükmünde kararnamenin tümünün veya belirli hükümlerinin Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edildiği bilinmesine rağmen, görülmekte olan davaların, Anayasa’ya aykırılığı saptanmış olan kurallara göre görüşülüp çözümlenmesinin, Anayasa’nın üstünlüğü prensibine ve hukuk devleti ilkesine aykırı düşeceğini kabul etmek gerekir.” Ankara 2. Vergi Mahkemesi’nin tarih ve E.2009/1206, K. 2009/2356 sayılı kararı : “(…) Bu durumda, geçici 69. maddenin birinci fıkrasının sonunda yer alan “sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait” ibaresinin Anayasa Mahkemesince iptal edilmesi, davacının ’den devreden yatırım indirimi istisnasından faydalandırılması sonucunu doğuracağından, iptal edilen anılan yasa hükmü nedeniyle davacının yasa hükmü nedeniyle davacının yatırım indiriminden yararlandırılmaması yönünde tesis edilen işlemin hukuki dayanağı kalmadığından iptali gerekmektedir. Dn. 2. D.’nin, tarih ve E. 2004/3749, K. 2005/87 sayılı; Dn. 5. D.’nin, tarih ve E. 1999/3664, K. 2003/3509 sayılı Kararları. Geriye yürümezlik kuralı, Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edildiği bilinen yasa hükümlerinin, bu hükümlere dayanılarak tesis edilmiş olan idari işlemlerin iptali istemiyle açılan ve halen görülmekte olan davalarda da uygulanacağı anlamını taşımamaktadır. Aksine bir yorum ‘hukuk devleti’ ve ‘Anayasa’nın üstünlüğü’ ilkeleriyle bağdaştırılamaz.” “8/1/2010 tarih ve sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin tarih ve Esas No: 2006/95, Karar No:2009/144 sayılı kararı; Anayasa’nın 153 üncü maddesi uyarınca 8 Ocak 2010 tarihinde yürürlüğe girdiğinden, 2009 hesap döneminde (Geçici vergi dönemleri de dahil) yatırım indirimi istisnasından yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.” YATIRIM İNDİRİMİ İSTİSNASI Anayasa Mahkemesi Kararı’nın yürürlük tarihi Dolayısıyla 2009 hesap dönemi itibariyle söz konusu hüküm yürürlükteydi. Bu yönüyle bakıldığında 2009 hesap dönemi için istisnanın uygulanamayacağı görülüyor. 2009 hesap döneminde istisnadan yararlanılması mümkün müdür ? Maliye Bakanlığı’nın konu hakkındaki görüşü nedir ? Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

YATIRIM İNDİRİMİ İSTİSNASI (2010 Yılında Geçerli Olan Uygulama)
Örnek : (A) Kurumunun 2010 hesap dönemi; Kurum Kazancı : TL İşt. Kaz. İst. : TL Geç. Yıl Zararı : TL Yatırım İnd. : TL Çözüm: %25’e esas olan tutar = – – = İlgili Dönemde İndirilecek Yatırım İndirimi = x 0,25 = Sonraki Döneme Devreden Yatırım İndirimi = – = TL Kurumlar Vergisi Matrahı = – – – = TL Kurumlar Vergisi = x 0,20 = YATIRIM İNDİRİMİ İSTİSNASI (2010 Yılında Geçerli Olan Uygulama) İlgili dönemde yatırım indirimi istisnası uygulanacak kazanç tutarı; zarar mahsubu dahil, giderler ile, tüm indirim ve istisnalar düşüldükten sonraki kazanç tutarıdır. Dolayısıyla, her dönem itibarıyla yararlanabilecek yatırım indirimi istisnası tutarı söz konusu kazanç tutarının %25’ini aşamayacaktır. GVK’nın geçici 69. maddesine 6009 sayılı Kanunla yapılan ekleme. (Geçerlik: 1/1/2010) “Şu kadar ki, vergi matrahlarının tespitinde yatırım indirimi istisnası olarak indirim konusu yapılacak tutar, ilgili kazancın % 25’ini aşamaz. Kalan kazanç üzerinden yürürlükteki vergi oranına göre vergi hesaplanır.” Kalan kazanca uygulanacak vergi oranı : % 20 Sinan AYDIN Yemini Mali Müşavir

SERBEST BÖLGE KAZANÇ İSTİSNASI
3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu’nda 5084 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonrasında, bu bölgelerde vergi mevzuatına ilişkin hükümlerin uygulanmasına başlanılmış, tam ve dar mükelleflerin bölgedeki gelir ve kurumlar vergisi muafiyeti sona ermiştir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Serbest Bölgeler Kanunu’na eklenen geçici 3. madde ile de, geçiş dönemine ilişkin istisna uygulaması düzenlenmiştir: Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yıllık vergileme döneminin sonuna kadar geçerli olmak üzere, faaliyet ruhsatının alındığı tarihe bakılmaksızın bu bölgelerde faaliyette bulunan mükelleflerinin imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançlara ilişkin istisna tarihi itibariyle serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat almış mükelleflerin, faaliyet ruhsatlarında belirtilen süre ile sınırlı olmak üzere bu bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetleri dolayısıyla elde ettikleri kazançlara ilişkin istisna Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

EVET.. Serbest bölgelerde yürütülen faaliyetlerden doğan alacaklara ilişkin kur farkı ve vade farkı gelirleri istisna kapsamında değerlendirilecektir. Kur farkları ve vade farkları istisna kapsamında mıdır? Mevduat faizleri ve repo gelirleri istisna kapsamında mıdır? Serbest bölgelerde yürütülen faaliyetler çerçevesinde elde edilen hasılatın, serbest bölgelerde yürütülen faaliyetler çerçevesinde yapılacak ödemelerde kullanılıncaya kadar, geçici olarak, serbest bölgelerde mevduat hesaplarında veya repo işlemlerinde değerlendirilmesi sonucu elde edilen gelirler de söz konusu istisnadan yararlanabilecektir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİ KAZANÇ İSTİSNASI
4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun geçici 2. maddesine göre; Yönetici şirketlerin bu Kanun uygulaması kapsamında elde ettikleri kazançlar ile, Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu bölgedeki yazılım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 31/12/2013 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstesnadır. Yönetici şirketlerin yararlanabile-cekleri kurumlar vergisi istisnası Yazılım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde edilen kazançlara ilişkin kurumlar vergisi istisnası Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

İstisna, sadece Ar-Ge ve yazılım faaliyetlerinden elde edilen kazançlara tanınmıştır. Bölgede faaliyette bulunan mükelleflerin bölge dışında gerçekleştirdikleri faaliyetlerinden elde ettiği kazançlar, yazılım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde edilmiş olsa dahi istisnadan yararlanamaz. Istisna, tarihine kadar uygulanacak olup istisna süresinin başlangıç tarihi olarak, yönetici şirketten izin alınarak bölgede fiilen faaliyete geçilen tarih esas alınacaktır. Teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren mükelleflerin, münhasıran bu bölgedeki yazılım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

