SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ T.C YALOVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ BÖLÜMÜ (TEZSİZ) YÜKSEK LİSANS Hazırlayan HARUN ALAN

KONU BAŞLIKLARI : GİRİŞİMCİLİK NEDİR ? KİME DENİR ? NASIL OLUNUR ? 1 GİRİŞİMCİLİK NEDİR ? KİME DENİR ? NASIL OLUNUR ? TÜRKİYE’DE VE DÜNYA’DA GİRİŞİMCİLİK. GİRİŞİMCİLİK ÖRNEKLERİ.

2 GİRİŞİMCİLİK NEDİR ? Girişimci kelimesi bir şeyi yapmaya başlayan kişi anlamına gelmekte olup, girişmek fiilinden türemiştir. Girişimci, risk alarak yenilik veya geliştirme yapan kişidir. Diğer bir deyişle, girişimci fırsatları gözleyen ve onları bulduğunda her tür riski alarak fikrini gerçekleştirmeye çalışandır. Dolayısı ile girişimcilik için fikir üretmek, yenilik üretmek ya da bir geliştirme yapmak gerekmektedir.

3 GİRİŞİMCİLERİN BAZI ÖZELLİKLERİ : Hızlı düşünme, belirsizlik altında hızlı karar alma, kararlı ve azimli olma, güçlü sezgi sahibi, iyi gözlemci, hayal gücü yüksek, kaynaklara ulaşabilecek ilişkiler ağına sahip, kaynaklar arasında özellikle insan kaynaklarını iyi yönetebilen, düşünme ve muhakeme yetenekleri güçlü, çok yönlü düşünebilen, yeninin kabul edilmesini sağlayacak ikna gücüne sahip olan, iyi iletişim kuran, bağımsız düşünebilen, esnek, yaratıcı, kendine güvenen, dayanıklı ve ısrarcı. Bir girişimcide bu özelliklerin büyük kısmı rahatlıkla gözlemlenebilir. Ama girişimcilik için sadece fikir üretebilmek yeterli değildir. Örnek olarak Zeka-Akıl ve Zeki-Akıllı arasındaki ilişki gösterilebilir. 3

GİRİŞİMCİ NASIL OLUNUR ? Karizmatik Girişimci Özellikleri Nedir ? 4 GİRİŞİMCİ NASIL OLUNUR ? Karizmatik Girişimci Özellikleri Nedir ? -Alçak gönüllüdür. -Diğer insanlara kendilerini anlatmaları için fırsat tanır. -Dikkat etmeyecek şekilde yani frapan olmayan kıyafet giyer. -Yeniliklere açıktır. -Çevresindeki insanların kişisel sorunları ile ilgilenir. -Sabırlı ve fedakardır. -İşinin yanında eğlenceye, spora ve kitaplara zaman ayırır. -Zamanı çok iyi kullanır. -İnsanları ikna yoluyla yüreklendirerek yönetir. -Samimidir, yapmacık davranışta bulunmaz, çevresinde bu tür insanları barındırmaz. -Danışmaya önem verir, danışacağı kişileri titizlikle seçer ve danıştığı insanların fikirlerine önem verir. -Yanlış yaptığı işleri ve aldığı kararları açıkça söyler. -Söz ve davranışlardan doğan sorumlulukların bilincindedir

GİRİŞİMCİLİK ÇEŞİTLERİ NELERDİR ? 5 1-Fırsat Girişimciliği : Mevcut veya potansiyel pazardaki değişimin getirdiği fırsatları görerek pazara mal satmak amacıyla yapılan girişimciliktir. 2-Yaratıcı Girişimcilik : Yeni fikir ve buluşu ya da mevcut bir mal & hizmeti yeniden tasarlayarak kalite düzeyini yükselterek yapılan girişimdir. Bu Girişimci türü Yerel-Bölgesel ve Uluslararası olarak 3 gruba ayrılır. 3- Yenilikçi Girişimcilik : Piyasadaki değişimi izleyen yeni fikir ve Pazar arayışında olan yeni mal ve hizmet tasarlayan girişimcilerdir. 4- Takipçi Girişimciler : Piyasadaki gelişmeleri izlemekle yetinen bu gelişmelere göre davranan , yenilik yapan girişimcilerin yolunda giden bir nevi başarılı örneği taklit eden girişimcilerdir. 5- Sosyal Girişimcilik : Toplumda çözülmesi gereken problemler için sürdürülebilir yaklaşımlar, modeller, yapılar kuran ve öncelikli amacı sosyal değer üretmek olan kişilerdir. Kendilerini sözkonusu sosyal sorunun çözümüne adarlar. 

KISACA GİRİŞİMCİ OLMA NEDENLERİ NELERDİR ? 6 KISACA GİRİŞİMCİ OLMA NEDENLERİ NELERDİR ? Kar elde etme isteği, Bağımsız çalışma isteği, Kişisel tatmin isteği, Kendi işinin patronu olmak,başkalarından emir almamak,yeteneklerini kullanmak İstediği bir işte çalışabilmek, Tanınma ve prestij kazanma isteği, Para kazanma ve refah içinde yaşama isteği,

7

GİRİŞİMCİNİN ÖNÜNDEKİ BAŞLICA ZORLUKLAR İSE ; 8 Günde sekiz saatten çok fazla çalışma ile akşam ve hafta sonları dinlenme ortadan kalkacaktır. Özellikle ilk aylarda hatta yıllarda çok yoğun tempolu bir çalışma olacaktır. Bütün mal varlığı,sermaye ve ortakların parası kaybolabilir. Uzun süre para sıkıntısı çekebilir,İstenilen gelir düzeyine uzun süre ulaşılamayabilir. Bütün kararları girişimci tek başına almak zorunda kalabilir. İş yoğunluğu ve iş hayatından kaynaklananan stres nedeniyle sağlığı tehlikeye girebilir Girişimci kendi özel hayatına,eş ve dostlarına ayıracak zaman bulamayabilir.

YÖNETİCİ VE GİRİŞİMCİ ARASINDAKİ FARKLAR 9 Girişimci gelecekte, yönetici geçmişte yaşar. Girişimci kontrol eder, yönetici düzen kurar. Girişimci değişikliklerle başarı sağlarken, yönetici statükoya bağlıdır. Girişimci fırsatları yakalar, yönetici problemleri görür. Yönetici bir ev yapar ve sonuna kadar orada yaşar, girişimci evi inşa eder ve anında bir sonrakini planlamaya başlar.

TÜRKİYE’DE GİRİŞİMCİLİK DURUMU ; 10 Türkiye, 1980 yılından bu yana dışa açık, ihracata dayalı bir liberal ekonomi anlayışıyla ekonomisini yönetmeye ve bu ideal doğrultusunda kurumlarını oluşturmaya çalışmıştır. Ancak bu ilk defa denenmiş bir model değildir. 1980’den 1923’e kadar geriye gidip Cumhuriyet tarihine baktığımızda, iktisat politikalarının devletçilikten liberalizme kadar çeşitli iktisadî modeller arasında gelip gittiği gözlemi yapılabilir. Girişimciliğin gelişimi bağlamında 1923’ten günümüze kadar öne çıkmış 5 ana dönemden söz etmek mümkündür: • 1923-1929 arasında “özel girişimciliğe teşvik”, • 1930-1946 arasında “devletçilik ve yansımaları”, • 1946-1960 “liberal ekonomiye geçiş”, • 1960-1980 “planlı ekonomi denemesi” ve de • 1980’den günümüze dek “dışa açık liberal ekonomi”yi sayabiliriz.

11 GEM 2012 Raporundaki Türkiye izleri; TÜRKİYE’DE GİRİŞİMCİLİK DURUMU ; 11 GEM 2012 Raporundaki Türkiye izleri;  2012 yılında 69 ülkeden 198.000 kişi ile yapılan anket sonucu oluşturulan Küresel Girişimcilik Raporu’na (GEM) göre, Avrupa’da krizin etkisinin en fazla hissedildiği 2012 yılında Türkiye'nin girişimcilik notu %11.9’dan %12.22’ye yükselmiş. Bu yükseliş  girişimcilik tablosunun daha dengeli bir hal kazandığını, eğitim seviyesi yüksek kesimlerde de girişimciliğin arttığını göstermekte. GEM 2012 Raporuna göre  ülkemizdeki potansiyel girişimci oranı da; 2006 yılında 2.2 iken, 2012 yılında 7.0’a çıkmış. Yine, 2006 yılında 4.0 olan yeni girişimci oranı 6.0’a çıkmıştır. Türkiye’deki Büyüme Odaklı Girişimci oranı da, verimlilik odaklı ekonomilere sahip ülkeler arasında yüksek sıralarda yer almıştır. Türkiye, erken girişimcilik indeksi açısından araştırmaya katılan 30 ekonomi arasında 17. sırada yer almakta.

TÜRKİYE’DE GİRİŞİMCİLİK DURUMU ; 12 2012’de ülkemizde ihtiyaç odaklı girişimcilik oranı %31 iken fırsat odaklı girişimcilik %55’e yükselmiştir. GEM 2012 Raporuna göre ülkemizde fırsat değerlendirme oranı 2011’de 32.4 iken 2012’de 40’a yükseldi. Diğer taraftan nüfusun fırsatları değerlendiren kısmının başarısızlık korkusu puanı 2011’de 22.5 iken 2012’de 30’a çıkmıştır.

TÜRKİYE’DE GİRİŞİMCİLİK DURUMU ; 13 Yine Uluslararası girişimcilik endeksinde kullanılan 100 yetişkin içinde şirket kuran insanların sayısına bakıldığında,Türkiye 29 ülkeden daha az sayıda girşimciye sahiptir.Türkiye’de her 100 yetişkin içinde şirket kuran sayısı 4,6 iken bu sayı Meksika’da 18,7 , İrlanda’da 12, ABD ‘de ise 11.7 dir.

Gaziantepli girişimci yeniliklere karşı daha açık iken, TÜRKİYE’DE GİRİŞİMCİLİK DURUMU ; 14 Ülke içinde bile girişimcilik nitelikleri açısından farklılıklar söz konusu olabilmektedir. Örneğin; Gaziantepli girişimci yeniliklere karşı daha açık iken, Karadenizli girişimciler iş birliğine ve ortak yatırımlara karşı daha isteklidirler. Konyalı girişimci kredi ile yatırım konusunda isteksiz iken, Denizlili girişimci borçlanarak yatırım yapma hususunda daha cesur davranmaktadır.

GENEL DESTEKLER ; 17

TÜRKİYE’DE KADIN GİRİŞİMCİLER 18 TÜİK’in 8 Mart 2012’te yayınladığı “İstatistiklerle Kadın, 2012” Raporu’na göre “Türkiye nüfusunun %49,8’ini kadın nüfus ve %50,2’sini erkek nüfus oluşturmaktadır. Kadın nüfusun %24,4’ünü 0-14 yaş grubu, %16,3’ünü 15-24 yaş grubu, %31’ini 25-44 yaş grubu, %19,8’i 45-64 yaş grubu ve %8,5’ini 65 ve daha yukarı yaş grubundaki nüfus oluşturmaktadır. 2012 yılında işgücüne katılım oranı kadınlarda %29,5 iken erkeklerde %71’dir. İstihdam edilen kadın nüfus oranı %26,3, erkek nüfus oranı ise %65‘tir. Ücretli veya yevmiyeli olarak çalışan kadınların oranı %54,3 iken kendi hesabına çalışan kadınların oranı %10,8′dir. İşsizlik oranı, kadınlarda %10,8, erkeklerde ise %8,5’tir. 15-24 yaş grubundaki genç nüfusta işsizlik oranına bakıldığında, oran kadınlarda %19,9, erkeklerde ise %16,3’tür.” Özetle; Türkiye’de kadınlar iş yaşamına erkeklere oranla daha az katılabilmekte.

TÜRKİYE’DE KADIN GİRİŞİMCİLERDEN ÖRNEKLER 19 Zeynep Öztekin – Organik taze meyve sebze üretimini gerçekleştiren ilk kişi. Ceyhan kıyısında gezerken nehrin tüm yüzeyinin, çiftçinin satamadığı ya da dönüştüremediği meyvelerle dolduğunu gören Öztekin’in “Bunu önlemek için ne yapmalı?” sorusuna cevabı “Organik tarım” oluyor ve 2002 yılında şirketi Pan Tarım’ı kuruyor. Pan Tarım’ın serüveni  bugünkü 6 bin metrekarelik alanda kurulan fabrikaya doğru ilerliyor. Meri Taksi – Kuyumculuk alanında büyük bir birikime sahip olan abisinin piyasadaki boşluğu tespit edip “Meri bu işi yapmalısın, ilerde Anadolu kültürümüzü yansıtan takılar çok moda olacak” demesiyle yola çıkan Taksi, Anadolu motifleri ile takılar üretmek üzere işini kurdu.

DÜNYA’DAN GİRİŞİMCİ ÖRNEKLERİ CHOBANİ YOĞURT 2007 de yarattığı Chobani yoğurt markasıyla 3 yıl gibi kısa sürede Amerikan yoğurt piyasasını ele geçiren Hamdi Ulukaya 1.1 Milyar dolarlık servetiyle Forbes küresel milyarderler listesine adını yazdırdı. Hamdi Ulukaya sadece başarılı bir girişimci değil, ABD, Kanada, Avustralya ve İngiltere’ye uzanan milyar dolarlık bir markanın yaratıcısı ve küresel piyasaya hükmeden 1426 insandan bir tanesi.

Görme engelli çocuklar için kullanılan üç boyutlu baskı teknolojisi  Görme Engelliler Özel Eğitim Okulu’na yerleştirilen bir kiosk sayesinde görme engelli çocuklar öncelikle arama butonuna basarak merak ettiği nesneyi söylüyor. Nesne veri tabanında mevcutsa 3 boyutlu yazıcı anında o nesneyi basmaya başlıyor ve çocukların gerçekten dokunabilecekleri bir nesne ortaya çıkıyor. Bu proje modelleme ve prototiplendirme amacı taşıyan 3 boyut teknolojisinin nasıl daha da ileri gidebileceğini gösteriyor. Bazı evlerde ve işletmeler de 3 boyutlu yazcılar olsa bile gelecek yıllarda 3 boyutlu yazıcıların konseptten öteye geçip bir sektör haline geleceğine kesin gözüyle bakılıyor.

TUVALET KAĞIDINA REKLAM  Amerikalı genç bir girişimci olan Bryan Silverman, insanların başlarda ” Ne berbat bir fikir” dediği reklam fikri sayesinde,her yıl seçilen yılın en iyi girişimcileri arasına girmeyi başardı.Bu başarıyı ise, “tuvalet kağıtları üzerine reklam verme” fikrine Reklamlar tuvalet kağıdı üzerine baskılanarak benzersiz şekilde insanlara sunuluyor.Baskı için de özel bir teknik kullanılmakta.Tuvallette geçirilen vakti daha eğlenceli yapacak bu reklamların başarıya ulaşması kaçınılmaz görünüyor. Şimdiden günde 3 bin rulo tuvalet kağıdı baskıladıklarını ve sipariş aldıklarını belirten Bryan Silverman,şirketleşme yolunda ilerlediklerini söylüyor.Dilerseniz, internet üzerinden de sipariş verebiliyorsunuz.