II Hafta Plan Nedir? Eğitim-öğretimde Plan Yapmanın faydaları İyi bir plan nasıl olmalı Eğitimde plan yapmanın ilkeleri Türkiye’de planlamada yaşanan sorunlar Eğitimde plan çeşitleri Öğretmenlerin hazırladığı planlar Dr. Kerim Karabacak kerimk@sakarya.edu.tr
Plan nedir? Yapılacak bir işin önceden tasarlanmasıdır. Neyi, ne zaman, nasıl ve niçin yapılacağını bize gösteren bir taslaktır. Bir işin yapılmadan önce hazırlanmasıdır. Kişiye yol gösterir ve her zaman yazılı olmaz. Planlama, «bazı amaçlara ulaşmak için gerçekte uygulanacak bir dizi kararları hazırlamayı içeren bir süreçtir. Planlama, geleceğe yönelik bir çalışadır.
Eğitim Planı nedir? Eğitim planlaması, önceden belirlenen hedeflere uygun olarak bireyin yeteneklerinin geliştirilmesi, ülkenin, toplumsal, kültürel ve ekonomik kalkınmasını sağlayacak insan kaynaklarının daha etkili ve bilimsel yöntemlerle yetiştirilmesi sürecidir. Makro düzeyde eğitim planlaması, eğitimin kısa ve uzun süreli hedeflerinin kestirilmesi, eğitimdeki nitel ve nicel gelişmelerin gözlenmesi, eldeki parasal ve insan kaynaklarıyla ulaşılması istenen hedeflere nasıl ulaşılacağının hesaplanmasıdır.
Eğitim Planı nedir? Eğitim planı, «geleceği ya da geleceğin sağlayabileceği bir çok seçeneği araştırmayı, hedefleri ve değişen sorumlulukları benimsemeyi, bazı sorunlar ya da dengesizlikler gösterecek alanlara dikkat çekmeyi ve ortaya çıkabilecek sorunlar için çözümler öngörmeyi hedeflemektedir. Eğitim planlaması ekonomik ve toplumsal kalkınma planlarının ayrılmaz bir parçasıdır.
Eğitim Planı nedir? Eğitim planlaması, bir öğretmenin belli bir öğrenci grubuna yönelik olarak belli eğitim programını uygularken neleri, hangi sıra ile, nasıl ve ne zaman yapacağının ne gibi yardımcı kaynak ve araç gereçleri seçeceğinin, hangi yöntem ve teknikleri kullanacağının ve öğrencileri nasıl değerlendireceğinin önceden tasarlanıp kağıt üzerine dökülmesidir.
Eğitim ve öğretimde Plan yapmanın faydaları Öğretmenin eğitim öğretim süreçlerinde neleri, niçin ve nasıl okutacağını düşünmesini sağlayarak verimi arttırır. Öğretimin planlanması, konuların ne zaman ve ne kadar süre içerisinde işleneceğinin zaman sırasına göre düzenlenmesini, ayrıca programın ön görülen süre içerisinde programın tamamlanmasını sağlar. Plan yapma, öğreten e öğrencileri dağınıklıktan kurtarır, onlara güven kazandırır.
Eğitim ve öğretimde Plan yapmanın faydaları Eğitimde planlama, eğitim ve öğretimin amaçlarını gerçekleştirecek en uygun yöntem ve tekniklerin, araç ve gereçlerin seçilmesini, derslere hazırlıklı girilmesini sağlar. Eğitimde planlama, öğrencilerin ilgi ihtiyaç ve yeteneklerine göre yetiştirilmesine olanak sağlar. Eğitim ve öğretimin sonunda öğrencilerin ve programın daha sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesine fırsat verir.
Eğitim ve öğretimde Plan yapmanın faydaları Öğretmen ve öğrencilerle düzenli ve birlikte çalışma alışkanlığı kazandırır. Eğitim ve öğretim faaliyetlerinde düşünceye açıklık kazandırır. Yapılan eğitim öğretim faaliyetlerini belgelendirir. Planlı çalışma, eğitim-öğretim sürecinde öğretmenin yapacaklarını eksik bırakmasını veya unutmasını önler.
Eğitimde plan yapmanın ilkeleri Planlar eğitim-öğretimin amaçlarına uygun olmalıdır. Planlar müfredat programlarında belirtilen konulara göre yapılmalıdır. Planlar, hedefler,-içerik-eğitim durumları ve ölçme ve değerlendirmeyi içermelidir. Planlar, konuların işlenişinde kullanılacak, öğretim yöntemleri, eğitim teknolojileri, araç ve gereçleri ile yapılacak etkinlikleri içermelidir.
Eğitimde plan yapmanın ilkeleri Planlar, öğrenci merkezli olmalı ve her plan belli bir süreyi kapsamalıdır. Planlar, açık ve anlaşılır bir şekilde yazılmalı, fazla ayrıntılardan sakınılmalıdır. Planlar, esnek ve uygulanabilir olmalıdır. Planlar, öğrencinin seviyesine uygun olmalı, öğrenciler arasındaki bireysel farklılıkları da dikkate almalıdır.
Türkiye’de Eğitim planlamasında yaşanan problemler Öğretmenlerin planları müfettişler ve okul yönetimi içi yapması Planların pek işlevsel olmaması, Plan yapmanın öğretmenlere sıkıcı gelmesi Planların hayatın gerçeklerinden uzak olması Planların öğrenci merkezli değil konu merkezli olması Öğretmenler tarafından gelişi güzel yapılması
Planlama, öğretmen ve öğrenci katılımı ile gerçekleştirilmelidir.
İyi bir plan nasıl olmalıdır? Tarih: Ne zaman yapılacağı? Dersin Adı: Hangi derse ait olduğu Süre: Ne kadar zamanda yapılacağı Konu: Ne yapılacağı Amaç: Niçin yapılacağı Araç-gereç: Nelerden yararlanarak yapılacağı Yöntem: Hangi yöntemlerle yapılacağı İşleniş: Nasıl ve hangi sıra ile yapılacağı Değerlendirme. Amaçlara ulaşabildik mi?
Eğitimde plan çeşitleri UZUN SÜRELİ PLANLAR KISA SÜRELİ PLANLAR 3-5 yıllık planlar Günlük ders planları Yıllık planlar (ünitelendirilmiş) Haftalık ders planları Ünite planları (aylık, haftalık) Gezi planları Gözlem planları İnceleme planları Egzersiz planları Deney planları Araştırma planları
Öğretmenlerin hazırladığı planlar Yıllık planlar (Ünitelendirilmiş) Ünite planı Günlük Plan Ders planı Deney planı Gezi-gözlem Planı Egzersiz planı