Spor Psikolojisi Konsantrasyon ve Dikkat.

... konulu sunumlar: "Spor Psikolojisi Konsantrasyon ve Dikkat."— Sunum transkripti:

1 Spor Psikolojisi Konsantrasyon ve Dikkat

2 KONSANTRASYON Konsantrasyonun tanımı nedir? Dikkat çeşitleri nelerdir?
Dikkatin yönü nasıl değiştirilir? Dikkat problemleri nelerdir? İçsel konuşma Dikkat becerisi nasıl ölçülür? Dikkat nasıl geliştirilir?

3 KONSANTRASYON NEDİR DİKKATİN UYGUN İPUCUNA ODAKLANMASI
Çevrede uygun olmayan ipuçları yok edilmeli Örnek: Basketbol maçı Durum: Sonucu belirleyecek olan bir serbest atış Uygun ipuçları Uygun olmayan ipuçları ODAKLANAN DİKKATİN KORUNMASI Yorgunluk, dikkatin korunmasını engellememeli Örnek: Ortam: Maraton yarışı Durum: 10 km Dikkatin korunmasını engelleyici faktörler Önlemler ?

4 DİKKAT STİLLERİ GENİŞLİK BOYUTU 1: GENİŞ DİKKAT
Dikkatin aynı anda birçok ipucuna odaklanması 2:DAR DİKKAT Dikkat bir ya da iki ipucuna odaklanması YÖN BOYUTU 1:DIŞSAL DİKKAT Dikkatin dışsal bir nesneye yönelmesi 2:İÇSEL DİKKAT Dikkatin duygu ve düşüncelere yönelmesi

5 DİKKAT STİLİ ÇEŞİTLERİ
GENİŞ-DIŞSAL GENİŞ-İÇSEL DAR-DIŞSAL DAR-İÇSEL

6 DIŞSAL GENİŞ DAR İÇSEL (NİDEFFER, 1993) DEĞERLENDİRME
PERFORMANS SERGİLEME DEĞERLENDİRME GENİŞ DAR ZİHİNSEL PROVA ANALİZ İÇSEL (NİDEFFER, 1993)

7

8

9 İYİ KONSANTRASYON Seçici dikkat Göreve % 100 odaklanma
Gerekli süre zarfında uygun odağı koruma Gerekliliklere göre dikkati yönlendirebilme, değiştirebilme

10 KONSANTRASYON DIŞSAL Seyirci Oyuncular Hava Yedek oyuncular Antrenör
Yöneticiler İÇSEL Vücuttan gelen uyarımlar Duygular Düşünceler

11 DİKKAT VE KAYGI DİKKATSEL TETİKTE OLMA
Uyarılmış arttıkça, birey tercih ettiği dikkat stiline kilitlenir Bireyin dikkat odağı istemsiz bir şekilde daralmaya başlar Birey daha içsel olarak odaklanmaya eğilim gösterir

12 DİKKAT VE KAYGI AŞIRI KAYGI + UYGUN OLMAYAN DİKKAT = TUTULMA

13 TUTULMA (CHOKING) İçsel: Sebebi: İçsel veya dışsal olabilir
Aşırı canlılık düzeyi, kendini kontrolün kaybedilmesi, başarısızlık beklentisi Dışsal: Kalabalık, başarma korkusu, antrenörün ve takım arkadaşlarının beklentilerini

14 TUTULMA SÜRECİ Tutulamaya neden olan koşullar: Önemli yarışmalar
Yarışmada önemli bir oyun Antrenör, takım arkadaşı değerlendirilmelerinde Dikkat değişiklikleri içsel odak dar odak azalan esneklik Performansın Bozuklukları Zamanlama ve koordinasyonun kaybolması Kassal gerginlik ve yorulma Acelecilik Uygun ipuçlarına dikkat edememe Fiziksel Değişkenler Kassal gerginliğin artması Nefes alıp-verme hızının artması Kalp atım hızının artması

15 TUTULMANIN ÜSTESİNDE GELME…
Yarışmaya benzer ortamlarda antrenman yapmak Kendine güvenin arttırılması Yarışma öncesi ve yarış esnası için zihinsel planlamanın yapılması

16 DİKKAT PROBLEMLERİ Geçmiş olaylara dikkat etmek
Geçmişte yapılan kötü hatalar Gelecek olaylara dikkat etmek Başka bir hata yaparsam ne olur ?

17 DİKKAT PROBLEMLERİ Çok fazla ipucuna dikkat etmek
Uzun süreli egzersiz ve yarışmalarda Geniş-dışsal odağa sahip olan insanlar Seyirci faktörü Beden mekaniğini fazla analiz etmek İçsel-dar odağa sahip olan insanlar Çabuk karar ve reaksiyon gerektiren durumlarda performans üzerinde olumsuz etki

18

19 İÇSEL KONUŞMA (SELF-TALK)
Olumlu içsel konuşma Öz-saygı Güdüleme Dikkatsel odak Performans Güdüleme boyutu (ben bunu yaparım) Öğretim boyutu (gözlerini toptan ayırma) Olumsuz içsel konuşma Kaygı Olumsuz duygu durumu Şüphe

20 İÇSEL KONUŞMA İçsel Konuşmanın Kullanımları: Beceri kazanımı
Kötü alışkanlıkların bırakılması Hareketi başlatma Çabayı devam etme

21 İÇSEL KONUŞMAYI GELİŞTİRİCİ TEKNİKLER
Düşünceyi Durdurma İstenmeyen düşünceye konsantre ol, Düşünmeyi durdurmak için bir ipucu kullan “YETER, DUR” Zihnini temizle Görevle ilgili ipuçlarına odaklan Bu işlemi tekrarla

22 İÇSEL KONUŞMAYI GELİŞTİRİCİ TEKNİKLER
Olumsuz İçsel Konuşmayı Olumluya Çevirme Performansı etkileyen olumsuz içsel konuşmaları belirle, Olumsuz içsel konuşmalara neden olan durumları tanı, Her bir olumsuz ifade için olumlu ifade bul, Olumsuzlar ve onlara karşılık gelen olumlu ifadelerin yer aldığı bir tablo hazırla

23 DİKKATİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Etkili dikkat stili Dışsal ve içsel uyarılar ile aynı anda ilgilenebilir Geniş-dışsal odak yüksek Geniş-içsel odak yüksek Dikkatini geniş odaktan dar odağa kaydırabilir Etkisiz dikkat stili Çok fazla dışsal ve içsel uyarıcıya maruz kalır Dikkatini daraltamaz Uygun ipuçlarına odaklanamaz

24 KONSANTRASYONU GELİŞTİRİCİ PRATİK ÖNERİLER
İpucu kelimelerini kullanmak Yargılayıcı olmayan düşünceyi yerleştirmek Olumsuzdan olumluya Rutinleri yerleştirmek (planlama) Şu ana odaklanmış kalmak Bilgisayar oyunları

25 KONSANTRASYONU GELİŞTİRİCİ PRATİK ÖNERİLER
Odak değiştirmek için; Tv önünde kitap okumak Spor müsabakası izlemek(hızlı oynanan oyunlar) Konsantrasyonu bozan dış etmenleri belirle, bunlarla başa çıkmak için strateji geliştir

26 KONSANTRASYONU GELİŞTİRİCİ EGZERSİZLER
Dikkati değiştirmeyi öğrenmek Odağı korumayı öğrenmek Uygun ipuçlarını aramak Oyun konsantrasyonunun provasını yapmak.

27 İLGİNİZ ve SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER