FİZİKSEL - ERGONOMİK RİSK ETMENLERİ VE KORUNMA Danışman: Prof. Dr. E.D. EVCİ KİRAZ Araş.Gör.Dr.Derya KARAGÜLLE

101001010 - Mustafa TEKDEMİR 101001012 - Olcay AKAR SUNANLAR 101001010 - Mustafa TEKDEMİR 101001012 - Olcay AKAR 101001013 - Nazan ATALAY 101001014 - Mehmet Eren SÖZGEN 101001016 - Taner AKSU

ERGONOMİ Ergo: İş Nomos: Bilim Ergonomi: İşbilim Ergonomi; İnsanın davranışsal ve biyolojik özelliklerini inceler ve bunlara uygun yaşama ve çalışma ortamları yaratır Hekim bakış açısıyla : Yaşamın insana uygun hale getirilmesi

ERGONOMİNİN AMACI Çalışanla işi arasında iyi bir uyum sağlamak İnsanın çalışırken aşırı zorlanmalar yüzünden yıpranmasını önlemek Bu uyum sayesinde iş başarısını yükseltmek

nelere cevap arar ? Oturduğunuz sandalyenin rahat olması için yüksekliği ne kadar olmalı Çalıştığınız yerin havası sizi rahatsız edecek kadar sıcak ya da nemli mi İşyerindeki gürültü düzeyi çalışanların sağlığını bozacak düzeyde mi Yorgunluğun en az düzeyde olması için dinlenme araları nasıl düzenlenmeli

Kullanımı kolay olmalı Kullanıcıya uygun olmalı Rahatlığı arttırmalı Ergonomik tasarım Performansı arttırmalı Güvenliği arttırmalı

İNSAN İŞ YERİ İŞ DİZAYNI ERGONOMİ İŞ YERİ İŞ DİZAYNI

ERGONOMİ AŞAĞIDAKİ ETKENLERİ GÖZ ÖNÜNE ALIR 1. Fiziksel faktörler 2. Biyolojik etmenler 3. Psikolojik etmenler 4. İş etmenleri 5. Örgütsel etmenler Ergonomi aşağıdaki etkenleri göz önüne alır •1. Fiziksel faktörler: Çevre koşulları (eşyalar) •2. Biyolojik etmenler (vücut boyutları, vücut yetenekleri, fizyolojik süreçler) •3. Psikolojik etmenler (mental iş yükü, bilgi işleme, eğitim, güdülenme) •4. İş etmenleri (iş gereksinimleri (zaman, hız vb) , iş tasarımı •5. Örgütsel etmenler (örgüt tipi, örgüt iklimi, yönetim biçimleri)  

ERGONOMİNİN PRENSİPLERİ Nötral pozisyonu koru Aşırı zorlanmayı engelle En sık kullanılan en rahat erişebileceğin yerde olmalı Uygun yükseklikte çalış

Yorgunluğu ve statik yükü azalt Baskı noktalarını en aza indir Hareket et, egzersiz yap, gerin Rahat bir ortam sağla

ERGONOMİK RİSK FAKTÖRLERİ Yapılan işin sürekli tekrarı Kuvvete dayalı çalışma Kasları yoran bir şekilde çalışma pozisyonu Mekanik gerilme Olağandışı sıcaklıklar Titreşim Ergonomik riskler en sık kas iskelet sistemi rahatsızlıklarına neden olur

RİSKLİ GRUPLAR Sağlık sektörü Hizmet ve temizlik işleri İmalat sektörü Uzun yol sürücülüğü Tarım işçileri Sporcular Ofis çalışanları ve bilgisayar kullanan meslek grupları

HASTANELERDE NEDEN ERGONOMİ ? Hastane ortamında çalışanlar teknoloji ile daima bir etkileşim içerisinde Bu etkileşim, insan performansında önemli bazı etkilere neden olmakta ; Aydınlatma, sıcaklık, gürültü gibi fiziksel Sözlü ve sözsüz iletişim, iş yükü ve stresi gibi bilişsel Karar verme, insan-makine etkileşimi gibi organizasyonel Hastanelerde Neden Ergonomi? Hastane ortamında çalışanlar, sabit ve taşınabilir aletler başta olmak üzere teknoloji ile daima bir etkileşim içerisindedir. Bu etkileşim, insan performansında önemli bir etkiye neden olur. Aydınlatma, sıcaklık, gürültü, radyasyon, karışıklık/karmaşa, hastaya erişim ve uygun alet kullanımında yetersizlik gibi fiziksel, sözlü ve sözsüz iletişim, iş yükü ve stresi, karar verme, insan-makine etkileşimi, sistem tasarımı gibi bilişsel, işe uygun insan yerleşimi, işveren ve çalışan eğitimi, çalışan gözetimi, rotasyonel çalışma, çalışma ve dinlenme sürelerinin düzenlenmesi, davranış modifikasyonu, koruyucu donanım kullanımı gibi organizasyonel alanlar hastane ortamında sistem perfomansını direk etkileyen unsurlardır  

HASTANELERDEKİ ERGONOMİ SORUNLARINA YAKLAŞIM Hastanelerin fiziksel yerleşim konumundan kaynaklanan sorunlar Hastane yöneticileri tarafından objektif olmayan kriterlere göre yerleşim düzeninin yapılması Hastane tetkik, teşhis, tedavi ve hasta bakım süreçlerinde yaşanan sorunlar Hastane yönetimi ve işletmeciliği sorunları A) Hastanelerin fiziksel yerleşim konumundan kaynaklanan sorunlar: Genellikle mimari proje hatalarından kaynaklanır. Gelişmiş ülkelerde hastane mimarisi başlı başına bir uzmanlık haline gelmiştir. Ülkemizde hastane mimarisi yeterince gelişmediğinden hastane binaları işlerlik açısından yetersiz kalmaktadır. Binanın güzelliği, iç açıcılığı geniş ve ferah olmasının yanında verilecek hizmete yetecek kadar alan ve hacim işgal etmesi ve hizmet sunmaya elverişli (yani kullanışlı ) olması gerekir. Başka amaçlar için kullanılan binaların tadilatıyla oluşturulan Hastaneleri, verimli bir şekilde kullanmamız mümkün değildir.   d) Hastane yönetimi ve işletmeciliği sorunları Hastaların her işlem için kuyrukta uzun süre beklemeleri, Tetkikler için uzak randevular verilmesi yada hastane dışına sevk edilmeleri, Her işlem için bir çok birimin dolaşılması hastanede iş akış şemalarının ergonomik düzenlenmesini mecburi kılmaktadır. Mevcut sistem içinde uygun olmayan hastane fiziki kullanımı hastanelerin kuyruk ve bürokrasisi hastaların buraya çok zorunlu olmadıkça gitmelerini engellemekte;bu da erken teşhis ve tedavilerini etkileyen bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır.

SAĞLIK BİRİMLERİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR 1. Yinelenen hareketler 2. Kötü postürle yapılanlar 3. Büyük kuvvet harcanmasını gerektiren işler 4. Ağır kaldırma 5. Aşırı beden hareketi 6. Düşen bir hastayı tutma çabası 7. Her vardiyada 20’nin üzerinde kaldırma işi 8. Tek başına kaldırma ( Dengeyi sağlayamayan hastaları kaldırma, kilolu hasta vs. ) Tek başına kaldırma: Bilinci kapalı hastaları kaldırma Dengesini sağlayamayan hastaları kaldırma Düşen bir hastayı tutma çabası Kilolu hasta

TAŞIMA VE KALDIRMA KURALLARI Hastalar ve çeşitli materyaller vücuda yakın olacak şekilde taşınmalı Hastalar tek başına taşınmamalıdır(özellikle düşen hastalar) ‘‘ Personel başına kaldırma uygulaması’’ günlük olarak sınırlandırılmalıdır Özellikle omurga dönük durumda iken ağır kaldırma engellenmelidir

Kas iskelet sistemi hastalıklarıyla karşılaşan önemli meslek gruplarından biri hemşire ve hasta bakıcılardır Bunun temel nedeni hasta taşıma ve hastaların yataktan sedyeye alma, kaldırma, itme, çekme hareketleridir Hastane çalışanları doğru duruş, uygulama açısından eğitilmeli, kaldırma işlerinde mekanik araçların kullanılması sağlanmalıdır

ÇEVRESEL TEHLİKELER Kaygan ve ıslak zeminler Düzgün olmayan döşeme yüzeyi, döşemede seviye frakları Tıkanık ve dar geçitler İş gereksinimine uygun sayıda olmayan personel sayısı Yetersiz aydınlatma

TIBBİ ARAÇLARIN ERGONOMİSİ Bazı defibrilatör pedallarının yuvalarından çıkartılmaları sorunlu olabilmekte Kimi araçların uyarı sinyalleri ortam nedeniyle duyulmamakta Çoğu tıbbi araçta alt birim ayrıntılarının seçilmesi kolay değil

LABORATUAR ERGONOMİSİ El, ön kol başparmak ve parmakların yineleme hareketleri Pipetle çekme yada kapak açma işinde parmak uçlarıyla kavrama hareketlerinin sık yapılması Kolların açılmış kanat biçiminde tutulmasına yol açan uygulamalar Boynun öne, arkaya, yana bükük durumda tutulmasına yol açan uygulamalar

Başparmağın aşırı zorlanmasına yol açan uygulamalar Kötü ve statik duruş biçimleri Uzun süre ayakta çalışma Yetersiz yükseklik ayarı Bileklerin nötral durumda olmaması

OFİS ERGONOMİSİ Kollar yazı yazarken, yere paralel tutulmalı ve bilekler bükülmemeli Sandalyeye oturduğumuz da belimizi ve sırtımızı yaslamalı, ayaklarımız yere dik olmalı Ekranın üst kenarı göz hizasında veya az aşağısında olmalı Işık yansıması ve ekranlar pencerelere dik olacak şekilde yerleştirilmeli Ekrana uzaklık 50-70 cm kadar olmalı

İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

Çalışma bölgesi taşımayı ve yürümeyi azaltacak şekilde tasarlanmalı Çalışırken başı eğmek veya geriye atmak eğiliminden kaçınılmalı Çalışma bölgesi taşımayı ve yürümeyi azaltacak şekilde tasarlanmalı Her 20-30 dk’da bir 1-2 dakikalık aralar verilmeli ve bilgisayardan gözleri ayırıp 10 sn kadar dinlendirilmeli Dik oturma, omurgaya yaklaşık % 25 daha az yük binmesini sağlar

SONUÇ Sağlık çalışanlarıyla ilgili mesleki ağrı ve hastalıkların oluşumunda postür ve korunma prensiplerine dikkat edilmemesi ve ergonomik faktörlerin etkisi fazla Bir mesleğin sağlıkla ilgili bir soruna yol açtığı saptandığı zaman ergonomik girişimlere gerek duyulmakta

Hastaların ve sağlık çalışanlarının yaşam kalitesini artırmak için ; Eğitim, Kültür, Sosyal yapı, İletişim, özelliklerini göz önünde bulunduran uyumlu bir ergonomik hasta bakım sistemi oluşturulmalı

BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER