TOPLUMSAL DEĞERLER Değer; nesne ya da olayların bir insan, bir sınıf, bir grup veya toplum için taşıdığı önemi anlatır. Toplumsal değerler; toplumda ortaklaşa.

... konulu sunumlar: "TOPLUMSAL DEĞERLER Değer; nesne ya da olayların bir insan, bir sınıf, bir grup veya toplum için taşıdığı önemi anlatır. Toplumsal değerler; toplumda ortaklaşa."— Sunum transkripti:

1 TOPLUMSAL DEĞERLER Değer; nesne ya da olayların bir insan, bir sınıf, bir grup veya toplum için taşıdığı önemi anlatır. Toplumsal değerler; toplumda ortaklaşa kanılar sonucu oluşmuş, toplum üyeleri tarafından paylaşılan, toplumun iyiliği ve gereksinimlerinin karşılanması açısından önemli, duygularla yakından ilişkili olan maddi ve manevi şeylerin olumlu ya da olumsuz nitelemelerle adlandırılmasıdır. Örneğin; dürüstlük, doğruluk, iyilik, demokratiklik, yurtseverlik, özgürlük yada hırıstiyan bir toplumda kilisenin kutsal bir yapı olarak önemli görülmesi.

2 TOPLUMSAL DEĞERLER Temel Özellikleri:
1- Her toplumsal değer, kendisiyle ilgili pek çok normun varlığına yol açar. Örneğin; yalan söylemek, hem ahlak hem de hukuk kuralarınca yasaklanmıştır. 2- Toplumsal normlar, toplumsal normlara göre daha emredici, daha sınırlayıcı ve belirlidir. 3- Bir toplumda bireylerin çok farklı değerleri benimsemeleri, değer çatışmalarına yol açar. Çok belirgin hale gelen çatışmalar ise toplumsal çözülmelere yol açar. 4- Bazı değerler toplumda “egemen değer” durumundadır. Bu, toplumsal değerin uzun bir zamandan beri varlığını sürdürmesi, toplumu oluşturan grup ve kurumlarca benimsenmiş olmasını gerektirir. Toplumsal birliği güçlendirici rolü vardır. 5- Toplumsal değerlerle çatışan hukuk normlarının toplumda varlığını sürdürmesi zordur. 6- Toplumsal değerlerin içerikleri; toplumdan topluma, aynı toplumda kategoriler arasında ya da aynı toplumda zamanla değişiklik gösterir. 7- Toplumsal değerlerin oluşmasında; toplumun, tarihi değerleri, önem verdikleri unsurlar, ekonomik ilişkiler, kültürel yapı ve fiziki yapı etkili olur. 8- Toplumsal kontrol mekanizmasıdır. 9- Bireyin toplumsallaşmasında, toplumdaki grup yapılarında, kurumlaşmada, toplumsal statünün belirlenmesinde işlevleri vardır.

3 TOPLUMSAL DENETİM (TOPLUMSAL KONTROL)
Toplumun bireye belli bir davranışı gerçekleştirme konusunda uyguladığı baskı ve yönlendirici etkiye toplumsal kontrol denir. Temel özellikleri: 1- Kaynağı toplumsal yaşamdır ve her toplumda görülür. 2- Her türlü toplumsal ilişkiyi kapsamına alır. 3- Amacı toplumsal düzeni ve toplumun devamını sağlamaktır. 4- Bireylerin toplumsallaşmasını sağlar. Birey, toplum içinde sürekli tekrarlanarak toplumsal alışkanlık haline gelmiş düşünüş ve davranış biçimlerini (toplumsal davranış kalıplarını) hazır bulur ve toplumsallaşma yoluyla kazanır. 5- Toplumdan topluma ve aynı toplumda zamanla değişir. 6- Gücünü dayandığı otoriteden alır. Bu otorite; kamu kurumu, özel kuruluşlar veya toplumun kendisi olabilir. 7- Toplumsal normlar, toplumsal değerler ve toplumsal kurumlar aracılığıyla sağlanır.

4 TOPLUMSAL NORMLAR (KURALLAR)
İnsan davranışlarının kendilerine göre ölçüldüğü, değerlendirildiği, beğenildiği veya kınandığı; ödüllendirildiği veya cezalandırıldığı ölçü ve kurallardır. Toplumsal normların çeşitleri: 1. Resmi normlar: Devlet organlarınca korunan ve uygulanması sağlanan, yaptırım gücü yüksek ve sınırları çizilmiş yazılı kurallardır. Örneğin; Kanunlar, yönetmelikler, tüzükler. 2. Resmi olmayan normlar: Yazılı olmayan ve toplumsal ilişkilerin düzenliliği ihtiyacından doğan normlardır. Yinelenen davranış ve düşüncelerin ürünü olan davranış kalıpları bunlarla düzenlenir. Başlıcaları töreler, gelenekler ve göreneklerdir. Aykırı davrananlar ayıplama, kınama, dışlama gibi yaptırımla karşılaşırlar.

5 TOPLUMSAL SAPMA Bireylerin toplumsal normlara uymamasına toplumsal sapma denir. Bireylerin normlara uygun davranmalarına ise, uyma denir. Sapma davranışları ,üç grupta toplanabilir: 1- Bireyin toplumsal normlara uygun amaçları vardır. Ama bunlara ulaşmaya çalışırken, normlara uymayan davranışları vardır. Örneğin; Trafik kazalarının yoğun olduğu bir yörede yaşam hakkını savunan ya da görevlileri görevlerinin gereklerini yapmalarını talep eden kişilerin trafiği durdurma eylemleri. 2- Birey normlara uyar, ama normların amaçlarına ulaşamaz ve bunun farkına varmaz. Ya da esnek olmadan gereğinden fazla kuralların uygulanmasına çalışır. Örneğin; Hizmet sektöründe çalışan memurun, hizmete yönelik kuraların amacını kavramadan sadece kuralcılık yapması. 3- Birey normları reddeder ve uymaz. Örneğin hırsızlık yapmak, uyuşturucu kullanmak.

6 SAPMADA ETKENLER Sapma davranışlarında psikolojik etkenler:
- Bireyin suça eğilimli olması - Bireyin zeka geriliği içinde olması - Bireyin psikolojik sorunlarının ağır olması - Bireyin madde bağımlısı olması vb. Sapma davranışlarında sosyal etkenler: - Çeşitli toplumsal sorunlar (yoksulluk, işsizlik, evsizlik vb.) - Etkin kalabalıklarda kitle psikolojisi - Toplumsal bunalımların ağırlığı (savaş, ekonomik kriz vb.) - Toplumsal normların gücünün az olması - Toplumsal sisteme yönelik etkinlikler yapan gruplara bağlılık - Toplumsal değerler arasındaki uyuşmazlık durumu (çocukların “hakkınızı savunun” ile “büyüklere karşı gelmeyin” arasında kalması) - Farklı değerlere sahip alt kültür grupları arasında kültürel çatışma. (Gençlik, farklı etnik yapı vb.) - Genel olarak toplumsal değişme ve özel olarak toplumsal kimlikteki değişmeler karşısında bireyin bu değişime ayak uyduramaması.

7 TOPLUMSAL ÇÖZÜLME 1. Toplumsal Cozulmenin Anlamı
Toplumsal çözülme en basit açıklamayla toplumsal bütünleşmenin gercekleşememesidir. Toplumsal çözülme, toplumda istenmeyen bir durumu anlatır. Çözülme sonucu toplumun unsurlari (kurumlar, toplumsal grup ve tabakalar) arasındaki bağlantı zayıflar. Bu unsurlar görevini yapamaz duruma gelir. Gelişme yavaşlar, toplumsal sorunlar artar ve toplumun varlığını sürdürmesi tehlikeye girer. Toplumsal Çözülme,bir toplumda maddi ve manevi kültür unsurlarının biribirini tamamlayamaması sonucunda toplumsal birliğin bozulmasıdır. Toplumsal Çözülmenin başlıca nedenleri: Tabakaların farklılaşması ,insan hak ve özgürlüklerinin kısıtlanması,örgütlenme yetersizliği,demokratik kurumların yetersizliği,milli birlik bilincinin zayıflaması,toplumun ahlaki değerlerinden uzaklaşarak başka toplumları kendine örnek alması,hızlı ve dengesiz  sosya kültürel değişmelerdir.

8 Toplumsal Çözünmenin Nedenleri
Sosyal İlişkilerde ve aile yapısında karşılıklı sevgi,saygı,bağlılık ve dayanışmanın zayıflaması. Din,vicdan,ifade özgürlüğünün kısıtlanması Toplumda iş bölümünün,sosyal faklılaşmanın gelişmemesi ve örgütlenme yetersizliği . Çoğul Demokratik  yapıya geçilmemesi Birey ve sosyal grupların aynı toplumda yaşadıkları bilincine varmamaları Ekonomik istikrarsızlığın rüşvet,yolsuzluk gibi ahlaki sorunlara yol açması ve işsizlik sorunun çözülmemesi Orta sınıfın genişleyememesi,sosyal ekonomik tedbirlerle teşvik edilmemesi Toplumsal kurumların değişime ayak uyduramaması İnsan haklarını güvence altına alan bir hukuk devleti anlayışının yerleşmemesi Toplumun ahlaki değerlerinden koparak başka bir yöne doğru ilerlemesi

9 ÇÖZÜLMENİN NEDENLERİ İnsan hak Ve Özgürlüklerin Kısıtlanması: bir toplumdaki insan hakları korunmaz ya da kısıtlıysa güven ortamı ortadan kalkar.İnsanlar,her an haklarının bir başkası tarafından çiğnenme korkusu içinde yaşar birbirine güvenmezler.Toplum içinde güçlü olanlar,güçsüzleri ezerler.İnsanlar arası eşitlik söz konusu olmaz,bazı insanlar daha ayrıcalıklı sayılırlar Örgütlenme Yetersizliği: sanayileşme ve iş bölümünün gelişmesi yeni yaşam biçimi ortaya çıkarmıştır.Bu yaşam biçimi örgütlenmeyi zorunlu hale getirmiştir.Toplumdaki bazı kurumlar işlevleri bittiği için ortadan kalkmış,bazıları da işlevlerinin bir kısmı başka kurumlara devretmiş ve yeni kurumlar ortaya çıkmıştır.Ekonomik,siyasal ve mesleki örgütlenmeler güç kazanmıştır.Yeni koşullara göre örgütlenmenin yapılanması,toplum yaşamındaki dengeyi bozmakta ve toplumsal çözünmeye zemin oluşturmaktadır

10 ÇÖZÜLMENİN NEDENLERİ Demokratik Kurumların yetersizliği: Geleneklerin egemenliğini yitirdiği bir toplumsal yapıda eğer demokratikleşme ve modernleşme gerçekleşmemişse toplumsal çözünme başlar.Çünkü demokratikleşmiş bir yapıda çözülmeye yol açacak  sorunları ortadan kaldırı ce ya hafifletici mekanizmalar da gelişir.Ayrıca demokrasinin gereği olab farklılklara saygı toplumsal çözünmeyi önleyici etkide  bulunur Milli Birlik Bilincinin Zayıflaması: Milli Birlik bilinci,insanların birlik ve beraberlik içinde yaşamalarını sağlar.Bu bilincin zayıflamasının nedenlerinin başında,toplumsal ilişkilerde ve aile yapısına bağlılık ve dayanışmanın zayıflaması gelir.Milli Birlik ve Bilincin zayıflaması,toplumda manevi değerler etrafında bütünleşmenin sağlanamamasına sebep olur