ARTRİTLER GUT ARTRİTİ ROMATOİD ARTRİT OSTEOARTRİT

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
OSTEOARTRİT Dünyada bilinen en yaygın eklem hastalığıdır.
Advertisements

ARTRİTLİ HASTAYA YAKLAŞIM
ANKİLOZAN SPONDİLİT VE BESLENME TEDAVİSİ
Dr.Sami HİZMETLİ CÜTF FTR A.B.D.
OSTEOARTRİT Dünyada bilinen en yaygın eklem hastalığıdır.
Romatoid Ele Cerrahi Yaklaşım
Damar dışı nedenlerle bacak-ayak şişliği
2010 ACR /EULAR ROMATOİD ARTRİT İÇİN SINIFLANDIRMA KRİTERLERİ FAZ-II RAPORU
Romatoid Artriti Nasıl Tanırız?
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
EKLEM RAHATSIZLIKLARI ve P.C. 28 Jel
Doç. Dr. Celalettin R. ÇELEBİ
OLGU 11 Prof. Dr. Hidayet SARI.
BEL BACAK AĞRILI HASTA AYIRICI TANISI
OLGU 5 Prof. Dr. Hidayet SARI.
OLGU 3 Prof. Dr. Hidayet SARI.
Osteoartrit Artroz Kireçlenme
GUT HASTALIĞINDA KULLANILAN İLAÇLAR
Osteoartrit Artroz Kireçlenme
Septik Artrit Prof. Dr. Neşe Saltoğlu Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
YAYGIN AĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM
Osteoartrit Osteoartroz Dejeneratif Eklem Hastalığı
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Bilimsel Araştırma Topluluğu
Hareket Organları Hastalıkları;
BEL AĞRILI HASTA AYIRICI TANISI
BEL veDİZ AĞRILI HASTA AYIRICI TANISI
OLGU 8 Prof. Dr. Hidayet SARI.
DİZ AĞRISI VE SIRTTA TUTUKLUK OLAN HASTA AYIRICI TANISI
BEL KALÇA AĞRILI HASTA AYIRICI TANISI
OLGU 7 Prof. Dr. Hidayet SARI.
BOYUN AĞRILI HASTA AYIRICI TANISI
OLGU 2 Prof. Dr. Hidayet SARI.
OLGU 9 Prof. Dr. Hidayet SARI.
BÖLÜM 9 Kas-İskelet Sistemi Hastalıkları
DİZ AĞRISI OLAN HASTA AYIRICI TANISI
Hem. Şengül CAN Hem. Şükran YURTALAN Fizik Tedavi Kliniği
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
MUAYENE YÖNTEMLERİ Yrd. Doç. Dr. Pembe Hare Yiğitoğlu Çeto
VAKA SUNUMU: AĞRISIZ KIRMIZI GÖZ
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 1 Aralık 2015 Salı Yandal Ar. Gör. Uzm.
Hem. Serpil YÜKSEL 1.Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği 2005
Diffüz Progresif Döküntüsü Olan Bir Adölesan
Sağlık Slaytları İndir
ARTRİTİN EŞLİK ETTİĞİ SİSTEMİK HASTALIKLAR
ROMATOİD ARTRİT.
DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ
Tarsal Tünel Sendromu Dönem II Entegre Oturum 2016.
ROMATOİD ARTRİT ANTALYA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
JUVENİL İDİOPATİK ARTRİT
Rapidly Progressing Rash in an Adult
Zehra ASLAN AYDOĞDU KTÜ Aile Hekimliği AD
AKUT BAŞLAYAN POLİARTRALJİ VE DERİ DÖKÜNTÜSÜ
78 yaşında kadın hasta bilinen DM,HT,KAH ve bilateral gonartrozu olup sağ dizden protez operasyonu geçirmiş(5 yıl önce) ve sağ el bileğinde karpal tünel.
Araş. Gör. Dr. Çağatay Haşim YURTSEVEN KTÜ Aile Hekimliği Abd
YAYGIN AĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM
OSTEOARTRİT ANTALYA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Balneoterapi uygulama
Septik Artrit Prof. Dr. Neşe Saltoğlu Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji.
DEJENERATİF EKLEM HASTALIKLARI
A Persistent Rash on the Back, Chest, and Abdomen
Uzm. Dr. Selman DEMİRCİ KTÜ Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD
Şükrü Sınıcı1, Selma Eroğlu2, Ümit Dündar2
VAKA SUNUMU Arş. Gör. Dr. Kevser AYAR KTÜ Tıp Fakültesi
Kronik Diz Ağrısı Hastalarına Yapılan Diz Eklem İçi Steroid Enjeksiyonu ve Diz Eklem İçi Steroid Enjeksiyonu Yanında Yapılan Geniküler Sinir Bloğunun.
Öğr. Gör. Dr. Ayşegül Öztürk Birge
Sunum transkripti:

ARTRİTLER GUT ARTRİTİ ROMATOİD ARTRİT OSTEOARTRİT Arş. Gör. Dr. Burcu AYKANAT KTÜ Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD 12.01.2016

Amaç Artritler hakkında genel bilgi vermek Romatoid artrit, osteoartrit ve gut hakkında bilgi vermek

Öğrenim Hedefleri Artrit nedir açıklayabilmek Artritli hastadan anamnez alırken dikkat edilecek noktaları sayabilmek Gut artritinin klinik belirtilerini açıklayabilmek Romatoid artritin özelliklerini sayabilmek İnflamatuar ve non-inflamatuar artritleri ayıran özellikleri sayabilmek Osteoartrit tedavi yaklaşımını açıklayabilmek

ARTRİT NEDİR? Eklemde inflamasyonun bulunması ve sonuçta şişlik, ısı artışı, ağrı, kızarıklık ve fonksiyon bozukluğunun varlığı ile karakterizedir. Her artritte kızarıklık bulunması beklenmez.

Artritli hastalarda anamnez alınırken bazı soruların yöneltilmesi gereklidir ???

1. Şikayetlerin süresi 6 haftadan kısaysa akut, uzunsa kronik artrit düşünülür. Romatoid artrit kronik artrit grubuna örnektir. Buna karşın 6 haftadan daha kısa süre anamnez veren hastalarda, akut romatizmal ateş gibi akut olaylar akla gelmelidir. Bazen akut gut atağında olduğu gibi artrit, saatler içinde gelişebilir.

2. Tutulan eklem sayısı Tek eklem tutulumu Monoartrit ör: gut 2-4 eklem tutulumu oligoartrit ör: ARA 5 ve daha fazla eklem tutulumu poliartrit ör: RA

3. Tutulan eklemlerin yerleri: Her romatizmal hastalıkta tutulan eklemlerin yerleri farklılık gösterir. Romatoid artritli hastalarda el ve ayak parmak proksimal interfalangeal eklemlerin tutulumu hastalığın bir özelliğidir. Osteoartritli hastalarda genellikle, bel, diz ve kalça eklemleri gibi vücudun yükünü taşıyan eklemler tutulur.

4. Simetrik ve asimetrik tutulma 5. Deformite olup olmadığının değerlendirilmesi 6. Gezici tipte olup olmadığı

Tanıya yönelik olarak sorulması gereken soru: Bu gerçek bir artrit midir?

Eklem ağrısı eklemin kendisinden kaynaklanabildiği gibi çevre yapılardan da kaynaklanabilir: Ligament Komşu kemik doku Tendon Bursa Yumuşak doku Nöropatik ağrı

GUT

GUT Gut, hiperürisemi, tekrarlayan artrit atakları ve eklem içinde ve çevre dokuda monosodyum ürat kristallerinin depolanması ile karakterize bir hastalıktır. Kalsiyum pirofosfat dihidrat (CPPD) kristalleri birikirse “psödogut” olarak adlandırılır. Gut ve psödogut, kristal artropatilerdir.

GUT Çoğunlukla orta ileri yaş erkeklerde Özellikle 1. MTF eklemde akut gürültülü monoartrit (podogra), Ayak bileği, diz, el bileği ve dirsek de tutulur

GUT Çoğunlukla aşırı yemek, alkol alımı, infeksiyon, travma, ameliyat ve aşırı fiziksel yorgunluk sonrası eklemde monosodyum ürat kristallerinin birikmesiyle enflamatuvar olay başlar İlk nöbet, çoğunlukla gece ani olarak başlar.

GUT Eklemde ağrının yanısıra, kızarıklık , sıcaklık ve şişlik vardır. Ağrı şiddetlidir ve hasta en küçük bir dokunmayı dahi tolere edemez. Ağrı istirahatte de vardır, ancak eklemin hareketi ile şiddetlenir.

Laboratuar Ateş, ESH’da artma ve lökositoz, Ürik asit yüksekliği E > 7 mg/dl K > 6 mg/dl Akut gut atağında vakaların %10’unda serum ürik asit seviyeleri normaldir.

Laboratuar Sinovyal sıvıda lökosit sayısı, 100 000 /mm3’e ulaşabilir ve nötrofil hakimiyeti vardır. Kesin tanı artrosentezle sinovyal sıvıdan veya tofüs materyelinden alınan örnekte polarize ışık mikroskobunda monosodyum ürat kristallerinin gösterilmesi iledir.

Tedavi Yaşam tarzı değişikliği (Alkolün bırakılması, diyet, tiazid gibi antihipertansiflerin değişimi) Yaşam tarzı değişikliği (Alkolün bırakılması, diyet, tiazid gibi antihipertansiflerin değişimi) Kolşisin ishal yapınca kesilmelidir.

Tedavi NSAİİ Kolşisin (atak dönemlerinde ağrı geçene kadar 3x1 alınır. Yan etki: ishal) Allopurinol Probenesid Steroidler( akut gutta kullanılır)

Tedavi Uzun süre tedavi edilmeyen gut atakları 8-10 gün içinde kendiliğinden düzelebilir. Uzun süredir var olan gut eklem dışı bulguların gelişimi ile kendini gösterir. Tofüsler ürat kristal depozitleridir ve kulak kepçesinde ya da başka bir yerde nodüller olarak bulunabilir.

Romatoid artrit-Osteoartrit

İnflamatur ile non-inflamatuar artrit farkı?

İnflamatuvar artritler Non-inflamatuvar artritler sinovial sıvıda lökosit>2000/mm3 sinovial sıvıda lökosit < 2000/mm3 Aktivite ile ağrı azalır Aktivite ile ağrı artar Tutukluk 30 dk.dan fazla 15-20 dk.’yı aşmaz Eklemler sıcak ve eritemli, ESH ve CRP yüksek ESH ve CRP genellikle normal olup eklem hafif sıcak olabilir

Romatoid Artrit

Romatoid artrit (RA) Genellikle el ve ayakların küçük eklemlerini tutan kronik, ilerleyici simetrik, eroziv, nedeni bilinmeyen bir hastalıktır. Karekteristik özellik periferik eklemlerin simetrik sinoviti ile karekterize periferik eklem tutulumudur. Mevcut sinovit eroziv sinovittir. Eklemlerde destrüksiyon, deformite olur.

Her yaşta görülebilir. En çok 30 – 50 yaşlarında sıktır. Kadın/Erkek:3-2/1 Premenopozal ve nullipar kadınlarda daha sıktır.

Romatoid Artritte Beklenmeyen Tutulum Dorsal vertebra Lomber vertebra Sakroiliak tutulum Atlantoaksiyal subluksasyon nadir görülür.

Romatoid Artritin Spesifik Eklemlerdeki Bulguları El: Ulnar deviasyon, kuğu boynu deformitesi, düğme iliği deformitesi El bileği: Karpal tünel sendromu Omuz: Donmuş omuz Diz: Baker kisti

ETYOLOJİ Tam olarak bilinmemekte Genetik faktörler Çevresel faktörler

Genetik Yatkınlık Hastalık aynı aile içinde birden çok kişide görülmektedir. Sero (+) RA akrabalarda risk 4 kat fazla Tek yumurta ikizleri arasında görülme sıklığı %15 – 20 fazla.

Çevresel Faktörler Sigara içmek en önemli risk faktörüdür. Rubella, Parvovirüs B19 Kadınlarda KOK koruyucu etkiye sahip Östrojen immun yanıtı şiddetlendirir, androjenler ise baskılar.

PATOGENEZ Bugün için bilinmeyen antijenlerle CD4 T lenfositler aktive olur ve proenflamatuar sitokinler salınır. T lenfositler sinoviyumu hedefler. Sinoviyuma inflamatuar hücreler gelir ve yoğun bir inflamasyon yaşanır. Sinovyal hücrelerde kronik iltihaba bağlı hipertrofi ve çoğunlukla nötrofillerden oluşan infiltrasyon olur.

PATOGENEZ Zamanla hücresel elemanların prolifere olması sonucu hipertrofiye olan sinovyum villöz bir hal alır ve kıkırdak içine parmak gibi uzanan pannus oluşur. Pannus dokusu eklem aralığını yutan ve destruksiyona yol açan patolojik oluşumdur. Kemikte eklem harabiyeti ve erozyonlar oluşur.

KLİNİK Aşırı yorgunluk,güçsüzlük Sabah tutukluğu (1 saatten fazla) Uzun süre dinlendikten sonra meydana gelen ağrı Eklem şişliği Kas ağrısı İştah kaybı,depresyon, el ve ayaklarda üşüme Ev eşyalarını kullanmada güçlük çekme

RA’da el deformiteleri

Eklem Dışı Bulgular Deri: Romatoid nodül(Subkutan) Göz: Sklerit, episklerit, skleromalazi, keratokonjonktivit sikka Sinir Sistemi: Tuzak nöropatileri Hematolojik: Anemi Akciğer: Plörezi, intertisyel fibrozis Kalp: Perikardit, endokardit Felty Sendromu: splenomegali, lökopeni, RA Sjögren Sendromu

Romatoid Nodüller

RA de dizde biriken efüzyon sonucunda dizin bükülmesiyle eklem içi basıncı artar. Eklemin arka komponentlerinin kese halini almasıyla baker kisti oluşur. Baker kistinin yırtılması sonucu baldıra yayılan bir ağrı meydana gelir.

Laboratuar Romatoid faktör (+) (%70-80+) Anti-CCP(+)(siklik sitrülin içeren peptid) Akut Faz reaktanları (sedim,CRP) ↑ Hipokrom mikrositer anemi

Radyografide, yumuşak doku şişliği, periartiküler osteoporoz ve erozyonlar

Tanı Kriterleri 1987 ARA 1 saat en az 6 hafta sabah tutukluğu En az 3 bölgede artrit El eklemlerinin artriti (El bileği,MKF,PIF) Simetrik artrit Romatoid nodül RF+ Radyolojik bulgular Bulgular en az 6 haftadır olmalıdır 7 kriterden 4 tanesi pozitifse tanı konulur

Tanı Kriterleri 2010 American College of Rheumotology Hedef kişiler (kimler test edilmeli?): En az 1 eklemde kesin olarak klinik sinoviti (şişliği) olanlar Sinoviti başka bir hastalıkla daha iyi açıklanamayanlar

Tanı Kriterleri 2010 A'dan D'ye tüm kategorilerde karşılık gelen puanlar toplanır (≥6 ise hasta RA tir). A. Eklem tutulumu 1 büyük eklem: 0 puan 2-10 büyük eklem: 1 puan 1-3 küçük eklem (beraberinde büyük eklem tutulumu olabilir veya olmayabilir): 2 puan 4-10 küçük eklem (beraberinde büyük eklem tutulumu olabilir veya olmayabilir): 3 puan >10 eklem (en az biri küçük eklem) : 5 puan 2 küçük 2 büyük eklem 2 puan alır.

Tanı Kriterleri 2010 B. Seroloji Negatif RF ve negatif Anti CCP : 0 puan Düşük pozitif RF ya da düşük pozitif Anti CCP : 2 puan Yüksek pozitif RF ya da yüksek pozitif Anti CCP : 3 puan C. Akut faz reaktanları Normal CRP ve normal ESR : 0 puan Anormal CRP ya da anormal ESR: 1 puan D. Semptomların süresi  <6 hafta: 0 puan ≥6 hafta: 1 puan

Tedavi NSAİİ Steroid Antimalaryal(hidroksiklorokin) DMARD Metotrexate (Haftada bir kere) Sulfasalazin Leflunomid Altın Siklosporin Azatiopurin Biyolojik ajanlar(Anti-TNF)

OSTEOARTRİT En yaygın eklem hastalığıdır Diz eklemi OA’i, 60 yaş üzerinde yaklaşık %70 oranında Osteoartrit dejeneratif, kronik bir hastalıktır Kas-İskelet Sisteminin hastalığıdır, sistemik tutulum göstermez Sinoviyal eklemlerin noninflamatuvar hastalığıdır

Tutulum Yerleri En sık tutulan yerler, diz, kalça, başparmak, ayakbileği ve omurgadır.

Primer osteoartrit risk faktörleri Sekonder Osteoartrit risk faktörleri Etiyoloji net bilinmemektedir. Yaş Cinsiyet Obezite (özellikle diz osteoartriti) Genetik Travma Geçirilmiş eklem hastalıkları; DKÇ, varum, valgum deformiteleri Enfeksiyon: Septik artrit, Brusella, Tbc Romatoid Artrit, AS Metabolik: Gut Hematolojik: Hemofili A Endokrin: DM

Klinik Dinlenmekle geçen, hareketle olan eklem ağrısı Fizik muayenede diz, kalça, başparmak, bilek, ayak ya da omurgada dejeneratif değişiklikler, eklemlerde skleroz, kalınlaşma, spur formasyonu, ısı artışı, efüzyon

