Ekonomi Biliminin Doğuş Gerekçesi ; Kıtlık Kanunu Kaynakların;

... konulu sunumlar: "Ekonomi Biliminin Doğuş Gerekçesi ; Kıtlık Kanunu Kaynakların;"— Sunum transkripti:

1 Ekonomi Biliminin Doğuş Gerekçesi ; Kıtlık Kanunu Kaynakların;
Temel Kavramlar Ekonomi Biliminin Doğuş Gerekçesi ; Kıtlık Kanunu Kaynakların; Etkin Kullanımı Tam Kullanımı Miktarının Artırılması (Mikro Ekonomi) (Makro Ekonomi) (Büyüme-Kalkınma) Makro Ekonominin Konusu ; Makro Büyüklükler ve Bunlardaki Değişimler Makro Büyüklüklerdeki Olası Değişimin Kaynakları; 1. Uzun dönemdeki üretim artışı ; iktisadi büyüme 2. Kısa dönemdeki üretim değişimleri ; iktisadi dalgalanma Makro Ekonomi ; MG ve İstihdam + İktisadi Büyüme ve Kalkınma Prof. Dr. Metin BERBER

2 Üretim Artışının Kaynakları ;
ekonomi tam istihdam şartlarında iken ekonomiye yeni üretim faktörlerinin ilave edilmesi yada teknolojik gelişme sağlanması sonucunda mevcut üretim kapasitesinin genişlemesine dayanan uzun ve orta vadeli üretim artışları. ekonomi eksik istihdam şartlarında iken talep artışı nedeniyle kapasite kullanım oranlarında sağlanan artışa dayalı üretim artışlarıdır. Büyüme anlamında makbul olan üretim artışı birinci tür üretim artışıdır. Üretim Kapasitesi Nasıl Artar? Üretim faktörlerinin miktar olarak artması; Üretim faktörlerinin nitelik olarak iyileşmesi;

3

4 Büyümenin Üretim Olanakları Eğrisiyle Açıklanması

5 bireye kendi kaderi üzerinde karar verme ve denetleme şansı veren,
Büyüme Neden Hep Nicelik Yönlü Tanımlanmıştır? Tanım Hangi Yönlerden Sorgulanabilir? İyi Büyüme – Kötü Büyüme Ayırımları Kötü Büyüme Çeşitleri ; İşsiz Büyüme Acımasız Büyüme Sessiz Büyüme Köksüz Büyüme Geleceksiz Büyüme İyi Büyüme Nedir? istihdamı teşvik eden, bireye kendi kaderi üzerinde karar verme ve denetleme şansı veren, refah artışını adil biçimde dağıtan, toplumsal işbirliği ve uyumu sağlayan, beşeri gelişmenin geleceğini koruyacak özelliklere sahip olandır.

6 C.Clark ; Üç Sektör Teorisi
Kalkınma Nedir? bir ülkede üretim ve gelir artışlarının yanı sıra ekonomik, sosyal, kültürel ve politik alanlarda yaşanan yapısal değişim süreci olarak tanımlanabilir. C.Clark ; Üç Sektör Teorisi

7 Kalkınmanın Belirleyici Özellikleri
Temel Sektörler İtibariyle Yapısal Değişim İmalat Sanayinde Yapısal Değişim Dış Ticarette Yapısal Değişim Büyüme-Kalkınma Arasındaki Farklılıklar Zengin-fakir Ayırımı Endojen ve exojen olmaları Mikro ve Makro olmaları İktisat teorisi ve politikası bağlamında değerlendirilmeleri

8 Büyüme-Reel GSYİH İlişkisi Reel GSYİ Hasıladaki Artışın Kaynakları ;
Nominal GSYİH ile Reel GSYİH arasındaki ayırım, Reel ya da Nominal GSYİH düzeyi ile bunların büyüme hızı arasındaki ayırım, GSYİH ile Kişi Başına GSYİH arasındaki ayırım. Reel GSYİ Hasıladaki Artışın Kaynakları ; ekonomide varolan kaynak miktarının artmasıdır. üretim faktörlerinin kullanımındaki etkinliğin değişmesidir. üretim için el altında hazır bulunan veri kaynakların kullanımındaki değişmedir. Kısa dönemde ekonominin makroekonomik performansının ölçülmesinde kullanılan başvuru kriterleri; enflasyon oranı, çıktının büyüme oranı ve işsizlik oranı Uzun dönemde ekonominin makroekonomik performansının ölçülmesinde kullanılan başvuru kriteri ;kişi başına düşen gelirdeki artış (refah ölçüsü) 70 Kuralı ; herhangi bir değişkenin değerinin kaç yıl sonra iki katına çıkacağını hesaplamada kullanılan bir yaklaşım ; / g

9 Büyüme Muhasebesi; Üretimdeki toplam artış içinde, üretim faktörlerinin ve teknolojik gelişmenin oransal paylarının ne olduğunun ortaya konulması. Y = A F (K, L) Sermaye Miktarındaki Artış; ∆K = sermaye miktarındaki artış, MPK = sermayenin marjinal verimliliği Üretim artışı ; ∆K × MPK İşgücü Miktarındaki Artış; ∆L = işgücü miktarındaki artış, MPL = işgücünün marjinal verimliliği Üretim artışı ; ∆L × MPL İşgücü ve Sermaye Miktarında Birlikte Artış; ∆Y = (MPK × ∆K) + (MPL × ∆L)

10 ∆Y/Y = [(MPK × ∆K) /Y] × ( ∆K / K) + [(MPL × ∆L) /Y] × ( ∆L / L)
Burada ; ∆Y/Y = üretimdeki artışı, ∆K/K = sermayedeki artışı, [(MPK×∆K) /Y] ise sermayenin üretimdeki payını ∆L/L = emekteki artışı [(MPL×∆L) /Y] ise işgücünün üretimdeki payını ∆Y/Y = α × ( ∆K /K) + (1- α) × (∆ L/L)

11 Teknolojik Gelişme ∆Y / Y = α × ( ∆K/K)  (1- α) × (∆L/L)  ∆A/A olur. Solow Artığı ∆A / A = (∆Y/Y) - [ α × (∆K/K) ] - [ (1- α) × (∆L/L) ] olur. Üretimdeki artışın girdi artışları ile açıklanamayan kısmı toplam faktör verimliliğindeki artışla açıklanır. ∆A/A, ilk olarak R. Solow tarafından hesaplandığı için literatürde Solow Artığı olarak ta bilinir.

12 Büyüme muhasebesi konusunu rakamsal bir örnek ;
İşgücünün üretimden aldığı pay (1- α) = %25 Sermayenin üretimden aldığı pay (α) = %75 İşgücünün büyüme oranı (∆L / L) = % 1 Sermayenin büyüme oranı (∆K / K) = % 1.5 Faktör verimliliği artış oranı (∆A / A) = % olan bir ekonomide yıllık büyüme hızı ne olabilir? ∆Y / Y = α × ( ∆K/K)  (1- α) × (∆L/L)  ∆A/A ∆Y / Y = (0,75  0,015) + (0,25  0,010) + 0,015 = 0,029 = %2.9 olur.

13 Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi (Ampirik Çalışmalar)
A.Maddison; Dönem ; , Ülke Sayısı ; 22 Büyümenin Açıklanışı Emek ; %35, Sermaye ; %55, Etkinlikteki değişme ; %10 Ülke Büyüme Oranı Beşeri Kaynakların Katkısı Sermayenin Katkısı (Konut Hariç) Etkinlikteki Değişmenin Katkısı Arjantin 3.2 1.05 2.8 - 0.65 Yunanistan 6.4 1.3 2.85 2.25 Hindistan 3.5 2.35 - 1.2 İsrail 10.7 5.6 1.9 Güney Kore 6.2 2.9 2.2 1.1 Meksika 6.1 2.45 0.45 Brezilya 5.2 3.05 - 0.2 Türkiye 1.75 2.5 0.95 ORTALAMA 5.55 1.94 3.06 0.55

14 Büyüme-Konjonktürel Dalgalanma İlişkisi
Trend Büyüme Yolu Fiili GSMH A B C GSMH Açığı Konjonktür devresi genişleme daralma

15 Büyüme – İşsizlik İlişkisi; Okun Kanunu
u = 0.5 ( g  2.25 ) Burada; u = işsizlik oranındaki değişmeyi g = çıktının büyüme oranını temsil ederken, 2.25 katsayısı ise çıktının trend büyüme oranını temsil etmektedir. Örnek; g = % 4.25 olması durumunda işsizlik oranındaki azalma; u = -0.5 ( ) u = -0.5 (2) ve u = -1 olur.

16 Büyüme Hızı Kısa Dönem;(Yıllık) RGSMH t  RGSMH t -1 g = x 100 olarak formüle edilir. RGSMH t – 1 Yıllar NGSMH TÜFE (1998 =100) RGSMH / 100 x 100 = 500 / 120 x 100 = 541 / 150 x 100 = 600 Bu verilere göre 2000 yılı büyüme hızı; g 2000 = RGSMH 2000  RGSMH 1999 / RGSMH x 100 g 2000 = / x 100 g 2000 = % 10.9 olur.

17 Uzun dönem; (Dönem Sonundaki Reel GSMH) 1/n g = –1 Dönem Başındaki Reel GSMH Geleceğe Yönelik; g = büyüme hızı, k = sermaye/ hasıla oranı, s = marjinal tasarruf eğilimi olmak üzere büyüme hızı; g = s / k şeklinde ifade edilir.