FİRMA DEĞERLEMESİNE FARKLI BİR BAKIŞ VE ÖRNEK UYGULAMA SMMM ÜMİT ÜNVER
Değerleme Nedir? Firma Değeri = Enterprise Value •Özsermaye Değeri = Equity Value •Net Mali Borç = Net Debt Aktifler Pasifler Nakit Ticari Borçlar Ticari Alacaklar Mali Borçlar Duran Varlıklar Özsermaye
Değerleme Nedir (2) Aktif taraf , firma değerini Pasif taraf ,Öz sermaye + Borçlanma değerini verir Özsermaye Değeri =Firma değeri –Net Mali Borç
Örnek Firma Değeri : 15.000.000 TL Net Mali Borç : 3.000.000 TL Ödenmiş Sermaye : 300.000 TL Özsermaye Değeri = 15.000.000 – 3.000.000 = 12.000.000 TL 1 TL nominal Hisse Değeri = 12.000.000 / 300.000 = 40 TL
Konjonktür Firma’nın faaliyette bulunduğu sektör, Firma’nın faaliyette bulunduğu sektöre giriş koşulları(bariyerler), Sektörün büyüklüğü ve büyüme hızı (geleceği), Firma’nın büyüklüğü, Kullanılan teknoloji, Firma’nın şerefiyesi, Firma’nın kuruluş yeri, Firma’nın geçmişi
Değerleme Yöntemlerinden Bazıları İndirgenmiş nakit akımları yöntemi Net aktif değeri yöntemi Piyasa değeri / Defter değeri yöntemi Tasfiye değeri yöntemi Yeniden yapma değeri yöntemi İşleyen teşebbüs değeri yöntemi
Temettü verimi yöntemi Fiyat / Kazanç oranı yöntemi Piyasa kapitalizasyon oranı yöntemi (CAPM) Defter değeri yöntemi Amortize edilmiş yenileme değeri yöntemi Ekspertiz değeri yöntemi Emsal değeri yöntemi
İndirgenmiş Nakit Akış Yöntemi İskonto edilmiş nakit akışları yöntemi hesaplanırken şu aşamalar izlenecektir. Varlıkların ve yükümlülüklerin ayrımı yapılır, unsurlar tanımlanır (gelirler, yatırımlar, amortismanlar, vergiler, işletme sermayesi, diğer varlıklardaki artışlar/azalışlar) Geçmiş yıllar nakit akımları incelenir, Nakit akımlarını etkileyen kalemlerin tahmini yapılır, Genel varsayımlar ve çeşitli senaryoların (iyimser, kötümser ve normal) varsayımları belirlenir, Nakit akımları tahmin edilir, İskonto oranı tahmin edilir, Artık değer (residual value) bulunur, İndirgenmiş nakit akımları ile kullanılmayan fazla arsa, arazi ve stokların değeri toplanır, bu toplamdan borçların bugünkü değeri çıkarılarak firma değerine ulaşılır, Sonuçlar analiz edilir.
İndirgenmiş Nakit Akış yöntemi yaklaşımı
İndirgenmiş Nakit Akış Yöntemi İndirgenmiş Nakit Akımı yönteminde firma değeri; şirketin geçmiş dönemlerde sahip olduğu mali veriler; gelecek dönemlere ilişkin satış projeksiyonu, maliyetlerin satışlar içindeki oranı, faiz oranları gibi kalemler hakkında varsayımların matematiksel olarak ilerletilmesiyle gelecekte şirketin ortaya çıkarması beklenen nakit akımlarının analizi ile elde edilmektedir. Bu yöntemle şirketin yaratacağı nakit akımları değerleme tarihi itibariyle günümüze indirgenmektedir. Firmanın değeri; bulunan indirgenmiş nakit akımları ve faaliyet dışı varlıklarının toplamından muhtemel finansal borçların düşülmesi ile bulunmaktadır.
İndirgenmiş nakit akımı yöntemi İndirgenmiş nakit akımı ile şirket değerlemesi iki yöntemle hesaplanabilmektedir. 1 ) Bu yöntemler firmaya ait serbest nakit akımlarının ve özkaynağa ait serbest nakit akımlarının indirgenmesi yöntemleridir. Firmaya ait serbest nakit akımları yöntemi firmanın faaliyetlerden kaynaklanan toplam değeri bulunup, finansal borçlar ve diğer yükümlülükler düşülerek, ortaklara kalan öz kaynakların değeridir. 2)Özkaynağa ait serbest nakit akımları yöntemi ise, ortaklara kalan öz kaynakların değeridir.
