PARÇADA ANLAM Parçada anlam şiir ve paragraftan oluşur. Eğer çok kitap okuyorsak Türkçe dersine çalışırken,Türkçe sözlük,atasözleri sözlüğü,deyimler sözlüğü kullanıyorsak, elimize geçen anlam bilgisi sorularını çözmeye çalışıyorsak, okuduğumuzu anlarız. Böylece uzun paragraf sorularını kolayca çözeriz.

PARÇADA ANLAM Parçada soruları cevaplamak çok kolaydır. Çünkü soruların cevabı parçanın içindedir. Parça sorularında paragraf konusundan başka,şiir konusundan da soru sorulmaktadır. Şiirlerle ilgili sorularda genellikle sevgi,saygı,kardeşlik,özgürlük,vatan sevgisi…vb konular sorulmaktadır. Paragrafta ise genellikle sebep-sonuç ilişkisi sorulur.

Parçayla İlgili Sorular Bizi Nasıl Sorulur? Parçanın içinde geçen,deyim,atasözü veya cümleyle yazarın ne demek istediği sorulur. Parçanın ana düşüncesi sorulur. Parçadan çıkarılabilecek sonuca uygun atasözü bulmamız istenir. Şiirden yola çıkarak şairin özelliklerini belirlememiz istenir.

Parçayla İlgili Sorular Bizi Nasıl Sorulur? “Parçada aşağıdaki sorulardan hangisini cevabı vardır veya yoktur?” gibi sorular sorulur. Karışık olarak verilen cümlelerden,anlamlı bir bütün yani paragraf oluşturmamız istenir. Parçada sözü edilen kişinin özellikleriyle ilgili sorular çıkar. Parçada yer alan ya da değinilmeyen düşünceler sorulur.

Parçada soruların çözümünde takip edilmesi gereken yöntemler: Parça okunmadan önce soru okunmalıdır. Parçada anlatılmak istenen iyice kavranmalıdır. Parçadaki duyguya dikkat etmeli,kendi duygularımızı parçaya katmamalıyız.

ANA FİKİR(ANA DÜŞÜNCE) Ana düşünce,parçada yazarın okuyucuya vermek istediği mesajdır.Buna paragrafın yazılış gayesi de deriz. Ana düşünce genellikle parçanın başında veya sonunda verilir. Bu nedenle parçanın ilk ve son cümleleri önemlidir. Çünkü parçalarda önce ana düşünce verilir,sonra açıklanır. Veya önce açıklama yapılır,sonra ana düşünce verilir.

Devamı… Cümle içinde yer alan “bu nedenle,bundan ötürü,öyle ki,oysaki,…vb” ifadeler bizi ana düşünceye götürür. Ana düşünce,parçanın bütününde anlatılmak isteneni en kapsamlı bir biçimde anlatan cümledir.

Devamı… Parçada olmayan konular ana düşüncenin içinde yer alamayacağı gibi sadece parçanın bir kısmını bildiren cümleler de ana düşüncede sayılamaz. Ana düşünce parçanın tümünü kapsamalıdır.

KONU(TEMA) Bir yazıda üzerinde durulan olay,düşünce veya durumlar bize konuyu,yani temayı verir. Konuyu bulabilmek için “parçada neden söz ediliyor,neyin üzerinde daha çok durulmuş?” diye kendi kendimize sorabiliriz. Bu sorunun cevabı bizi konuya götürecektir.

ÖRNEK Okulda her şeyden önce,toplu yaşamayı ve toplu yaşamanın kurallarını öğrenip uygularız.Bir taraftan bize gerekli olan bilgileri kazanırız.Öte yandan aile ve çevremizde edindiğimiz dürüstlük,kibarlık ve saygılı olma gibi davranışlarımızı geliştiririz.İyilik,doğruluk,temizlik gibi güzel duygular elde ederiz. Yukarıdaki paragrafın ana düşüncesi:”Okulun öğrencilere kazandırdığı davranışlar” dır.

ÖRNEK Güzel yurdum,dağlarını Uzaktan göresim gelir. Keskin esen yellerine Kendimi veresim gelir. Yukarıdaki dörtlüğün konusu nedir? Bu sorunun cevabı “Yurt Sevgisi” dir.