Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı GRİP ve GRİP AŞISI Dr. Emine KURU İNCİ Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı

Grip (İnfluenza) Her hangi bir yaşta görülebilen Bulaşma oranı yüksek İnsandan insana enfekte solunum sekresyonları ile bulaşan “viral” bir hastalıktır. Grip, influenza virüsünün neden olduğu ve genellikle her yıl kış ve bahar aylarında görülmesi nedeni ile mevsimsel grip hastalığı olarak adlandırılan bir hastalıktır.  Kuluçka süresi 2-3 gün 1 haftada iyileşme

Tarihçe İlk kayıt 1580 yılına aittir Bu tarihten sonra 31 pandemi 1918-1919 en büyük pandemi 20-40 milyon arası insan ölümü İlk aşı 1940 Amantadin 1960 Rimantadin 1993 Oseltamivir ve zanamivir 2000 yılında onay almıştır

Grip (İnfluenza) 20. yüzyılda PANDEMİ olarak adlandırılan salgınlara neden olmuştur Pandemik virüsler (1918-İspanyol Gribi gibi) daha önceden bağışıklığı olmayan insanlara domuzlardan veya kuşlardan bulaşmıştır

Pandemik İnfluenza: TARİHÇE 1968 Hong Kong gribi H3N2 1957 Asya gribi H2N2 1933 İnfluenza virusun izole edilmesi 1918 İspanya gribi H1N1 1889 & 1891 H3N8 pandemisi Hippocrates INFLUENZA: a devastating disease - The highly contagious, acute respiratory illness known as influenza occurs in epidemics and appears to have afflicted humans worldwide since ancient times. - One such influenza-like epidemic was recorded by Hippocrates in 412 B.C., and numerous episodes were described in the middle ages. Those of 1781 and 1830 appeared to have spread accross Russia from Asia. - While influenza has killed untold millions throughout centuries, the 1918-1919 pandemic was particularly severe. "Spanish Influenza", as it was called, killed between 20 and 40 million people worldwide. - The first human influenza A virus was isolated in 1933. - Since 1933, there has been three pandemics which also killed millions of people. In between these pandemics which occur every 10 to 40 years epidemics occur every year. The global impact of those smaller epidemics is as high as a pandemic and makes prevention worthwhile. Influenza is one of the major infectious diseases ! [2] [3] Complementary information: The word influenza comes from the latin influentia or "influence", as it was once widely believed that epidemics resulted from adverse astrological alignments or other occult influences. The first human influenza A virus was isolated in 1933 by Wilson Smith, Sir Christopher Andrew and P. O. Laidlow of the National Institute for Medical Research in London, England. Influenza B virus by Francis in 1939 and Influenza C virus in 1950 by Taylor. "Spanish influenza": all the armies in Europe were hit hard by this outbreak; in fact, 80% of the U.S. Army's war deaths were due to influenza. A massive epidemic of worldwide distribution is called pandemic. Since 1933, there were in 1957 the "Asian flu" and in 1968 the "Hong Kong flu". These two pandemics also killed a million people. In 1977 the "Russian flu" was less severe. 1173-1174 İnfluenza benzeri epidemilerin bildirilmesi 412 MÖ Potter CW. A history of influenza. J Appl Microbiol 2001; 91(4):572-579. 5 5 5

1918 epidemisinin yayılışı - ABD 6

1918 epidemisinin yayılışı - ABD

1918 epidemisinin yayılışı - ABD

1918 epidemisinin yayılışı - ABD

İnfluenza virüs: Üç tipi mevcut Influenza A Influenza B Influenza C

Grip (İnfluenza) virüsü Tip Konak Özellik A İnsan, kuş, domuz, at (diğer memeliler) Ağır klinik tablo Pandemi B İnsan Hafif klinik tablo Her yaş etkilenebilir C Nadiren hastalık yapar 12

16 ÇEŞİT H 9 ÇEŞİT N

Tanımlar Mevsimsel grip (Flu) Kuş gribi (Avian Flu) H5N1 İnsandan insana bulaşır, her yıl görülür Kuş gribi (Avian Flu) H5N1 Hayvanlarda görülür, insanlara bulaşabilir, Domuz gribi (Swine flu) H1N1 Domuzlarda görülür, insanlara bulaşabilir deniliyor iken 2009’dan itibaren insandan insana geçiş olmaktadır. 16

Influenza A Virüsü Kuş gribi Kuş gribi İnsan gribi Domuz gribi 17

Domuz gribinin insanlara geçişi Domuzlarda antijenik şift Domuz Kuş İnsan Yeni suş 18

Domuz gribinin insanlara geçişi İnsanlara bulaş 19

Domuz Gribi Nedir? Domuz gribi virüsü olarak adlandırılan influenza A H1N1 virüsü, ilk kez 2009 yılında görülmüş ve insanlarda bağışıklık olmadığı için tüm dünyada salgına neden olmuştur. 2009 yılından sonra her yıl bu virüs tipi dünyada ve ülkemizde görülmeye devam etmiş ve artık mevsimsel influenza virüsleri arasında yer almıştır.

Grip (İnfluenza) İçinde bulunduğumuz haftalarda grip vakaları görülmeye başlanmıştır.  En sık tespit edilen virüsler İnfluenza A(H1N1) ve A(H3N2) alt tipleridir. 2009 yılında pandemiye neden olan ve domuz gribi olarak adlandırılan İnfluenza A(H1N1) 2009 yılından beri her yıl dolaşımda olması nedeniyle mevsimsel grip etkenleri arasında yer almıştır. Her iki influenza virüsü mevsimsel virüsler olup hastalığın sağlıklı kişilere bulaşması, vakaların ağırlık derecesi ve ölüm hızları genel grip epidemiyolojisi ile uyumludur. Bu etkenlerin neden olduğu enfeksiyonlarda mevsimsel grip hastalığına karşı alınması gereken önlemler yeterli olmaktadır.

Mevsimsel grip 500.000 ölüm 500 milyon insan Dünyada görülme sıklığı yılda 500 milyon insan 3-5 milyon ciddi enfeksiyon 500.000 ölüm 24

Loeb M at all., J Infect Dis. 2012;206(7):1078 KLİNİK Asemptomatik Mortal Kuluçka süresi 1-2 gün Viral saçılım hastalık başlamadan 1 gün önce başlayabilir ve 5- 10 gün devam edebilir. Asemptomatiklerde viral saçılım %10 civarında* Klinik tablo birden bire başlar Hastalar başladığı saati ifade ederler Young children may shed virus longer, placing others at risk for contracting infection. In highly immunocompromised persons, shedding may persist for weeks to months. *Longitudinal study of influenza molecular viral shedding in Hutterite communities. Loeb M at all., J Infect Dis. 2012;206(7):1078

KLİNİK Titreme ile yükselen ateş (38° C ) Frontal/Retroorbital baş ağrısı Miyalji,halsizlik İştahsızlık,bulantı Gözlerde kızarma, yanma, fotofobi Bazı hastalar üşüme bazı hatalarda ateşli hissederler

KLİNİK Göz hareketleri ile ağrı Öksürük (kuru) Boğaz ağrısı (hafif veya şiddetli) Taşikardi (hipoksi, ateş veya her ikisi nedeniyle) Nezle Bazen özellikle gençlerde boyun lenf bezlerinde şişkinlik

KLİNİK İshal, karın ağrısı Özellikle çocuklarda Ateş eğer komplikasyon yoksa 3 gün sürer 3.,4. günlerde ikinci bir ateş piki olabilir Bifazik ateş Komplikasyon yoksa En fazla 4-7 gün sürer,ilk 2-3 gün içerisinde şiddetlenir ve sonrasında düzelme başlar, ancak iyileşme süresi 1- 2 haftaya kadar da uzayabilir. Kalıcı semptomlar nedeniyle postinfluenza astenisi gelişmiş ise birkaç hafta sürebilir Patients with uncomplicated influenza usually gradually improve over two to five days, although the illness may last for one week or more. Some patients have persistent symptoms of weakness or easy fatigability, referred to as postinfluenza asthenia, which last for several weeks

KOMPLİKASYONLAR Akciğer Komplikasyonları Primer Viral Pnömoni: Tipik influenza olarak başlar fakat öksürük, dispne ve siyanoz giderek ağırlaşır. Mortalite çok yüksektir Sekonder Bakteriyel Pnömoni: İnfluenza bulguları geriledikten sonra yeniden ateş yükselmesi ile ortaya çıkar. H.influenzae, S.pneumoniae ve S.aureus en sık saptanan etkenlerdir. Mortalitesi primer viral pnömoniden daha düşüktür Krup sendromu Kronik akciğer hastalıklarının alevlenmesi

Grip: Klinik seyir Ağır pnömoni Çoklu organ yetmezliği Akut solunum yetmezliği Çoklu organ yetmezliği Kalp yetmezliği Böbrek yetmezliği Akciğer kanaması, pnömotoraks Pansitopeni Reye sendromu Sepsis 30

KOMPLİKASYONLAR Akciğer Dışı Komplikasyonlar Myokardit, perikardit ve kalp tamponadı Gullian-Bare, transvers myelit, ensefalit, polinörit, Akut ve post-enfeksiyöz ensefalopati, Febril konvülsiyon,Status epileptikus Miyozit (myoglobinüri ve CPK yüksekliği) Parotit, tonsillit sinüzit Otit

Kimler Risk Grubundadır? Gebeler, 65 yaş ve üzeri ve 2 yaş altı bireyler, Bakımevi / huzurevinde kalanlar, Kronik böbrek yetmezliği olanlar, Astım dâhil kronik akciğer hastalığı olanlar, Koroner arter hastalığı dâhil kalp-damar sistemi hastalığı olanlar, Bağışıklık sistemi baskılanmış olanlar, Kan hastalığı olanlar, Şeker hastalığı olanlar, Nörolojik hastalığı olanlar, Metabolik hastalığı olanlar, Kronik karaciğer hastalığı olanlar, Obezler, sağlık çalışanları, 6 ay-18 yaş arasında olup uzun süre aspirin kullanması gerekenler

33

Nezle(Soğuk Algınlığı) Grip Yüksek ateş(3-4 günde düşer) Başağrısı sık Genel vücut ağrısı sıklıkla mevcut Burun akıntısı nadir Boğaz ağrısı sık değil Ateş nadir Başağrısı nadir Genel vücut ağrısı nadir Burun akıntısı sık Boğaz ağrısı sık Soğuk algınlığı, influenza virüsü dışında; 200’e yakın virüsün sebep olduğu, çok daha hafif seyirli bir hastalıktı

Hastalığın Tedavisi Var mı? Hekim tavsiyesi dışında ilaç kullanılmamalıdır. Antibiyotikler gribi tedavi etmezler. Risk grubundakiler, hamileler, kronik hastalığı bulunanlar ve belirtilerin ağır seyrettiği hastalar (nefes darlığı, göğüs ağrısı, bilinç bulanıklığı, yüksek ateş, öksürük) kesinlikle hekime başvurmalı ve hekim gerekli görürse virüse yönelik ilaç kullanmalıdır.

Grip (İnfluenza) TEDAVİ Destek (Palyatif) tedavi Komplike olmamış vakalarda Antiviral tedavi (ilk 24-48 saatte!!!) Oseltamivir (Tamiflu) Zanamivir (Relenza) Amantadin (Symmetrel)? (sadece A ‘ya aktif,H3N2 dirençli) Rimantadin (Flumadine) ? Antiviral tedaviye erken başlanmalıdır 48 saat sonra başlanan tedavinin yararı gösterilememiştir Maksimum etki için ilk 24 saatte başlanmalıdır Antiviral agents for the treatment and chemoprophylaxis of influenza --- recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) Maxingshigan Yingiaesan

Tamiflu(Oseltamivir) Erişkin tedavisinde 2x75 mg PO, 5 gün(İlk 2 gün içinde) Erişkinde profilaksi 1x75 mg PO, 7 gün 1 yaşın üzerindeki çocuklarda tedavi ve profilakside kullanılabilir Gebelikte C grubu

Relenza(Zanamivir) Erişkinde tedavi için 2x2 blister, oral inhalasyon, 5 gün(1 blister 5 mg) Erişkinde profilakside 1x2 blister, oral inhalasyon, 10 gün Çocuklarda tedavide ≥7 yaş, doz erişkindeki gibi Çocuklarda profilakside ≥5 yaş, doz erişkindeki gibi Gebelikte C grubu

5 yaşından büyük çocuklara 1x10 mg 2.inh salgında 28 gün TEDAVİ YAŞ (yıl) 1-6 7-9 10-12 13-64 64< Amantadin Tedavi 5mg/kg/gün iki eşit dozda 2X100mg <100mg Profilaksi Rimantadin Kullanılmaz 100-200mg Zanamivir 2X10mg 5 gün 2X10mg 2 inh.5 gün 2X10mg 2 inh 5gün Oseltamivir 2X75mg 5 gün 1x30 mg 7 gün 1X75mg 7 gün 2mg/kg/gün iki eşit dozda (max. 2X75mg) 5 gün 5 yaşından büyük çocuklara 1x10 mg 2.inh salgında 28 gün

PALYATİF TEDAVİ Ateş düşürücü / ağrı kesici Aspirin kullanılmamalıdır (Reye Sendromu!!!) Asetominofen, ibuprofen (Grip ilaçları) Dekonjestanlar (Pseudoefedrin) Semptomatik tedavi (öksürük vs.) Yatak istirahati Hidrasyon Askorbik asit Temiz hava sirkülasyonu Sigaradan kaçınma El yıkama Antibiyotik kullanımından kaçınılmalıdır

Korunma 41

Grip nasıl bulaşır? Damlacık Temas Öksürük Hapşırık Tokalaşma Öpüşme Enfekte yüzeylerle temas Hasta kişilerin, öksürük veya aksırık sonucu etrafa saçtığı damlacıkların solunması veya bu damlacıkların bulaştığı yüzeylere temas edildikten sonra ellerin ağız, burun veya göze sürülmesi ile bulaşır.  Damlacık Temas 42

Grip nasıl bulaşır? Kapalı alanlarda bulaşma riski yüksek Okul Kışla Toplu taşıma araçları vb Enfekte kişi semptomlar başlamadan 1 gün öncesi ile 7 gün sonrasına kadar bulaştırıcıdır (8 gün) Bulaştırıcılık süresi çocuklarda daha uzundur (10 gün) 43

Hastalıktan Nasıl Korunmalıyım? Gripten korunmanın en önemli yolu kişisel hijyen kurallarına dikkat etmek ve ellerin bol su ve sabun ile yıkanmasıdır. Kalabalık ortamlarda uzun süre bulunmak grip bulaşmasında etkili olduğundan, gerekli olmadıkça bu gibi ortamlardan uzak durulması önerilmektedir. Hasta kişiler ile yakın temastan kaçınılmalıdır. Ağız, burun ve gözlere kirli eller ile temas edilmemelidir. Hastanın temas ettiği veya virüsün bulaşmış olabileceği sık kullanılan ve dokunulan yüzeyler sık sık temizlenmelidir. Aşılama, gripten korunma yollarından birisidir. Özellikle risk grubunda bulunanlar grip aşılarını grip mevsimi boyunca yaptırabilirler.

Bireysel korunma Gripli olgular evden çıkmamalıdır Ev ve kapalı ortamlar sık sık havalandırılmalıdır Öksürürken, aksırırken ağız ve burun kapatılmalıdır (El ile değil). Eller su ve sabunla sık sık yıkanmalıdır 45

Hasta Kişiler Ne yapmalıdır? El yıkama ve kişisel hijyen gripten korunmada en önemli yöntemlerdendir. Hasta kişiler hekim önerisi dışında ilaç kullanmamalıdırlar. Risk grubundaki kişiler mutlaka hekime başvurmalıdır. Hasta kişilerin sağlık kurumlarına ve kalabalık ortamlara gitmek zorunda kaldıklarında maske takmaları, hastalığın diğer kişilere bulaşmasını engellemektedir. Hapşırma ve öksürme sırasında tek kullanımlık kâğıt mendil kullanılmalıdır ve kullanıldıktan sonra etrafa temas ettirilmeden çöpe atılmalıdır. Eğer mendil yok ise kolun iç kısmı kullanılarak ağız ve burun örtülmelidir. Hasta olanların kalabalık ortamlarda bulunmamaları, evden çıkmamaları ve evde istirahat etmeleri hastalık bulaşmasının önüne geçmek için önemlidir. Hasta kişilerin bol sıvı tüketmeye özen göstermesi, beslenmenize dikkat etmesi, özellikle taze sebze ve meyveleri tüketmesi önerilir.

AYNI HAREKET SOL EL İÇİN DE TEKRARLANIR.

Şüpheli İnfluenza Vakalarının Başvurması Durumunda Hastalar birinci basamak dâhil tüm sağlık kuruluşlarında takip ve tedavi edilebilir. Hastalar influenza vaka algoritmasına göre yönetilmelidir. Yatış gerektiren hastalar ikinci ve üçüncü basamak tüm hastanelerde takip edilebilirler, hastaların negatif basınçlı odada yatırılmasına gerek yoktur. Hastaların yoğun bakım tedavisi ihtiyacı olması durumunda mevcut hastanede yoğun bakım ünitesi yok ise en yakın hastaneye sevki yapılarak takip edilmelidir. Hastalar mümkün ise tek kişilik odalarda yatırılmalıdır. Bu mümkün değil ise influenza düşünülen hastalar aynı odada yatak araları en az 1’er metre olacak şekilde yatırılmalıdır Karantina uygulamasına gerek yoktur. Bu nedenle acil servis, yataklı servis ya da diğer birimlerin influenza nedeniyle kapatılmasına gerek yoktur.

Şüpheli İnfluenza Vakalarının Başvurması Durumunda Hastalar ve sağlık personeli için tarama amaçlı test istenmemelidir. Tüm sağlık personeli standart ve damlacık izolasyonu önlemleri almalıdır. Kalabalık ortamlarda hastaya cerrahi maske takması sağlanmalıdır. El hijyenine dikkat edilmelidir. Kişisel hijyen önlemlerine dikkat edilmelidir. Hasta ile bir metreden daha yakın mesafede temas edeceklerin cerrahi maske takmaları gerekir. Temaslılara profilaksi yapılmasına gerek yoktur. Sadece temaslı kişi risk grubunda ve aşısız ise temas sonrası 48 saat içinde profilaksi başlanabilir (immunsupresif kişiler ayrıca değerlendirilmelidir). Gebelere vaka algoritmasına göre antiviral tedavi başlanmalıdır. Emzirenlere antiviral tedavi başlanabilir.

Ambulanslarda Hasta Taşınırken Hastaya cerrahi maske takılması gereklidir. Ambulansta görevli sağlık personelinin standart ve damlacık önlemleri alması yeterli olmaktadır. Personel için standart önlemler; el hijyen uygulamalarını ve eldiven kullanımını içerir. Hasta ile her temas öncesi ve sonrasında el hijyeni sağlanmalıdır. Eldiven kullanılsa dahi, eldiven çıkartıldıktan sonra el hijyeni uygulanmalıdır. Aerosolizasyon oluşturan işlemler (entübasyon aspirasyon vb) eldiven, önlük, gözlük ve yüz koruyucu kullanılır. Ambulansta hastanın bulunduğu bölüm ile diğer bölmenin arasındaki cam kapalı tutulur

Sağlık Personeli için Bilgi Notu Sağlık personeli İnfluenza hastalığından korunmak için aşı olmalıdır. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de grip vakalarının artmasına bağlı olarak sağlık kurumlarına başvuruların ve hastaneye yatışların artması beklenmektedir.

Hamile ve Emziren Kişilerin Hasta Olması Durumunda Ne yapılmalıdır? Hamilelerde grip ağır seyredebilir ve ölümcül olabilir, hastalık şüphesi olan kişiler hekime başvurmalıdır. Hekimin önermesi durumunda antiviral ilaç kullanmasında sakınca yoktur. Emziren annelerin hekime başvurmalı hekimlerin önerisi doğrultusunda hareket etmesi gerekmektedir. İlaç alması annenin emzirmesine engel değildir.

HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER… GRİP AŞISI HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER…

Grip aşıları nasıl üretilir? Her yıl araştırmacılar ve üreticiler, bir sonraki grip sezonunda hastalık yapması muhtemel grip virüslerine karşı aşı geliştiriyorlar. Grip aşısı 3 tip grip virüsü içerir; 2 adet A tipi ve 1 adet B tipi. Grip aşılarında kullanılacak olan grip virüsleri yumurtada çoğaltılırlar. Ve sonra toplanan virüsler inaktive edilir, saflaştırılır ve kullanıma hazır enjektörler içine dolum yapılır. Grip aşısı nasıl uygulanır? İnaktive (ölü) grip aşısı kolun omuz kısmına (deltoid kasa), kas içine uygulanır.

Grip aşısı gribe neden olabilir mi? Hayır. Çünkü grip aşısı ölü virüslerle hazırlanmaktadır.  

Burada bir bilgiyi yeniden irdelemekte fayda var: Grip aşısı sadece ”GRİBE” karşı korur. Her solunum yolu enfeksiyonu grip değildir ve grip dışında çeşitli solunum yolu enfeksiyonları vardır. Bu nedenle grip aşısı olduktan sonra grip dışında herhangi bir solunum yolu enfeksiyonuna yakalanabilir ve bunu grip sanabiliriz.

Grip / soğuk algınlığı ayrımı Semptom Grip Soğuk Algınlığı Başlangıç Ani Yavaş Ateş Var 38-40°C Yok veya hafif ateş Baş ağrısı Belirgin Nadir Kas ağrısı Sık, şiddetli Eklem ağrısı İştahsızlık Öksürük Orta şiddette Burun akıntısı / tıkanıklık Bazen Sık Boğaz ağrısı 68

Kimler grip aşısı olmalıdır? T.C Sağlık Bakanlığı Grip Aşısı Önerileri 65 yaş üstü kişiler Şeker hastaları (diyabet) Astım hastaları Kronik akciğer hastaları (Kronik bronşit,bronşektazi vb.) Kronik kalp ve damar sistemi hastaları (koroner arter hastaları) Bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler (kronik kan hastalığı olanlar, kanser hastaları, immünsupresif tedavi-kortizon kullananlar) Huzurevi, bakımevi vb. ortamlarda yaşayanlar Böbrek bozukluğu (renal disfonksiyonu) olanlar 6-18 yaş arasında olan ve uzun süreli aspirin tedavisi olan çocuk ve gençler (grip geçirmeleri durumunda Reye sendromu riski taşırlar).

Toraks Derneği Grip Aşısı Önerileri 65 yaş ve üzeri Kronik pulmoner hastalık (KOAH, bronşektazi, bronş astması) Kronik kardiyovasküler hastalık Diabetes mellitus, böbrek fonksiyon bozukluğu, çeşitli   hemoglobinopatileri olan ve bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler Yüksek riskli hastalarla karşılaşma olasılığı olan hekim, hemşire ve yardımcı sağlık personeli Grip yönünden riskli şahıslarla birlikte yaşayanlar Güvenlik görevlileri, itfaiyeciler gibi toplum hizmeti veren kişiler Grip geçirdiğinde ciddi komplikasyon gelişme olasılığı bulunan ve tıbbi sorunları olan gebeler 2. - 3. trimestrde grip geçirme riski olan gebeler

ABD Hastalıkları Koruma Merkezi (Center for Diseases Control) Önerileri 50 yaşın üzerindeki yetişkinler 6 ay 18 yaş arası çocuklar (influenzaya bağlı hastaneye yatma riski yüksek olduğu için). Kronik (uzun süreli) bir hastalığı olan ve uzun süreli bakım ünitelerinde kalan kişiler. 6 aylık veya daha büyük olan ve kalp hastalığı, akciğer hastalığı, astım, böbrek hastalığı, diabet gibi metabolik hastalık, anemi (kansızlık) ve diğer kan hastalıkları gibi uzun süreli ciddi sağlık problemleri yaşayan kişiler 6-18 ay arası ve uzun süreli aspirin tedavisi alması gereken kişiler (grip geçirmeleri durumunda Reye sendromu riski taşırlar). Grip sezonunda hamileliklerinin 4. ay ve daha sonrasında olan hamileler Gribin komplikasyonları açısından yüksek risk taşıyan kişilerle (6 aylıktan küçük çocuklarla aynı evde yaşayan kişiler de dahil olmak üzere) temas eden aile bireyleri, sağlık çalışanları

Grip aşısı olmayı dikkate alması gereken diğer gruplar: Ambulans ve acil servis çalışanları, polisler Nisan ve Eylül ayları arasında güney yarımküreye veya yılın herhangi bir döneminde tropik bölgelere yolculuk yapacak kişiler Okul ve üniversitelerde okuyan öğrenciler ve çalışan kişiler, sporcular, sanatçılar… GRİP OLMAK İSTEMEYEN HERKES!