İndirgenmiş Nakit Akış Yöntemi
FAVÖK FORMÜL FAVÖK = (Net Satışlar – Satışların Maliyeti – Genel Giderler) + Finansman Giderleri + Amortisman Giderleri
FAVÖK (EBİTDA) Hesaplama A)NET SATIŞLAR 80.000.000.000 B)SATIŞLARIN MALİYETİ 75.000.000.000 C)FAALİYET GİDERLERİ 15.000.000.000 D)FAALİYET KARI/ (ZARARI)(A-(B+C)) - 10.000.000.000 (ZARAR ) E)FİNANSMAN GİDERLERİ 0 F)AMORTİSMAN GİDERLERİ 12.000.000.000 G) FAVÖK (D+E+F) 2.000.000.000 (zarar oluşması halinde D eksi olarak dikkate alınacaktır.) H-FAVÖK ORANI (G/A) (%) 2,5
EV/EBİTDA ABC A.Ş. ‘nin piyasada 2 milyon adet hisse senedi olsun. Bu hisse senedinin piyasa(borsa) fiyatı 15 TL olsun. Ayrıca şirketin 80 milyon TL borcu, kasasında da 20 milyon TL nakit varlıkları olsun. Çözüm: Piyasa Değeri = Hisse Senedi Sayısı X Hisse Senedi Piyasa Fiyatı Firma Değeri(EV) = Piyasa Değeri + Borçlar – Nakit Varlıklar Piyasa Değeri = 2 Milyon Hisse senedi X 15 TL Hisse Fiyatı = 30 Milyon TL Firma Değeri(EV) = 2 milyon x 15 + 80 milyon – 20 milyon = 90 Milyon TL
FAVÖK Net kârın üzerine ödenecek vergiyi, faiz giderlerini, amortisman ve yıpranma payını toplayarak bulacağız. EBITDA= 20+10+5+5=40milyon TL olacaktır. örnekteki hesaplamalarımızla EV=90milyon TL, EBITDA=40milyon TL, EV/EBITDA=90/40=2,25 olarak çıkmaktadır. Bu oran tek başına bir şey ifade etmemekle birlikte sektör ortalamalarıyla karşılaştırılarak anlam kazanmaktadır.
Firma değeri ve Artık Değer Kavramı
CAPM CAPM (Capital Asset Pricing Model), giriş kısmında da belirtildiği gibi Riskli Varlıkları Fiyatlama Modeli (Finansal Varlıkları Fiyatlama Modeli olarak da kullanılmaktadır) olarak Türkçemize girmiş olan bir kavramdır. CAPM’i tanımlamak gerekirse, “riskli varlıklar için beklenen veya ihtiyaç duyulan getirinin hesaplanmasını sağlayan bir finansal modeldir”[1] denilebilir. Eğer CAPM’in daha profesyonel bir tanımını vermek istersek de aşağıdaki tanım uygun olacaktır: “Yatırımcıların portföy teorisinde belirtilen şekilde davrandıkları varsayımı ile beklenen getiri teorisine göre riskli varlıklar için piyasa ilişkisinin hesaplanması”[2]
CAPM CAPM Formülü E(ri) = rf + i [ E(rM) – rf ] E(ri) : Beklenen Getiri rf : Risksiz Faiz Oranı i : Beta [ E(rM) – rf ] : Risk Primi Örneğin, risksiz faiz oranı %10, E(Rm) %25, beta 1,2 ise beklenen getiri; = %10 + 1,2 (%25 - %10) = %28 olacaktır.
Ağırlıklı Ortalama Sermaye Formülü Ağırlıklı ortalama sermaye maliyeti aşağıdaki gibi hesaplanır AOSM=kD(1-t)[D/(D+E)] + kE[E/(D+E)] AOSM= ) [1] Bu formülde D: Borcun piyasa değeri, E: Özsermayenin piyasa değeri, Ke: Özermayenin maliyeti, Kd:Borcun maliyeti, t: Vergi oranı olarak gösterilmektedir.
Defter Değeri Örneği A şirketinin varlık değeri 400.000 YTL Borçlarının değeri ise 300.000 YTL’dir. Şirket sermayesi 1.000 hisseye bölündüğüne ve bir hisse senedinin son işlem fiyatı 50 YTL olduğuna göre Piyasa Değeri/Defter Değeri (PD/DD) ne kadardır? Varlık – Borç 400.000-300.000 Defter Değeri = ----------------- = --------------------- = 100 YTL Hisse Sayısı 1.000 50 PD/DD = ---------- = 0,5 100
Serbest Nakit Akımı Hesaplama Firmaya Serbest Nakit Akımları Esas Faaliyet Karı -Vergi +Amortisman Giderleri -Sabit Sermaye Harcamaları - İşletme Sermayesi