İSTİSNA KAZANÇ TUTARININ TESPİTİ: 4691 sayılı Kanunun geçici 2. maddesinde yer alan istisna, bir kazanç istisnası olup, istisna kapsamındaki faaliyetlerden elde edilen hasılattan, bu faaliyetler nedeniyle yüklenilen gider ve maliyet unsurlarının düşülmesi sonucu bulunacak kazancın tamamı kurumlar vergisinden istisna olacaktır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Vade Farkı, Kur Farkı ve Faiz Gelirlerinin İstisna Kazancın Tespiti Karşısındaki Durumu Bölgede faaliyet gösteren mükelleflerin, 4691 sayılı Kanun kapsamı dışındaki ticari işlemlerinden elde edecekleri gelirleri ile olağandışı gelirlerinin istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Bu nedenle, nakitlerin değerlendirilmesi sonucu oluşan faiz, repo ve benzeri gelirler ile istisna kapsamındaki faaliyetler dışında kalan alacaklardan kaynaklanan kur farkları istisna kapsamında değerlendirilmeyecektir. TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİ KAZANÇ İSTİSNASI Müşterek Genel Giderler ve Amortismanların Dağıtımı İstisna kapsamına giren faaliyetler ile bu kapsama girmeyen işlerin birlikte yapılması halinde müşterek genel giderlerin, bu faaliyetler ile ilgili olarak cari yılda oluşan maliyetlerin birbirine oranı esas alınarak dağıtılması gerekmektedir. İstisna kapsamına giren ve girmeyen faaliyetlerde müştereken kullanılan tesisat, makine ve ulaştırma vasıtalarının amortismanlarının ise bunların her bir işte kullanıldıkları gün sayısına göre dağıtımının yapılması gerekmektedir. Hangi işlerde ne kadar süreyle kullanıldığı tespit edilemeyen sabit kıymetlere ilişkin amortismanlar, müşterek genel giderlerle birlikte dağıtıma tabi tutulacaktır. İSTİSNA KAZANÇ TUTARININ TESPİTİ: İstisna kazancın ve bu bağlamda kurumlar vergisi matrahının tespiti açısından, Kanun uygulaması kapsamında bulunan ve bulunmayan hasılat, maliyet ve gider unsurlarının ayrı ayrı izlenmesi ve istisna kapsamında olan faaliyetlere ait hasılat, maliyet ve gider unsurlarının, diğer faaliyetlerle ilişkilendirilmemesi ve kayıtların da bu ayrımı sağlayacak şekilde tutulması gerekmektedir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

İSTİSNALARA İLİŞKİN GİDER VE ZARARLARIN DURUMU
İstisna kazançlara ilişkin giderler. (İştirak hissesi alımı ile ilgili finansman giderleri hariç) KVK’nın 5/3. maddesinde; İştirak hissesi alımıyla ilgili finansman giderleri hariç olmak üzere, kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum kazancından indirilmesinin kabul edilmeyeceği hükmedilmiştir. Örnek : (A) Kurumu, tam mükellef (B) Kurumuna ait TL değerindeki hisse senetlerini satın almış olup, finansman için kullanmış olduğu kredi için 2009 yılında toplam TL kredi faizi ödemiştir. (A) Kurumu ayrıca, söz konusu hisse senetlerinin alımı için aracılık eden (C) Kurumuna komisyon gideri olarak TL ödemede bulunmuştur. Örnekte yer alan, TL’lik finansman gideri kurum kazancından düşülebilecektir. Komisyon gideri olarak ödenen TL’nin ise KKEG olarak dikkate alınması gerekir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

İSTİSNALARA İLİŞKİN GİDER VE ZARARLARIN DURUMU
Taşınmaz veya İştirak Hissesi Satışı İle İlgili Giderlerin ve Satıştan Doğan Zararların Durumu Taşınmaz ve iştirak hissesi satış kazancı istisnasına ilişkin giderlerin istisna kazanca isabet eden kısmı, kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, elde edilen kazancın %75’i istisna olduğu için, istisnaya ilişkin giderlerin de %75’inin KKEG olarak değerlendirilmesi gerektiğidir. Taşınmaz ve İştirak Hissesi Satışı İle İlgili Giderlerin Durumu Taşınmaz ve İştirak Hissesi Satışından Kaynaklanan Zararın Durumu Gerek, taşınmaz ve iştirak hisselerinin satışından kaynaklanan zararların “istisna faaliyetlerden doğan zararlar” tanımına girmemesi; gerekse, istisna uygulamasının mükelleflerin ihtiyarında olan bir takım şartlara bağlanmış olması hususları göz önünde bulundurulduğunda, taşınmaz ve iştirak hissesi satış işlemlerinden kaynaklanan zararların kurum kazancının tespitinde dikkate alınabileceği görüşündeyiz. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

KURUMLAR VERGİSİNİN MATRAHI
SAFİ KURUM KAZANCI KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM KAZANCI İNDİRİLECEK GİDERLER İNDİRİLEMEYECEK GİDERLER ZARAR MAHSUBU DİĞER İNDİRİMLER

SAFİ KURUM KAZANCI Kurumlar vergisi “safî kurum kazancı” üzerinden hesaplanmaktadır. Safî kurum kazancı, belirli bir döneme ait mali hasılat ile, yine ayını döneme ait mali giderler arasındaki farktır. Kurum kazancı gelir vergisinin konusuna giren gelir unsurlarından oluşmaktadır. Kurumlar vergisi mükelleflerinin, söz konusu gelir unsurlarından oluşan kazançları niteliğine bakılmaksızın ve toplu olarak “kurum kazancı” olarak adlandırılmaktadır.

KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM KAZANCI
Kurumlar vergisi yönünden iştirak yoluyla yapılan yatırımlardan elde edilen gelirler, iştirakin kâr dağıtımı yapmasına bağlı olarak vergilendirilmektedir. Bir başka ifadeyle, kurumların iştiraklerinden gelir elde etmiş sayılabilmeleri için, iştiraklerin kâr dağıtımı gerçekleştirmiş olması gerekmektedir. Dolayısıyla, iştirak edilen kurum, kârını dağıtmadığı müddetçe, söz konusu iştirakten elde edilen kazanç henüz doğmamış kabul edilecektir. 5520 sayılı KVK’nın 7. maddesine göre ise, belli şartlar altında, yurt dışı iştiraklere yatırım yapan mükelleflerin yurt dışı iştirak kârları, fiilen dağıtılmasa bile vergi uygulamaları açısından dağıtılmış kabul edilerek, bu iştiraklerin kazançlarının Türkiye’de kurumlar vergisine tabi tutulması öngörülmektedir.

KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM KAZANCI
Kontrol edilen yabancı kurum kavramı; basit tanımıyla, tam mükellef gerçek kişi ve kurumların, doğrudan veya dolaylı olarak, ayrı ayrı, ya da birlikte, sermayesinin, kâr payının veya oy kullanma hakkının en az %50’sine sahip olmak suretiyle kontrol ettikleri yurt dışı iştirakleri ifade etmektedir. Buna göre, yurt dışındaki bir kurumun “kontrol edilen yabancı kurum” sayılabilmesi için; Sermayesinin, kâr payının veya oy kullanma hakkının en az %50’sinin, Doğrudan veya dolaylı olarak, Ayrı ayrı ya da birlikte, Tam mükellef gerçek kişi veya kurumlara ait olması gerekmektedir.

İNDİRİLECEK GİDERLER / KABUL EDİLMEYEN İNDİRİMLER
GVK’YA GÖRE İNDİRİLECEK GİDERLER KVK’YA GÖRE İNDİRİLECEK GİDERLER KABUL EDİLMEYEN İNDİRİMLER DİĞER KANUNLAR UYARINCA İNDİRİLECEK VE İNDİRİLEMEYECEK GİDERLER

GVK’YA GÖRE İNDİRİLECEK GİDERLER – (GVK m.40)
Kazancı elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler. Çalışanların yiyecek, giyecek, sigorta prim vb. giderleri. İşle ilgili zarar-ziyan ve tazminatlar. Seyahat ve ikamet giderleri. Taşıt giderleri. Ayni vergi, resim ve harçlar. Amortismanlar. İşveren sendikalarına ödenen aidatlar. Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları. Gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan gıda maddeleri.

KVK’YA GÖRE İNDİRİLECEK GİDERLER (KVK md.8)
Menkul kıymet ihraç giderleri, Kuruluş ve örgütlenme giderleri, Genel kurul toplantıları için yapılan giderler ile birleşme, devir, bölünme, fesih ve tasfiye giderleri, Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde komandite ortağın kâr payı, Katılım bankalarınca katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları, Sigorta ve reasürans şirketlerince ayrılan teknik karşılıklar.

KURUMLAR VEGİSİ KANUNU UYARINCA KABUL EDİLMEYEN İNDİRİMLER (KVK md.11)
Öz sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faizler, Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler, Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar, Her ne şekilde ve ne isimle olursa olsun ayrılan yedek akçeler, Hesaplanan kurumlar vergisi ile, her türlü para cezaları, vergi cezaları ve gecikme zamları,

KURUMLAR VEGİSİ KANUNU UYARINCA KABUL EDİLMEYEN İNDİRİMLER (md.11)
Menkul kıymetlerin itibari değerlerinin altında ihracından doğan zararlar, İşletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olmayan deniz ve hava taşıtlarına ilişkin giderler ve amortismanları, Kurumun kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının suçlarından doğan tazminat giderleri, Basın yoluyla işlenen fiillerden dolayı ödenen tazminatlar,

GİDERLER Vadesi gelmemiş kredi faizlerinin durumu.
Sabit kıymet alımına bağlı olarak doğan kredi faizi ve kur farklarının sabit kıymetin alındığı dönemin sonuna kadar olan döneme isabet eden kısmın maliyete eklenmesi zorunludur. Sonraki dönemlere isabet eden kur farkı ve faiz giderlerinin ise gider yazılması veya maliyete eklenmesi ihtiyaridir. Emtianın satın alınıp işletme stoklarına girdiği tarihe kadar oluşan kur farklarının maliyete intikal ettirilmesi zorunludur. Sonraki dönemlerde ortaya çıkacak kur farklarının ise, ilgili bulundukları yıllarda gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmesi ihtiyaridir. Krediler için ödeneni faiz ve komisyon giderlerinden dönem sonu stoklarına pay verilmesi zorunluluğu yoktur. Çalınan mallar ile ilgili olarak, söz konusu malların kıymeti düşen emtia olarak değerlendirilmesi ve vergi matrahı ile ilişki kurulması mümkün değildir. Çalınan mallar işletme için sermayede vukua gelen bir eksilmedir ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 88. maddesi uyarınca gider olarak dikkate alınamayacaktır. Vadesi gelmemiş kredi faizlerinin durumu. Kredi borçları nedeniyle, değerleme gününe kadar oluşan kıst döneme ait tahakkuk etmiş, ancak ödememiş olan faizler, gider olarak indirebilebilir. Emtia alımına bağlı olarak doğan kur farkı ve kredi faizlerinin durumu Sabit kıymet alımına bağlı olarak doğan kur farkı ve kredi faizlerinin durumu Hırsızlık, gasp vb. şekillerde kaybedilen para ve malların durumu Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

GİDERLER Motorlu Taşıtlar Vergisinin durumu.
Kıdem tazminatı karşılık giderlerinin kurum kazancından indirilmesi mümkün değildir. Gerçekleşen ve kesin olarak tutarı saptanan kıdem tazminatı giderlerinin ise kurum kazancından indirilebileceği tabiidir. GİDERLER Son kullanma tarihlerinin geçmesi nedeniyle kullanılamaz duruma gelen malların, gerekli başvuru sonucunda takdir komisyonu tarafından takdir edilen emsal bedeli ile, malların maliyet bedeli arasındaki tutarın, stok maliyetlerinden indirilmesi sonucu kalan tutar, dönem kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir. Takdir komisyonunca emsal bedelin sıfır olarak belirlenmesi durumunda ise, söz konusu malların maliyet bedelleri gider olarak dikkate alınabilecektir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 88. maddesine göre; Kuruma fiilen ödenmeyen prim tutarlarının, gelir vergisi ve kurumlar vergisi uygulamasında gider yazılması mümkün değildir. Söz konusu primler gecikmeli olarak ödendiği takdirde ise ilgili oldukları dönemde değil, ödendiği dönemde gider olarak dikkate alınacaktır. Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu'nun 14. maddesinde; ticari maksatla kullanılan uçak ve helikopter ile taşıt kiralama faaliyeti ile uğraşan işletmelerin bu amaçla kiraya verdikleri taşıtlar hariç olmak üzere, bu kanunun I, III ve IV sayılı tarifelerinde yer alan taşıtlardan alınan motorlu taşıtlar vergisi ve cezalar ile gecikme zamlarının, Gelir ve Kurumlar Vergileri matrahının tespitinde gider olarak kabul edilemeyeceği hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla, sadece II sayılı tarifede yer alan motorlu taşıtlar için ödenen MTV gider olarak dikkate alınabilmekte, diğer taşıtlar için ödenen MTV ise gider kabul edilmemektedir. Motorlu Taşıtlar Vergisinin durumu. Fiili olarak ödenmemiş sigorta primlerinin durumu. Son kullanma tarihi geçen malların durumu Kıdem tazminatı karşılıklarının durumu. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

ZARAR MAHSUBU (Md.9) GEÇMİŞ YIL ZARARLARI
DEVRALINAN VEYA BÖLÜNEN KURUMLARIN ZARARLARI YURT DIŞI FAALİYETLERDEN KAYNAKLANAN ZARARLAR

GEÇMİŞ YIL ZARARLARININ MAHSUBU
Kurumlar vergisi beyannamesinde, her yıla ilişkin tutarlar ayrı ayrı gösterilmek şartıyla, geçmiş yılların beyannamelerinde yer alan zararlar kurum kazancından indirilebilecektir. Ancak bu zararların beş yıldan fazla nakledilmesi mümkün değildir.

DEVRALINAN VEYA BÖLÜNEN KURUMLARA AİT ZARARLARIN MAHSUBU
Devir veya bölünme hallerinde, varlıkları devralan kurumlar, devralınan veya bölünen kurumların zararlarını kurum kazançlarından mahsup etme imkânına sahiptirler. (Özsermaye tutarını geçmeyen zararlar) Mahsup Yapılabilmesi için şu şartlar aranır: Devralınan veya bölünen kurumların son beş yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş olması, Devir veya bölünme neticesinde zarar mahsubu yapacak kurumun, aynı faaliyete devir veya bölünmenin meydana geldiği hesap döneminden itibaren en az beş yıl süreyle devam etmesi.

YURT DIŞI FAALİYETLERDEN DOĞAN ZARARLARIN MAHSUBU
Kurumların yurt dışı faaliyetlerinden zarar doğması halinde, maddede belirtilen şartlar dahilinde, yurt dışı zararların kurum kazancından indirilebilmesi mümkündür. Ancak bu mahsup hakkının, zararın doğduğu hesap döneminden itibaren beş yıl içinde kullanılması gerekir. Kazançları Türkiye’de kurumlar vergisinden istisna edilen faaliyetlere ilişkin yurt dışı zararların bu şekilde mahsup edilmesi imkanı yoktur.

DİĞER İNDİRİMLER (md.10) KVK’nın 10. maddesinde, kurum kazancının tespitinde, ilgili dönem kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle yapılacak indirimler düzenlenmiştir. Sponsorluk harcamaları ile bağış ve yardımlar, KKEG niteliğindedir. Dolayısıyla öncelikle KKEG olarak ticari bilanço kârına eklenmesi, daha sonra da belirtilen nispetler dahilinde indirimler arasında gösterilerek matrahtan düşülmesi gerekir. Sponsorluk harcamaları ile bağış ve yardımlar, kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili olduğu yılda indirime konu edilemedikleri takdirde sonraki yıllara devredilemezler. Kurum kazancından indirilebilecek bağış ve yardımlar şunlardır: Kurum kazancının %5’i ile sınırlı genel nitelikli bağış ve yardımlar, Eğitim ve sağlık tesislerine ilişkin bağış ve yardımlar, Kültür ve turizm amaçlı bağış ve yardımlar, Doğal afetlere ilişkin bağış ve yardımlar. İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımlar. AR-GE harcamaların %100’ü kurum kazancının tespitinde beyanname üzerinde ayrıca indirim olarak dikkate alınabilecektir. İlgili kanunlar uyarınca tespit edilen sponsorluk harcamalarının, Amatör spor dalları için tamamı, Profesyonel spor dalları için % 50'si, beyan edilen kurum kazancından indirilebilecektir. Kazancın yetersiz olması nedeniyle indirime konu edilemeyen AR-GE indirimi tutarı süre sınırı olmaksızın sonraki yıllara devredilebilecektir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

AR-GE İNDİRİMİ DİĞER İNDİRİMLER
5520 sayılı KVK’nın 10/1-a maddesi ile, araştırma ve geliştirme harcaması yapan kurumların bu alandaki çabalarının desteklenmesi için, araştırma ve geliştirmeye yönelik harcamaların %100’ünün beyan edilen gelirden indirilmesine olanak sağlanmıştır. 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ile, teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile, kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlarca gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamının kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılabileceğine dair özel bir düzenleme yapılmıştır. 5746 sayılı KanunKanun kapsamındaki Ar-Ge indirimden yararlananlar; KVK’nın 10. maddesinin (1-a) bendinde yer alan Ar-Ge indiriminden ayrıca yararlanamayacaklardır.

AR-GE İNDİRİMİ (KVK 10-1/a) DİĞER İNDİRİMLER
Madde hükmüne göre, Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayan giderlerden ve Tamamen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılmayan amortismana tâbi iktisadî kıymetler için hesaplanan amortisman tutarlarından verilen paylar üzerinden, Ar-Ge indirimi hesaplanması mümkün değildir. DİĞER İNDİRİMLER AR-GE İNDİRİMİ (KVK 10-1/a) 5520 sayılı KVK’nın 10/1-a maddesi ile araştırma ve geliştirme harcaması yapan kurumların bu alandaki çabalarının desteklenmesi için araştırma ve geliştirmeye yönelik harcamaların %100’ünün beyan edilen gelirden indirilmesine olanak sağlayan bir düzenleme yapılmıştır. Münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme faaliyetleri çerçevesinde, işletme bünyesinde yapılan harcamaların %100'ü kurum kazancının tespitinde Ar-Ge indirimi olarak dikkate alınabilir.

DİĞER İNDİRİMLER AR-GE İNDİRİMİ (5746)
5746 sayılı Kanun’un 3/1. maddesi uyarınca; Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, Rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve Teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlarca, gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı, KVK’nın 10. maddesine göre kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilmektedir. Ayrıca 500 ve üzerinde tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerinde o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik harcamasının bir önceki yıla göre artışının yarısı da indirim konusu yapılabilir. 5746 sayılı Kanuna göre uygulan Ar-Ge indiriminde kazanç yetersizliği nedeniyle ilgili hesap döneminde kullanılamayan Ar-Ge indirimi hakkı, sonraki dönemlere devredilecek ve devredilen tutarlar izleyen yıllarda yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınacaktır.

ÖRTÜLÜ SERMAYE (md.12) Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

ÖRTÜLÜ SERMAYE Daha önce, mülga 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 16. maddesinde düzenlenmiş olan örtülü sermaye müessesesi, 5520 sayılı KVK ile, yeniden düzenlenmiştir. 5520 sayılı KVK ile, örtülü sermaye uygulamasında borç/öz sermaye oranı, ortakla ilişkili kişi ve öz sermaye tanımlarına açıklık getirilerek objektif kıstaslar konulmuş ve örtülü sermaye kapsamına girmeyecek borçlanmalar ayrıca sayılmıştır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

ÖRTÜLÜ SERMAYE Örtülü sermaye sayılan borçlar üzerinden hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler bir taraftan kurum kazancının tespitinde gider olarak kabul edilmezken (md.11), Diğer taraftan da bu tutarlar (kur farkları hariç) hesap döneminin son günü itibarıyla dağıtılmış kâr payı sayılmaktadır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

K.K.E.G. ÖRTÜLÜ SERMAYE ÖRTÜLÜ SERMAYE Örtülü sermaye
üzerinden hesaplanan; ÖRTÜLÜ SERMAYE Kur farkı Dağıtılmış sayılan kâr payı Faiz K.K.E.G. Vade farkı Benzer giderler Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

ÖRTÜLÜ SERMAYE ÖRTÜLÜ SERMAYENİN TANIMI
Kurumların, ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ederek işletmede kullandıkları borçların, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşan kısmı, ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye sayılır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

ÖRTÜLÜ SERMAYE Yapılan bir borçlanmanın örtülü sermaye kapsamında değerlendirilebilmesi için aşağıdaki şartların tamamının gerçekleşmesi gerekir. Borç “ortaklarından” veya “ortaklarla ilişkili kişilerden” doğrudan veya dolaylı olarak temin etmelidir. Temin edilen borç işletmede kullanılmalıdır. İşletmede kullanılan borçların hesap dönemi içerisinde herhangi bir tarihteki tutarı, kurumun öz sermayesinin üç katını aşmalıdır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

ÖRTÜLÜ SERMAYE BORCUN DOĞRUDAN VEYA DOLAYLI OLARAK ORTAK VEYA ORTAKLA İLİŞKİLİ KİŞİDEN TEMİN EDİLMESİ Örtülü sermayenin asli unsuru, borcun ortak veya ortakla ilişkili kişilerden temin edilmesidir. Eğer borç veren kişi veya kurum, ortak veya ortakla ilişkili kişi tanımına girmiyorsa örtülü sermayeden bahsedilmesi mümkün değildir. Ancak Kanun maddesinde, …doğrudan veya dolaylı olarak …” ifadesine yer verildiğinden, yapılan bir borçlanmada dolaylı da olsa bu türden bir ilişki kurulabiliyorsa örtülü sermaye söz konusu olabilecektir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Kurum Ortaklarından Yapılan Borçlanmalar
ÖRTÜLÜ SERMAYE Kurum Ortaklarından Yapılan Borçlanmalar Kurumların ortaklarından temin ettikleri borçlar, diğer şartların da varlığı halinde örtülü sermaye sayılacaktır. Ortaklardan temin edilen borçların örtülü sermaye kapsamında değerlendirilmesinde ortaklık payı oranının bir önemi yoktur. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

“Ortaklarla İlişkili Kişilerden” Yapılan Borçlanmalar
ÖRTÜLÜ SERMAYE “Ortaklarla İlişkili Kişilerden” Yapılan Borçlanmalar Örtülü sermaye uygulamasında, borcun temin edildiği kişi yönünden ikinci grubu “ortaklarla ilişkili kişilerden temin edilen borçlar” oluşturmaktadır. Kurumların ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ettikleri borçlar da, diğer şartların varlığı halinde örtülü sermaye sayılacaktır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

“Ortakla İlişkili Kişi” kavramının tanımı
ÖRTÜLÜ SERMAYE Tanımda geçen, “gerçek kişi” ifadesi, Gelir Vergisi Kanunu’nun uygulanmasında gerçek kişi olarak kabul edilip vergiye tabi tutulan şahıslar ile şahıs şirketleri ya da adi ortaklıkları, “kurum” ifadesi de, sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek veya vakıflar ile bunlara ait iktisadi işletmeler ve iş ortaklıklarını, kapsamaktadır. “Ortakla İlişkili Kişi” kavramının tanımı Dikkat edileceği üzere, Kanun hükmünde, ortakla ilişkili kişi kavramının tanımlaması yapılırken “eş”, “üstsoy”, altsoy” vb. ifadelere yer verilmemiştir. Ortağın doğrudan veya dolaylı olarak en az %10 oranında ortağı olduğu bir kurum, veya en az bu oranda oy veya kâr payı hakkına ya da hisselerine sahip olduğu bir kurum, Doğrudan veya dolaylı olarak, ortağın veya ortakla ilişkili bu kurumun sermayesinin, oy veya kâr payı hakkına sahip hisselerinin en az %10'unu elinde bulunduran bir gerçek kişi veya kurum. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

ÖRTÜLÜ SERMAYE ÖRTÜLÜ SERMAYE TUTARI
Kapsama dahil olan borçların tamamı değil, öz sermayenin üç katını aşan kısmı, ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye sayılacaktır. Aşan kısma isabet eden faiz, kur farkı ve benzeri giderlerin, geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere, vergi matrahından indirilmesi mümkün olmayacaktır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

ÖRTÜLÜ SERMAYE Alınan avansların örtülü sermaye karşısındaki durumu
1 no.lu Tebliğde; Avansların hangi amaçla verilirse verilsin işletmeye finansman imkânı sağladığının açık olduğu; dolayısıyla, alınan avansların da işletme bakımından alınan borç olarak değerlendirileceği ve örtülü sermaye hesaplamasında dikkate alınacağı; İnşaat işlerinde yapılan iş kısmı ile orantılı olarak hesaplanıp ödenen istihkak bedellerinin ise, avans olarak kabul edilip örtülü sermayenin hesabında borç unsuru olarak dikkate alınması söz konusu olmadığı belirtilmiştir. Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler, gider olarak dikkate alınamayacağından; örtülü sermaye kabul edilen borçlanmalarda TL’nin değer kazanması sonucu oluşacak kur farkı gelirleri de, vergiye tabi kurum kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınmayacaktır. Alınan avansların örtülü sermaye karşısındaki durumu Örtülü sermaye sayılan borçlardan kaynaklanan kur farkı gelirlerinin durumu Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI

TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI (KVK md.13)
Transfer Fiyatlandırması Kavramı TFYÖKD’nin Unsurları TFYÖKD Uygulamasına Konu Olabilecek İşlemler Emsallere Uygunluk İlkesi Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

“TRANSFER FİYATLANDIRMASI” KAVRAMI Kurumların, ilişkili kişileri ile gerçekleştirmiş olduğu mal veya hizmet alım-satım işlemlerinde, fiyat farklılaştırması yoluyla kârın istenilen yere transferi. FİYAT FARKLILAŞTIRMASI A B Kâr Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar; Kurum kazancının tespitinde gider/indirim olarak dikkate alınamaz. Hesap döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kâr payı olarak dikkate alınır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımından bahsedilebilmesi için aşağıdaki unsurların varlığı gerekmektedir Bir kurum tarafından bir mal veya hizmet alım ya da satımının yapılmış olması, Söz konusu kurumun bu mal veya hizmet alım ya da satımının ilişkili kişilerle yapmış olması, Bu mal veya hizmet alım ya da satımında emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak fiyat veya bedel tespiti yapılmış olması. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMINA KONU OLABİLECEK İŞLEMLER İlişkili kişilerle, emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel veya fiyatlar üzerinden yapılan şu işlemler TFYÖKD kapsamında değerlendirilecektir: Alım-Satım işlemleri, İmalat ve inşaat işlemleri, Kiralama ve kiraya verme işlemleri, Ödünç para alınması ve verilmesi işlemleri, İkramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

İLİŞKİLİ KİŞİ Kurumların kendi ortakları, Kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurumlar, Kurumların veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu gerçek kişi veya kurumlar, Kurumların veya ortaklarının, idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumlar, Ortakların eşleri, ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

İlişkili kişilerin kapsamı oldukça geniş tutulmuştur :

İstihdam İlişkisi, “İlişkili Kişi” Kapsamında Değerlendirilmeyecektir Kurum çalışanlarının, söz konusu kurum ile ilişkilerinin sadece işveren-hizmet erbabı ilişkisi içinde bulunması durumunda, ilgili kurum ile kurum çalışanı, yapılan ücret ödemeleri bakımından ilişkili kişi kapsamında değerlendirilmeyecektir. Ancak, kurum ile çalışanları arasında istihdam ilişkisi dışındaki işlemler, ilişkili kişilerle yapılan işlem kapsamında değerlendirilecektir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Bayilik İlişkisi, “İlişkili Kişi” Kapsamında Değerlendirilmeyecektir Bir gerçek kişi/kurum ile, bir başka gerçek kişi/kurum arasında, olağan ticari faaliyet çerçevesinde, sadece bayilik ilişkisinin bulunması durumunda söz konusu gerçek kişi veya kurumlar bayiliğe ilişkin mal ve hizmetler bakımından ilişkili kişi kapsamında değerlendirilmeyecektir. Bayiliğin konusunu oluşturan mal ve hizmet alım satımları dışındaki işlemler bakımından ise, ilişkili kişi kapsamında değerlendirilebilecektir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

5766 sayılı Kanun ile KVK’nın 13. maddesine (7) numaralı fıkra olarak eklenen hükme göre; Tam mükellef kurumlar ile, yabancı kurumların Türkiye'deki işyeri veya daimi temsilcilerinin aralarında ilişkili kişi kapsamında gerçekleştirdikleri yurt içindeki işlemler nedeniyle, kazancın örtülü olarak dağıtıldığının kabulü, hazine zararının doğması şartına bağlıdır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Emsallere Uygunluk İlkesi İlişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade etmektedir. Emsallere uygun fiyat veya bedel, aralarında ilişkili kişi tanımına uygun herhangi bir ilişki olmayan kişilerin, tamamen işlemin gerçekleştiği andaki koşullar altında oluşturduğu piyasa ya da pazar fiyatı olarak da adlandırılan tutardır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

