ENERJİ ETÜTLERİ Namık ÜNLÜ TÜBİTAK MARMARA ARAŞTIRMA MERKEZİ ENERJİ ENSTİTÜSÜ PO 21, 41470 Gebze, Kocaeli Tel. 0262 677 27 14, Fax: 0262 641 23 09 namik.unlu@mam.gov.tr.

... konulu sunumlar: "ENERJİ ETÜTLERİ Namık ÜNLÜ TÜBİTAK MARMARA ARAŞTIRMA MERKEZİ ENERJİ ENSTİTÜSÜ PO 21, 41470 Gebze, Kocaeli Tel. 0262 677 27 14, Fax: 0262 641 23 09 namik.unlu@mam.gov.tr."— Sunum transkripti:

1 ENERJİ ETÜTLERİ Namık ÜNLÜ TÜBİTAK MARMARA ARAŞTIRMA MERKEZİ ENERJİ ENSTİTÜSÜ PO 21, Gebze, Kocaeli Tel , Fax:

2 “Amish” Sendromu bir saatte gidilebiliyor! Bu yeni buluşla New York’a
Evladım, at arabası tecrübe edilmiş güvenli bir araçtır. Hem İki gün yolculuk benim için çok uzun değil!

3 İçerik Enerji Tasarrufu Enerji Etüdü Nedir? Enerji Etüdünün Safhaları
Enerji Etüdünden Neler Beklenmeli? Enerji Etüdünü Kim Yapmalı? Uygulama Nasıl Yapılacak? Fizibilite Çalışmaları

4 Hedef = Enerjinin Dönüşümü KAYIPLAR ENERJİ GİRDİLERİ
HEDEFLENEN ÇIKTILAR FABRİKA /TEÇHİZAT ENERJİ GİRDİSİ Hedef = HEDEFLENEN ÇIKTILAR

5 TASARRUF İSRAF ETMEMEKTİR

6 İşler çıkmaza girmeden tedbir almalı.
Enerji Yönetimi

7 Bir Fabrikada Enerjinin İsraf Edildiğini İfade Eden Bazı Göstergeler:
Enerji Etüdü Bir Fabrikada Enerjinin İsraf Edildiğini İfade Eden Bazı Göstergeler: Kalifiye Eleman Eksikliği Yetersiz Ölçüm Aletleri Yüzeysel Bakım Programları Yetersiz Kestirimci Bakım Ölçümleri

8 Başarı Kriterimiz Nedir?
Enerji Etüdü Gerekli Enerji Girdisi Başarı Kriteri = Hedeflenen Ürünler ( kWh / Adet, kCal / ton, v.b.)

9 Enerji Tasarrufu : Gelirin artması,
Aynı işin daha az enerji ile yapılması, Enerjinin daha verimli kullanılması demektir.

10 Enerji Tasarrufu: Bakış açısının değiştirilmesi,
Yönetimin güçlendirilmesi, Yeni teknolojilerin kullanılması ile mümkündür.

11 Enerji Tasarrufu için Enerji verimliliğinin değerlendirilmesi
Enerji tasarruf imkanlarının belirlenmesi Planlama yapılması gereklidir.

12 Yanlışları düzeltmeye değil yanlış yapmamaya çalışalım.

13 Enerji Etüdü (Audit) Audit : Denetim, Tarama, Murakabe, Kontrol

14 Enerji Etüdü Giriş Enerji tasarrufu yapabilmek için enerjinin nerelere ve nasıl harcandığını bilmek gereklidir. Enerji etüdü tek başına enerji tasarrufu sağlamaz. Fakat Enerji Tasarrufu için en önemli başlangıç noktasıdır.

15 Enerji Etüdü ne için yapılır? Amaç Nedir?
1. Enerjinin nerelerde ve nasıl kullanıldığının tesbiti. 2. Bölümlerin veya bütün fabrikanın verimliliğinin belirlenmesi. 3. Standartlar ile bu değerlerin karşılaştırılması 1/2

16 Enerji Etüdü ne için yapılır? Amaç Nedir?
4. Enerji kullanımını azaltmak için imkanların belirlenmesi. 5. Bu imkanların teknik ve ekonomik fizibilitesi. 6. Uygulama önceliklerinin tesbiti. 2/2

17 Enerji Etüdlerinin aşamaları:
0. Hazırlık 1. Planlama 2. Ön Enerji Etüdü 3. Detaylı Enerji Etüdü 4. Rapor

18 Enerji Etüdüne Hazırlık

19 Gerekli Verilerin Temini
Enerji Etüdü Son birkaç yıla ait bütün satın alınan enerjinin (miktar ve maliyet olarak) aylık dökümü Üretim bilgileri

20 Toplanması Gerekli Bilgiler
Enerji Etüdü Toplanması Gerekli Bilgiler Tesis Bilgileri Faaliyet Alanı Enerji Kullanımı Üretim Bilgileri Hava Durumunun Değişimi Enerji Yönetimi Kazanlar Elektrik Enerjisi Kullanımı Sabit Ölçü Aletleri Portatif Ölçü Aletleri Kompresörler ve Basınçlı Hava Sistemleri Ana Ünitelerin Çalışma Süreleri Binalar İle İlgili Bilgiler

21 Veri Toplama Kaynakları
Enerji Etüdü Veri Toplama Kaynakları Teçhizat/Ekipman Etiketleri Yakıt Elektrik Su Faturaları Fabrikadaki Ölçümler Üretim Bilgileri

22 Analiz Edilecek Parametreler
Enerji Etüdü Analiz Edilecek Parametreler Enerji Kullanım Miktarları Toplam Maliyet Nerede Ne kadar Enerji kullanıldığı Pik Enerji İhtiyaçları Gidişat Hava Durumunun Etkisi

23 Enerji Etüdü Planlama

24 Planlama en önemli aşamadır.
Ne kadar detaylı olursa o kadar anlamlı ve kolay bir enerji etüdü yapılabilir.

25 Hazırlık aşamasında oluşturulan dosya incelenir,
Planlama Enerji Etüdü Hazırlık aşamasında oluşturulan dosya incelenir, Gerekliyse bir günlük fabrika ziyareti düzenlenir.

26 Bir günlük fabrika ziyareti ile
Planlama Enerji Etüdü Bir günlük fabrika ziyareti ile Verilen bilgiler değerlendirilir Fabrika büyüklüğü görülür, Bölümleri hakkında fikir edinilir, Taşınabilir ölçüm cihazları ve bağlanacağı yerlerin tespit edilir, Bağlantı için gerekli ön hazırlıklar istenir.

27 Fabrika yetkilileri ile birlikte
Planlama Sonuçları Enerji Etüdü Fabrika yetkilileri ile birlikte Enerji Tasarrufu Çalışması için en uygun tarih belirlenir. Çalışma yapılacak bölümler, etüd süresi ve cihaz ihtiyaçları tespit edilir.

28 Ön Enerji Etüdü (Preaudit)

29 Fabrikanın tüm bölümleri detaylı olarak dolaşılarak
Ön Enerji Etüdü Enerji Etüdü Fabrikanın tüm bölümleri detaylı olarak dolaşılarak Enerjinin boşa harcandığı kaynaklar Kötü yalıtım Buhar, su, yakıt sızıntıları Çalışmayan ekipmanlar tespit edilir

30 Ön Enerji Etüdü Sonuçları
Fabrikanın enerji tasarrufu imkanları ortaya çıkarılır Enerji yönetim sistemi Enerji dönüşüm sistemleri İzolasyon Basınçlı hava Elektrik sistemi

31 Ön Enerji Etüdü Sonuçları
Detaylı enerji etüdüne ihtiyaç olup olmadığı ve yapılacaksa hangi konuları kapsayacağı ortaya çıkarılır. Fizibilite teknikleri ile büyük yatırım gerektiren konular tekrar incelenmelidir.

32 Detaylı Enerji Etüdü

33 Ölçümler ön enerji etüdüne göre daha uzun ve detaylıdır.
Detaylı Enerji Etüdü Enerji Etüdü Ölçümler ön enerji etüdüne göre daha uzun ve detaylıdır. Belirlenen alanlara ölçüm cihazlarının bağlanmasını ve uzun süreli ölçümler alınmasını içerir. İyileştirme çalışması yapılabilecek daha az önemli bölümlerde de inceleme yapmak mümkündür.

34 Bütün fabrikada ölçüm alınacağından veriler daha anlamlıdır.
Detaylı Enerji Etüdü Enerji Etüdü Böylece gerçek fabrika koşullarında sistemlerin enerji tüketimlerini ölçmek ve tasarruf potansiyelini belirlemek mümkün olur. Bütün fabrikada ölçüm alınacağından veriler daha anlamlıdır.

35 Detaylı Enerji Etüdü Enerji Etüdü Detaylı enerji etüdü yapabilmek için yeterli miktarda taşınabilir ölçü aletine sahip olmak gereklidir. TAŞINABİLİR CİHAZLAR

36 TAŞINABİLİR CİHAZLAR Elektronik Bacagazı Analizörü
Sülfürdioksit Monitörü

37 TAŞINABİLİR CİHAZLAR Pens Ampermetre Enerji Analizörü

38 TAŞINABİLİR CİHAZLAR Infrared Pyrometre Elektronik Termometre

39 TAŞINABİLİR CİHAZLAR Pitot Tüpü Vane Tipi Hava Hızı Ölçer

40 TAŞINABİLİR CİHAZLAR Nem Ölçer İletkenlik Ölçer Lüksmetre Takometre
Detaylı Enerji Etüdünün Safhaları

41 Toz Analiz Cihazı

42 Detaylı Enerji Etüdünün Safhaları

43 Detaylı Enerji Etüdünün safhaları
Enerji taraması çalışmalarının zamanlaması ve fabrikada detaylı tarama yapılacak birimlerin belirlenmesi Temel enerji tüketim ve üretim verilerinin toplanması, spesifik enerji tüketim verilerinin tespiti Fabrikada test çalışmaları ve ölçümlerin yapılması

44 Detaylı Enerji Etüdünün safhaları
Fabrikadaki ekipman ve prosesler için enerji dengesi ve verimliliklerinin hesaplanması Enerji tasarrufu sağlayacak; basit işletme tedbirlerinin, periyodik bakımların belirlenmesi, Enerji tasarrufu miktarının, maliyeti takip ve tespit etmek için yöntemlerin belirlenmesi.

45 Detaylı Enerji Etüdünün safhaları
Yatırım gerektiren, değiştirilecek, kalitesi yükseltilecek, ilave edilecek ekipmanların belirlenmesi Tasarruf edilecek enerjinin parasal karşılığının ve yatırım masraflarının hesaplanması

46 Detaylı Enerji Etüdünün safhaları
Uygulama Planının hazırlanması: Önemlilik dereceleri Yöntemleri Maliyetleri Çalışma programları Yönetime Raporun Sunulması Bulgular Tavsiyeler Uygulama planı Enerji Etüdünden Neler Beklenmeli?

47 Raporlama

48 YÖNETİME ANLATILAMAYAN TASARRUF TEDBİRLERİNİN ÖNEMİ YOKTUR.
Rapor YÖNETİME ANLATILAMAYAN TASARRUF TEDBİRLERİNİN ÖNEMİ YOKTUR. İKNA EDİNİZ!

49 Enerji Etüdü Üç Önemli Kategoride Bilgi Sağlamalı:
Rapor Enerji Etüdü Üç Önemli Kategoride Bilgi Sağlamalı: 1. Enerji ve Üretim Verilerinin Birleştirilmesi 2. Enerji Tasarrufu Olanakları ve Tedbirlerin Analizi 3. Uygulama Faaliyet Planı 1.Enerji ve Üretim Verilerinin Birleştirilmesi

50 1.Enerji ve Üretim Verilerinin Birleştirilmesi
Kolay bir referans için enerji tüketimi ve üretimine ait veriler sistematik biçimde derlenmelidir

51 2.Enerji Tasarrufu Olanakları ve Tedbirlerin Analizi
Tüm enerji tasarrufu fırsatları, Bu fırsatlardan elde edilebilecek tasarruf miktarları, Bu fırsatların yatırım maliyetlerininin dökümü verilmelidir.

52 2.Enerji Tasarrufu Olanakları ve Tedbirlerin Analizi
Şirket yönetimine uygulama ve karar verme konusunda yardımcı olacak her tedbirin analizlerini ve ayrıntılı tanımını içerir. Meydana gelebilecek risklerin dökümünün yapılması, Ekipman masraflarının iyi tahmin edilmesi gereklidir.

53 3. Uygulama Faaliyet Planı
Sadece enerji tasarrufu ile ilgili tavsiyeler yeterli değildir. Uygulama sırası, Uygulamanın nasıl yapılacağı, Kimin sorumlu olacağı, Süresi belirtilmelidir. Enerji Etüdlerini kimler yapmalı?

54 Sonuç Raporu Aşağıdaki Konuları İçermelidir.
Enerji Kullanımı Gidişat Enerji Balansı Birim Üretim başına Spesifik Enerji Enerji Tasarruf İmkanları Ekonomik Analiz ve Öncelik Listesi Kim?

55 Enerji Etüdlerini kimler yapmalı?

56 Enerji Etüdlerini kimler yapmalı?
Uzmanlaşmış kuruluşlar Dış danışmanlar Kuruluşun kendi personeli

57 Enerji Etüdlerini kimler yapmalı?
Fabrika personeli oldukça yoğun bir çalışma temposu içindedir. İlave boş zamanı olan birini bulmak oldukça zordur. Uygulama

58 Enerji Etüdlerini kimler yapmalı?
Enerji Etüdünde çalışan danışmanlar ilginç ve pratik tasarruf olanaklarını belirlemede uzmandırlar. Uygulama

59 Enerji Etüdlerini kimler yapmalı?
Enerji tasarruf imkanlarının belirlenmesinde bağımsız ve objektif bir görüşe ihtiyaç vardır. Uygulama

60 Uygulama

61 Enerji etüdünün uygulamasından Enerji Yöneticisi sorumludur.
Önce düşük maliyetli, bakım ve basit işletme tedbirleri uygulanmalıdır. Yüksek yatırım gerektiren önlemler için fizibilite çalışması yapılmalıdır.

62 Danışmanlarla beraber çalışarak projeleri değerlendirmeli,
Enerji Yöneticisi: Danışmanlarla beraber çalışarak projeleri değerlendirmeli, Üst yönetimin sürekli desteğini sağlamaya çalışarak önerilen projeleri koordine etmelidir. Fizibilite

63 Fizibilite

64 Enerji tasarrufu potansiyeli belirlenmeli Maliyet analizi yapılmalı
Fizibilite Enerji tasarrufu potansiyeli belirlenmeli Maliyet analizi yapılmalı Cazip tercihler arasında duyarlılık analizi yapılmalı Açık ve öz bir rapor hazırlanmalıdır. Enerji Tasarrufu İmkanları

65 Proje değerlendirme raporu
Özet Problemin tanımı Amaç ve Hedefler Mevcut problem Önerilen çözüm Enerji Tasarrufu İmkanları

66 Proje değerlendirme raporu
Teknik Fizibilite Tesis ve/veya Ekipman Geliştirme Operasyon Enerji Tasarrufu İmkanları

67 Proje değerlendirme raporu
Fizibilite Proje değerlendirme raporu Alternatif Çözümler Analiz ve Ölçüm sonuçları Akış şemaları Proses enerji kütle denklikleri Öngörümler Geliştirme planı Enerji Tasarrufu İmkanları

68 Proje değerlendirme raporu
Fizibilite Proje değerlendirme raporu Yatırım ve Tasarruf İlk yatırım maliyeti İşletme maliyeti Tasarruf miktarları Tasarruf projeleri Enerji Tasarrufu İmkanları

69 Proje değerlendirme raporu
Fizibilite Proje değerlendirme raporu Geri Ödeme Ekonomik fizibilite Öngörülemeyenler Enerji Tasarrufu İmkanları

70 Enerji Yönetiminin Devamlılığı
Fizibilite Enerji Yönetiminin Devamlılığı Bitirilen projeler ve etkinlikler duyurulmalıdır. Proje çalışanları ve öneriler ödüllendirilmelidir. Proje kapanışları seramoni ile yapılmalıdır. Enerji Tasarrufu İmkanları

71 Bakım ve Enerji tasarrufu
Yapılan çalışmalar en büyük enerji kaybının Arıza limitlerinde çalışan ekipmanlar, Arızalı yada kalibrasyonsuz ölçüm cihazları, Duruşlara sebep olan cihazlar, Nedeniyle ortaya çıktığı gözlenmiştir.

72 Enerji Tasarrufu İmkanları

73 Enerji Tasarrufu İmkanları (ETİ)
Uygulama Yerine Göre Enerji Kullanımına Göre Endüstri Binalar Nakil Vasıtaları Tarım Proses ısısı Ortam Isıtma/Soğutma Mekanik Tahrikler Elektriksel Prosesler

74 Enerji Tasarrufu Yapılabilecek Potansiyel Alanlar
Basit Yönetim Tedbirleri Az veya hiç maliyet artışı getirmez Kısa zamanda sonuç alınır Rutin işlerde yapılır Örnek: Cihaz ayarlarının yapılması

75 Enerji Tasarrufu Yapılabilecek Potansiyel Alanlar
Atık Isıların Geri Kazanımı ve Tekrar kullanımı Doğru sıcaklık, Miktar, Doğru zamanlama seçilmişmi?

76 Enerji Tasarrufu Yapılabilecek Potansiyel Alanlar
Yanma ve Buhar Sistemleri İyi yanmanın ve geri kazanmanın sağlanması Örnek: Hava ayarının yapılması

77 Enerji Tasarrufu Yapılabilecek Potansiyel Alanlar
Elektrik Sistemleri Işıklar, Motor verimleri Pik güçler, Reaktif güçler Örnek: Verimi yüksek motorların kullanılması, Bakımlarının muntazam yapılması

78 Enerji Tasarrufu Yapılabilecek Potansiyel Alanlar
Proseslerin Geliştirilmesi

79 Enerji Tasarrufu Yapılabilecek Potansiyel Alanlar
Birleşik Isı-Güç Üniteleri Kojenerasyon (Isıl enerjinin elektrik ile beraber üretimi)

80 Check List Yakıt, Gaz, Yağ Kaçakları Buhar Kaçakları
Enerji Etüdü Check List Yakıt, Gaz, Yağ Kaçakları Buhar Kaçakları Basınçlı Hava Kaçakları Kondens Kaçakları Su Kaçakları

81 Check List Yetersiz veya Yapılmamış İzolasyon
Enerji Etüdü Check List Yetersiz veya Yapılmamış İzolasyon Gereksiz ve Aşırı Isıtma / Soğutma Isıtma, Havalandırma ve Klima sistemlerindeki kaçaklar Ayarsız Brülörler

82 Check List Kirli Isıtma Yüzeyleri, (soğutucular, eşanjörler v.b.)
Enerji Etüdü Check List Kirli Isıtma Yüzeyleri, (soğutucular, eşanjörler v.b.) Kirli ve Bakımsız Motorlar Aşınmış Kayış Kasnak Sistemleri Uygun Olmayan Yağ Kullanımı Kirli Lambalar

83 Yanma Kontrolü

84 Isı Geri Kazanımı

85 KAZAN İZOLASYONLARI $ yıllık

86 Boru İzolasyonları

87 Basınçlı Hava Kaçakları
Kompresör yükü 120 kW Kayıp % 50

88 Elektrik Kullanımı Azami Kullanım Esnekliği Birim Fiyat Reaktif aşımı
Talep Aşımı

89 Pompalar Pompalar gereğinden büyük (250 kW) Düşük güç faktörü
Motor verimi %80 % 40 Enerji Tasarrufu Potansiyeli Düşük Güç Faktörü ve Hız kontrolü

90 Ölçüm Ekibi

91 Hız Ölçümü

92 Bacada Hız Ölçümü

93 Basınç Ölçümü

94 Hız Ölçümü için Hazırlık

95 Gaz Analizi

96 Gaz Analizi

97 Gaz Analizi

98 Trafoda Harmonik Ölçümü

99 Termal Kamera Ölçümü

100 Fırın Termal Fotoğrafı

101 Ekibin Termal Fotoğrafı

102 Örnek

103 Örnek

104 Örnekler

105 İlginiz için teşekkürler