DIŞ DENETİMİN TASARIMLANMASI

DIŞ DENETİMİN TASARIMLANMASI
ERDOĞAN ARSLAN YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR

MUHASEBE DENETİMİNİN ARTAN ÖNEMİ
Dış denetimin üstlendiği işlev, ekonomi ve ticaret dünyasında giderek artmaktadır. *Denetimin önemi artıkça, denetçilik mesleğinin tasarımlanması da önem kazanmaktadır. *Nitekim 20 yılı aşkın süredir devam eden tasarım çabaları, meslekte yaşanan kaosun sebebini oluşturmuştur.

DIŞ DENETİMİN TASARIMI YENİ TTK İLE DAHA DA ÖNEMLİ HALE GELMİŞTİR
*TTK, SERMAYE ŞİRKETLERİNE MUHASEBE DENETİMİ MECBURİYETİNİ GETİRMİŞTİR. *MUHASEBE DENETİMİ, HALKA AÇIK ŞİRKETLERLE SINIRLI İKEN KAPSAMININ GENİŞLEMİŞ OLMASI, DENETİM PASTASININ BÜYÜMESİNE YOL AÇMIŞTIR.

ÇOK BAŞLI DIŞ DENETİMİN KISA TARİHİ
İlk bağımsız denetim yönetmeliği ve tebliği SPK tarafından 1987 yılında yayımlandı. Bu düzenlemelerle denetçilik mesleğine atamalar yapılmıştır. 2 - Denetçilerinin: a) Hukuk, iktisat, maliye, muhasebe, işletmecilik veya bankacılık alanında en az üç yıllık yüksek öğrenim görmüş olmaları; b) Bağımsız denetleme yapabilecek bilgi, deneyim ve yetenek sahibi olmaları ve muhasebe, vergi, banka ve kambiyo, işletme analizi, organizasyonu ve denetlemeleri konularından birinde veya birkaçında en az 5 yıllık deneyimlerinin bulunması veya yabancı ülkelerde bağımsız denetleme yetkisi sağlayan belge sahibi olmaları; c) Müflis olmamaları ve yüz kızartıcı bir suçtan mahkûm olmamaları; d) Türkiye'de yerleşik olmaları Şarttır. (SERMAYE PİYASASINDAKİ BAĞIMSIZ DIŞ DENETLEME HAKKINDA YÖNETMELİK md 10) (13/ tarihli ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır )

SPK tarafından onanmış *35 bağımsız denetim kuruluşu *500 denetçi Bu Yönetmeliğe göre görevlendirilecek bağımsız denetleme kuruluşlarının yönetici ve denetçilerinden; 1 - Genel müdür ve yardımcıları ile yönetim kurulu başkan ve üyelerini: a) Hukuk, iktisat, maliye, muhasebe, işletmecilik veya bankacılık alanında en az üç yıllık yüksek öğrenim görmüş olmaları, kendi alanlarında en az 10 yıl deneyimlerinin bulunması veya SPK tarafından uygun görülmek kaydıyla yabancı ülkelerde bağımsız denetleme yapma yetkisi sağlayan belge sahibi olmaları; b) Müflis olmamaları ve yüz kızartıcı bir suçtan mahkûm bulunmamaları; c) Türkiye'de yerleşik olmaları, (yönetim kurulu üyeleri için bu şart aranmaz);

3568 Sayılı Kanun, 1989 yılında gerçek anlamda denetim mesleğini düzenlemiştir. Ancak Kanun Türkiye’de faaliyet gösteren bağımsız denetim kuruluşlarını görmezden gelmiştir. Bu durum, SPK’yı Meslek Yasasının çağdaşlığına rağmen muhasebe denetiminin patronajı konusunda uzlaşmaz bir tavra sürüklemiştir. Sonuçta denetim mesleği iki başlı bir meslek haline dönüşmüştür.

Bağımsız denetimi düzenleyen diğer kuruluşlar, -Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) -Hazine Müsteşarlığı (sigortacılık) -Enerji Piyasasını Düzenleme Kurulu -Ve diğerleri…

TURMOB’UN MUTFAĞINDA NELER PİŞTİ? -SINIRLI UYGUNLUK DENETİMİ -SM UNVANLARINI SMMM UNVANINA DÖNÜŞTÜRMEK -BAĞIMSIZ DENETİM TEBLİĞİ

TURMOB’UN MUTFAĞINDA NELER PİŞMEDİ? *FARKLI UNVANLARI TAŞIYAN MESLEK MENSUPLARI ARASINDA SEVGİ- SAYGI *MUHASEBE STANDARTLARI *DENETİM STANDARTLARI *MESLEK HUKUKUNDAKİ ÇAĞDAŞ GELİŞMELER

YENİ TTK, DIŞ DENETİMDE TAŞLARI RADİKAL BİR BİÇİMDE YERİNDEN OYNATMASINA RAĞMEN, SPK HİÇ BİR ŞEY OLMAMIŞ GİBİ ESKİ TUTUMUNU SÜRDÜRÜYOR. SPK LİSANS VERMEK İÇİN BAĞIMSIZ DENETİM SINAVLARINI YAPMAYA DEVAM EDİYOR.

MALİYE BAKANLIĞI, Önce “tasdik” kavramını, “beyanname imzalatma” kavramı ile eşleştirdi. Denetim müessesi olarak “tasdik” kavramı aşındırıldı… her iki durum da aynı esasa ve yaptırımlara bağlandı. (VUK md mükerrer 227)

MALİYE BAKANLIĞI, ADAY OLAN KENDİ MENSUPLARI İÇİN SINAV DÜZENLEDİ, ONLARA MESLEK MENSUBU (SMMM, YMM) UNVANINI VERDİ.

3568 SAYILI KANUNUN UYGULAMASINDAN SORUMLU MALİYE BAKANLIĞI, ARTIK BU KANUNA SAHİP ÇIKMAMAKTADIR. “TASDİK” yada “beyanname imzalatma” KAVRAMINDAN ÇOK “BAĞIMSIZ DENETİM” KAVRAMI KARŞISINDA HEYECANLANMAKTADIR.

YENİ TTK, TACİRİN HUKUKU OLMASINA RAĞMEN, DIŞ DENETÇİLİK HUKUKUNUN BAZI ESASLI UNSURLARINI DOĞRU OLARAK DÜZENLEDİ. -SMMM VE YMM RUHSATLARINI GEÇERLİ KABUL ETTİ. -DENETÇİ SORUMLULUĞUNU KUSURA BAĞLADI. -T MUHASEBE STANDARTLARININ UYGULANMASINI ZORUNLU TUTTU. -T DENETİM STANDARTLARININ BELİRLENMESİNİ ÖNGÖRDÜ.

YENİ TTK, -DIŞ DENETÇİNİN MESLEKİ FAALİYETİNİ, ONUN BAĞIMSIZLIĞINA ÖNEM VEREREK, İŞLEVİNİ KOLAYLAŞTIRMAK İSTEDİ. -DENETÇİNİN İŞ PASTASINI BÜYÜTTÜ. -DENETÇİLİK MESLEĞİNİN TEK OTORİTENİN SULTASINA GİRMESİNDEN ÖZELLİKLE KAÇINDI.

YTTK’NIN ZAAFLARI DA VARDI: -DENETÇİNİN NİTELİKLERİNİ TEKRAR BELİRLEMEK İSTİYORDU. -DENETÇİYİ “BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞU” ÇATISINA HAPSEDİYORDU. -BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞUNU “ESAS DENETÇİ” SAYIYORDU. REKABET ENGELİ YARATIYORDU. -MESLEK MENSUBU OLMAYANLARA DENETÇİLİK İŞLEVİ VERİYORDU. -DENETÇİ İLE MÜŞTERİSİ ARASINDAKİ UYUŞMAZLIĞI, TEK AŞAMALI YARGILAMA İLE NİHAYETLENDİRİYORDU.

DIŞ DENETİMDE TEK OTORİTE: 660 KHK
*3568 sayılı Kanun hükümlerine göre meslek icrasına hak kazananlara “SMMM, YMM denir(Md 1). *Kanunla belirlenen konularda belgelerine dayanılarak, inceleme, tahlil, denetim yapmak, malî tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş vermek, rapor ve benzerlerini düzenlemek…(md 2) *Kanunen kullanmaya yetkisi olmayanlar tarafından serbest muhasebeci malî müşavir, yeminli malî müşavir unvanlarının veya bu unvan veya kavramlara karışacak veya onlara benzer her türlü unvan, ibare veya remizlerin kullanılması yasaktır Odalar, yukarıdaki fıkraya aykırı davranışları öğrendiklerinde Cumhuriyet Savcılığına bildirmek mecburiyetindedirler. Cumhuriyet Savcılığınca tahkikatın sonucu, odaya ve ilgililere bildirilir. (Md 3) 1.SMMM VE YMM SADECE MESLEKİ UNVANLARDIR; MESLEK MENSUPLARIN DENETİM YAPMA YETKİSİ YOKTUR.

Bağımsız denetim, konularına göre sınıflandırılan denetim türlerinden muhasebe denetimini tanımlar. (660 s KHK md 2) Oysa bu ibare, kavram olarak denetçinin niteliğini (iç-dış denetçi) belirler. *3568 sayılı Kanun, meslek mensuplarından SMMM’lere tasdik (uygunluk denetimi) hariç her türlü denetim yetkisi vermiştir. Tasdik ile de YMM’leri yetkilendirmiştir. *Bu Yetkilendirme, bir idari kurumun takdirine bağlı değil, meslek mensubunun ehliyetine bağlıdır. Bağlı yetki, bağımsız olamaz 2.SADECE MESLEK MENSUPLARI, BAĞIMSIZ DENETÇİ OLARAK YETKİLENDİRİLEBİLİRLER

*Bağımsız denetçi: “…meslek mensupları arasından Kurum tarafından yetkilendirilen kişileri,” *Kurum ”…kamu tüzel kişiliğini haiz ve idari özerkliğe sahip, Başbakanlıkla ilişkili…” * “Kurul; … Bakanlar Kurulu tarafından atanan dokuz üyeden oluşur.” *Bakanlar Kurulu, üyelerden birini Başkan olarak atar. Kurul, Başkanın önerisi üzerine üyelerden birini İkinci Başkan olarak seçer. *“Üyeliğe atanacakların son üç yılda; bağımsız denetim faaliyetinde bulunmamış…” 3.ÖNGÖRÜLEN DENETİM SİSTEMİ, DENETÇİNİN BAĞIMSIZLIĞINI KALDIRMAKTADIR.

4. İşlevi menfaat sahiplerinin güvenilir bilgi edinmesini sağlamak olan Kurum, şeffaflık ilkesine uymayabilecektir. *”Kurul ikincil düzenlemeleri hazırlarken, katılımı ve saydamlığı sağlamak üzere, ilgili tarafların görüşlerine başvurur.” *”Kurul, yayımlanması ülke ekonomisi ve kamu düzeni açısından sakıncalı olan denetleyici nitelikteki kararların yayımlanmamasına karar verebilir.” *”…bu konuda kendi alanları itibarıyla düzenleme yetkisi bulunan kurum ve kuruluşların yapacakları düzenlemeler hakkında onay vermek.” *

*Bağımsız denetim yapacak meslek mensuplarına yönelik sınav, yetkilendirme ve tescil yapmak, disiplin ve soruşturma işlemlerini yürütmek, sürekli eğitim standartları ile mesleki etik kurallarını belirlemek, bunlara yönelik olarak kalite güvence sistemini oluşturmak ve bu alanlardaki eksikliklerin düzeltilmesi için gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak.” *”….Türkiye Muhasebe Standartlarını oluşturmak ve yayımlamak.” *”…ulusal denetim standartlarını oluşturmak ve yayımlamak.” *”…Bağımsız denetçiler ve bağımsız denetim kuruluşlarını…gözetlemek ve denetlemek.” *”… faaliyet izinlerini askıya almak veya iptal etmek.” * “Türkiye’de bağımsız denetim yapmasına yetki verilen yabancı ülke denetim kuruluşları ve denetçilerini listeler halinde ilan etmek” 5.Kurum, dış denetimle ilgili her konuda söz ve yetki sahibi olan tek otoritedir.

*TMSK kaldırılmıştır. *TURMOB ve meslek odaları işlevsiz hale getirilmiştir. *TDSK kurulamayacaktır. *Özerk kurum ve kuruluşlarının düzenlemelerine dahi müdahale edilebilecektir. *Denetim işlemlerinin nasıl olacağına dair denetim kapsamındaki kurum ve kuruluşların görüşleri alınacaktır. 6.KHK, kurulmuş sistemi tamamen kaldırmaktadır.

*Kurulun 5 üyesi, tamamen hükümet tarafından, 2 üyesi, özerk kamu idarelerince, 2 üyesi de meslek örgütlerince belirlenecektir. *Kurul başkanı, bu üyeler arasından Bakanlar Kurulunca belirlenecektir. 7.Kurul’un bağımsız olma niteliği tartışmalı olacaktır.

*Üyeler bir kez seçilebileceklerdir. *Üyelerin görevlerine son verilemeyecektir. *Üyeler, görevleri dışında başka bir işle uğraşamayacaklardır. *Üyeler, görevlerinin bitiminden sonra 2 yıl denetlenen sektörlerde görev alamayacaklardır. *Atanacak üyelerin, son 3 yıl içinde bağımsız denetçilikle ilgilerinin bulunmaması gerekmemektedir. 8.Kurul, hukuki olarak bağımsızlıkla donatılmıştır

*Kurum, denetçilerin denetiminde kamu yararını ilgilendiren KAMU kuruluşların denetçilerinden yararlanabilecektir. *Meslek personeli çalıştıracaktır. *Dışardan hizmet satın alabilecektir. *Çalışma ve danışma komisyonları kurabilecektir. 9. Kurum, dışardan ve içerden yardım alacaktır.

10.Kamu yararını ilgilendiren kuruluşlarda denetim yetkisi, sadece BDK’na verilmiştir. *Bu yasal olarak öngörülmüş bir rekabet engelidir. *BDK dışında YMM’lerin uygunluk denetimi (tasdik) yapma yetkisi de kaldırılmıştır.

*Kalite güvence incelemeleri, Kurulca yapılacaktır. *Kalite güvence sistemine ilişkin kurallar belirlenecektir. *Kurum, gerekirse Mahkemeden izin alarak arama yapabilecektir. *Kurum, denetçinin denetim yetkisini askıya alabilecektir. 11.Kalite güvence sistemi

Sonuç olarak… 1.Mesleki ruhsatlar, mesleki faaliyetin yapılması için yeterli belge değildir. Muhasebe denetimi yapabilmek için, Kurumca seçilmiş olmak da gereklidir. 2.Kamu yararını ilgilendiren kuruluşlarda denetim, sadece sermaye şirketi niteliğinde olan BDK’lar tarafından yapılabilecektir. 3.Mesleğin örgütü, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu olmuştur.

DIŞ DENETİMİN TASARIMLANMASI
HAYIRLI OLSUN… ERDOĞAN ARSLAN

DIŞ DENETİMİN TASARIMLANMASI

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "DIŞ DENETİMİN TASARIMLANMASI"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

DIŞ DENETİMİN TASARIMLANMASI

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "DIŞ DENETİMİN TASARIMLANMASI"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim