KAS YIRTILMASI

Hareket sistemimizin temelini iskelet ve kaslar oluşturur Hareket sistemimizin temelini iskelet ve kaslar oluşturur. Adi ışık mikroskobunda enine çizgiler gösterip göstermediğine göre çizgili kaslar, düz kaslar ve kalp kası olmak üzere 3’e ayrılırlar.

Çizgili kaslar kalp kası hariç istemli kaslardır ve daha süratli kasılırlar. Çizgili kaslar tüm vücut ağırlığının %40-45’ini kapsarken, düz kaslar ve miyokard tüm organizma ağırlığının sadece %5-10’unu oluşturur.

Her bir fasikül primisyum adında membranla çevrilidir. Kas hücresi diğer hücrelerden farklı olarak uzun iğ şeklindedir ve fibril adını alır. Kas dokusu fibrillerden oluşur. Bu fibriller birleşerek fasikülleri oluşturur. Her bir fasikül primisyum adında membranla çevrilidir. Kas da epimisyum adı verilen daha kalın ve daha kuvvetli bir membranla çevrilidir ki buna fasia denir.

KASIN FİZYOLOJİSİ

Miyozin ve aktin, miyofibrilleri oluşturan proteinlerdendir. Dinlenme halindeki kaslarda miyozinle aktin birbirlerine değmez, çünkü ikisinin arasında troponin adlı başka bir molekül vardır. Kas, kasılması için emir alır almaz kalsiyum iyonlarını açığa çıkarır. Kalsiyum, troponinin bulunduğu yerden ayrılmasını sağlar. Böylece miyozinle aktinin birleşmesindeki engel kaybolur. Saniyenin binde biri kadar kısa bir zaman dilimi içinde miyozinin başı yanlara doğru bükülür ve aktini çeker. Kalsiyum açığa çıktıkça, kas lifi bu şekilde tekrar tekrar çekilir ve kasılma gerçekleşir.

Kasların Ortak Özellikleri 1.Uyarılabilme 2.İletebilme 3.Kasılabilme 4.Elastik Olma 5.Vizkozite Özelliği

KASIN BİOMEKANİĞİ

İZOMETRİK KASILMA Statik kasılmadır. Kasın boyu sabittir, gerimi (tonusu) artar. Örneğin; ayakta dik durmamızı sağlayan kasların kasılması.

İZOTONİK KASILMA Dinamik bir kasılma şeklidir. Kasın boyu kısalır, gerimi sabittir. Mekanik bir iş yapılır.

İZOKİNETİK KASILMA Dinamik bir kasılma şeklidir. Kasılma hızı sabittir ancak oluşan direnç değişkendir. Eklemin farklı hareket açılarında farklı kasılma kuvvetleri oluşur. Örneğin; yüzmede yapılan suyun içindeki kulaçlama hareketi.

EKSENTRİK KASILMA Kasın boyu uzar, gerimi sabittir. Bu kasılma şeklinde negatif bir iş yapılır.

KAS YARALANMALARI Hemen tüm spor dallarında çeşitli etkenlerden dolayı kaslar yaralanabilir. Direk darbeler, düşmeler, ani ve çok şiddetli kasılmalar ve bazı aşırı zorlanmalar sonucunda, kaslarda çeşitli derecelerde yaralanmalar ortaya çıkar. Yeterli ısınma ve germe egzersizleri yapmadan ağır bir antrenman veya yarışmaya başlanması, lokal enfeksiyonlar, sporcunun yorgun ve uykusuz olması, kondisyon yetersizliği gibi etkenler kas yaralanmalarında başlıca rol oynarlar.

Kas Zorlanması (Strain) Kasın uzayabilme kapasitesi üstünde gerilmesidir. Bu durumda birkaç kas lifi anatomik olarak zarar görür. Hasar bölgesinde hareket ve germelerle ağrı olmasına karşın büyük bir kuvvet kaybı ve belirgin bir kanama yoktur. Kas bütünlüğü korunur.

Kısmi (Parsiyel) Kas Yırtığı Parsiyel (kısmi) kas yırtığı maksimum kontraksiyon (kasılma) veya gerilme sonucunda oluşur. Kas kasıldığında ağrı, belirgin kanama (hematom) ve şişlik (ödem) mevcuttur.

Kas (Tam) Yırtılması Kas yırtılması birdenbire olur ve buna ilgili kas gruplarına şiddetli ağrı eşlik eder. Kasın bütünlüğü bozulmuş, ileri derecede kanama (hematom), şiş, ağrı, kuvvet ve hareket kaybı mevcuttur.

Kas yırtılmasının ana nedenleri iki tanedir: 1) Maksimal kontraksiyonda (kasılmada) hareket koordinasyonsuzluğu ve 2) Sert (uzama yeteneğini yitirmiş) bir kasın şiddetli bir dirence karşı ani hareketidir.

KAS YIRTIĞINI HAZIRLAYICI ETMENLER 1)  Yetersiz antrenman ve ısınma.  2)  Daha önce geçirilmiş yaralanmanın yetersiz rehabilitasyonu. 3) Daha önce geçirilmiş yaralanma sonucu oluşan skar (nedbe) dokusu. 4) Aşırı antrenman, yorgunluk, enfeksiyon. 5) Yetersiz yumuşak doku esnekliği. 6) Sert uzama yeteneği zayıf kas.

KAS YIRTIĞINDA UYGULAMA Kanama ve hasarı artıracak, ilgili dokuyu zorlayacak hareketler, zorlayıcı muayene, masaj, sıcak benzeri uygulamalardan kaçınılmalı ve en yakın sağlık kuruluşu veya doktora başvurana kadar soğuk uygulanmalı, koruyucu bandaj veya atel yapılmalıdır.

TEDAVİ

Aktivite hemen durdurulmalıdır Aktivite hemen durdurulmalıdır. Dokuyu zorlayacak hiçbir hareket yapılmamalıdır. Zedelenmeden sonraki ilk 24 saatte, arızalı bölgeye buz veya soğuk kompres uygulayın. Ondan sonra termofor veya sıcak banyo kullanın. Özellikle eğer şişme çok fazlaysa kas zedelenmesi düzelene kadar soğuk kompres kullanılabilir. Zedelenen kası yüksekte tutmak ve elastik bandaj kullanmak şişmeyi önlemeye veya azaltmaya yardımcı olabilir. Fakat fazla sıkı bağlamamalısınız. Zedelenen kası, ağrılı olduğu sürece kullanmamaya çalışın. Bu süre genellikle birkaç günden fazla değildir.

KAS YIRTILMASINDAN KORUNMA

Kuvvet antrenmanlarında kaslara aşırı yüklenilmemelidir Kuvvet antrenmanlarında kaslara aşırı yüklenilmemelidir. Her sporcu kendi kuvvetine uygun ağırlıklarla çalışmalıdır. Kaslara yük uygulamadan önce ısınma egzersizleri yapılmalıdır. Isınma egzersizleri kasların adaptasyonunu sağlar. Kaslara yeterince toparlanma süresi verilmelidir. Aşırı yorgunluktan kaçınılmalıdır. Aktivitelerden sonra esneklik egzersizleri uygulanmalıdır. Esneklik egzersizleri kasın dinlenmesi ve uzunluğu için önem taşır. Kaslara ani aşırı yüklenmeler uygulanmamalıdır.

TEŞEKKÜRLER...