DURAKLAMANIN NEDENLERİ

... konulu sunumlar: "DURAKLAMANIN NEDENLERİ"— Sunum transkripti:

1 OSMANLI DEVLETİ DURAKLAMA DÖNEMİ (1579-1699) OSMANLI DEVLETİ GERİLEME DÖNEMİ (1699-1792)

2 DURAKLAMANIN NEDENLERİ
Temel Politika Fetih politikası Mevcut gücü korumak DURAKLAMANIN NEDENLERİ İç Nedenler Merkezi yönetimin bozulması Ekonominin bozulması Eğitim sisteminin bozulması Ordu ve donanmanın bozulması Sosyal yapının bozulması Dış Nedenler Doğal sınırlara ulaşılması Coğrafi Keşifler Rönesans Kutsal İttifakın oluşması Merkezi Yönetimin Bozulması Sınırların genişlemesi Yönetim zorlaşması Doğal sınırlara ulaşılması Kafes Sisteminin uygulamaya konması Deneyimsiz ve çocuk yaşta padişahların tahta çıkması Saray kadınlarının yönetime karışması Ekonominin Bozulması Savaşların uzun sürmesi Ganimetlerin azalması Kapitülasyonların yaygınlaşması Gümrük gelirlerinin azalması Sık sık padişah değişikliklerinin yaşanması Yeni Kıtalardan gelen gümüş ve altın madenlerinin olumsuz etkisi

3 KPSS-2008 Osmanlı Devleti’nde, Duraklama Döneminden itibaren divanın sadrazam kapısında toplanması, Şehzadelerin sancağa gönderilmesi uygulamasına son verilmesi, Osmanlı ailesinin en yaşlı ve olgun üyesinin tahta geçmesi durumlarından hangileri, padişahların yetişme biçiminde değişiklik olduğunu gösterir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I,II ve III

4 KPSS-2008 Osmanlı Devleti’nde, Duraklama Döneminden itibaren divanın sadrazam kapısında toplanması, Şehzadelerin sancağa gönderilmesi uygulamasına son verilmesi, Osmanlı ailesinin en yaşlı ve olgun üyesinin tahta geçmesi durumlarından hangileri, padişahların yetişme biçiminde değişiklik olduğunu gösterir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I,II ve III

5 Ordu ve Donanmanın Bozulması Devşirme sisteminin bozulması
Kanun-i Kadime aykırı asker alınması Tımar Sisteminin bozulması Eğitimin Bozulması Medreselerin bozulması Beşik ulemalığı sisteminin uygulanması Din etkisinin artması DURAKLAMA DÖNEMİ İSYANLARI MERKEZ İSYANLARI Kapıkulları Yeniçeriler Ulufelerin zamanında ödenmemesi Cülus bahşişi almak II.Osman-IV Murat- IV.Mehmet ANADOLU İSYANLARI Köylü (Sipahi) Tımar Sisteminin bozulması -Karayazıcı -Canpolatoğlu -Kalenderğlu - Deli Hasan EYALET İSYANLARI Eflak-Boğdan Yemen Bağdat Bu isyanlarda milliyetçilik düşüncesi etkili değildir.

6 DURAKLAMA DÖNEMİ SİYASİ GELİŞMELER
Osmanlı-İran İlişkileri Ferhat Paşa Antlaşması (1590) Doğuda en geniş sınırlara ulaşıldı. Nasuh Paşa Antlaşması (1611) İran 200 deve yükü vergi verecek. Serav Antlaşması (1618) Nasuh Paşa Ant. onaylandı. Kasr-ı Şirin Antlaşması (1639) Bugünkü Türkiye-İran sınırı çizildi. Osmanlı-Lehistan İlişkileri Hotin Antlaşması (1621) Hotin Kalesi Osmanlı Devletine geçti. Lehistan Kırım’a vergi ödeyecek. Bucaş Antlaşması (1672) Batıda en geniş sınırlara ulaşıldı. Osmanlı-Avusturya İlişkileri Haçova Savaşı (1569) Kazanılan son meydan savaşıdır. Zitvatorok Antlaşması (1606) Osmanlı padişahı Avusturya Kralına eşit olacak. ( Siyasi üstünlük kaybedildi) Vasvar Antlaşması (1664) Uyvar ve Novigrad kaleleri fethedildi. II. Viyana Kuşatması (1683) Başarısız.

7 OSMANLI DEVLETİ KUTSAL İTTİFAK
Avusturya Lehistan Venedik Malta Rusya 1699 Karlofça Antlaşması Avusturya’ya: Macaristan Lehistan’a :Ukrayna-Podolya Venedik’e : Mora-Dalmaçya (Osmanlı Devleti Batı’da ilk büyük çaplı toprak kaybını yaşamıştır.) 1700 İstanbul Antlaşması Azak Kalesi Rusya’ya verilecek Rusya İstanbul’da elçi bulundurabilecek.

8 XVII. YÜZYIL ISLAHATLARININ GENEL ÖZELLİKLERİ
Baskı, şiddet ve korkuya dayalıdır. Islahatlarda Avrupa örnek alınmamıştır. Sadece askerî ve ekonomik alanlarda ıslahat yapılmıştır. Eğitim, hukuk ve yönetim alanlarında ıslahat yapılmamıştır. Köklü ıslahatlar yapılamamış, yüzeysel kalmıştır. İsyanları önlemeye yönelik olduğu için askerî niteliklidir. Islahatların amacı merkezî otoriteyi arttırmaktır. Topluma inilemediğinden kalıcı olamamıştır. Islahatlar kişilere bağlı kalmış, devlet politikası haline gelememiştir.

9 DURAKLAMA DÖNEMİ ISLAHATLARI
(XVII. YÜZYIL ISLAHATLARI) III. MEHMET DÖNEMİ Sancak sistemiyle yetişen son padişahtır. Kanuniden sonra sefere çıkan ilk padişahtır. Kafes sistemi uygulanmaya başlamıştır. Şehzade sancağı uygulaması kaldırılmıştır. I.AHMET DÖNEMİ Ekber ve erşet sistemi uygulamaya kondu. Bu dönemde Kuyucu Mehmet Paşa ve Tiryaki Hasan Paşa Celali İsyanlarını bastırdı. II.OSMAN DÖNEMİ İlk ıslahatçı padişahtır. İlk kez saray dışından evlilik yaptı. Şeyhülislamın fetva dışındaki yetkilerini kıstı. Yeniçerileri kaldırmayı düşündü. Yeniçeri İsyanı sonucu tahtan indirilip boğduruldu.

10 IV. MURAT DÖNEMİ Yeniçeri ocağını düzenledi. Saray kadınlarını yönetimden uzaklaştırdı. İçki ve tütün yasağı getirdi. Devleti kötü gidişatı hakkında raporlar hazırlattı. (Koçi Bey Risalesi) IV. Murat döneminde risâle hazırlayan bir diğer önemli kişi Kâtip Çelebi’dir. Bu dönemde kasideleriyle ünlü şair Nef’i’dir. KEMANKEŞ KARA MUSTAFA PAŞA IV. Murat’ın son dönemleriyle Sultan İbrahim döneminde sadrazamlık yapmıştır. Maliyeyi düzenlemek için ayarı düşük paraları toplatmıştır. Askerlerin isyanlarını önlemek için maaşlarını ödemiştir. Vergi sisteminde çeşitli düzenlemeler yapmıştır. Özellikle saray masraflarına yönelik aldığı tedbirler üzerine, hem Kösem Sultan’ın entrikaları hem de çıkarları zedelenen bazı devlet adamlarının etkisiyle 1644’te Sultan İbrahim’in emriyle idam edilmiştir.

11 TARHUNCU AHMET PAŞA IV. Mehmet dönemi sadrazamıdır. İlk denk bütçeyi hazırladı. Saray masraflarını kıstı. Hazine için yeni kaynaklar buldu. KÖPRÜLÜLER DÖNEMİ Köprülü Mehmet Paşa IV. Mehmet dönemi sadrazamlarındandır. Sadrazamlığı koşullu olarak kabul eden ilk devlet adamıdır. İleri sürdüğü başlıca koşullar şunlardır; - Saray devlet işlerine karışmayacak - Devlet işleriyle ilgili sunacağı her türlü teklif kabul edilecek Memurları istediği şekilde atayabilecek Kendisi hakkında şikâyet olduğunda yargılama olmadan cezalandırılmayacak Köprülü Mehmet Paşa öncelikle iç sorunlara yönelmiştir. Yönetim konusunda ihmalleri olanları cezalandırmış, sipahilerin ayaklanmalarını yeniçerilerin yardımıyla bastırmıştır. Merkezî otorite bu dönemde yeniden güçlendirilmiştir. Köprülü Mehmet Paşa “Köprülüler Dönemi” diye anılan dönemi başlatmıştır. Köprülü Fâzıl Ahmet Paşa IV. Mehmet dönemi sadrazamlarındandır. Orduyu düzenlemiş ve özellikle topçu sınıfına özel önem vermiştir. Bütçe açığını gidermeye çalışmıştır.

12 Köprülü Fâzıl Ahmet Paşa
IV. Mehmet dönemi sadrazamlarındandır. Orduyu düzenlemiş ve özellikle topçu sınıfına özel önem vermiştir. Bütçe açığını gidermeye çalışmıştır. Girit’in fethini tamamlamıştır. Amcazâde Hüseyin Paşa II. Süleyman dönemi sadrazamlarındandır. Yerli mallara önem vermiş, paranın değerini yükseltmeye çalışılmıştır. İstanbul’da “Baruthâne-i Âmire” adı ile barut imalathanesi kurdurmuştur.

13 OSMANLI DEVLETİ GERİLEME DÖNEMİ (1699-1792)
TEMEL POLİTİKALAR : Kaybedilen yerleri geri almak : Mevcut toprakları korumak Siyasi Gelişmeler: DOĞU 1725 İstanbul Antlaşması’yla Osmanlı Devleti ve Rusya, İran’ın topraklarını paylaştı. Bunun üzerine İran Rusya ve Osmanlı Devleti’ne savaş açtı. Savaşların uzaması nedeniyle Osmanlı Devleti’nde huzursuzluk çıktı. Patrona Halil İsyanı ile Lale Devri sona erdi. ( ) III. Ahmet tahtan indirildi. Yerine I. Mahmut padişah oldu. Lale Devri’nde sadece İran ile savaşıldı. Ahmet Paşa Antlaşması 1732 - İran bazı topraklarını Osmanlı Devleti’ne bıraktı.

14 OSMANLI DEVLETİ BATI Avusturya-Rusya İlişkileri Rus İlişkileri
1711 Prut Savaşı ve Ant. Azak Kalesi geri alındı. Rusya İstanbul’da elçi bulunduramayacak. Osmanlı-Rus Savaşı Neden: Leh vatanseverleri- nin Osmanlıya sığınması 1770 Çeşme Baskını 1774 Küçük Kaynarca Ant Karadeniz’deki Türk egemenliği son buldu. ilk kez savaş tazminatı ödendi. İlk kez Müslüman Türk toprağı kaybedildi. ilk kez Rusya’ya kapitülasyon verildi. ilk kez halifelik gücü kullanıldı. Avusturya-Venedik İlişkileri Avusturya-Venedik Osmanlı Savaşı Neden: Osmanlının Mora’yı geri alması Avusturya’nın garantör devlet olması Pasarofça Antlaşması 1718 İlk kez batının teknik üstünlüğü kabul edildi. Lale Devri başladı. Batı ile barışçıl politika izlenmeye başladı. Avusturya-Rusya İlişkileri Avusturya-Rusya Osmanlı Savaşı Neden: Rusya’nın Kırım’ı tehdit etmesi Eflak ve Boğdan Sorunu 1739 Belgrat Antlaşması Son kazançlı antlaşmadır. Fransa’ya kapitülasyonlar sürekli hale getirilmiştir. Avusturya-Rusya Neden: Osmanlı topraklarını paylaşmak Ziştovi Antlaşması (1791) Avusturya aldığı yerleri geri verdi. Yaş Antlaşması (1792) Kırım Rusya’ya bırakıldı. Osmanlı dağılma dönemine girdi.

15 Gerileme Dönemi Islahatları (XVIII.yy Islahatları)
Not: Osmanlı- Rus – Avusturya Savaşları’nın bitiş nedeni 1789 Fransız İhtilali’nin başlamasıdır. 1798 Fransa’nın Mısır’ı İşgali Neden: Mısır’ın zenginliği Sömürgecilik İngiltere’nin sömürgeleriyle bağlantısını kesmek Bu savaşta İngiltere ve Rusya Osmanlı Devleti’ni destekledi. El-Ariş Antlaşması (1801) Fransa Mısır’ı boşalttı. Fransız politikası başarısızlıkla sonuçlandı. Gerileme Dönemi Islahatları (XVIII.yy Islahatları) Genel Özellikleri Yapılışında padişahlar ve devlet adamları etkilidir. Halkın istekleri dikkate alınmamıştır. Yeniçerilerin ve ulema sınıfının tepkisini çekmiştir. Daha çok askeri alanda yapılmıştır. XVII.yy ıslahatlarına göre daha kapsamlıdır. Bilimsel, teknik ve askeri alanlarda yenilikler yapılmıştır. Avrupa’nın üstünlüğü kabul edilmiştir.

16 LALE DEVRİ (1718-1730) III.MUSTAFA DÖNEMİ (1757-1774) III. Ahmet
Nevşehirli Damat ibrahim Paşa Avrupa üstünlüğü kabul edildi. Avrupa’nın önemli şehirlerinde geçici elçilikler açıldı. İlk geçici elçilik: Paris (28.Mehmet Çelebi) İlk Türk matbaası açıldı. (İbrahim Müteferrika) Basılan ilk kitap: Van Kulu Lugatı Doğu klasikleri Türkçeye çevrildi. Kütüphaneler açıldı. Bu dönemde askeri ıslahat yapılmadı. Kağıt, çini ve kumaş fabrikaları açıldı. İtfaiye teşkilatı kuruldu. (Tulumbacılar Ocağı) İlk kez çiçek aşısı uygulandı. Sivil Mimari: III. Ahmet Çeşmesi Ünlü minyatürcü: Levni Ünlü şair: Nedim I. MAHMUT DÖNEMİ ( ) Avrupa’dan uzamanlar getirildi. -Kont dö Boneval- Humbaracı Ahmet Paşa Ordu: Bölük-tabur-alay şeklinde düzenlendi. İlk teknik okul olan Hendesehane açıldı. Fransa’ya verilen kapitülasyonlar sürekli hale getirildi. III.MUSTAFA DÖNEMİ ( ) Topçu Ocağı ıslah edildi. Baron dö Tot ( Topçu Ocağı) Sürat Topçuları Ocağı kuruldu. Donanma güçlendirildi. İlk kez iç borçlanmaya gidildi. (Esham Senetleri) Mühendishane-i Bahri Hümayun kuruldu. (Cezayirli Gazi Hasan Paşa)

17 KPSS-2006 Osmanlı Devleti’nde, XVIII. yüzyılda Avrupa’dan getirilen uzmanlardan yararlanarak askeri alanda ıslahatlar yapılması aşağıdakilerden hangisini gösterir? İlk kez Avrupa’dan borç para alındığını Avrupa ile ekonomik ilişkilerin olduğunu Avrupa’nın teknik alanda üstünlüğünün kabul edildiğini Müslüman olmayanlara tanınan hakların genişletildiğini Saltanat sisteminde değişiklik yapıldığını

18 KPSS-2006 Osmanlı Devleti’nde, XVIII. yüzyılda Avrupa’dan getirilen uzmanlardan yararlanarak askeri alanda ıslahatlar yapılması aşağıdakilerden hangisini gösterir? İlk kez Avrupa’dan borç para alındığını Avrupa ile ekonomik ilişkilerin olduğunu Avrupa’nın teknik alanda üstünlüğünün kabul edildiğini Müslüman olmayanlara tanınan hakların genişletildiğini Saltanat sisteminde değişiklik yapıldığını

