Danışman: Prof.Dr. Muammer Kaya

Danışman: Prof.Dr. Muammer Kaya
T.C. ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ CEVHER HAZIRLAMA TESİS PROJE ÖDEVİ KURŞUN-ÇİNKO AYŞE DUYGU KAZCI Danışman: Prof.Dr. Muammer Kaya

KURŞUN(Pb); Yeryüzünde rastlanan elementler arasında 34.sırayı alan kurşunun, atom numarası 82, atom ağırlığı dir. Doğada özgün kristal yapısına ender rastlanan kurşun kübik sistemde kristalleşir. Gri renkli olup, metalik parlaklığa sahiptir. Ergime noktası düşük (327 0C), kaynama noktası (1 atmosferde) 15250C dır. Korozyona karşı dayanıklı, kolayca şekillendirilebilen, yüksek özgül ağırlığı (11,4 t/m3) ile kurşun, değişik alaşımlar olarak kullanılabilme özelliklerine sahiptir

KURŞUN(Pb); Kurşunun atomik ve mekanik özellikleri (ÖİK 2001)

Önemli kurşun mineralleri;
Galen (PbS), Serüzit (PbCO3), Anglezit (PbSO4), Jamesonit(Pb5FeSb6S14) Vulfenit (PbMoO4), Piromorfit(Pb5Cl(PO4)3), Mimetit (Pb5Cl(AsO4)3), GALEN; sertliği 2.3, özgül ağırlığı g/cm3, gümüş grisi renkli, kübik sistemde kristalleşmekte, kolay ergimektedir. %86.6 Pb ve %13.4 S(kükürt, sülfür) yanı sıra az miktarda demir,çinko,antimuan,selenyum, gümüş ve altın içerir. SERÜZİT; gevrek yapılı. Sertliği 3-3.5, özgül ağırlığı 6,5 gr/cm3, gri esmer ve beyaz renklerde olabilir. Yağlımsı elmas parlaklığındadır. ANGLESİT; sertlik 3.0 özgül ağırlık 6.30 g/cm3 çeşitli renklerde görülür. %68.3 Pb içerir. JAMESONİT; % 50,8 Pb içerir.yapısı tel şeklinde. Asbest andırır. Sertlik 2-2.5, özgül ağırlığı g/cm3 Vulfenit; %56.4 Pb içerir. Sertlik 3.0 özgül ağırlık g/cm3 arasında. Beyazımsı bal mumu sarısı rengindedir Piromorfin; %75-79 Pb içerir. Sertlik 3.5-4, özgül ağırlığı g/cm3 elmas parlaklığında esmer sarı ve beyaz renkltedir. MİMETİT: sertlig 3.5, özgül ağırlığı 6,9-7.3 g/cm3. reçine parlaklığı açık sarı ve turuncu.

Dünya kurşun rezervleri;
ÜLKELER METAL KURSUN(x10³ ton) Görünür rezerv Toplam rezerv Ton % ton % K.Amerika ABD Kanada Meksika Orta Amerika 36 500 21000 12000 3000 500 36.2 20.8 11.9 3.0 0.5 48 500 27000 17000 4000 35. 19.5 12.3 2.9 0.4 G. Amerika Peru diğer 2500 2000 2.5 2.1 1000 2.2 0.7 Avrupa Rusya Bulgaristan Yugoslavya Türkiye 22385 5000 885 22.1 4.9 4.0 0.9 29750 3250 21.5 3.6 2.4 Asya Kazakistan Afrika G.Afrika cum 17500 6000 17.3 5.9 20000 8000 14.5 8.7 5.8

ÇİNKO(Zn); Çinko(Zn); atom ağırlığı ve atom numarası 30 olan gümüş renkli bir metaldir. Ergime sıcaklığı ˚C , kaynama noktası 906˚C, yoğunluğu 20˚C’de 7.14gr/cm³, ergime noktasında 6.58 gr/cm³’dür.

ÇİNKO(Zn); Çinko mineralleri oksitli, sülfürler, sülfatlar, karbonatlar ve silikatlar şeklinde bulunmaktadır.

ÇİNKO(Zn); SFALERİT; ZnS teorik olarak % 67 Zn, %33 S(kükürt, sülfür) içerir. Demir oranı %20ye kadar yükselebilir. Siyah renkli olanı marmatit olarak isimlendirirlir. Yoğun, yaprağımsı ve ince taneli agrega halinde bulunur. Sertliği , özgül ağırlığı g/cm3 koyu kahverengi siyahımsı bazen de renksiz veya acık sarıdır. SMİTSONİT; genellikle yumrulu böbreğimsi veya damla taşları andıran agregalar şeklinde bulunur.renksiz, beyaz sarımsı kahverengi, yeşilimsi, mavimsi renkte. Sertlik 5.0, özgül ağrlık 4.3 gr/cm3 kalsit dolomit kalamin hidrozinkit ile oluşur. ZİNKİT; bileşimindeki mangan(mn) nedeniyle rengi koyu kırmızı çizgi rengi portakal sarısıdır. HEMİMORFİT; yuvarlağımsı, böbreğimsi yapıda cam cilalı, saydam veya yarı saydamdır. Bileşiminde %54.2 Zn bulunur. Smitsonit ile birlikte bulunur.

KURŞUN-ÇİNKO KURŞUN-ÇİNKO YATAKLARININ OLUŞUMU
Bakır-Çinko ile bakır-kurşun-çinko mineralleşmeleri birbirine benzemektedir. Çoğu zaman bu iç element birlikte bulunmaktadır. Kurşun ve çinko cevheri doğada tek başına da oluşmuşlardır. Kurşun oranı yüksek yataklar gümüş, çinko içeriği zengin yataklar da yüksek oranda kadmiyum metalleri içermektedir. Kurşun-çinko-bakır yatakları değişik şekillerde gruplandırılmaktadır: Magma veya magma faaliyetlerine bağlı yataklar Cu-Pb-Zn-Ag-Fe sülfür yatakları, Tabakalı denizel ve karasal volkanik kökenli Cu-Pb-Zn-Ba-Fe yatakları, Tabakalı Zn-Pb-Cu yatakları, Başkalaşıma uğramış Cu-Pb-Zn-Fe yatakları, Okyanus yamaçlarında oluşmuş Cu-Pb-Zn yatakları.

KURŞUN-ÇİNKO Kurşun-Çinko mineralleri zenginleştirme yöntemleri
Minerallerin serbestleşme boyutunda zenginleştirilmesinde jig, ağır ortam ayırıcıları, çoklu yerçekimi yöntemi, spiral ve sarsıntılı masalar tek başına veya birkaçı bir arada kullanılmaktadır. Kurşun ve Çinko cevherlerinin zenginleştirilmesinde flotasyon en etkin yöntemdir. Flotasyonda ortamların mümkün olduğunca alkali olması istenmektedir. Çünkü kullanılan çoğu kimyasal alkali ortamda daha dengededir. Ksantat toplayıcı ile yeterli miktarda alkali hemen hemen bütün sülfit minerallerini bastır- maktadır. Ksantat derişimi pH minerali yüzmesi ile doğru orantılıdır.

Genel olarak karmaşık yapılı cevherdeki %Pb’ nin %Cu’a oranı 1’den küçük ise, sodyum siyanür kullanılarak bakır bastırılır.

KURŞUN-ÇİNKO Kurşun- Çinko mineralleri zenginleştirme yöntemleri
1- Yerçekimi/gravite yöntemi ile zenginleştirme;

2- Flotasyon ile zenginleştirme;

Kurşun-çinko flotasyonunda kullanılan kimyasallar;

2.a) Kurşun-Çinko sülfid ve kurşun-çinko oksit cevherlerinin zenginleştirilmesi;

2.a) Kurşun-Çinko sülfid ve Kurşun-Çinko oksit cevherinin zenginleştirilmesi;

2. b) Sülfürlü kurşun çinko minerallerinin flotasyonu; Pirit içeren sülfürlü kurşun-çinko cevherinin flotasyonunda genellikle kurşun yüzdürülmekte, sonra çinko, gerekli ise üçüncü kademede pirit alınmaktadır. Galeni yüzdürmek için önce çinko ve demir minerallerinin bastırılması gerekmektedir. Demir mineralleri özellikle de pirit kireç kullanılarak flotasyon ortamı pH 8-10 arası alkali hale getirilerek bastırılmaktadır. Pülpün pH değerini ayarlayarak sfalerit ve piritin bastırılmasından sonra, galenin yüzdürülmesi için etil ksantat veya dithiofosfotlar gibi zayıf fakat seçimli bir toplayıcı kullanılmaktadır. Köpük yapıcı olarak çam yağı, alkol veya suda çözünme özelliğine sahip eter cinsi kimyasallar kullanılmaktadır.

2.c) İri taneli kurşun-çinko cevherleri; Bu cevherler genellikle oksitlenmemiş ve suda kolay çözünmeyen mineraller içermektedir. Çoğu mineralin bastırılması için ilave mineral gerekmemektedir. Diğer flotasyonlar gibi benzer reaktifler kullanılır. Cevher iri boyutlu olduğunda uygun yerçekimi yöntemi ile ön konsantre edilebilir. Galen ve sfaleritin flotasyon ortamın PH değeri civarındadır. Üretilen çinko konsantresi içinden magnezyum, konsantre sülfürik asitle özütlenerek temizlenmektedir.

2.d) İri taneli kurşun-çinko sülfid yatakları; Bu yatakların demir içeriği daha yüksektir. Sfalerit ve marmatit çoğu zaman bu yataklarda beraber bulunmaktadır. Sfalerit ve marmatit içeren cevherlerinin flotasyonunda canlandırıcı olarak CuSO4 kullanıldığında da birincil toplayıcı ksantat ve ikincil toplayıcı thionokarbomat kullanılmaktadır.

2.e) Disemine masif sülfid cevherlerinin zenginleştirilmesi; bu cevherin serbestleşme boyutu μ arasındadır. Çinko mineralleri bastırılıp galenin yüzdürülmesi için pH aralığında ZnSO4 ve siyanür kullanılmaktadır. 2.f) Kurşun-çinko-gümüş cevherlerinin zenginleştirilmesi;kurşun- çinko yataklarının çoğu gümüş ya da altın gümüş içermektedir. Cevher yatağındaki kıymetli metallerin miktarı ekonomik oranda ve kazanılabilecek yapıda ise zenginleştirme sürecinde kurşun ya da kurşun çinko konsantresi ile birlikte yan ürün olarak kazanılmaktadır.

2.g) Refrakter tipi kurşun-çinko mineralleri; cevherin serbestleşmesi için 10 μ altına kadar öğütülmesi gerekli.

Kurşun-Çinkonun kullanım alanları; Kurşun kullanım alanları; Çinkonun kullanım alanları; Galvanizli malzeme üretiminde, Pirinç alaşımı ile otomotiv sanayinde döküm kalıpları yapımında, Çinko oksit yağlı boya ve lastik üretiminde kullanılmaktadır.

Benİ dİnledİğİnİz ve zaman ayirdiğiniz İçİn teşekkürler…

Danışman: Prof.Dr. Muammer Kaya

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "Danışman: Prof.Dr. Muammer Kaya"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

Danışman: Prof.Dr. Muammer Kaya

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "Danışman: Prof.Dr. Muammer Kaya"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim