TÜRKİYE’DE DUAL İSTİHDAM YAPISI YARATICI YOK ETME ve İSTİHDAM YARATMAYAN BÜYÜME Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI

Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI Küreselleşme Süreci Küreselleşme Süreci Dünyada Tüm Sektörleri Etkilemektedir. Bu Etki Yoğun Olarak Dış Ticaret Aracılığıyla Ortaya Çıkmaktadır Türkiye de, Dış Ticarete «Gümrük Birliği» ile Eklemlenmiş Bir Ülkedir Dış Ticaret Türk Ekonomisi’ni Yapısal Olarak Değiştirmiştir. Bu Değişim İstihdam Piyasalarını Etkilemiştir. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI

Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI

Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI Küreselleşme Küreselleşmenin Başlıca Ekonomik Etkileri (ILO) Dış Ticaret ARTIŞI Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ARTIŞI İstihdam Piyasaları ??? Alanlarında ortaya çıkmaktadır. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI

Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI Küreselleşme Küreselleşmenin Başlıca Ekonomik Etkileri Gelişmekte Olan Ülkelerin Gelişmiş Ülkeleri Yakalamaları Hayat Standardının Yükselmesi Gelir Dağılımının Bozulması (İşgücü Piyasaları) Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI

Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI Dış Ticaret Dış ticaret diğer ülkelerle yapılan mal ve hizmet alışverişini ifade etmektedir. İhracat ve İthalat olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İhracat, yurtdışına yapılan satışları, İthalat yurtdışından yapılan alışları ifade etmektedir. Küreselleşme süreci dış ticareti arttırmıştır. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI

Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI Gümrük Birliği 1 Ocak 1996 Gümrük Birliği Türkiye ve AB arasında bir entegrasyondur. İki taraf arasında gümrük vergileri ve kotalar (miktar kısıtlamaları) kaldırılmıştır. Gümrük Birliği REKABET baskısı getirmiştir. Türkiye küresel dış ticarete eklemlenmiştir. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI

Dış Ticaretin İstihdam Piyasalarına Etkileri İşgücünün Yapısını İstihdam Hacmini Ücret Haddini Yani; İşgücü Piyasalarını etkilemektedir. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI

Dış Ticaretin İstihdam Piyasalarına Etkileri İşsizlik: Dış ticaretin arttığı yıllarda tüm dünyada işsizlik oranları düşse de küreselleşmenin yol açtığı sermaye sapmalı teknolojik gelişme emeğe olan oransal gereksinimi azaltmaktadır. Küreselleşmenin Tahmin Edilemeyen Doğası: Küreselleşme sonucunda kazanan ya da kaybedenleri önceden kestirmek zordur. Ani Değişimler: Firma ve fabrikalar hızla değişmekte, Almanya’daki yazılım işlerinin Hindistan’a kayması gibi çok güvenilir işler bir anda kıta ötesine kayabilmekte, kaybedilebilmektedir. İthalatın Disiplin Edici Karakteri: İthalat, firmaları daha verimli çalışmaya zorlarken işgücü piyasalarını olumlu ya da olumsuz etkileyebilmektedir. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI

DIŞ TİCARET ÖNEMLİ HALE GELMİŞTİR Genel Olarak TÜRKİYE’DE GELENEKSEL YOLLARLA İŞGÜCÜ PİYASALARININ TAM OLARAK AÇIKLANABİLMESİ OLANAKLI DEĞİLDİR DIŞ TİCARET ÖNEMLİ HALE GELMİŞTİR Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI

Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI İşgücü Arzı Yıllar - Years İşgücü İstihdam   İşsiz İşgücüne katılma oranı İstihdam oranı İşsizlik oranı Tarım dışı işsizlik oranı Genç nüfusta işsizlik oranı EKONOMİK FAALİYETLER Tarım Sanayi İnşaat Hizmet 2009 OCAK 24 198 20 871 4 980 4 079 1 252 10 560 3 327 47,1 40,7 13,7 16,9 25,3 2010 25 464 22 176 5 676 4 281 1 394 10 825 3 288 48,8 42,5 12,9 16,1 23,6 2011 26 255 23 465 6 034 4 656 1 568 11 207 2 790 49,5 44,2 10,6 13,4 20,0 2012 26 877 24 434 6 050 4 685 1 710 11 989 2 443 45,0 9,1 11,3 16,7 2013 28 018 25 369 6 107 4 870 1 828 12 564 2 649 50,8 46,0 9,5 11,8 18,8 2014 28 693 26 087 6 016 4 967 2 003 13 102 2 605 51,2 46,5 17,3 Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI

Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI Ücretler Geleneksel sektörlerde ücretler dış rekabeti sağlayabilmek üzere düşük tutulmakta ve/veya tutulmak zorunda kalmaktadır. Tarım ve tekstil gibi bu tip sektörlerde dış dünya ile maliyet rekabeti yapılmakta, maliyetlerin temel unsuru olan ücretler düşük tutulmaya çalışılmaktadır. Dış ticarete bütünleşik olan sektörlerde ücretler oransal olarak daha hızlı artarken, dış ticaretle rekabet edemeyen ya da etmeye çalışan sektörlerde genellikle sabit kalmaktadır. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI

Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI Ücretler Schumpeter’in yaratıcı yok etme olarak adlandırdığı sürecin Türkiye için de başladığını söyleyebilmek olanaklıdır. Teknolojik değişime ayak uyduran ve küresel piyasalara dış ticaret yoluyla eklemlenen firmalar daha az işçi çalıştırmakla beraber kalifiye işçilere daha yüksek ücret önermektedir. Türkiye’deki sektörel ortalama ücret oranları incelendiğinde yabancı sermaye çeken ve/veya sermaye yoğun sektörlerdeki ücret oranlarının daha yüksek olduğu gözlenmektedir. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI

Ücret Adaletsizliğinin Nedenleri Ticaret Reformları (Koruma – Sendikalaşma) Dış Ticaret Artışı (Teknolojik yakalama) Verimlilik Yabancı Yatırımlar Kayıt Dışı İstihdam Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI

Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI Sistematik Dönüşüm 1.Türkiye, Gümrük Birliğinin dinamik etkileri nedeniyle yapısal bir dönüşümden geçmektedir, 2.Sermaye yoğun üretim artmakta, emek yoğun üretim oransal olarak azalmaktadır, 3.Emek yoğun üretim yapan sektörlerde ücret düzeyleri oransal olarak sabit kalırken bu sektörlerde yeni istihdam sahaları yaratılamamakta kayıt dışılık azalmakta, işsizlik artmaktadır, 4.AB müktesebat uyumu nedeniyle tarım sektöründe doğrudan gelir desteği dışında destekleme alımları yapılamamakta bu kesimin ücret ve /veya gelir düzeyi diğer sektörlere kıyasla azalmaktadır, 5.Yeni kurulan ya da sermaye yoğun hale gelen sektörler kalifiye eleman çalıştırdıklarından daha yüksek ücret önermektedir, 6.Ülke içinde ücret adaletsizliği yükselmektedir, dual istihdam yapısı derinleşmektedir, Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI