EĞİTİM DURUMLARI (ÖĞRENME-ÖĞRETME SÜRECİ)

Hedeflere ulaşmada kullanılacak strateji, yöntem ve teknikleri, ders içi ve ders dışı etkinlikleri, kullanılacak araç ve gereçleri içerir. PG çalışmalarının SÜREÇ boyutudur.

Öğrenciler açısından: ÖĞRENME YAŞANTILARI DÜZENEĞİ 1. Giriş/ Hazırlık etkinlikleri 2. Geliştirme etkinlikleri 3. Sonuç etkinlikleri Öğretmenler açısından: ÖĞRETME YAŞANTILARI DÜZENEĞİ

Bu nedenle EĞİTİM DURUMLARININ düzenlenmesi öğrenciye ve öğretmene dönük olmak üzere İKİ BOYUTTA incelenebilir. Öğrencinin programın merkezinde olacağı ve HEDEFLERLE tutarlı öğretme etkinliklerinin neler olması gerektiği iyi düşünülmelidir. Buna uygun öğrenme etkinliklerine yer verilmelidir.

Öğrenmenin bireye dönük olduğu, kişinin ancak kendisinin öğrenmesi söz konusu olduğu unutulmamalıdır. Öğretmenin görevinin ise bu öğrenmeleri kılavuzlama, yol gösterme, çevre koşullarını düzenleme olduğu unutulmamalıdır.

ÖĞRENME YAŞANTILARI(ÖY) ÖY, eğitim durumlarının(ED) öğrenci açısından düzenlenmesi, kazandırılması planlanan ÖY’nın bir düzeneğe göre sıralanmasıdır. Bu sıralama şöyle olabilir: 1. GİRİŞ ETKİNLİKLERİ 2. GELİŞME ETKİNLİKLERİ 3. SONUÇ ETKİNLİKLERİ

Giriş etkinlikleri: hedeften haberdar edilmek, dersin sonunda hangi davranış, beceri ve özellikleri kazanacağını bilmek, konunun adını, alt başlıklarını bilmek ve o derse/üniteye hazır hale gelmek. Gelişme etkinlikleri: Konunun öğrenilmesi ile ilgili düzenlenen etkinlikler ve çalışmalar yapmak, düşünmek, sorgulamak, neden sonuç ilişkileri kurmak gibi. Sonuç etkinlikleri: Ünite bittikten sonra planlanan etkinlikler, ödevler, araştırmalar, projeler, özetler, üretme türü etkinlikler.

ÖĞRENME YAŞANTILARI öğrenen kişilerin : düşünme becerilerini geliştirmeli; eleştirel, sorgulayıcı ve yaratıcı düşünceye sevk etmelidir. Bu nedenle program geliştirme uzmanlarının ÖĞRENME STİLLERİNİ, ÖĞRENME STRATEJİLERİNİ ve ÖĞRENME MODELLERİNİ dikkate almaları ve bunlardan uygun olanları işe koşmaları gerekir.

ÖĞRENME STİLLERİ Bireyin farklı öğrenme biçimlerini bir arada kullanabilmesi, kişinin olayları gözlemlemesi, bunları kuramlarla birleştirmesi, test etmesi ve yeni yaşantılar seçmesine yol açmaktadır. Kolb’a göre dört öğrenme biçimi(stili) vardır. Bunlar 1. Somut yaşantı 2. Etkin yaşantı 3. Yansıtıcı gözlem 4. Soyut kavramsallaştırma

1. Somut yaşantı: Yaşantı ve problemlerle kişisel olarak ilgilenmek, hissetmek; kuram ve genellemelerin yerine gerçeklik; bilimsel ve sistematik yaklaşım yerine sezgilere dayalı yaklaşım tercih edilmektedir. Kolb(1984), bu öğrenme biçimine sahip olan kişilerin diğer bireylerle birlikte olmaktan mutlu olduklarını, gerçek olayların içinde yer almaktan zevk aldıklarını, yeniliklere açık, incelemeye hazır ve istekli olduklarını, sezgilere dayalı karar vermede başarılı olduklarını vurgular.

2. Yansıtıcı gözlem: Düşünce ve olayları dikkatlice gözlemleyerek farklı görüş açılarından değerlendirme sürecine odaklanır. Kolb, bu tarzdaki kişilerin olayın özünü kavramaya, doğru nedir, nasıl oluşur gibi sorulara yanıt aramaya çalıştığını; düşünce ve olayları sezgi yoluyla anlama, fikirlerin oluşumunda kendi düşünce ve duygularına güvenme; sabırlı, tarafsız ve dikkatli düşünerek karar verme konularında başarılı olduklarını söyler.

3. Soyut kavramsallaştırma: Mantık, kavramlar ve düşünceler duygulardan daha önemlidir. Genel kuramlar geliştirme ve bir problemin çözümünde bilimsel yaklaşımı kullanma önemlidir. Kolb, bu öğrenme stiline sahip kişilerin sistematik planlar yapmada; düşünce ve olayların mantıksal analizini yaptıktan sonra harekete geçmede başarılı olduklarını savunur.

4. Etkin yaşantı: Bireyler çevrelerini etkileme ve durumlarını değiştirme özelliğine sahiptir. İzlemekten çok pratik uygulamalar yapma, mutlak gerçek yerine işe yarayanı benimseme söz konusudur. Birey başladığı işi tamamlama ve hedeflerine ulaşmak için risk alma konusunda duyarlı ve başarılıdır.

Öğrenme stilleri konusunda birçok araştırmacı tarafından geliştirilen çeşitli envanterler vardır. Bunlardan biri de Barsch’dır. Barsch’ın geliştirdiği envanter 24 maddeden oluşmaktadır. Barsch öğrencileri üç grupta toplamıştır: 1. Görsel tip öğrenciler 2. İşitsel tip öğrenciler 3. Devinimsel tip öğrenciler

ÖĞRENME STRATEJİLERİ(ÖStr.) Öğrenme stratejileri, bireyin çevresindeki uyarıcıları kısa süreli bellekten, anlamlandırarak, uzun süreli belleğe geçmesini sağlayan ve öğrenme ile birlikte kalıcılığı sağlayan işlemler olduğundan önemlidir.

Bir strateji, bireyin bir görev ya da duruma yaklaşımını gösterir. Bu yaklaşım, öğrencilerin öğrenme görevlerini planlarken, sonuçları ve performansı değerlendirirken nasıl düşüneceği ve hareket edeceğini içermektedir. Yani öğrenenin ÖĞRENME SIRASINDA MEŞGUL OLDUĞU DÜŞÜNCE VE DAVRANIŞLAR olarak bilinir. Bunlar öğrenenin kodlama sürecini etkilemek üzere tasarlanmıştır.

YENİ BİLGİYİ SEÇME, KAZANMA, ORGANİZE ETME Böylece her str.’nin amacı, öğrenenin güdüsel ve duyuşsal durumunu ya da YENİ BİLGİYİ SEÇME, KAZANMA, ORGANİZE ETME BÜTÜNLEŞTİRME yolunu etkilemek olabilir(Weinstein and Mayer, 1986).

Arends’e göre Öğretim Stratejileri: belleğe yerleştirme, geri getirme gibi BİLİŞSEL STRATEJİLERİ ve bilişsel str.’leri yönlendirici YÜRÜTÜCÜ BİLİŞ SÜREÇLERİNİ kapsayan ve öğrencinin öğrenmesini etkileyen, öğrenci tarafından kullanılan davranış ve düşünme süreçlerine hitap etmektedir. ÖS başlıca üç ana grupta toplanır. Bunlar ANLAMLANDIRMA, ÖRGÜTLEME ve TEKRAR ETME stratejileridir.

1. Anlamlandırma: Yeni bilgilerin eski bilgilerle ilişkilendirilerek uzun süreli belleğe kodlanmasıdır. Bu stratejinin öğrenme etkinlikleri şunlar olabilir: ▪ Zihinsel imgeler oluşturma ▪ Anahtar sözcük ve bellek destekleyiciler kullanma ▪ Kendi sözcükleriyle özetleme ▪ Benzerlikler kurma ▪ Soruları cevaplama ▪ Kendi düşünceleri ile not alma

2. Örgütleme: Yeni bilgilerin ön bilgiler kullanılarak daha anlamlı bir biçimde yeniden yapılandırılmasıdır. Çalışan bellekte bilgilerin gruplanması bu stratejinin bir işlevi olmakla birlikte çok iyi oluşturulmuş organizasyon ve bağlantılar uzun süreli bellekte kalıcı öğrenmeyi sağlamaktadır. Bu stratejinin öğrenme etkinlikleri şunlar olabilir: ▪ Özellikleri benzerlik ve farklılıklara göre gruplama ▪ Karşılaşılan bilgi bütününü anlamlı öğelere ayırma ▪ Bir metin içerisindeki temel, yardımcı noktalar ve bunlar arasındaki ilişkileri gösterme.

. 3. Tekrar: Bu tür öğrenme etkinlikleri; öğrencilerin transfer, yeniden organize etme ve anlamlandırma gibi zihinsel süreçlerinin temelini oluşturmaktadır. Bu strateji; ▪ Bir metindeki belirli ifadeleri tekrar etme ▪ Yazılı bir metindeki konu cümlelerini ve ayrıntılı detayları tanımlama ▪ Okuma, ▪ Sözel ya da içten bir cümleyle başka bir cümleyi bir araya getirme gibi süreçleri içermektedir. Öğrenme, yaşantı ürünü olma özelliğini taşıdığından program geliştirme çalışmalarının da bu özelliğe göre yapılandırılması gerekir.

ÖĞRENME MODELLERİ 1. Buluş yoluyla öğrenme 2. Programlı öğrenme 3.Bireyselleştirilmiş öğretim 4. Bloom’un Tam Öğrenme Modeli 5. Gagne’nin öğrenme modeli 6. Anlamlı öğrenme 7. Carroll’un okulda öğrenme modeli 8. Glaser’in temel öğretme modeli

EĞİTİM DURUMLARININ TEMEL ÖZELLİKLERİ 1. ED hedeflerle ilgili olmalıdır. Bilişsel öğrenmelerde öğrenilenlerin yeni durumlara uygulanması önemlidir.

Öğretmenin öğrenmeyi sağlayacak *uygun çevre koşullarını oluşturması, *yeni uyarıcıları devreye koyması, *sınıftaki etkileşimi yönetmesi, *araç-gereç ve materyalleri zamanında ve yerinde kullanması, *öğrencileri güdülemesi, *pekiştireç ve ipuçlarından yararlanması, *ödev, proje gibi etkinliklere yönlendirmesi önemlidir.

2. Öğrenene görelik: ED öğrencinin seviyesine ve hazırbulunuşluğuna uygun olmalıdır. İstenilen davranış öğrencinin ne gücünün altında ne de gücünün üstünde olmalıdır. NEDEN?

3. Ekonomiklik: ED, hem birden çok hedefe hizmet etmeli, hem de istenmeyen sonuçlar ortaya çıkarmaktan uzak olmalıdır. Örneğin Matematik dersinde öğrencinin problem çözme becerisi hedefine ulaşılmaya çalışılırken aynı zamanda matematiğe karşı ilgi ve sevgi uyandırmaya yönelik duyuşsal hedef de gerçekleştirilmelidir.

Öğrenciye sunulan yaşantılarda bulunması gereken bazı ÖZELLİKLER şunlardır: Öğrencinin gereksinimlerini karşılayabilmeli Birden fazla hedefe hizmet etmeli Öğretimin hedef davranışlarını kazandırabilmeli Etkili, üst düzey öğrenmeyi sağlamalı Öğrencinin ilgi ve özelliklerine uygun olmalı Önceki yaşantılarla ilişkili olmalı(tutarlı olmalı)

Çok sayıda duyu organına dayanmalı Yeni ve ilginç olmalı Öğretim ilkelerine uygun olmalı Kişisel bir başarı duygusu vermeli Benzer ve farklı durumlarda kullanılabilme

4. Diğer yaşantılarla kaynaşıklık: ED dikey ve yatay biçimde örgütlenmelidir. İÇ ve DIŞ KOŞULLAR Öğrenci İÇ KOŞULLARI Çevre DIŞ KOŞULLARI