9.BÖLÜM UÇUŞ PLANLARI Bir uçuş planı aşağıdaki operasyonlardan önce sunulmuş olmalıdır; 1) Hava trafik kontrol hizmeti sağlanan herhangi bir uçuş veya uçuşun bir kısmı için, 2) Tavsiyeli sahalar veya hava trafik servislerince uçuş planı talep edilebilecek diğer sahalar içerisinde uçan herhangi bir IFR uçuş için 3) Belirtilmiş sahalar içerisinde icra edilecek veya sahalara girecek, belirlenmiş yollar boyunca yapılacak ve uluslararası sınırları kat edecek her türlü uçuş için, ikaz ve arama kurtarma hizmetlerinin kolaylaştırılması veya teşhisle ilgili olarak önceden bilgi otorite tarafından talep edildiğinde ilgili otorite tarafından başka bir şekilde istenmedikçe bir uçuş için uçuş planı, Hava Trafik Kontrol veya tavsiye hizmetine kalkıştan en az 30 dakika önce sunulacaktır.

Bu plan uçuş esnasında sunuluyorsa aşağıdaki şıklara göre tahinini varışlardan en az 10 dakika önce ilgili hava trafik hizmet birimine bu malumatlar verilmiş olacaktır.   a)Bir kontrol sahasına veya tavsiyeli sahaya ilk girilecek noktadan önce, veya b)Bir kontrollü veya tavsiyeli yolu kat ediş noktasından önce. Uçuş planındaki değişiklikler :Bir IFR veya kontrollü VFR uçuş için sunulan bir uçuş planında yapılan bütün değişiklikler ve kontrolsüz bir VFR uçuş için sunulmuş olan uçuş planında yapılan önemli değişiklikler mümkün olan en kısa zamanda ilgili hava trafik hizmeti birimine bildirilecektir.

Uçuş planının kapatılması :Bir uçuş planı, belirli bir noktadan gidiş meydanına kadar değilse sadece uçuşun bir bölümü için sunulmuşsa, gerektiğinde ilgili hava trafik birimi uygun şekilde haberdar edilmek suretiyle bu uçuş planı kapatılacaktır . Varış meydanında hava trafik hizmet biriminin mevcut olmaması halinde gerektiğinde iniş haberi, inişi takiben mümkün olan en kısa zamanda mevcut en süratli vasıta ile en yakın hava trafik hizmeti birimine bildirilecektir. Uçaklar tarafından verilecek bir iniş raporu şu malumatları içerir; 1) Uçak tanıtma işareti, 2) Kalkış meydanı, 3) İniş saati, 4) İniş meydanı.

Uçuş Planı Formu : Uçuş plan formundaki terimler ilgili devletin lisanında ve İngilizce olarak basılmalıdır. İşleticiler ve hava trafik hizmet üniteleri plan formunu doldurmak için belirtilen talimatlara uymalıdır. Bir Uçuş Planının Verilmesi : Kalkıştan önce verilecek uçuş planı, kalkış meydanındaki hava trafik hizmetleri rapor ofisine telefon,fax veya şahsen verilmelidir. Uçuş Esnasında: Uçuş esnasında verilecek bir uçuş planı, normal olarak, uçağın uçtuğu veya daha sonra uçacağı, uçuş bilgi bölgesinden sorumlu hava trafik hizmet ünitesine hizmet veren havacılık muhabere istasyonuna verilmelidir.

Uçuş Plan Formu Ve Doldurma Yöntemi Madde 7: Uçak Tanıtması (En fazla yedi karakterli) 7 karakteri geçmeyen,aşağıdaki uçak tanıtmalarından birini yerleştiriniz. Örneğin:TC-EBV , TC-THK 

Madde 8:Uçuş Kuralları ve Uçuş Tipi (Bir veya iki karakter)  Uçuş kuralları : Pilotun isteğine göre uçuş kurallarını I IFR ise V VFR ise Y önce IFR sonra VFR ise Z önce VFR sonra IFR ise  Uçuş tipi: Uçuş tipini belirtmek için aşağıdaki harflerden birini kullanınız. S Tarifeli uçuş ise N Tarifesiz uçuş ise G Genel havacılık ile ilgili ise M Askeri ise X Yukarıda belirtilen kategorilere girmeyen durumlarda

Madde 9: Uçak Sayısı,Tipi Ve Kalkış   Türbülans Kategorisi : Uçak sayısı birden fazla ise uçakların sayısını yazınız. Uçak tipi (PA42,T67M,C206 vb.) Şayet doküman 8643 de benzeri gösterilmemişse veya birden fazla uçak tipini içeriyorsa ''ZZZZ'' koyunuz ve madde 18 de uçak sayı ve tiplerini içeriyorsa TYP/Takiben açıklayınız.   Kalkış türbülans kategorisi (bir karakter) kesme çizgisini takiben uçağın kalkış türbülans kategorisini aşağıda verilen harflerden biriyle belirtiniz.  H-AĞIR: Azami kalkış ağırlığı 136.000 kg veya daha fazla belirlenen uçakların tipini gösterir M-ORTA : Kalkış ağırlığım 7.000 kg 'den 136.000 kg' ye kadar olan uçak tipini gösterir. L-HAFİF : Azami kalkış ağırlığı 7000 kg' dan daha az olan uçak tipini gösterir.

Madde 10 : Cihaz   Radyo muhabere ,seyrüsefer ve yaklaşma yardımcı cihazı için aşağıda verilen harflerden birini koyunuz.  N-Şayet COM/NAV/ approach yardımcı cihazı çalışmıyorsa veya hizmet vermeye yeterli değilse S-Şayet COM/NAV/ approach yardımcı cihazı çalışıyor ve hizmeti vermeye yeterli ise ve COM/NAV/approach yardımcı cihazı veya hizmet türünü gösteren aşağıdaki harflerden birini veya daha fazlasını koyunuz.  A-LORAN A M-Mega B-(Belirsiz) O-VOR C-LORAN C P-Doppler D-DME R-RNAV yol cihazı E-Decca T- TACAN F-ADF U-UHF RTF H-HF RTF V-VHF RTF L-ILS Z-Diğer taşınan cihazlar(Bak

SSR cihazı, Taşınan SSR cihazının serviste olanını belirtmek için aşağıdaki harflerden birini yazınız.   N- Nil A- Transponder-Mode A(4 tam sayılı-4 096 kodları ) C- Transponder-Mode A(4 tam sayılı-4 096 kodları ) ve Mode C X- Transponder -Mode S, uçak tanıtması ve irtifa bilgisi alınamıyorsa P- Transponder -Mode S, basınç irtifa aktarımı olup,uçak tanıtma aktarımı olmadığında I- Transponder -Mode S,uçak tanıtma aktarımı olup,basınç-irtifa aktarımı olmadığında S- Transponder -Mode S,basınç irtifa ve uçak tanıtma aktarımlarının her ikisi varsa

Madde 13:Kalkış Meydanı Ve Zamanı (8 Karakterli) Kalkış meydanının dört harfli ICAO yer göstergesini yerleştirin,veya yer göstergesi olmadığı belirtilmişse bu durumda ZZZZ koyunuz ve 18 Madde de DEP/i takiben meydanın adını yazınız veya uçuş planı uçuştaki bir uçaktan alınmış ise AFIL koyunuz ve bu durumda 18. Madde de DEP/i takiben mevcut ek uçuş planını (SPL) bilgisinden ,ATS ünitesinin ,dört harfli ICAO yer göstergesi belirtilir. Ondan sonra bir boşluk bırakmadan kalkıştan önce sunulan bir uçuş planına tahmini off-block zamanı veya uçuştaki bir uçaktan alınan uçuş planı için uçuş planında yer alan yolun ilk noktasına göre gerçek veya tahmini zamanı koyunuz .

Madde 15:Yol : Aşağıdaki madde (a) da tarif edildiği gibi ilk seyir hızını ve madde (b) belirtildiği gibi ilk seyir seviyesini boşluk bırakmadan yerleştiriniz.Daha sonra ok yönünü takip ederek beyan edilen yolu madde (c) de olduğu gibi yerleştiriniz. (a)Seyir hızı (Maksimum 5 karakterli) uçuşun tamamı veya ilk kısmı için belirtilen hakiki hava süratini aşağıdaki terimlerle belirtiniz: Knots N' ı takiben 4 rakamla ifade edilir.(örnek NO830) veya Mach sayısı uygun ATS otoritesince düzenlendiğinde mach birimine en yakın yüzde esas alınarak M' yi takiben 3 rakamla ifade edilir.(örnek MO82) (b)Seyir seviyesi (maksimum 5 karakterli) uçulmakta olan yolun tamamı veya ilk bölümü için planlanan seyir seviyesi aşağıdaki terimlerle belirtilir.(örnek FO85,F330) veya

*Standart metrik seviye metrenin ondalığı ile S1130) veya irtifa feet'in yüz katlarıyla.(örnek AO45,A 100) veya kontrolsüz VFR uçuşlar VFR harfleri ile ifade edilir. (c) Yol (Hız seviye ve/veya Uçuş kurallarının Değişiklikleri Dahil) Tanımlanan ATS yolları üzerindeki uçuşlar (Eğer kalkış meydanı ATS yolu üzerinde veya uçuş kurallarının değişiklikleri dahil) Eğer kalkış meydanı ATS yolu üzerinde veya buna bağlantılı ise ilk ATS yolunun tanıtılmasını yazınız veya eğer kalkış meydanı ATS yolu üzerinde değilse veya buna bağıntılı değilse ilk DCT ifadesini takiben ilk ATS yoluna varılan nokta ile buna takiben yolun tanıtması yazılır.