İç emsal : Kurumların ilişkisiz kişilerle yapmış olduğu işlemlerde uyguladığı fiyat veya bedel. Dış emsal : Kurum dışındaki ilişkisiz kişilerin kendi aralarında uyguladıkları fiyat veya bedel. İç Emsal- Dış Emsal İlişkisi Emsallere uygun fiyat veya bedele ulaşmak için öncelikle iç emsal kullanılacaktır. Bu şekilde kullanılacak fiyat veya bedelin bulunmaması, ya da güvenilir olmaması halinde, dış emsal karşılaştırmada esas alınacaktır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

İç Emsal- Dış Emsal (A) kurumu 1 (B) İlişkili kişi (Kontrol altındaki işlem) 3 (iç emsal) 2 (iç emsal) C D 4 (dış emsal) E F Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Emsallere Uygun Fiyat ya da Bedelin Tespitinde Kullanılan Yöntemler Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi; bir mükellefin uygulayacağı emsallere uygun satış fiyatının, karşılaştırılabilir mal veya hizmet alım ya da satımında bulunan ve aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilerin birbirleriyle yaptıkları işlemlerde uygulayacağı piyasa fiyatı ile karşılaştırılarak tespit edilmesini ifade etmektedir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi ÖRNEK: Kumaş üreten ( A) Kurumunun aynı tür kumaştan; ilişkili kişi (B) Kurumu ve ilişkisiz kişi (C) Kurumuna satışları bulunmaktadır. (A) Kurumunun (B)’ye uyguladığı fiyat 10 TL/m, (C)’ye uyguladığı fiyat ise 20 TL/M’dir. A 20 TL 10 TL B (ilişkili) Kontrol altındaki işlem C (ilişkisiz) 20 TL Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Uygun brüt kâr oranı, söz konusu mal veya hizmet alım veya satım anında, ilişkisiz kişilere satılması halinde uygulanacak fiyatı yansıtan kâr oranını ifade etmektedir. Eğer koşullar uygunsa, işlemi yapan mükellefin bu mal veya hizmetlere ilişkin olarak ilişkisiz kişilerle yaptığı işlemlerde uyguladığı genel brüt kâr marjı (iç emsal), ideal oran olacaktır. Maliyet Artı Yöntemi Maliyet artı yöntemi; emsallere uygun fiyatın, ilgili mal veya hizmet maliyetlerinin, makul bir brüt kâr oranı kadar artırılması suretiyle hesaplanmasıdır. Brüt Kâr Oranı = (Satışlar – Maliyet) / Maliyet Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi Emsallere uygun fiyatın, işlem konusu mal veya hizmetlerin, aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere, yeniden satılması halinde uygulanacak fiyattan, makul bir brüt satış kârı düşülerek hesaplanmasıdır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi B (İlişkili) C (İlişkisiz) A Kontrol dışı işlem (İlişkisiz kişiye satış) Kontrol altındaki işlem (İlişkili kişiden Mal ve Hizmet Alışı) YENİDEN SATIŞ FİYATI (Emsallere uygun fiyat veya bedelin tespitinde baz alınacak fiyat) Transfer Fiyatlandırması kapsamındaki (emsal fiyatı tespit edilecek) işlem Emsallere Uygun Fiyat = YENİDEN SATIŞ FİYATI – BRÜT KAR Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI A C (ilişkisiz) B (ilişkili) 110 TL (Yeniden Satış Fiyatı) 100 TL 150 TL Emsallere Uygun Fiyat = Yen.Sat.Fiy. / (1 + Brüt Kâr Oranı ) = 110 / (1 + 0,10) = 100 TL SİNAN AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Ülkemizde transfer fiyatlandırması ile ilgili düzenlemeler / uygulamalar henüz gelişme aşamasındadır. Uygulamanın tam olarak istenilen düzeye geldiğinin söylenmesi mümkün değildir. İrfan VURAL

EMSAL FİYAT ARALIĞI Yukarıda açıklanmış olan yöntemlerle yapılan karşılaştırmalar sonucunda birbirinden farklı fiyat veya bedellere ulaşılması mümkündür. Şüphesiz ki, emsallere uygunluk ilkesi açısından en güvenilir sonuç, karşılaştırmalar sonucunda ulaşılan tek bir fiyat veya bedeldir. Ancak, gerek aynı yöntemin farklı karşılaştırılabilir kontrol dışı işlem verilerine uygulanmasından, gerekse aynı verilere farklı transfer fiyatlandırması yöntemlerinin uygulanmasından dolayı elde edilen sonuçlar da farklı olabilmektedir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

EMSAL FİYAT ARALIĞI Bu şekilde elde edilen değişik emsal fiyatların oluşturduğu fiyat dizisi, emsal fiyat aralığı olarak adlandırılmaktadır. Böyle bir durumda, bu sonuç aralığı içerisinde aritmetik ortalama, mod, medyan veya başka bir ölçüden en makul olanını kullanılmak suretiyle bir tutar belirlenecektir. Dolayısıyla, mükellefin emsal fiyat aralığının içinde bulunması şartıyla belirleyeceği bu fiyat ya da bedel, emsallere uygun fiyat veya bedel olarak kabul edilecektir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

EMSAL FİYAT ARALIĞI Örnek : (A) Kurumu, ilişkili kişisi (B) kurumuna “Z” malından satmış olup, ayrıca söz konusu maldan yedi ayrı ilişkisiz kişiye satışı bulunmaktadır. İlişkisiz kişilere yapılan satışlarda uygulanan fiyat veri alınarak, karşılaştırılabilir fiyat yönteminin uygulanması sonucunda elde edilmiş olan fiyatlar şunlardır: 75 80 80 80 82 83 85 Aritmetik Ortalama = / 7 = 80,71 br. Mod (En çok tekrarlanan sonuç) = 80 br. (3 kez) Medyan (Ortanca) = 80 br. Mükellefin yukarıdaki hesaplama yöntemlerinden en makul olanını kullanması gerekmektedir. Bu fiyat dizisi için en makul ölçüt moddur. Çünkü, 3 ayrı karşılaştırmada aynı sonuç elde edilmiş olup, bu sonuç aynı zamanda ortalamadan sapmanın da düşük olduğu bir sonuçtur. Bu nedenle yukarıdaki verilere göre emsal fiyat 80 br. olarak dikkate alınabilecektir.

Gelir İdaresi Başkanlığı ile Anlaşma Usulü KVK’nın 13 üncü maddesinin (5) numaralı fıkrası ile, mükellefin ilişkili kişilerle yaptığı işlemlere ilişkin olarak belirleyeceği yöntem konusunda Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı'na başvurarak anlaşma yapma olanağı getirilmiştir. Yöntem üzerinde anlaşma sağlanması halinde, bu yöntemin üç yılı aşmamak üzere belirlenen süre ve koşullar altında kesinlik taşıyacağı ve bu şekilde tespit edilen yöntemin, belirlenen koşullar altında eleştiri konusu yapılamayacağı belirtilmiştir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

TRANSFER FİYATLAN-DIRMASI, KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM ve ÖRTÜLÜ SERMAYEYE İLİŞKİ FORM YILLIK TRANSFER FİYATLAN-DIRMASI RAPORU TRANSFER FİYATLANDIRMASINDA YILLIK BELGELENDİRME KVK’nın 13. maddesinin (3) numaralı fıkrasına göre; emsallere uygunluk ilkesi doğrultusunda tespit edilen fiyat veya bedellere ilişkin hesaplamalara ait kayıt, cetvel ve belgelerin ispat edici kağıtlar olarak saklanması zorunludur. Dolayısıyla, yöntemin seçilme gerekçelerini açıklayan en önemli unsurlar bu hesaplama ve belgeler olduğundan, seçilen yöntem ve bu yöntemin uygulanmasına ilişkin bütün hesaplama ve işlemlere ait belgeler ayrıntılı olarak tutulmalı ve saklanmalıdır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

1- FORM (TRANSFER FİYATLANDIRMASI, KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM ve ÖRTÜLÜ SERMAYEYE İLİŞKİN FORM) (Tebliğ-EK:2) İlişkili kişilerle işlemi bulunan bütün kurumlar vergisi mükellefleri Formu doldurmak ve kurumlar vergisi beyannamesi ekinde vergi dairesine vermek zorundadır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Form, tüm kurumlar vergisi mükellefleri (serbest bölgelerde faaliyette bulunanlar dahil) tarafından bir hesap dönemi içinde transfer fiyatlandırmasına ilişkin işlemler, kontrol edilen yabancı kurum ve ortak veya ortakla ilişkili kişilerden temin edilen borç bulunması halinde doldurulacaktır. Buna göre, kurumlar vergisi mükelleflerinin bir hesap dönemi içinde; İlişkili kişilerle gerçekleştirilen mal veya hizmet alım ya da satım işlemlerinin, Yurt dışı iştiraklerinin, Ortak veya ortakla ilişkili kişilerden temin edilen bir borcun, bulunması halinde bu formun doldurulması gerekmektedir. Form kapsamında yer alan işlemlerden, bir veya birkaçının bulunması durumunda, sadece mevcut işleme ilişkin kısım doldurulacak; form kapsamında yer alan işlemlerin bulunmaması durumunda ise, bu form doldurulmayacak ve beyanname ekinde de gönderilmeyecektir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

FORMUN DOLDURULMASI KDV ve ÖTV hariç rakamlar olması gerekir.
Formu hiç verilmemesi VUK mükerrer m madde uyarınca özel usulsüzlük cezasını gerektirir. Formun eksik ve/veya hatalı verilmesi ise, ikinci derece usulsüzlük cezasını gerektirir. Formda yer alan tutarların KDV ve ÖTV hariç rakamlar olması gerekir. Hangi işlemler forma dahil edilecek, yurt içi-yurt dışı ayrımı var mı? Formda, Mal/hizmet alım-satımına ilişkin tutarların iade, indirim, iskonto vb. düşüldükten sonra kalan net tutarlara yer verilmesi gerekir. Forma bir hesap dönemi içerisinde, gerek yurt içinde, gerekse yurt dışında, ilişkili kişilerle gerçekleştirilen tüm işler dahil edilecektir. Yurt içi - yurt dışı ayrımı yoktur. Bununla birlikte serbest bölgede ve yurt dışında bulunan şubelerle gerçekleştirilen işlemler de forma dahil edilecektir. Formu hiç vermemenin veya eksik ve/veya hatalı vermenin cezası var mıdır? Forma yazılacak tutarlar KDV/ÖTV dahil mi, hariç mi olarak dikkate alınacak? İskonto, iade, fiyat farkı vb. unsurlar formda nasıl gösterilecektir? Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

FORMUN DOLDURULMASI EVET HAYIR HAYIR
Vergi idaresinin görüşü, ciro primlerinin ayrı bir hizmet olarak değerlendirilmesi gerektiği yönündedir. Bu nedenle ciro primlerinin formda “Hizmetler” bölümünde gösterilmesi gerekmektedir. Ciro primleri formda ne şekilde gösterilecektir? Kurumların gerçek kişi ortaklarına ödedikleri ücretlere formda yer verilecek mi? EVET HAYIR Hizmet akdi ile çalışan personele ödenen ücretlere formda yer verilecek mi? Ortaklara yapılan kâr payı ödemeleri forma dahil edilecek mi? HAYIR Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

RAPORUN BÖLÜMLERİ GENEL BİLGİLER İLİŞKİLİ KİŞİLER HAKKINDAKİ BİLGİLER İLİŞKİLİ KİŞİLER ARASINDAKİ İŞLEMİN AYRINTILARINA İLİŞKİN TRANSFER FİYATLANDIRMASI ANALİZLERİNE İLİŞKİN BİLGİLER SONUÇ TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI 2- RAPOR (YIILIK TRANSFER FİYATLANDIRMASI RAPORU) (Tebliğ, Ek:3) Büyük Mükellefler Vergi Dairesine kayıtlı mükellefler: Yurtiçi + Yurtdışı işlemler için, Diğer kurumlar vergisi mükellefleri : sadece Yurtdışı işlemleri için Kurumlar vergisi beyannamesi verme süresine kadar hazırlayacakları raporu istenmesi durumunda İdareye veya vergi inceleme elemanına vereceklerdir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

YILLIK TRANSFER FİYATLANDIRMASI RAPORU Mükellef İlişkili Kişi İle Yapılan İşlem Türü Rapor Hazırlama Zorunluluğu Büyük Mükellefler.V.D.B.’ye kayıtlı mükellefler Yurt içi VAR Yurt dışı Serbest bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükellefleri YOK Diğer kurumlar vergisi mükellefleri Serbest bölge Gelir vergisi mükellefleri Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

ÖRTÜLÜ SERMAYE VE ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMINDA DÜZELTME İŞLEMLERİ
ÖRTÜLÜ SERMAYE VE TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI ÖRTÜLÜ SERMAYE VE ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMINDA DÜZELTME İŞLEMLERİ Örtülü sermaye üzerinden (kur farkı hariç) faiz ve benzeri ödemeler, Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarının uygulanmasında, gerek borç alan, gerekse borç veren nezdinde, örtülü sermaye şartlarının gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibarıyla, dağıtılmış kâr payı (dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar) sayılmaktadır. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazanç, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarının uygulamasında, şartların gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibarıyla dağıtılmış kâr payı (veya dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar) sayılacaktır. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazancın kâr payı sayılması ile, mükellefler bu kâr payına ilişkin olarak iştirak kazançları istisnası hükümlerinden yararlanacağından, "karşı taraf düzeltmesi" yapılması gerekmektedir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

ÖRTÜLÜ SERMAYE VE TRANSFER FİYATLANDIRMASI
ÖRTÜLÜ SERMAYE ve ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMINDA YAPILACAK DÜZELTME İŞLEMLERİ Bu şekilde dağıtılmış kâr payı, net kâr payı tutarı olarak kabul edilecek ve brüte tamamlanması sonucu bulunacak tutar üzerinden ortakların hukuki niteliğine göre belirlenen oranlarda vergi kesintisi yapılacaktır. Daha önce yapılan vergilendirme işlemleri ise, taraf olan mükellefler nezdinde buna göre düzeltilecektir. Ancak, bu düzeltmenin yapılabilmesi için, örtülü sermaye kullanan veya örtülü kazanç dağıtan kurum adına tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması gerekmektedir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Katılımınız için teşekkür ederiz. TÜRMOB YÖNETİM KURULU ÜYESİ
SEMİNERİMİZ SONA ERDİ. Katılımınız için teşekkür ederiz. SİNAN AYDIN YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR TÜRMOB YÖNETİM KURULU ÜYESİ 0532 –

Ortak Veya Ortakla İlişkili Kişilerden Temin Edilen Borçlanmalarda, Örtülü Sermaye Ve Transfer Fiyatlandırması Hükümlerinin Birlikte Değerlendirilmesi Kurumların ortak veya ortakla ilişkili kişilerden yapmış oldukları borçlanmalarda; emsal faiz oranının uygulanmasını gerektiren örtülü kazanç hükümleri ile borcun faizini gider kabul etmeyen örtülü sermaye hükümlerinin çeliştiği ve/veya çakıştığı izlenimi doğuyorsa da aslında hükümler birbirini tamamlamaktadır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Ortak Veya Ortakla İlişkili Kişilerden Temin Edilen Borçlanmalarda, Örtülü Sermaye Ve Transfer Fiyatlandırması Hükümlerinin Birlikte Değerlendirilmesi Örtülü sermayede, öz sermayenin üç katını aşan borç, ödünç para olarak kabul edilmeyerek örtülü (gizli) sermaye sayılmıştır. Bu durumda, ortak veya ortakla ilişkili kişilerden temin edilen borçlarda örtülü sermaye hükümleri öncelikli hüküm olarak değerlendirilecek ve örtülü sermaye kapsamında olmayan borçlanmalar (gerçek borçlanmalar) içinse örtülü kazanç hükümleri uygulanabilecektir. Yasa hükmü ile örtülü (gizli) sermaye niteliğini kazanan borçlanmaların, borç olarak kabul edilmesi ve örtülü kazanç hükümleri gereğince emsal faiz oranının uygulanması mümkün olmayacaktır. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Ortak Veya Ortakla İlişkili Kişilerden Temin Edilen Borçlanmalarda, Örtülü Sermaye Ve Transfer Fiyatlandırması Hükümlerinin Birlikte Değerlendirilmesi Bu nedenle, ortak veya ortakla ilişkili kişilerden alınan borçların öncelikle 12. maddede yer alan örtülü sermaye hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi; örtülü sermaye kapsamında olduğu tespit edilen borçlara ilişkin örtülü sermaye faizlerinin tamamının reddedilmesi, örtülü sermaye niteliğinde olmayan borçlar içinse emsale göre hesaplanan faiz farkının dikkate alınması suretiyle hesaplanan örtülü kazancın kurum matrahından indiriminin kabul edilmemesi gerekmektedir. Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

ÖRNEK: DBÖS = br. Ortaktan alınan borç = br. 400 br - Örtülü Sermaye = 100 br. 300 br - 200 br - TFYÖKD kapsamında değerlendirilecek kısım = 300 br. 100 br - Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Ortak veya ortakla ilişkili kişilerden temin edilen borçlar için;
Ortak veya ortakla ilişkili kişiden alınan borçlar için faiz ödenmemesi halinde örtülü sermaye kapsamında reddedilecek bir faiz gideri de söz konusu olmayacaktır. Bununla beraber, döviz cinsinden borçlanılması ve buna ilişkin olarak bir kur farkı gideri doğmuş olması halinde ise, kur farkı giderinin örtülü sermayeye isabet eden kısmının gider olarak dikkate alınamayacağı tabiidir. Öte yandan, tıpkı emsalinden düşük faiz ödenmesi durumunda olduğu gibi, işlemin diğer tarafı, yani borcu veren kişi veya kurum açısından transfer fiyatlandırması hükümlerinin uygulanması mümkün olabilecektir. Ancak bunun için, borcu verenin, bir kurumlar vergisi mükellefi veya GVK’nın 41. maddesi kapsamında teşebbüs sahibi olması gerekir. ÖRNEK (Emsalinden Yüksek Faiz Ödenmesi) : (A) Kurumunun dönem başı öz sermayesi 100 br. olup, ortağı Bay (B)’den yapmış olduğu borçlanmaya ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir. (Örtülü sermaye kapsamında başkaca borcu bulunmamaktadır.) Alınan borç tutarı : 400 br. Ödenen faiz : 80 br (%20) Emsal faiz : 40 br (%10) Yukarıdaki verilere göre, Örtülü sermaye [400 – (100 x 3)=] 100 br. Örtülü sermayeye isabet eden faiz gideri = (80/4=) 20 br. (KKEG) Örtülü olarak dağıtılan kazanç = ( =) 300 br. borca isabet eden ödenen faiz/emsal faiz farkı olan (60-30=) 30 br. olarak hesaplanacaktır. Ortak veya ortakla ilişkili kişiden alınan borçlar için emsalinden düşük oranda faiz ödenmesi halinde, söz konusu borcun örtülü sermaye sayılan kısmına isabet eden faiz giderinin KKEG olarak dikkate alınması gerekmektedir. Öte yandan, yapılan faiz ödemesi emsalinden düşük olduğu için, borcu kullanan yönünden transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımında bulunulduğundan söz edilmesi mümkün değildir. Buna karşın, işlemin diğer tarafı, yani borcu veren ve verdiği borç için emsalinden düşük oranda faiz tahsil eden kişi veya kurum açısından transfer fiyatlandırması hükümlerinin uygulanması mümkün olabilecektir. Ancak bunun için, borcu verenin, bir kurumlar vergisi mükellefi veya GVK’nın 41. maddesi kapsamında teşebbüs sahibi olması gerekir. Emsaline uygun faiz ödenmesi Ortak veya ortakla ilişkili kişiden alınan borçlar için emsaline uygun oranda faiz ödenmesi halinde, söz konusu borcun örtülü sermaye sayılan kısmına isabet eden faiz giderinin KKEG olarak dikkate alınması gerekmekte olup, faiz oranı emsaline uygun belirlendiğinden transfer fiyatlandırması yönündense yapılması gereken bir düzeltme bulunmamaktadır. Ortak veya ortakla ilişkili kişiden alınan borçlar için emsalinden yüksek oranda faiz ödenmesi halinde, yapılan borçlanma işlemine ilişkin olarak örtülü sermaye ve transfer fiyatlandırması hükümlerinin birlikte çalıştırılması gerekir. Buna göre, örtülü sermaye yönünden; yapılan borçlanmanın örtülü sermaye sayılan (dönem başı öz sermayesinin üç katını aşan) kısmına isabet eden faiz giderinin reddedilmesi gerekir. Transfer fiyatlandırması yönündense, söz konusu borcun örtülü sermaye sayılmayan, başka bir ifadeyle gerçek borçlanma olarak kabul edilen kısmına isabet eden emsal fiyat farkının örtülü kazanç dağıtımı olarak kabul edilmesi gerekir. Emsalinden yüksek faiz ödenmesi Emsalinden düşük faiz ödenmesi Hiç faiz ödenmemesi Sinan AYDIN Yeminli Mali Müşavir

Katılımınız için teşekkür ederiz. TÜRMOB YÖNETİM KURULU ÜYESİ
SEMİNERİMİZ SONA ERDİ. Katılımınız için teşekkür ederiz. SİNAN AYDIN YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR TÜRMOB YÖNETİM KURULU ÜYESİ 0532 –

TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim