Öğretmenlik Mesleğinin Özellikleri ve İlkeleri
Meslek nedir? Toplumdaki sosyal, ekonomik ve teknolojik yapının gerektirdiği bir iş bölümü sonucu ortaya çıkan, bireyin ilgi ve kabiliyeti ile sosyal etkinliklere katılma gereksinimi ve toplumun bireyden sosyal ve ekonomik yaşamda sorumluluk yüklenmesi talebi sonucu ortaya çıkmış olan bir yaşamsal etkinlik olgusudur.
Meslek nedir? İlk olarak meslekler babadan oğula geçerdi. Toplumdaki iş bölümü geliştikçe usta-çırak ilişkisi ile meslekler kazanılmaya başlanmıştır. Bilim ve sanayideki gelişmeler bir eğitimden geçerek profesyonel mesleklerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Profosyonel meslek, özel uzmanlık bilgi ve becerisini içeren, uzun ve yoğun bir akademik çalışma ile belirli özel formasyon gerektiren ileri düzeyde ve statüdeki bir meslektir.
Öğretmenlik mesleği nedir? Milli Eğitim Temel Kanununa göre öğretmenlik, devletin, eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan bir ihtisas mesleğidir. Öğretmenlik mesleği, eğitim sektörü ile ilgili olan sosyal, kültürel, ekonomik, bilimsel ve teknolojik boyutlara sahip, alanda özel uzmanlık bilgi ve becerisini temel alan akademik çalışma ve mesleki formasyonu gerektiren, profesyonel statüde uğraşı alanıdır.
TÜRKİYE'DE ÖĞRETMENLİĞİN MESLEKLEŞME KOŞULLARI Öğretmenliğin meslekleşmesi bu doğrultuda belirli koşulların sağlanması belirli ölçütlerin oluşması ve koşulların ölçütlere uygun hale gelmesiyle mümkün olmuştur. Tüm dünyada meslek olarak kabul edilen işlerin meslekleşmesinin bir takım ölçütleri ortaya konulmuştur. (Erden 1998).Türkiye de Öğretmenliğin meslekleşmesini sağlayan başlıca koşullar ölçütler şunlardır:
TÜRKİYE'DE ÖĞRETMENLİĞİN MESLEKLEŞME KOŞULLARI Tanımlanmış bir hizmet alanı olma ve o alanda hizmet verme. 2. Verdiği hizmetten ötürü yetiştirdiği kişiye-ailesine-topluma-devlete karşı sorumlu olmak. 3. Yeterince geniş ve yaygın bir hizmet alanına sahip olma. 4. Belirli bir uzmanlık bilgi ve becerisini gerektirme. 5. Örgün mesleksel eğitimden geçme. 6. Mesleksel kültüre sahip olma. 7. Mesleğe girişte belirli bir seçim ve denetimden geçme.
8. Toplumca ve devletçe meslek olarak tanınma ve kabul görme. TÜRKİYE'DE ÖĞRETMENLİĞİN MESLEKLEŞME KOŞULLARI 8. Toplumca ve devletçe meslek olarak tanınma ve kabul görme. 9. Mesleksel ahlak kurallarına sahip olma 10. Meslek kuruluşları biçiminde örgütlenme 11. Mesleksel amaçlı süreli yayın organına sahip olma 12. Yasal, tüzüksel, yönetmeliksel, statü ve güvenceye kavuşma. 13. Sadece öğretmenlik mesleğinin öğrenimini görmüş veya yeterliklerini kazanmış olanların öğretmenlik yapmaya hak ve yetkileri olduğu kesin hükme bağlanmış olma.
ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNİN ÖZELLİKLERİ Öğretmenlik tüm ülkelerde en yaygın olarak görülen meslektir. Büyük bir kısmı devlet memurudur. Daha çok toplumun alt gelir gruplarından gelenler tercih etmektedir. Geliri düşüktür. Toplumsal statüsü çok yüksek değildir. Terk edenlerin oranı yüksektir. Genellikle bayanlar tercih etmektedir.
ETKİLİ BİR ÖĞRETMENDE BULUNMASI GEREKEN KİŞİSEL NİTELİKLER 1. Hoşgörülü ve sabırlı olma 2. Açık fikirli, esnek ve uyarlayıcı olma 3. Sevecen, anlayışlı ve espirili olma 4. Yüksek başarı beklentisi içerisinde olma 5. Cesaretlendirici ve destekleyici olma
ETKİLİ BİR ÖĞRETMENDE BULUNMASI GEREKEN MESLEKİ NİTELİKLER 1. Genel kültür bilgisi 2. Konu alanı bilgisi 3. Mesleki beceri ve yeterlilikler Öğrenim sürecini planlama Çeşitlilik getirebilme Öğretim süresini etkili kullanma Katılımcı öğretim ortamı düzenleme Öğrencideki gelişimi izleme