Fulya TORUN | Uzaktan E ğ itimde Ders Tasarımı NEDEN Ö Ğ RET İ MDEN Ö Ğ RENMEYE* * NIEMI, H. (2009). WHY FROM TEACHING TO LEARNING? EUROPEAN EDUCATIONAL RESEARCH JOURNAL, 8(1), 1-17.
Özet Bu makalede son yıllarda ö ğ renme araştırmalarında ortaya çıkan de ğ işikliklerden söz edilmektedir. Ö ğ renme, bilgi ve ö ğ renme çevresi gibi kavramlar ve Avrupa’da e ğ itimde ne gibi dönüşümlerin oldu ğ u açıklanmaktadır. Makalenin sonunda yaşam kalitesinin arttırılması için ö ğ renmenin, bilginin ve ö ğ renme çevrelerinin yeni kavramlarının e ğ itime nasıl yansıtılması gerekti ğ inden bahsedilmiştir. 2
Ö ğ renme Kavramını Genişletmek Son yıllarda ö ğ renme kavramı yeniden tanımlanma sürecine girmiştir. Ö ğ renme; ö ğ renenlerin kendi bilgi temellerini inşa ettikleri etkin bir bireysel süreç olarak görülmektedir. 3
Ö ğ renme Kavramını Genişletmek Farklı metaforlar: Anna Sfard (1998) ö ğ renme üzerine iki metafor açıklamaktadır: Kazanım metaforu Katılımcı metaforu Şöyle devam etmektedir; Kullandı ğ ımız metaforlar ile yaşarız. Ö ğ renme farklı nitelikleri olan dinamik bir süreçtir. Metaforlar seçenekleri yargılamaktan ziyade farklı bakış açıları sunarlar. 4
Ö ğ renme Kavramını Genişletmek Sosyokültürel Yaklaşımlar ve Etkinlik Teorisi: Sosyal bakış açısına sahip birçok teori bulunmaktadır (sosyal yapılandırmacılık, sosyokültürel bakış, sosyotarih teorisi ve sosyokültürel-tarihi psikoloji). İ şbirlikli bilginin inşasında etkinlik teorisi yaklaşımı yardımcı olmaktadır. Etkinlik teorisi, insan etkinliklerinin dinamiklerini çeşitli ilişkiler ba ğ lamında sunmayı sa ğ lar. 5
Ö ğ renme Kavramını Genişletmek Bir Öz-düzenleme Süreci Olarak Ö ğ renme: Üstbiliş ve özdüzenleme kavramları ö ğ renmenin genel görünümünü de ğ iştirmiştir. Bazı araştırmalarda özdüzenleme süreçlerinin ö ğ renilebildi ğ i ve yeni durumlara aktarılabildi ğ i görülmüştür. Özdüzenleme yapan ö ğ renenler yansıtmada ve yöntem geliştirmede başarılıdırlar. Güdülenmiş ve ba ğ ımsızdırlar. 6
Ö ğ renme Kavramını Genişletmek Ö ğ renme Temeli Olarak Duygu ve Güdülenme: Üstbilişsel araştırmalar başladıktan kısa bir süre sonra ö ğ renmeyi ö ğ renmek ve özdüzenlemenin sadece bilişsel birer süreç olmadı ğ ı görülmüştür. Aynı zamanda duygusal ve sosyal birer süreçtirler. Birçok araştırmacı güdüsel yöntemlerin özdüzenlemeli ö ğ renme süreçleri üzerinde oldukça önemli bir rol oynadı ğ ını vurgulamaktadırlar. 7
Ö ğ renme Kavramını Genişletmek Ö ğ renmede Uzmanlık ve Performans Yönelimleri: Öz yeterlikler düşük olan ö ğ renenler ço ğ unlukla di ğ erlerinin onlar hakkında eksik beceriye sahip oldu ğ unu düşündükleri için yardım isteme e ğ ilimi göstermezler. Ancak yüksek öz yeterli ğ e sahip ö ğ renciler hata ya da zorluktan korkmazlar ve di ğ erlerinin onların becerilerine yönelik yorum yapmasından çekinmezler. 8
Ö ğ renme Araştırmalarının Temeli Olarak Nörolojik Temeller ve Nörobilim Ekonomik İ şbirli ğ i ile E ğ itim Araştırmaları ve Yenilik Gelişim Merkezi organizasyonu (CERI) kapsamlı bir kitap yayınladı: Beyni Anlama: Bir Ö ğ renme Biliminin Do ğ uşu Beynin çalışması ve bilişsel nörobilime yönelik araştırmaların derlendi ğ i bir kitaptır. 9
Ö ğ renme Araştırmalarının Temeli Olarak Nörolojik Temeller ve Nörobilim Esneklik: Esneklik, bizlerin farklı yaşlarda farklı ö ğ renme yollarımızın oldu ğ unu ifade etmektedir. Beyin ö ğ renme konusunda yeteneklidir çünkü esnektir. Ve bu esnekli ğ ini bireyin yaşamı boyunca da sürdürür. 10
Ö ğ renme Araştırmalarının Temeli Olarak Nörolojik Temeller ve Nörobilim Duyguların Önemi: Nörobilim çalışmalarında duyguların ö ğ renme üzerine önemli rol oynadı ğ ına dair kanıtlar bulunmaktadır. Duygular uyumsa ğ lamada ve insan davranışlarını düzenlemede gereklidir. Beyindeki güçlü iletişim sistemi duyguların ö ğ renme üzerindeki önemli etkisini açıklamaktadır. 11
Bilgi Kavramının De ğ işimi Epistemolojik İ nançlar: Birçok araştırmacının epistemolojik boyutlar bakımından birbirleri ile hem fikir oldukları görülmektedir. Deneysel çalışmalarda epistemolojik inançlar ile ö ğ renmenin kavramsal de ğ işimi arasında ilişkinin oldu ğ u görülmüştür. 12
Bilgi Kavramının De ğ işimi Açık-Kapalı / Örtük Bilgi: Açık ve kapalı bilgi birbirlerinden ayrı de ğ illerdir. Ço ğ unlukla kapalı ve örtük bilgiler birbirlerinin eş anlamlısı olarak kullanılırlar. Önemli olan örtük ö ğ renmeler içinde yer alan kavramların işlenmesidir. 13
Bilgi Kavramının De ğ işimi Bir Etkileşim Süreci Olarak Bilgi Oluşturma: Bilgi oldukça kapsamlı bir kavramdır. Günümüzde bilgi oluşturma do ğ rusal olmayan, diyalektik bir süreç olarak görülmektedir. Bilgi oluşturma; yeni bir bilgi alarak eski bilginin sınırlarının aşıldı ğ ı bir süreçtir. 14
Yaşam Boyu Ö ğ renme Kapsamında Ö ğ renme Çevrelerinin De ğ işimi Öncelikle informal ö ğ renme kavramı yaşam boyu ö ğ renmede öne çıktı. Ardından yaşam boyu ö ğ renme sıklıkla yetişkin ö ğ renmesi için kullanıldı. Günümüzde ise yaşam-ders süreci olarak farklı yaşlarda ö ğ renme kavramı olarak artan oranda nitelendirilmektedir. 15
Zihin Oluşturma 16
Ulusal Araştırma Programları: Fin örne ğ i Yazar Fin ulusal araştırma programının bilimsel yöneticisidir. Çalışma yılları arasında yapılmıştır. Amacı gelecek ö ğ renme ihtiyaçlarını topluma, kültüre ve yeni araştırmalara göre açıklamaktır. Aynı zamanda yaşam boyu ö ğ renmeyi yeni kavramlar ışı ğ ında açıklamaktır. 17
Ulusal Araştırma Programları: Fin örne ğ i Farklı Nesillerden Ö ğ renenler: Fin toplumunda farklı yaşlardaki mevcut ö ğ renenler önemli oranda çeşitlilik göstermektedir. Her birinin de kendine göre bilgi ve ö ğ renme kavramları mevcuttur. 18
Ulusal Araştırma Programları: Fin örne ğ i Ö ğ renmeyi Ö ğ renme Belirleyicidir: Ö ğ renmeyi ö ğ renmenin bilişsel ve duygusal olarak çeşitli durumlara ihtiyacı vardır. Ö ğ renenlerin dünyayı nasıl gördükleri ve ö ğ renen olarak kendilerini nasıl tanımladıkları önemlidir. Kendilerini teni çevrelere dahil edebilme becerilerine sahip olmalıdırlar. 19
Ulusal Araştırma Programları: Fin örne ğ i Dışarıda Bırakılan Üzerine Etki Edebiliriz: Uluslararası karşılaştırmalar Fin ö ğ rencilerin çeşitli testlerde di ğ er ö ğ rencilere göre daha başarılı oldu ğ unu göstermektedir. Ancak, ö ğ renenler ö ğ renmelerinde özel deste ğ e ihtiyaç duyabilirler. 20
Ulusal Araştırma Programları: Fin örne ğ i Ö ğ renme ve Yeni Teknoloji: Web tabanlı ö ğ renme bilginin oluşturulmasında içsel ve dışsal süreçleri de ğ iştirmiş bulunmaktadır. Önceki ö ğ retmenler ve ö ğ renciler de ğ iştiler. İ şbirlikli ö ğ renme ve simulasyonlar oldukça önemlidir. 21
Ulusal Araştırma Programları: Fin örne ğ i Çalışma Hayatında Yeni Yapılar: Çalışma hayatındaki takım yapıları müşterilerin ihtiyaçlarını daha iyi karşılayabilecek daha esnek aranjmanlar sunmaktadır. İ şbirlikli, Çoklu profesyonel Çoklu kültürel 22
Ulusal Araştırma Programları: Fin örne ğ i Yeni Girişimler – Programdan Sonraki Yeni Adımlar: 2005 yılında Helsinki Üniversitesi’nde gerçekleştirilen CICERO ö ğ renme a ğ ı programında ö ğ renme üzerine disiplinlerarası bir çalışma gerçekleştirilmiştir (ulusal ve uluslar arası boyutta). Çalışmanın temel alanları; Ö ğ renme ve beyin, Yaşam sürecinde farklı kavramların ö ğ renilmesi, Ö ğ renme teknolojileri Ö ğ renme ve toplum 23
Yaşam Kalitesini Artırmayı Ö ğ renme CERI (2008) ö ğ renmenin sosyal çıktılarını araştıran kapsamlı bir proje olarak başladı. Projeye göre ö ğ renme yaşam kalitesine yönelik olarak en önemli araçlardan biridir. Ö ğ renmenin sosyal çıktıları geniş ölçüde dar ekonomik ölçümleri genişleten olanaklar sa ğ lamaktadır. 24
Yaşam Kalitesini Artırmayı Ö ğ renme İ lk olarak ekonomik etkinlik birbirine ba ğ ımlı olan sosyal ve politik etkinliklerdir; bu nedenle, ilgili ö ğ renmeler eskisinin üzerine do ğ rudan daha karma ve geniş etkilerde bulunmaktadır. Ö ğ renme deneyimlerinin sa ğ lık, yurttaşlık etkinlikleri ya da sosyal hoşgörü üzerine etkileri bulunmaktadır. İ kinci olarak ö ğ renmenin yaşam standartlarımız üzerine etkisi bulunmaktadır. E ğ itimin sosyal ve bireysel etkileri önemli bir politik meseledir. 25
Yaşam Kalitesini Artırmayı Ö ğ renme Bilgi temelli toplumlar geleceklerini insanlarının ö ğ renme kapasiteleri üzerine kurarlar. Biliyoruz ki ö ğ renme deneyimleri, ö ğ renenlerin kendi ö ğ renme kimliklerini şekillendirmektedir; sa ğ lık ve mutluluk gibi yaşam kalitesi ile birçok ba ğ ı bulunmaktadır. Ö ğ renme güçlendirme gibi görülebilir. Bu demek oluyor ki bireyler kendi yaşamlarını kontrol edebilir ve şekillendirebilir; ve ö ğ renme boyunca yeni bilgiler oluşturabilir ve yeterlik kazanabilir. 26
Yaşam Kalitesini Artırmayı Ö ğ renme Ö ğ renmenin farklı yaşlara nasıl uygulandı ğ ı; karmaşık ö ğ renmeler ve çalışma durumları günümüzde ve gelecekte anahtar sorular olarak kalmaya devem edecektir. 27
…dinledi ğ iniz için teşekkürler 28