T.C. Sağlık Bakanlığına Göre Grip aşısı olmaması gereken kişiler: 6 aylıktan küçük bebekler Yumurtaya karşı anafilaktik tarzda alerjisi olanlar (yumurta yediğinde alerjik şoka girenler) Hamileliğin ilk 3 ayı içinde olan bayanlar (ancak doktor tarafından gerekli olduğu tespit edilirse grip aşısı olabilirler) Orta veya ciddi hastalık geçirmekte olan kişiler, grip aşısını hastalıkları düzelene kadar ertelemelidirler.

Çocuklara grip aşısı uygulanırken erişkinlerden farklı olan özel uygulamalar: 9 yaşından küçük ve ilk kez grip aşısı olacak çocuklar en az dört hafta arayla iki kez grip aşısı olmalıdır. 6 aylıktan 3 yaşına kadar olan çocuklara grip aşısı yarım doz (0.25 ml) uygulanmalıdır.

Grip aşısını hangi aylarda yaptırmalıyım? Ülkemizdeki sürveyans verileri göz önüne alındığında grip salgınlarının kasım ayı itibariyle başladığı ve nisan ayı ile sonlandığı görülmektedir.  Aşı olunduktan sonra bir bağışıklığın oluşabilmesi için en az 10 gün geçmesi gerektiği göz önüne alınırsa eylül ayı sonundan başlayarak grip sezonu içinde herhangi bir tarihte aşı olunabilir (Ekim-Nisan).  Ama unutmayalım ki kasım ayında grip sezonu başlar başlamaz gribe yakalanma olasılığımız var, bu nedenle aşı olmayı düşünüyorsak sezon başlamadan aşımızı yaptırmakta fayda var.

Grip aşısı ne kadar güvenilirdir? Grip aşısı güvenilir bir aşıdır. en sık (%15-20 ); aşının uygulandığı bölgede görülen ağrı, kızarıklık veya şişlik %1’inden azında ateş, titreme ve kas ağrıları gelişebilir. Bu reaksiyonların görülme ihtimali daha önce hiç grip virüsü veya aşısı ile karşılaşmamış kişilerde daha fazladır. Grip aşısından sonra bu yan etkilerin görülmesi gribe yakalanıldığı anlamına gelmez. Bu şikayetler sadece 1-2 gün devam eder ve kendiliğinden düzelir.

Grip aşıları ne kadar etkindir? Grip aşılarının gripten koruması, 1. O sezonda salgın yapan grip virüslerinin, aşının içerisinde bulunan virüslerle uyuşmasına, 2. Aşılanan kişinin yaşına ve sağlık durumuna göre değişmektedir. Grip hastalığının oluşmasını tam olarak önleyememekle birlikte grip aşısının komplikasyon ve ölümleri önlemede etkin olduğunu bilmek önemlidir. Grip aşısı sağlıklı genç erişkinlerde %70-90 arasında grip belirtilerini önleyebilir, hastalığın etkilerini azaltabilir, böylece iş-güç kaybını en aza indirir. Ama yaşlılarda ve belirli bazı hastalığı olanlarda koruyuculuk %30-40’a kadar düşebilir.

Grip Aşısını Her Yıl Yaptırmalı Mıyım? Evet; çünkü her yıl mevsimsel gribe neden olan grip virüsü değişebilmektedir ve grip aşısının içeriği Dünya Sağlık Örgütü tarafından bir yıl önce salgın yapan virüs tiplerinin belirlenmesi ile geliştirilmekte ve aşının içeriği de bu uygulamaya bağlı olarak her yıl değişmektedir. Bu nedenle aşı, yapıldığı grip sezonu için etkili olmaktadır. 6 aydan küçük bebeklerde grip aşısı koruyuculuk sağlamamaktadır. Grip aşısı,  65 yaş üzerindeki kişilere ve risk gruplarına önerilmektedir, risk grubunda yer alan kişiler hekime başvurarak reçete ile eczaneden grip aşılarını alabilirler. Sağlık çalışanları için her yıl grip aşısı temin edilmekte ve ücretsiz uygulaması yapılmaktadır.  Grip aşısı, vücutta 1-2 hafta içinde koruyucu düzeye erişir.

Bilgi İçin www.gripnedir.com (Türk Mikrobiyoloji Derneği,Influenza Çalışma Grubu) www.saglik.gov.tr