HAREKET SİSTEMİ SYSTEMA LOCOMOTORIA Prof. Dr. Nurettin OĞUZ.

... konulu sunumlar: "HAREKET SİSTEMİ SYSTEMA LOCOMOTORIA Prof. Dr. Nurettin OĞUZ."— Sunum transkripti:

1 HAREKET SİSTEMİ SYSTEMA LOCOMOTORIA Prof. Dr. Nurettin OĞUZ

2 AMAÇ Kemikler hakkında genel bir bilgilenme

3 HEDEFLER Kemik dokusunun yapı ve fonksiyonlarının öğrenilmesi
Kemiğin enine ve uzunlamasına kesitlerinde görülen yapıların öğrenilmesi Kemiklerin sınıflandırılmasının (kemik tipleri) öğrenilmesi Kemikleşme çeşitlerinin öğrenilmesi Periosteum’un yapı ve fonksiyonlarının öğrenilmesi Kıkırdak ve tipleri

4 Hareket nedir?

5 Hareket: Vücudumuzu oluşturan organların
Yada vücudumuzun bulunduğu pozisyondan başka bir pozisyona geçmesi,

6 Harekette görev alan dokular: Kemik Kıkırdak Eklemler Bağ dokusu Kas
kiriş Damar sinir

7 Vücut parçasını hareket ettirebilmek için gerekli kuvvet, motor görevini üstlenen kaslar tarafından meydana getirirler. Kemikler harekete destek verirler. Tendonlar (Kirişler) ise, kasların meydana getirdiği kuvveti kemiklere naklederler.

8 HAREKET SİSTEMİ Ossa (kemikler) Musculi (kaslar) Juncturae (eklemler)

9 HAREKET SİSTEMİ Osteologia Myologia Arthrologia (kemikleri inceleyen
bilim dalı) Myologia (kasları inceleyen bilim dalı) Arthrologia (eklemleri inceleyen bilim dalı)

10 (kemikler,kıkırdak, eklemler
HAREKET Pasif Unsurları (kemikler,kıkırdak, eklemler Damar,sinir) Aktif Unsurları (kaslar)

11 Os nedir?

12 (ossa-kemikler –osteon-G-
Os-L-) Ağız, açıklık, kemik

13 Kemiğin görevleri - Mineral deposu - Destek - Koruma
- Hareket sistemini önemli bir kısmı. Hematopoesis

14 Vücudumuzda kaç kemik vardır ?

15 Skeleton appendiculare Membrum superius Membrum inferius
Skeleton axiale Neurocranium Visserocranium Columna vertebralis Skeleton thoracis Skeleton appendiculare Membrum superius Membrum inferius

16 Kafa kemikleri Toplam: 21 Toplam: 29 Toplam: 8 Visserocranium
Os maxillae (2) Os zygomaticum (2) Os nasale (2) Os vomer (1) Concha nasi inferior (2) Os lacrimale (2) Os mandibulae (1) Os hyoideum (1) Os palatinum (2) Malleus (2) Incus (2) Stapes (2) Neurocranium Os frontale (1) Os occipitale (1) Os sphenoidale (1) Os parietale (2) Os temporale (2) Os ethmoidale (1) Toplam: 21 Toplam: 29 Toplam: 8

17 www.slaytyerim.com Os nasale Os lacrimale Os zygomaticum Concha nasi
inferior Os maxillae Os mandibulae

18 www.slaytyerim.com Os nasale Os vomer Concha nasi inferior Os maxillae
Os palatinum

19 OSSICULA AUDITORIA

20 www.slaytyerim.com Os sphenoidale Os frontale Os frontale Os parietale
Os temporale Os occipitale

21 www.slaytyerim.com Os parietale Os frontale Os temporale Os ethmoidale
Os sphenoidale Os occipitale

22 Columna vertebralis Toplam: 26 Presakral vertebralar
Vertebrae cervicales (7) Atlas Axis 3. servikal vertebra 4. servikal vertebra 5. servikal vertebra 6. servikal vertebra 7. servikal vertebra Vertebrae thoracicae (12) Vertebrae lumbales (5) Sacrum (1) Coccyx (1) Toplam: 26

23 Servikal vertebralar Atlas Torakal vertebralar Axis Lumbal vertebralar
Sacrum Coccyx

24 Thorax Toplam: 25 Sternum (1) Costae (24) Costa vera Costa spruria
Costa fluctuantes Toplam: 25

25 sternum Costa

26 Üst taraf (extremite) kemikleri
Cingulum pectorale Os claviculae (2) Os scapulae (2) Pars libera membri superioris Os humeri (2) Os radii (2) Os ulnae (2) Ossa carpi Os scaphoideum (2) Os lunatum (2) Os triquetrum (2) Os pisiforme (2) Os trapezium (2) Os trapezoideum (2) Os capitatum (2) Os hamatum (2) Ossa metacarpi (10) Phalanges (28) Toplam: 64

27 Clavicula Scapula

28

29

30 Alt taraf (extremite) kemikleri
Cingulum pelvicum Os coxae (2) Pars libera membri inferioris Os femoris (2) Os patellae (2) Os tibiae (2) Os fibulae (2) Ossa tarsi Os tali (2) Os calcanei (2) Os naviculare (2) Os cuboideum (2) Os cuneiforme mediale (2) Os cuneiforme intermediale (2) Os cuneiforme laterale (2) Ossa metatarsi (10) Phalanges (28) Toplam: 62

31

32

33 Columna vertebralis (26) Skeleton thoracis (25) Skeleton appendiculare
Skeleton axiale Neurocranium (21) Visserocranium (8) Columna vertebralis (26) Skeleton thoracis (25) Skeleton appendiculare Membrum superius (64) membrum inferius (62) Toplam: 80 Toplam: 206 Toplam: 126

34 Çocuk 270 kemik 14 yaş 256 kemik Erişkin 206 kemik
Tam şekillenip birbiriyle kaynaştıktan sonra Erişkin kemik

35

36 25-30 yaşlarında Vücut ağırlığının %15’i
Ort. 5-6kg.

37 Kemiğin içeriği % 60-70 (2/3) inorganik maddeler (sertlik sağlar)
%85 Kalsiyum fosfat %10 Kalsiyum karbonat %1.5 Magnezyum fosfat Bazı alkali tuzlar (Kalsiyum florit, kalsiyum klorit) % (1/3) organik maddeler (elastikiyet sağlar) %95 kollagen lif.

38 Kemikler aside atılırsa ne olur?

39 DEKALSİFİKASYON

40

41 MASERASYON

42 Kemik yakılırsa ne gözlenir ?

43 Yoğun dokular radyografilerde radyoopak
az yoğun doku radyolusent görülür Kemik dokusu içindeki kalsiyum tuzlarının kristalleşme derecesi kemiğin röntgen ışınlarını az geçirmesine yol açar. Böylece radyoopak görünüm verir.

44

45 KUVVET UZAMA

46 KUVVET UZAMA

47 Kemik yapılanmasına vitaminler ve sporun etkileri?

48 PERİOSTEUM Kemiklerin eklem yüzleri dışında kalan
kısımları periosteum denilen zar ile sarılıdır.

49 Periosteum’un iki tabakası vardır.
Stratum fibrosum (Eklem kapsülünün fibröz tabakası ile devam eder) Stratum osteogenicum (Damardan zengin ve kemikte enine büyümenin olduğu yerdir.) (stratum cambium) Periosteum’un hasarı kemiğin ölümüne neden olur

50 Periosteum’un görevleri
Kemiğin beslenmesi ve yenilenmesini sağlar. Kemikleri birbirine bağlar. Kiriş ve kasların kemiğe tutunmalarını sağlar. Sinir liflerince çok zengindir. Bu nedenle ağrıya duyarlıdır. Periosteum hasarı kemik ölümüne yol açar.

51 Periosteum’un görevleri
Kemiğin beslenmesi ve yenilenmesini sağlar. Kemikleri birbirine bağlar. Kiriş ve kasların kemiğe tutunmalarını sağlar. Sinir liflerince çok zengindir. Bu nedenle ağrıya duyarlıdır. Periosteum hasarı kemik ölümüne yol açar.

52 Kemiklerin şekillerine göre sınıflandırılması
Ossa longa ( Uzun kemikler ) Ossa breve ( Kısa kemikler ) Ossa plana ( Yassı kemikler ) Ossa irregularia , informia ( Düzensiz kemikler ) Ossa pneumaticum ( Havalı kemikler ) Ossa sesamoidea (patella, os pisiforme) Ossa accessoria (Os trigonum, os fabella, os vesalinum pedis)

53 Ossa longa

54 Uzun kemiklerin iki ucu, bir gövdesi vardır
Extremitas proximalis Uzun kemiklerin iki ucu, bir gövdesi vardır Corpus Extremitas distalis

55 Ossa breve

56 Ossa plana

57 Ossa irregulare

58 Ossa pneumaticum

59

60 Os sesamoideum

61 PATELLA

62 Os sesamoideum

63 Ossa accessoria Os trigonum Os fabella Os vesalinum

64 Kemikten kesit alırsak ne görürüz?

65 Kemikler iki kısımdan oluşur
Kompakt doku (Substantia compacta) Spongioz doku (Substantia spongiosa)

66 Kompakt doku (Substantia compacta)
Kemiklerin dış kısmını oluşturur. İçerisinde havers kanalları denilen ince kanalcıklar vardır. Bu kanallarda kemik dokusunun kılcal damarları bulunur.

67

68

69

70

71 Spongioz doku (Substantia spongiosa)
Bu tabakada kemik matriks’inde basınç ve gerilmeye göre düzenlenmiş trabeculalar bulunur. Uzun ve yassı kemikler içerisinde trabeculalar arasında bulunan boşluğa Cavitas medullaris denir. Bu boşlukta Medulla ossium ( Kemik iliği ) bulunur.

72

73

74 Kemiğin iç boşluklarının duvarları endosteum ile örtülüdür

75

76

77 Medulla ossium gençlerde kan yapıcı elemanları içerir
Medulla ossium gençlerde kan yapıcı elemanları içerir. Kırmızı renktedir. (Medulla ossium rubra ), Yaşlılarda sarı renktedir. (Medulla ossium flava) Yaşlılarda da Sternum, ilium ve vertebra gibi kemiklerde medulla ossium rubra bulunur.

78 Trajector: Kemik kesitlerinde spongioz dokudaki mekanik etkilerin yönünü gösteren çizgilerdir.
Kasların çekme kuvveti ve yer çekimi tarafından oluşturulur

79

80 Kemik iliği aspirasyonu

81 diploe

82

83 Kemiğin Beslenmesi; Foramen nutricium Canalis nutricius
(vasa nutricia + sinirler)

84 Kemikleşme (Ossifikasyon)
1- İntramembranöz kemikleşme 2-İntrakartilaginöz kemikleşme a- Enkondral kemikleşme b- Perikondral kemikleşme

85 1- İntramembranöz kemikleşme
Primer, desmal ve bağ dokusu kaynaklı kemikleşme olarak da bilinir Embriyonel mezenşimal bağ dokusunun kemikleşmesi söz konusudur Bağ dokusu hücreleri kıkırdak dokusu hücrelerine dönüşmeden osteoblastlarla yer değiştirir Yassı kafa kemikleri bu yolla kemikleşir

86

87 2- İntrakartilaginöz kemikleşme
Sekonder, chondral ve kıkırdak dokusu kaynaklı kemikleşme olarak da bilinir Embriyonel mezenşimal bağ dokusunun önce kıkırdak dokusuna daha sonra da kemik dokusuna dönüşmesi söz konusudur Uzun ve kısa kemiklerde bu kemikleşme tipi gözlenir Alt tipi olan enkondral kemikleşmede, kemikleşme kemik tasalağının iç kısmından başlayarak dışa doğru yayılır Perikondral tipte ise kemikleşme kemik taslağının dış kısmından başlayarak içe doğru yayılır

88

89

90 Epifiz Uzun kemiklerin uçları Diafiz Uzun kemiklerin gövdesi Metafiz epifiz ile diafiz arasında kemik gelişiminin olduğu bölge

91 Kemikleşme merkezleri Primer kemikleşme merkezi
Sekonder kemikleşme merkezi (Cartilago epiphysialis)

92

93 Epifiz kıkırdağı

94

95 www.slaytyerim.com Percivall Pott (1714-1788)
Abraham Colles ( )

96 KEMİK DOKUSUNUN REJENERASYONU

97 Uzun kemiklerin iki ucu, bir gövdesi vardır
Extremitas proximalis Uzun kemiklerin iki ucu, bir gövdesi vardır Corpus Extremitas distalis

98 Corpus : Uzun kemiklerin gövde kısımları
Caput : Baş kısımları collum : Corpus- caput arası, boyun extremitas proximalis : Vücuda yakın olan proksimal ucu extremitas distalis : Vücuttan uzak olan distal ucu Sulcus : Oluk Tuberculum : Tümsek, yumrucuk Tuberositas : Engebeli çıkıntı, pürtük Capitulum : Başçık Crista : İbik şeklinde kenar, çıkıntı Foveola :Çok küçük ve sığ çukurcuk Spina : Diken, ucu sivri çıkıntı Foramen : Delik

99 Kemiği situsuna koyma ve Yönünü belirleme

100

101

102 Normal Kemik 30 yaşında bir bayan www.slaytyerim.com
This image illustrates the mircroachitecture of normal trabecular bone from a 30-year-old female. Note the perpendicular orientation between the horizontal and vertical trabeculae. This interconnectivity of the three-dimensional lattice of the trabeculae makes the vertebral bodies particularly well suited to support compressive loads. Trabecular bone comprises about 20% of the skeleton and is found principally at the ends of the long bones and the vertebral bodies. Trabecular bone has a much higher metabolic rate than that of cortical bone. Bone turnover occurs on the surface of the bone and trabecular bone has a greater surface area than that of cortical bone. By inference, then, a higher metabolic rate implies that trabecular bone will be more responsive, or respond earlier to endocrine changes. It is not surprising, therefore, that the most common sites of osteoporotic fracture (spine, hip, and distal radius and ulna) have a high proportion of trabecular bone. Einhorn TA, The Bone Organ System: Form and Function, In: Osteoporosis edited by R Marcus, D Feldman, J Kelsey, Academic Press San Diego, 1996. 30 yaşında bir bayan

103 Osteoporoz 88 yaşında bir bayan www.slaytyerim.com
This image is of moderate osteoporosis in an 88-year-old woman. The loss of horizontal or lateral struts occurs before loss of vertical struts, resulting in reduced load-bearing capacity. This helps us to understand why the definition of osteoporosis includes a reference to both a loss in mass or bone density as well as microarchitectural deterioration. 88 yaşında bir bayan

104

105 III - Elastik kıkırdak;
KIKIRDAK (CHONDRO) Eklemler, karşılıklı yüzler hariç, perichondrium (kıkırdak zarı) denilen fibröz bir zarla örtülüdür. 3 çeşit kıkırdak vardır. I - Hiyalin kıkırdak; II - Fibröz kıkırdak; III - Elastik kıkırdak;

106 Hyalin kıkırdak

107

108 Elasti-fibro cartilage

109 I - Hiyalin kıkırdak; aşınmaya karşı çok dirençlidir ve
bütün sinoviyal eklemlerde (art. sternoclavicularis, art. acromioclavicularis ve art. temporomandibularis hariç) eklem yüzlerini örter. II - Fibröz kıkırdak; bazı eklemlerde bulunan diskus’larda ve clavicula ile mandibula’nın eklem yüzlerinde vardır. III - Elastik kıkırdak; Auricula, meatus acusticus externus, tuba auditiva ve larinks’in kıkırdaklarının çoğu (cartilago epiglottica, cartilago corniculata, cartilago cuneiformis, cartilago arytenoidea’ların tepeleri ve cartilago triticea) vücuttaki elastik kıkırdaklardır. Cartilago thyroidea, cartilago arytenoidea’ların büyük kısmı ve cartilago cricoidea hiyalin kıkırdaktır.

110 Spongiyöz kemik dokusu uzun kemiklerin neresinde en çok bulunur?
SORU Spongiyöz kemik dokusu uzun kemiklerin neresinde en çok bulunur? A) Diyafizin dış tarafında B) Perikondriyumda C) Havers kanalında D) Epifizde E) Endosteyumda

111 Periostium kemiğin neresini çevreler? Havers kanalını Lakünaları
SORU Periostium kemiğin neresini çevreler? Havers kanalını Lakünaları C) Eklem yüzeyini D) Eklem yüzeyi hariç tüm kemiği E) Hiçbirini

112 Endokral kemikleşmede görülen en tipik özellik nedir?
SORU Endokral kemikleşmede görülen en tipik özellik nedir? A) Bağ dokusuyla gelişir. B) Kemiğin kalınlığı artar. C) Hyalin kıkırdak bu kemikleşmeyi başlatır. D) Bu kemikleşmeyle doğrudan kompakt kemik oluşur. E) Hiçbiri.

113 Diğer Tüm Konularda Hazırlanmış Bedava Slaytlar İçin :