OSMANLI İPARATORLUĞU DURAKLAMA VE GERİLEME DÖNEMİ (1720-1920)

... konulu sunumlar: "OSMANLI İPARATORLUĞU DURAKLAMA VE GERİLEME DÖNEMİ (1720-1920)"— Sunum transkripti:

1 OSMANLI İPARATORLUĞU DURAKLAMA VE GERİLEME DÖNEMİ (1720-1920)

2 SOSYAL VE POLİTİK YAŞANTI 17.YÜZYIL GELİŞMELERİ: (Lale Devri) -İlk defa III.Ahmet Döneminde Avrupa’ya bir elçi atanıyor. (Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi), -1720 den itibaren eski ile yeniliklerin catişması üzerine kurulmuş 200 yıllık bir tarihten sözedilmektedir. -Toprak kaybının yaşandığı, ekonomi ve politikanın gerilediği bir dönem. -Bu dönemin en önemli gelişmesi İbrahim Müteferika’nın matbayı kurmasıdır.

3 18. Ve 19. YÜZYIL GELİŞMELERİ: -Bu dönemde askeri ve eğitim alanında bir çok değişim ve yenilikler yaşanmıştır. -1826 da II Mahmud Yeniçeri ocağını ortadan kaldırmış ve orduda yeni düzenlemelere gitmiştir. -Eğitim alanında birçok yenilik yapılmış Medreselerin yerine orduya asker yetiştiren okullar almıştır; III.Mustafa-Mühendishane-i Bahri Hümayun III.Selim -Mühendishane-i Berri Hümayun II.Mahmud-Mekteb-i Tıbbıye -Yabancı Sefaretlerin gelmesi Osmanlı’nın çağdaşlaşmasının ve Avrupa’ya açılmasının ilk adımlarını atmıştır. İç yapıdaki yenilenmeler tamamen Avrupa etkisinde olmuştur.

4 -Osmanlı toplumunda batılılaşma ilk mimari alanda olmuştur diğer alanlarda (Askeri, eğitim v.b.) iki yüz yıl sürmüştür. -Batılı anlamdaki ilk yapılar askeri yapılardır. -1826’da II Mahmut tarafından Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması askeri anlamdaki gelişimleri hızlandırmıştır. -İngiltere ile Yapılan ticari Antlaşma (1838) Osmanlıyı yarı Sömürge haline getirmiştir. -Tanzimat’ın, Gülhane Hatt-ı Hümayun’u (Abdülmecit), -Kırım Savaşı (1854-55) Osmanlı’nın bağısız kararlar alamayacağı dönemin başlangıcıdır. -I. Meşrutiyet ve II. Meşrutiyet (II. Abdülhamid) -I. Dünya Savaşı Osmanlı’nın sonu olmuştur.

5 Mimari Anlamdaki Gelişmeler Osmanlı tarihindeki değişiklikler ile Avrupa tarihindeki değişiklikler aşağıdaki gibi olmuştur. Avrupa Osmanlı Rönesans Sinan Klasiği Maniyerizm Lale Devri Barok Rokoko Rokoko Barok Neo-Klasisizm Empire Seçmecilik -Mimari anlamdaki gelişmeler zaman zaman bir aradan sonra, zaman zaman eş zamanlı ilerlemektedir. Avrupa ile eş zamanlı üslup aşaması 18. yüzyılda başlar. -Özellikle 19. yüzyıl Osmanlı mimarisi tamimiyle taklit yada yoruma dayanan Avrupalı kalıplar üzerinden kurgulanmıştır.

6 -Lale Devri Mimarisi: -Bir tür maniyerizm mimarisidir. Çiçek bezeme çağıdır. -Bezemenin kökeni Safevi İran’ıdır. I. Mahmut dönemi su yapılarında görülür. Bu dönemin klasik taş bezemesidir. Geometrik panolar içerisinde; meyve, çelenk, rozet kompozisyonları çok yaygındır. - Bu bezemeler dönemin yaşam ve kültür ortamını yansıtmaktadır. -Meydan Çeşmesi yapı tipolojisinin ortaya çıktığı ve geliştiği dönemdir. -Büyük meydan Çeşmeleri bu dönemin başlıca eseridir. Bütün kenarları çeşme ile bezenmiş, çatısı büyük bir özenle biçimlendirilmiş yapılardır. -Osmanlıda kent planlaması olgusunun başladığı dönemdir. -Bu bezeme anlayışı 1740 yılına kadar sürmüştür. Bundan sonra görülmemiştir.

7 Dönemin Yapıları: -Dönemin önemli su yapıları: 1728 III. Ahmet Çeşmesi (Üsküdar) 1732 I. Mahmut Çeşmesi (Tophane) 1732-33 Saliha Sultan Çeşmesi

8 Rokoko Bezeme- Barok 17-18 Yüzyıl: -Türk Rokoko Bezeme sanatı Fransız Rokokosunun bir uzantısıdır. -Bu bezeme anlayışı, I. Mahmut (1730-1754) döneminde Çeşme aynalarının bezemesinde görülmektedir. -Osmanlı mimarisine bu bezeme, eyrisel biçimler, büyük iç bükey profiller, silme takımlarında, kemerlerde ve ikili-üçlü sütun gruplarında kullanılması ile ortaya çıkmıştır. -Bu dönemde keme formları değişmiş sivri kemesin yerini dairesel kemer almış S ve C eğrileri çokça kullanılmıştır. İstiridye kabukları, akant yaprakları, karmaşık bitkisel motifler, Barok silmeler, klasik dönem süslemelerinin yerini almıştır. - Zamanla Çeşme aynalarından, kapı çevrelerine, minare şerefelerine, büyük sütun başlıklarına, keskin hatların yerini büyük dairesel hareketli profiller almış daha dinamik bir karaktere bürünmüştür.

9 Dönemin Yapıları: 1. Nuru Osmaniye Camii:

10

11 2.Mehmet Emin Ağa Çeşmesi-3. Recai Mehmet Efendi Çeşmesi

12 -18.-19.Yüzyıl: -Laleli, Ayazma, Yeni Fatih gibi bölgelerde Beylerbeyi Camii gibi Sultan Camilerinin yanında Askeri okullar, Kışlalar, Haliç ve Boğaz çevresinde Saraylar inşa edilmiştir. - İstanbul’da yerleşme merkezi Boğaz çevresine kaymıştır.

13 1.Kalyoncu Kışlası-2. Topçu Kışlası 1792

14 4. Selimiye Kışlası 1842-Kuleli Askeri Lisesi

15 -19.Yüzyıl Seçmeciliği -Bu dönemin en etkin üslubu Empire (Ampir)dır. -Barok motiflerinden ayrılmadan Napolyon Fransa’sından İthal edilen bir anlayıştır. -(1808-1839) II. Mahmut döneminde moda olmuştur. -Bu dönem aynı zamanda Gayrimüslim mimarlar dönemidir. -Seçmeciliğin son aşamaları ise Oryantalizm ve Art-Nouvea dur. Bu dönemde eserler vermiş olan Yabancı mimarlar, Balyan Ailesi (Dolmabahçe –Oryantalist Anlayışta Çırağan Sarayı) Fossetti (Rus Sefareti) Alexandre Valaury (İstanbul Arkeoloji Müzesi, Sanayi-i Nefise Mektebi) Raimond D’Aranco (Botter Apartmanı, Nazmiye Sultan Yalısı)

16 Balyan Ailesi Eserleri: Dolmabahce Sarayı

17 Çırağan Sarayı

18 Fossetti Rus Sefareti

19 Alexandre Valaury İstanbul Arkeoloji Müzesi Sanayi-I Nefise Mektebi

20 Raimond D’Aranco Botter Apartmanı

21 Nazime Sultan Yalısı

22 19.Yüzyıl Dini Yapıları Beyler Beyi Camii

23 Dolmabahçe Camii

24 Ortaköy Camii