1/50 ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ ÇALIŞMALARI Emrah SOLAK AB İle İlişkiler Şube Müdürlüğü 4 Kasım 2015.

... konulu sunumlar: "1/50 ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ ÇALIŞMALARI Emrah SOLAK AB İle İlişkiler Şube Müdürlüğü 4 Kasım 2015."— Sunum transkripti:

1 1/50 ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ ÇALIŞMALARI Emrah SOLAK AB İle İlişkiler Şube Müdürlüğü 4 Kasım 2015

2 2/50 1. Avrupa Birliği ve Türkiye İlişkileri 2. Çevre Faslı 3. Su Kalitesi Sektörü

3 3/50 4. Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı IPA 5. IPA-1 Projeleri 6. Diğer Çalışmalar

4 4/50 1963 Ankara Anlaşması 1999 Helsinki Zirvesi 2005 Lüksemburg Zirvesi

5 5/50 1957-2013 (28 Üye Ülke)

6 6/50 2009 Brüksel

7 7/50 -35 Fasıl içerisinden 28. sırada müzakerelere açılmıştır Çevre Faslı Şubat 2010 da Müzakereye açıldı Çevre Faslı Aralık 2010’da kapanmıştır Temmuz 2013’de AB’ye üye olmuştur

8 8/50 -35 Fasıl içerisinden 12. sırada müzakerelere açılmıştır Çevre Faslı Aralık 2009 da Müzakereye açıldı Kapanması için Siyasi kriter mevcut ?

9 9/50

10 10/50 Çevrenin korunması ve çevre kalitesinin yükseltilmesi; Doğanın ve doğal kaynakların, ekolojik dengeye zarar verecek şekilde işletilmelerinden sakınılması ve bunların akılcı bir şekilde yönetimlerinin temin edilmesi; İnsan sağlığının korunması;

11 11/51 Kalkınmaya, kalite gereksinimleri ile uyum içerisinde, özellikle de çalışma şartlarının ve yaşam çevresinin geliştirilmesine yön verilmesi; Kent planlaması ve toprak kullanımında çevresel etkilerin daha fazla dikkate alınmasının sağlanması; Topluluğun dışındaki devletler, özellikle de uluslararası örgütler ile küresel çevre problemlerine ortak çözümler aranmasıdır.

12 12/50 Bütünleyicilik ilkesi Yüksek seviyede koruma ilkesi İhtiyat ilkesi Önleme ilkesi Kaynakta önleme ilkesi Kirleten öder ilkesi

13 13/50 AB tarafınca 15 Aralık 2009 tarihinde açıklanan Ortak Tutum Belgesinde Çevre Faslı için 6 adet kapanış kriteri mevcuttur: 1.Türkiye’nin Türkiye-AB Ortaklık Anlaşması Ek Protokolü’nden kaynaklanan yükümlüklerini yerine getirmesi, (Türkiye’nin deniz ve hava limanlarının Güney Kıbrıs Rum Yönetimi uçak ve gemilerine açılması) 2.Türkiye’nin AB’nin yatay ve çerçeve çevre müktesebatının aktarımına yönelik mevzuatı sınıraşan hususları da içerecek şekilde kabul etmesi,

14 14/50 3.Türkiye’nin AB’nin su kalitesi alanındaki müktesebatının aktarımına yönelik mevzuatı özellikle Çerçeve Su Koruma Kanunu’nu kabul etmesi, Nehir Havzası Koruma Eylem Planlarını oluşturması, ayrıca uygulama mevzuatını da kabul ederek sektöre ilişkin yasal uyumlaştırmada kayda değer bir ilerleme sağlaması,

15 15/50 4.Türkiye’nin endüstriyel kirlilik ve risk yönetimi alanındaki AB müktesebatının aktarımına yönelik mevzuatı kabul etmesi, 5.Türkiye’nin faslın geriye kalan sektörlerinde, doğa koruma ve atık yönetimini de içerecek şekilde, Strateji Belgesi doğrultusunda müktesebata uyumu sürdürmesi ve katılım tarihinde AB yükümlüklerinin uygulama ve yaptırımının sağlanması yönünde tamamen hazır olduğunu göstermesi,

16 16/50 6.Türkiye’nin Strateji Belgesi doğrultusunda her düzeyde denetim hizmetlerini de içerecek şekilde idari kapasiteyi geliştirmeye devam etmesi, koordinasyonu geliştirmeye devam etmesi, bu fasıldaki tüm sektörlerdeki müktesebatın uygulama ve yaptırımını sağlayacak şekilde uygun idari yapıların katılım tarihinden yeterli bir süre önce hazır olduğunu göstermesi.

17 17/50 Su KalitesiAtık YönetimiDoğa KorumaEndüstriyel Kirlilik ve Risk YönetimiGürültü YönetimiHava Kalitesiİklim DeğişikliğiKimyasallar YönetimiYatay

18 18/50 AB Su Politikası ÇevreTarımSağlıkSınıraşanEkonomiGüvenlikUlaşımEnerjiSanayiBalıkçılık

19 19/50

20 20/50 Deniz Ürünleri Direktifi Balık Yaşamı Direktifi Ölçüm Metodları Direktifi Yeraltı Suları Direktifi Arıtma Çamuru Atığı Direktifi Kentsel Atık Direktifi Nitrat Direktifi Tehlikeli Maddeler Direktifi Yüzme Suyu Direktifi İçme Suyu Direktifi Su Kalitesi Direktifi Yerüsütü Suyu Direktifi Taşkın Direktifi Su Çerçeve Direktifi

21 21/50 AB SU MEVZUATINA UYUM - 1 2000/60/EC Su Çerçeve Direktifi: Uyumlaştırmada (sınır aşan sular hariç) %80, Uygulamada %40 uyumlaştırıldı. 2006/44/EC Balık Yaşamının Desteklenmesi Amacıyla Korunması ve İyileştirilmesi Gereken Tatlı Suların Kalitesine Dair Direktif: Uyumlaştırma %100 uyumlaştırıldı. 2008/105/EC Çevre Kalite Standartları hakkındaki Direktif: Uyumlaştırma ve Uygulamada %15 uyumlaştırıldı.

22 22/50 AB SU MEVZUATINA UYUM - 2 91/271/EEC sayılı Kentsel Atık Su Arıtma Hakkında Direktif: Uyumlaştırmada %100, Uygulamada %40 uyumlaştırıldı. 91/676/EEC sayılı Tarımsal Kaynaklı Nitratın Neden Olduğu Kirliliğe Karşı Suların Korunmasına İlişkin Direktif: Uyumlaştırmada %100, Uygulamada %40 uyumlaştırıldı. 2006/118/EC sayılı Yeraltı suyunun Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması hakkındaki Direktif: Uyumlaştırmada %100 uyumlaştırıldı (sınır aşan sular hariç).

23 23/50 AB SU MEVZUATINA UYUM - 3 76/160/EEC sayılı Yüzme Suyu Kalitesi Hakkında Direktif ve 2006/7/EC sayılı Yüzme Suyu Kalitesinin Yönetimi Hakkında Direktif: 76/160/EEC Uyumlaştırmada %100, Uygulamada %90 uyumlaştırıldı. 2007/60/EC sayılı Taşkın Risklerinin Değerlendirilmesi ve Yönetimi Hakkında Direktif: Uyumlaştırma ve Uygulamada, 2015 yılı sonunda %4, 2016 yılı sonunda %8 uyumlaştırılması hedeflenmektedir. İnsan Tüketimi Amaçlı Suların Kalitesine İlişkin 3 Kasım 1998 tarihli ve 98/83/EC sayılı Konsey Direktifi: Uyumlaştırmada ve Uygulamada %100 uyumlaştırıldı.

24 24/50 AB SU MEVZUATINA UYUM - 4 Yüzeysel Sulardan İçmesuyu elde edilmesine ilişkin direktif 75/440/EC: Uyumlaştırmada %100, Uygulamada %50 uyumlaştırıldı. Deniz Strateji Çerçeve Direktifi 2008/56/EC: Müzakere Pozisyon Belgesi’nde ileride değerlendirileceği belirtilmiştir. Yeraltı Suyu Direktifi 2006/118/EC: Uyumlaştırmada %100 uyumlaştırıldı, uygulamaya yönelik adımlar mevzuatta belirlenen süreçler doğrultusunda devam etmektedir.

25 25/50 Avrupa Birliği Entegre Çevre Uyum Stratejisi Belgesi (2007- 2023) Katılım Ortaklığı Belgesi’nde yer alan öncelikleri hayata geçirmek için çevre konusunda Türkiye’ye sağlanmış mali kaynakları ve uyulması gereken esasları tek bir çatı altında toplayan ulusal belgedir. Belgenin güncellenmesi Aralık 2014 - TUBİTAK MAM.

26 26/50 AB’ye Katılım İçin Ulusal Eylem Planı Avrupa Birliği Bakanlığı koordinasyonunda 2 aşamadan oluşan ve Bakanlar Kurulunca onaylanıp takip edilecek olan AB’ye Katılım İçin Ulusal Eylem Planı hazırlanmıştır. Belgenin birinci aşaması: 2014- Haziran 2015, İkinci aşaması: Haziran 2015 -2019 dönemlerini kapsamakta olup, uyum çerçevesinde çıkarılacak birincil ve ikincil mevzuatın takvimlendirmesinin yanı sıra kurumsal tedbirleri de kapsamaktadır.

27 27/50 AB, üye devletlerin iç ekonomik ve sosyal gelişmelerine destek olmak gerekse ülkelerarası gelişmişlik düzeyini dengelemek amacıyla hibe ya da kredi şeklindeki çeşitli mali araçlar halinde önemli miktarlarda kaynak harcamaktadır. AB adaylığı resmi olarak kabul edilmiş olan ülkelere de birtakım araçlar marifetiyle hibe nitelikli yardımlar yapmaktadır. Söz konusu yardımlar, ülkelere AB üyeliği sürecinde AB müktesebatına uyum ve uygulama yönünde ülke tarafından alınması gereken siyasi, ekonomik, yasal ve idari tedbirler için mali kaynak sunmaktadır.

28 28/50 Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı IPA Instrument for Pre-accession Assistance

29 29/50 Avrupa Birliği (AB) aday ve potansiyel aday ülkelere üyelik süreci kapsamında AB müktesebatına uyum ve uygulama yönünde ülke tarafından alınması gereken siyasi, ekonomik, yasal ve idari tedbirler için projeler vasıtasıyla sunduğu mali kaynaklardır. 1)IPA I. Dönemi 2007-2013 2)IPA II. Dönemi 2014-2020

30 30/50 IPA I. Dönemi 2007-2013 I. Bileşen: Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Geliştirme II. Bileşen: Sınır Ötesi İşbirliği III.Bileşen: Bölgesel Kalkınma IV. Bileşen: İnsan Kaynağını Geliştirme V. Bileşen: Kırsal Kalkınma

31 31/50 Bileşenler 2007200820092010201120122013Toplam I – Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma 256,7256,1239,6217,8231,2227,5238,51.428,90 II – Sınır Ötesi İşbirliği2,12,833,15,12,12,220,40 III – Bölgesel Kalkınma167,5173,8182,7238,1293,4356,06366,881.411,56 IV – İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi 50,252,955,663,477,683,191,1382,80 V – Kırsal Kalkınma20,75385,5131,3172,5187,38204,18650,38 Toplam497,2538,6566,4653,7779,8856,14902,864.794,70

32 32/50 IPA-I döneminde Türkiye’ye 4,8 milyar € kaynak aktarılmıştır. Bunun 21,990 milyon €’luk bölümü Bakanlığımız tarafından Su Kalitesi sektöründe yürütülen projelere aktarılmıştır. Ayrıca yatırım projelerinde Su sektöründe 660 milyon €’luk fon AB kaynaklarından kullanılmıştır.

33 33/50 AB tarafından IPA-I döneminden farklı bir yaklaşım belirlenerek, bir önceki dönemdeki bileşenler kaldırılmış yerine projelerin sektörel yaklaşımla geliştirilmesi benimsenmiştir. Çevre sektörünün lider kurumu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’dır. Programlama süreci tamamlanmak üzeredir. Kaynak aktarımında performans kriterinin esas alınmasına karar verilmiştir. Buna göre projeler 2017 yılında ara değerlendirmeye tabi tutulacak, faydalanıcı ülkelerin performansı yüksek değerlendirilenlerine, diğer ülkelerden fon aktarımı yapılabilecektir.

34 34/50 AB tarafından IPA-II dönemi için ülkemize çevre sektörü bağlamında 644 milyon € kaynak ayrılmış ve bunlar indikatif olarak yıllara göre tahsis edilmiştir. Bakanlığımız da IPA-II dönemi önceliklerinden olan «su kalitesi» alanındaki projeleri ile bu fonlardan faydalanacaktır.

35 35/50

36 36/50

37 37/50

38 38/50

39 39/50 Projenin AdıProgramlama YılıBütçesi Su Kalitesinin İzlenmesi Alanında Kapasite Geliştirme Projesi2009 4.000.000 (eşleştirme: 2.000.000 €, teknik yardım: 1.000.000 €, mal alımı: 500.000 €) Türkiye’de Taşkın Direktifi’ne ilişkin Kapasite Geliştirme Projesi 2010 1.800.000 (tamamı eşleştirme) Nehir Havzası Koruma Eylem Planlarının Nehir Havzası Yönetim Planlarına Dönüştürülmesi Projesi 2011 7.840.000 (tamamı teknik yardım) Türkiye’de 3 Pilot Havzada Nehir Havza Yönetim Planları ve Su Verimliliği Açısından Ekonomik Analizler için Teknik Yardım Projesi 2013 4.500.000 (tamamı teknik yardım) Türkiye’deki İçmesuyu Kaynakları ve Arıtma Tesislerinin Değerlendirilmesi Projesi 2013 3.850.000 (tamamı teknik yardım)

40 40/50 PROGRAMTAMAMLANDIUYGULAMADAİHALE/HAZIRLIĞINDA IPA-1 20091 IPA-1 20101 IPA-1 20111 IPA-1 20132

41 41/50 IPA-II Dönemi (2014-2020) Kapsamında Bakanlığımız Proje Önerileri Su Yönetimi Genel Müdürlüğü NoProje AdıTahmini Bütçe (€) 1 Su Kaynaklarının Sürdürülebilir, Dengeli ve Adil Kullanımı Amacıyla Havza Sektörel Su Tahsisi Planlarının Hazırlanması için Kapasite Geliştirme Projesi 3.200.000 2 Türkiye’de Seçilen Havzalarda İklim Değişikliği Adaptasyon Stratejilerinin Geliştirilmesi Projesi: Küçük Menderes, Sakarya ve Doğu Akdeniz2.500.000 3 Türkiye’de Su Kanunu, Politikası, Uygulama, Yönetim ve Sürdürülebilirlik Projesi3.000.000 4 Gediz Nehir Havzasında Kuraklık Yönetim Planının Hazırlanması Projesi2.000.000 5 Seçilen 17 Havza için Nehir Havza Yönetim Planlarının Hazırlanması Projesi30.000.000 6 Kuzey Ege Nehir Havzasında Taşkın Risk Planlarının Hazırlanması için Teknik Yardım Projesi3.500.000 7 Türkiye’de Hassas Alanlarda Su Kalitesinin İyileştirilmesi için Yatırımların Analizi5.000.000 8 2013/39/EU sayılı Direktif, 2008/105/EC sayılı Direktif ve Su Çerçeve Direktifi (2000/60/EC) Bakımından Tehlikeli Maddeler için Çevre Kalite Standartlarının Uygulanmasının Analizi Projesi 6.000.000 9 Türkiye’de Seçilen Havzalarda İklim Değişikliği Adaptasyon Stratejilerinin Geliştirilmesi Projesi: Çoruh, Susurluk ve Batı Akdeniz 2.500.000 10 Kuzey Ege Nehir Havzasında Kuraklık Yönetim Planının Hazırlanması Projesi 1.300.000 11 Doğu Akdeniz Nehir Havzasında Taşkın Risk Yönetim Planının Hazırlanması için Teknik Yardım Projesi 3.500.000 12 Türkiye’de Yeraltı Suyu Yönetimi Uygulamaları Projesi 5.000.000 13 Atıksuların Tarımsal Sulamada Yeniden Kullanımı Projesi 25.000.000 14 Türkiye’deki arıtma tesislerinin İşletmesi konusunda Kapasite Geliştirme Projesi 5.000.000 15 Türkiye’de Ekobölge Yaklaşımına Dayalı Ekolojik Değerlendirme Sisteminin Kurulması Teknik Yardım Projesi 3.000.000 16 Hidromorfolojide Kapasite Geliştirme 2.200.000 17 Marmara Deniz Suyu Kalitesi Modellemesi ve Mevcut Durum Senaryoları Analizi - 18 Nehir Havzalarında Hayvancılık Kaynaklı Kirlenmenin Önlenmesi ve Kontrolü Projesi - Toplam 102.700.000

42 42/50 Uygunluk  İndikatif Strateji Belgesi  Sektör Operasyonel Programı  UÇES (Revizyonda)  Ulusal Program  Kapanış Kriterleri Olgunluk Paydaşlar Bütçe

43 43/50 İlerleme Raporları, AB Komisyonunca aday ülkenin üyelik gerekliliklerini üstlenebilme kapasitesinin değerlendirildiği raporlar olup, Türkiye için İlerleme Raporu hazırlanmasına 1998 Cardiff Zirvesi’nde karar verilmiştir. Müzakerelerin başlaması öncesindeki dönemde aday ülkenin Kopenhag Kriterlerine uyumunu değerlendiren bu raporlar, aday ülke ile katılım müzakerelerinin başlatılmasına ve katılım kararının verilmesinde başlıca kaynak olmaktadır.

44 44/50 2014 İlerleme Raporu: Su kalitesi konusunda, nehir havzası koruma eylem planlarının nehir havzası yönetim planlarına dönüştürülmesi çalışması devam etmektedir. Müktesebatın uyumlaştırılması sürecinin hızlandırılması maksadıyla Yüzeysel Sular ve Yeraltı Sularının İzlenmesine Dair Yönetmelik Şubat ayı içerisinde yürürlüğe girmiştir. Ulusal Havza Yönetim Stratejisi (2014-2020) kabul edilmiştir. Komşu ülkelerle su konularındaki sınır ötesi istişareler hâlen erken bir aşamada bulunmaktadır. Devam eden yatırımlar neticesinde atık su arıtma kapasitesi artmıştır.

45 45/50 Avrupa Birliği Bakanlığı Çeviri Eşgüdüm Başkanlığı tarafından yürütülen AB müktesebatı çevirisi çalışmaları, Çevre Faslının da içinde bulunduğu çeviri ve revizyon çalışmalarına katkı sağlamak ve süreci hızlandırmak amacıyla başlatılan terminoloji çalışmaları kapsamında 10 pilot fasılda yaklaşık 20.000 teknik terim derlenmiştir.

46 46/50 Bakanlığımız da Su Kalitesi sektörü ile ilgili yaklaşık 700 adet terimi Türkçe karşılıklarını Su sektörü ile ilgili tüm birimlerin koordinasyonu ile hazırlayarak AB Bakanlığına iletilmiştir. Yine Türkçeye çevirisi henüz yapılmayan bazı AB Direktifleride, çevirsi yapılmak üzere Avrupa Birliği Bakanlığına gönderilmiştir.

47 47/50 Çevre, ulaştırma ve enerji konularında. 2 yılda bir gerçekleşiyor. Brüksel ve Ankara’da. Sonuncusu 5-6 Mayıs 2015 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirildi. Ek Sunumlar yapılabiliyor.

48 48/50 AB tarafından finanse edilir. AB üyesi ülkelerde en az 3, en fazla 12 aylık dönemde yüksek lisans eğitimi alma veya araştırma programlarına katılma imkanı sunmaktadır. Başvuru için yaş kriteri bulunmaz, TOEFEL 79 ya da IELTS 6,5 Her yıl bursiyer sayısı değişmekle beraber, toplam kontenjanın %60’ı kamuya, %30’u özel sektöre ve %10’u üniversite son sınıf öğrencileri ile akademik personele tahsis edilir. Burs ödemeleri (Başlangıçta %90, kapanışta %10)

49 49/50 Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi Temel Eğitim, Uzmanlık Eğitimi, Müzakere ve İletişim Teknikleri, Diğer Programlar Personel Dairesi Başkanlığı koordinasyonunda Ödev ve sınav Başarı belgesi

50 50/50 Emrah SOLAK esolak@ormansu.gov.tr