19 III.SELİM DÖNEMİ (1789-1807) I.ABDÜLHAMİT DÖNEMİ (1774-1789)
Yeniçeri sayımı yapıldı. İlk kez ulufe alım satımı yasaklandı. İstihkam okulu açıldı. Avrupa’dan mühendis ve uzmanlar getirildi. Esham Senetleri uygulamaya kondu. Cülus Bahşişi kaldırıldı. Yabancı uzmanların Müslüman olma şartı kaldırılmıştır. III.SELİM DÖNEMİ ( ) Planlı ve programlı ıslahatlar yapıldı. İlk kez radikal değişiklikler yapıldı. Avrupa’da sürekli elçilikler açıldı. (İlk daimi elçilik- Londra- Yusuf Agah Ef.) Meşveret Meclisi toplandı. Lahiyalar hazırlandı. Nizam-ı Cedit ordusu kuruldu. İrad-ı Cedit Hazinesi açıldı. Levent ve Selimiye kışlaları yaptırıldı. Şeyhülislamın yetkileri kısıtlandı. Kadıların görev yerlerine gitmeleri sağlandı. Tersaneler düzenlendi. Mühandishane-i Berri Hümayun kuruldu. İlk devlet matbaası kuruldu. ( Matbaa-ı Amire) İlk kez yabancı dil eğitimi başladı. Askeri ve teknik okullarda Fransızca zorunlu hale getirildi. Yerli malı kullanımı özendirildi.

20 KPSS-2007 Osmanlı Devleti’nde Batı sistemlerini örnek alarak radikal değişiklikler yapma eğilimi olan ilk padişah aşağıdakilerden hangisidir? V.Mehmet III. Selim III.Mahmut III. Ahmet II. Abdülhamit

21 KPSS-2007 Osmanlı Devleti’nde Batı sistemlerini örnek alarak radikal değişiklikler yapma eğilimi olan ilk padişah aşağıdakilerden hangisidir? V.Mehmet III. Selim III.Mahmut III. Ahmet II. Abdülhamit

22 KPSS-2010 Osmanlı imparatorluğu XVIII. yüzyılda Gerileme Dönemine girmiş, bu gerileme XVII.yüzyıldaki duraklamadan sonra yıllar geçtikçe hızlanmıştır. Bu hızlanmayla birlikte Osmanlı İmparatorluğu’nda, sınırlar nüfus teokratik yapı konularından hangilerinde değişme olmuştur? Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I,II ve III

23 KPSS-2010 Osmanlı imparatorluğu XVIII. yüzyılda Gerileme Dönemine girmiş, bu gerileme XVII.yüzyıldaki duraklamadan sonra yıllar geçtikçe hızlanmıştır. Bu hızlanmayla birlikte Osmanlı İmparatorluğu’nda, sınırlar nüfus teokratik yapı konularından hangilerinde değişme olmuştur? Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I,II ve III

24 KPSS Orta Öğretim -2006

25 KPSS Orta Öğretim -2006

26 KPSS Önlisans -2006

27 KPSS Önlisans -2006

28 KPSS Önlisans -2006

29 KPSS Önlisans -2006

30 KPSS Orta Öğretim -2008

31 KPSS Orta Öğretim -2008

32 KPSS Önlisans -2008

33 KPSS Önlisans -2008

34 KPSS Orta Öğretim -2010

35 KPSS Orta Öğretim -2010

36 KPSS Orta Öğretim-2010

37 KPSS Orta Öğretim-2010

38 KPSS Önlisans -2010

39 KPSS Önlisans -2010

40 KPSS Orta Öğretim -2012

41 KPSS Orta Öğretim -2012

42 KPSS Orta Öğretim -2012

43 KPSS Orta Öğretim -2012

44 KPSS Orta Öğretim -2012

45 KPSS Orta Öğretim -2012