ERGENLERDE MADDE KULLANIMI Sosyal Hizmet Uzmanı Ercan Mutlu

Ergenlerde Madde Kullanımının Özellikleri .Ergenlerde madde kullanımı genellikle bağımlılık düzeyinde değildir. Ergenlerde madde kullanımı daha çok deneme ve kötüye kullanım düzeyindedir. Bu nedenle ergenlik döneminde yapılacak müdahaleler kişinin bağımlı olmasını engelleyecektir.

Ergenlerin madde kullanımı daha çok kollektif bir davranıştır . Ergenlerin madde kullanımı daha çok kollektif bir davranıştır. Gencin kişisel deneyim ve tercihinden çok diğerlerine bir performans gösterisidir. Kişisel tercihlerden çok davranışın diğerleri tarafından algılanış şekli önem kazanmaktadır.

Heyecan arayışı, dürtüsellik ve sosyal uyumsuzluk gibi özellikler ergenlerde madde kullanımına neden olmaktadır. .Heyecan arayışı genellikle riskli davranışlarda bulunma eğilimiyle tanımlanır. .Dürtüsellik öngörü eksikliği ve kontrolsüz davranışlarla tanımlanır. .Sosyal uyumsuzluk ise genelde davranış bozuklukları, korkusuzluk ve diğer insanları umursamama eğilimleriyle tanımlanır.

ERGENLERDE MADDE KULLANIMINI TETİKLEYEN GELİŞİMSEL DAVRANIŞLAR .Ebeveynlerinden bağımsız bir kimlik oluşturma çabası. .Alternatif tutumlar, yaşam tarzları ve davranışlar deneme. .Arkadaş grubunun tutum ve davranışlar üstündeki etkisinin artması .Kendilerine yetişkin gibi davranılmasını isteme (Ögel, 2003, s.13)

ERGENLERDE MADDE KULLANIMI İÇİN RİSK ETMENLERİ

1.Arkadaş Grubu Etkenleri .Arkadaş gruplarının madde kullanması. .Arkadaş grubunun madde kullanımını onaylayan tutumlar sergilemesi. .Arkadaş grubuna bağlılık (Ögel, 2003, s.15)

2.Aile/Ebeveyn Etkileri .Aile içinde madde kullanımına ilişkin olumlu tutumlar. .Ailede suç davranışı ve psikopatolojinin olması. .Ailede madde kullanan bireylerin varlığı. .Ahlaki gelişimde yetersizlik,yaşam becerileri, akademik beceriler ve sosyal becerilerin çocuğa kazandırılmasında yetersizlik

.Sosyal değerlerin aktarılamaması, gencin madde kullanımının onaylanması. .Çocuğun izleminde yetersizlik. .İhmal. .Çok çocuklu ailelerde bakım verecek yetişkinin yetersizliği. .Tutarsız ve aşırı sert disiplin yöntemleri.

.Ebeveynin çocuk üzerinde çok yetersiz ya da çok aşırı kontrolü. .Ebveyn-çocuk etkileşiminde uyumsuzluk .Aile içi çatışma, evlilik sorunları, sözel, fiziksel ve cinsel şiddet (Vimpani ve Spooner, 2003, aktaran, Çifci ve Uluocak, 2011, 96-97).

3.Bireysel Etkenler . Ergenin çocukluk döneminde şiddet içerikli davranışlar sergilemesi, aşırı utangaç olması, isyankar olması, çeşitli davranım problemleri sergilemesi. .Okul başarısızlığı. .Tehlike içeren davranışlar sergileme (Ögel, 2003, s.16)

4.Toplumsal, Kültürel, Sosyal Etkenler .Düşük sosyo-ekonomik düzey. .Yüksek suç işleme oranı ve yaygın madde kullanımı .Maddeye ulaşmanın kolay olması (Ögel, 2003, s.16)

Merak Yapılan araştırmalar gençlerin en sık olarak merak nedeni ile madde kullanmaya başladıklarını göstermektedir.

Arkadaş Baskısı Bir arkadaş ortamında yapılan ısrara çoğunlukla dayanılamamaktadır. Arkadaş grubunun dışında kalmak, onlardan farklı olmak korkusu yaşanmaktadır. Bu nedenle gencin hayır diyebilmesi çok önemlidir.

Sorun Çözme Sorunlarını çözmek için başka yol kalmadığına inandıkları anda kullanım sıktır. Başka bir deyişle çaresizlik önemli bir etkendir. Bu sebeple gençlere sorun çözme ve başa çıkma yöntemleri öğretilmelidir.

Farklı ve Değişik Gözükmek Bu maddeleri kullanmak gencin kendini kanıtlamasının bir yolu olarak algılanmaktadır. Farklı ve değişik gözükmek, bir tür beğeni toplamak amaçlanmaktadır.

Risk Etkenleri Ani tepkiler veren Saldırgan ya da asi davranışları olan Herşeyi reddeden Davranış bozukluğu gösteren Aykırı davranışlar içinde bulunan Erken yaşlarda davranış problemleri olan

7.Çabuk heyecanlanan 8. İçe dönük olan 9. İtaatkar olan 10. Yaşıtlarından çabuk etkilenen

DEĞERLENDİRME Adı soyadı Yaşı Cinsiyeti Doğum Yeri Eğitim Durumu Mesleği

Yaşadığı Yer ve Kimlerle yaşıyor Sokakta yaşıyor ise kalış süresi,ilk kez sokakta kalma yaşı ve sokakta kalma nedeni (dayak, taciz, aile içi geçimsizlik, ekonomik nedenler, arkadaş etkisi, yurttaki sorunlar vs)

Aile Bireylerinin Eğitim Durumu, Yaşları, Cinsiyetleri ve Meslekleri Anne Babanın Birlikte Yaşama (ayrı iseler kaç yıl önce ayrılmışlar) ve özlük-üveylik durumu Aile Bireyleri İle Görüşme Sıklığı, Probleme Neden Olan Davranışlar ve Tepkiler

Ailede Ruhsal Hastalığı Olan ve Madde Kullanan Bireyler Madde Kullanım Öyküsü (İlk kullanma yaşı, kullanım süresi, bırakma girişimleri, bıraktığı en uzun süre, daha önce tedavi görüp görmediği,madde kullanmayı hangi durumlarda istediği (Öfke, Üşüdüğünde, Arkadaşları kullandığında, korktuğunda,eğlenmek istediğinde)

Yoksunluk belirtileri Titreme, Uykusuzluk, Bulantı, Kusma, Huzursuzluk, Başağrısı, Ağız Kuruluğu,diğer) Maddeyi Almak İçin Parayı Temin Biçimi Maddeyi Çoğunlukla Grup İçinde veya Tek Başına Kullanma Durumu

Suç İşleme Durumu (İlk Olarak Kaç Yaşında Suç İşlemiş, Suç İşleme Sıklığı, Madde Etkisindeyken Suç İşleyip işlememe Durumu, İşlediği Suç Türleri, Cezaevinde Kalma Durumu)

Arkadaşları İle İlişkileri (Arkadaşlarının Ne Kadarı Madde Kullanıyor, Suç İşleme Durumları, Onlarla Nasıl Vakit Geçiriyor vs.) Sosyal Destek Kaynakları (Aile İçinde Kendine En Yakın Hissettiği Üye veya Üyeler, Onlardan Aldığı destek, Yakın akrabaların, Arkadaşların ve Kurumların Destek Düzeyi)

Adresi ve Telefon Numarası Değerlendirme ve Sosyal Hizmet Müdahalesi İlgileri, Geleceğe İlişkin Planları ve AMATEM’den Beklentisi Adresi ve Telefon Numarası Değerlendirme ve Sosyal Hizmet Müdahalesi