SÖZ VARLIĞINI GELİŞTİRME 1-karşılaştırma Bildiren İfadeler 2-farklı Düşünmeye Yönlendiren İfadeler 3-destekleyici Ve Açıklayıcı İfadeler 4-duygusal Ve Abartılı İfadeler 5-özetleyen Ve Sonuç Bildiren İfadeler 6-genel Ve Özel Durum Bildiren İfadeler 7-sebep – Sonuç Bildiren İfadeler 8-gerçek Ve Hayal Ürünü İfadeler

Karşılaştırma Bildiren İfadeler : Varlıkların benzerlik ve farklılık unsurlarına göre değerlendirilmesine karşılaştırma denir. Karşılaştırma bildiren ifadeler - Kadar, göre, dahi, hatta, farklı olarak, benzer olarak, aynısı, - den daha, en vb…

ÖRNEKLER: Duygu teyzem gibi Tilki kargadan daha Zeynep’in okuduğu öykü kitabı kadar Kerem, Ahmet’ten farklı olarak ___________ en sevmediğim hayvan yılandır. _________________________________________ ___________ aynısı Mustafa’da da var. _____________________________ benzer çünkü ikisi de aynı renk ve modeldedir.

2-FARKLI DÜŞÜNMEYE YÖNLENDİREN İFADELER : Tümcelerimizde anlatılan ifadeler, bazen başladığı gibi bitmez. Tümcemizin bir kısmındaki düşünce birden değişebilir. Farklı düşünmeye yönlendiren ifadeler ama, ancak, veya, fakat, ya da, buna rağmen, yalnız, yoksa…

Cumartesi ____________ pazar günü pikniğe gideceğiz. ÖRNEKLER Cumartesi ____________ pazar günü pikniğe gideceğiz. Kitabını oku _____________ ödevini yap. Ege çok çalışmıştı _____________________ bu sınavı geçemedi. Anne bana oyuncak bebek ________ lego alır mısın? Resim yapmak _________________ şarkı söylemek istiyorum. Elinde kalem ______________ defter vardır.

3- DESTEKLEYİCİ VE AÇIKLAYICI İFADELER : Anlatımlarımızın daha inandırıcı olması için destekleyici ifadeler kullanır, ileri sürdüğümüz görüş ve düşüncelerin benimsenmesini sağlamaya çalışırız. Daha anlaşılır anlatımlar için de açıklayıcı ifadeler kullanırız. Destekleyici ve açıklayıcı ifadeler özellikle, hatta, mesela, örneğin, örnek, örnek olarak, gibi, benim de düşündüğüm gibi, açıklamak gerekirse, açıkçası, başka bir deyişle, yani, doğrusu, bundan dolayı, bu sebeple, çünkü…

ÖRNEKLER Denizde yaşayan hayvanlara deniz yıldızı, yunus, denizanası ___________ denizatını bile örnek gösterebiliriz. Dengeli beslenmek önemlidir _______ düzenli beslenmeliyiz. Yaz meyvelerini çok severim ________ şeftaliyi. Bazı gıdalar sağlıksızdır, ____________ sağlıksız gıdaları tüketmemeliyiz. Doğal besinleri tüketelim. ___________meyve, sebze, süt ve süt ürünleri…

4-Duygusal ve abartılı ifadeler : Anlatımlarımızda ilgiyi artırmak, dikkati çekmek veya güldürmek için abartılı ifadeler kullanırız. İç dünyamızdaki duygularımızı, heyecanlarımızı, sevinç ve üzüntülerimizi ifade etmek için duygusal ifadeler kullanırız. Duygusal ve abartılı ifadeler sevinmek, üzülmek, kızmak, telâşlanmak, kaygılanmak, utanmak, sinirlenmek, neşelenmek, umutlanmak, gururlanmak, mutlu olmak, heyecanlanmak, sevgi, sıkıntı…

( ) Kızını parkta kaybeden kadın çok üzgündü. ( ) Bir oturuşta yüz tabak yemek yer. ( ) O kadar sıcak ki, beynim pişti. ( ) Karne alacağımız için çok heyecanlıyım. ( ) Hakan’la Peri Bacaları’nda karşılaşınca çok heyecanlandım. ( ) Cebinde cüzdanını bulamayınca çok telaşlandı.

5- Özetleyen ve sonuç bildiren ifadeler : Bir yazıda anlatılanları sonuca ulaştırıcı, kısaca özetleyici özellikteki tümcelerdir. Özetleyen ve sonuç bildiren ifadeler özetle, kısaca, özet olarak, kısacası, sonucunda, böylece, sonuç olarak, son olarak, bunun sonucunda, özetlemek gerekirse, sonunda….

ÖRNEKLER Her gün düzenli spor yaptım. Sonuç olarak Bu yıl sınavlara daha farklı hazırlanmak istiyorum. Özetle Bütün çalışmaları tamamladım------------- yeni projelere başlayabileceğim. Onunla uzun uzun konuştuk ____________ bana bu çalışmaya katılamayacağını söyledi. _________________________ köyümüzde her türlü ürün yetişir.

6- GENEL VE ÖZEL DURUM BİLDİREN İFADELER Genel durum - Hayatın içinde genelde yapılan durumları anlatırken kullanılan ifadelerdir. Genel durum ifadeleri - genel olarak, genellikle, çoğunlukla, her zaman, sık sık, tamamen, çoğunlukla, hep, sürekli, tamamen vb. Özel durum - Gündelik kısmen yapılan durumları anlatırken kullanılan ifadelerdir. Özel durum ifadeleri - özel olarak, özellikle, birkaçı, bunlardan biri, bazen, bazıları, sadece, nadiren, kısmen, kimi zaman, bazısı, bunlardan biri, yalnız vb.

ÖRNEKLER Sabah kahvaltısında genelde süt içerim. Güneşli günlerde sık sık burnu kanıyor. Çayı sadece akşamları içmeyi severim. Evlerini tamamen boşaltmaları için zaman tanıyacaklar. Bu arabalardan İzmir’de nadiren görüyorum. Tatilimi özellikle bu köyün sahilinde geçiriyorum. Aldığım pantolonların hepsi dar geldi.

7-SEBEP – SONUÇ BİLDİREN İFADELER : Bir tümce içinde anlatılan olayın hem sebebi hem de sonucu bir arada veriliyorsa, bu tümcelere sebep – sonuç tümcesi denir. Sebep – sonuç tümcelerinde, sebep ifadesi önce verilebileceği gibi, sonuç ifadesi de önce verilebilir. Önemli olan burada anlamın doğru, etkili verebilmesidir. Sebep – sonuç ifadeleri -- için, çünkü, bunun sonucunda, bu yüzden, bu nedenle, dolayısıyla, neden olarak, olduğu için, bundan dolayı,sebebiyle, yüzünden

Düzenli yaşamayı sevdiği için odasını kendi topluyor. Sebep : Düzenli yaşamayı sevmesi Sonuç : Odasını kendi topluyor. Terli iken su içtiği için hasta oldu. Sebep : __________________________________________ Sonuç : __________________________________________ Yağmur çok yağıyordu bu nedenle dışarı çıkamadım.

8- GERÇEK VE HAYAL ÜRÜNÜ İFADELER Gerçek ifadeler -- Hayatımızdaki gerçek durumları, yaşanması mümkün olan olayları birebir anlatan tümcelerdir. Hayal ürünü ifadeler -- Yaşanması mümkün olmayan, tamamen zihnimizde canlandırdığımız olaylardır. Cansız varlıklar veya hayvanlar insana özgü davranışlar sergileyebilir. Gerçeküstü olaylara rastlanabilir.

( ) Elif bütün gece yazı yazdığı için kalemi çok yorulmuştu. ( ) Resimdeki kuşlar birden odanın içine dağılarak ötmeye başladı. ( ) Kumsaldaki çocukların teni güneşten iyice kararmıştı. ( ) Fazla yürümekten ikimizin de ayakları “imdat“ diye bağırıyordu. ( ) Elimdeki kitaplar taşıyamayacağım kadar ağır. ( ) Şaşkınlıktan gözleri yerinden fırladı. ( ) Sabah uyanınca ilk işi pencereyi açmak oldu. ( ) kardeşim sonunda kedilerle konuşmaya başlayacak