Periferik Eklem OA Heberdan ve bouchard (proksimalde) nodülleri(spur formasyonu)

Laboratuvar OA için tan koydurucu laboratuvar bulguları yoktur Laboratuvar değerlendirme ayırıcı tanı için yapılır

Osteoartrit Tanısı Klinik Bulgular Eklem ağrısı + Radiyolojik Bulgular Osteofit

OA Radiyolojik Bulguları Eklem aralığında daralma (kıkırdak aşınması) Subkondral (paraartiküler) skleroz Osteofit (en özel) Kemik kistleri Eklem ankilozu gelişmez

Diz osteoartriti

Kalça Eklemi Osteoartriti Koksartroz Erkeklerde ve >40 yaşında daha yaygın Eklem sertliği Kalça, gluteal ve kasık bölgede ağrı - dize kadar yayılma (N obturatorius) Mekanik ağrı Yürüme fonksiyonunda kısıtlanma < 1000m En sık kasık bölgesinde ağrı olur.

Fizik Muayene: Topallama EHA kısıtlanması (önce internal rotasyon) Ağrılı eklem hareketleri Trendelenburg testi (+) olabilir trendelenburg testi Sırayla iki kalçanın fonksiyonunu ölçme­ye yarayan test. Bir bacak kalkmış vazi­yette, diğer bacak üzerinde durulurken omurgayı düz tutmaya çalışmak. Normalde, bacak kalkmışken aynı taraftaki pelvisin de kalkması gerekir. Kalkmış ba­cağın tarafındaki pelvisin düşmesi, kalça dislokasyonu veya kalça kaslarında zayıf­lama gibi bir soruna işaret eder.

Trendelenburg testi

OA Tedavisi Yaşam Tarzı Değişikliği Farmakolojik tedavi Cerrahi tedavi Semptomatik tedavi Yapı modifiye edici tedavi Cerrahi tedavi

Farmakolojik Tedavi Oral Sistemik Medikal Ajanlar - Analjezik (asetaminofen)(ilk tercih) - NSAİD (yan etki riski) - Opioid analjezik - Glukozaminoglikan İntraartiküler Ajanlar - Hiyaluronik asit - Glikokortikoid Topikal Ajanlar Yapı Modifiye Edici Tedavi

Yapı Modifiye Edici Tedavi Hiyaluronik asit enjeksiyonu (intraartiküler) Glikoz amino glikan (GAG) (oral) (yararı net bilinmiyor)

OA’te Primer Koruma? Düzenli egzersiz Kilo kontrolü Travmalardan korunma

Farmakolojik Olmayan Tedavi Yöntemleri Hasta eğitimi Kilo kontrolü Yürüyüş Egzersizler Fizik tedavi Yürümeye yardımcı cihazlar Patella destekleri Uygun ayakkabı

Gut Romatoid Artrit Osteoartrit Klinik Monoartrit Ani başlangıç Dinlenmek ve hareketle ağrı Tetikleyici olay Aile öyküsü Poliartrit Simetrik tutulum, yavaş ilerleme Sabah sertliği El ayak tutulumu sık Oligoartrit Hareketle ağrı(mekanik) Genelde travma öyküsü, obezite, meslek Fizik bulgular Poddogra, şişlik, ısı artışı tofüs Şişlik, hassasiyet,romatoid nodüller Efüzyon, krepitasyon, spur formasyonu Lab, radyolojik bulgular Sinoviyal sıvıda ürik asit kristalleri Serum ürik asit seviyesinde artış Sedim, CRP yüksekliği, RF pozitifliği, kronik hastalık anemisi, röntgende erozyon, osteopeni Laboratuar bulgusu çoğunlukla yok Radyolojik olarak eklem aralığında daralma, spur formasyonu, bozuk dizilim

Kaynaklar Artritli hastaya yaklaşım ,Yrd.Doç.Dr. Levent Yazmalar, Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi FTR Anabilimdalı Romatod Artrit, Dr. Mehmet KARAKOÇ Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD. Ankara üniv. Tıp fakültesi İç hastalıkları Romatoloji Bilim Dalı Dr Murat Turgay Osteoartrit Dejeneratif Eklem Hastalığı, Prof. Dr. Ülkü Akarırmak, İstanbul Cerrahpaşa Üniv. FTR AD. Kalça Muayenesi, www.drdenizdoğan.com www.medicalakademi.com.tr Current Diagnosis and Treatment Serisi Aile Hekimliği Tanı ve Tedavi