ATS yol bölümlerinin tanıtımları veya her iki nokta coğrafi koordinatlarla belirtilmedikçe tanımlanan bir yolun dışındaki bir noktaya olan uçuşun her pozisyonu DCT ifadesini takiben belirtilecektir.   Tanımlanan ATS yolları dışındaki uçuşlar normalde 370 km. (200 NM) mesafesi olan ve uçuş süresi 30 dakikayı aşmayan noktalar ve herhangi bir noktada planlanan seviye,hız,rota ve uçuş kurallarıyla ilgili her değişikliği yazınız.

Gerektiğinde uygun ATS otoritesince istenildiğinde 70 N ve 70 S enlemleri arasında doğu-batı yönünde yapılacak uçuş çalışmalarında rota, 10 derece aralıklarla yerleşen meridyenler ile kesiştiği kavşaklarda oluşan önemli noktalar referans alınarak belirtilir.Bu enlem yollarının dışında kalan sahalarda yapılacak uçuş çalışmaları içinse, normalde 20 dereceli boylama yerleşen meridyenlerle,enlem paralellerinin kesişmesi ile ortaya çıkan belirli noktalarla belirtilecektir.Belli başlı noktalar arasındaki mesafe;mümkün olduğu kadar bir saatlik uçuş süresini aşmamalıdır,gerekirse ilave belli noktalar tesis edilmelidir.

(1)ATS yolu (2 den 7 karaktere kadar)kodlu tanıtma tanımlanmış yol veya yol bölümleri dahil gerektiğinde kodu ile belirlenen standart kalkış veya varış yollarında belirtmelidir. (Örnek BCN1, B1, R14, UB10, KODAPZA) (2)Önemli noktalar (2'den 11 karaktere kadar) Tanıtma kodu (2'den 5 karaktere kadar) ile nokta belirlenmeli (örnek LN,MAY, HADDY) -Sadece derecelerde (7 karakterli) : Derecedeki enlemi belirtilen 2 rakam ve takiben ''N'' (Kuzey) veya''S'' (Güney) harfleri daha sonra derecenin boylamını tanımlayan 3 rakam ve takiben ''E'' (Doğu) veya ''W" (Batı) konularak belirtilir. (Örnek 46NO78W)

-Dereceler ve dakikalarla (11 karakterli): Dört rakamla belirtilen enlemin derece ve bunun ondalığı olan dakika birimlerini ''N" (kuzey) veya ''S" (güney) takip etmeli 5 rakamla tarif edilen boylamın derece ve onun ondalığı olan dakika birimlerini ise ''E'' (doğu) veya "W" (batı) takip edecek şekilde noktalar verilir. (örnek4620NO7805W) -Bir S/S yardımcısına göre bearing ve mesafe: 2 veya 3 karakterden oluşan S/S yardımcısının (normalde bir VOR) tanıtması,ondan sonra 3 rakamdan oluşan ve yardımcıya göre verilen ve 3 rakamla ifade edilen mesafe,deniz mili olarak yazılır,(örnek ''DIB'' VOR' dan manyetik 180 derece ve 40 NM mesafede olan nokta DUB180040 şeklinde ifade edilir)

(3) Seviye veya hızdaki değişiklik : (Azami 21 karakterli) Yukarıda madde 2'de tam olarak tanımlanan noktada,planlanan bir seviye veya bir hız (5 %, TAS yada 0,01 Mach veya fazlası) değişikliği , aralarında boşluk bırakmaksızın (a) ve(b) maddelerinde açıkça belirtildiği gibi bir kesme işaretini takiben her iki normal seviye yazılarak gösterilir. Aralarında sadece birinin değeri aynı kalsa da değişiklik yapılacaktır   Örnekler : LN/NO284AO45 MAY/NO305F180 HADDY/NO420F330 4602NO7805W/NO500F350 46NO78W /MO82F330 DUB180040/NO350MO840

(4)Uçuş kurallarındaki değişiklik : (Azami 3 karakterli) Planlanan uçuş kural değişikliği yukarıda madde (2) ve (3)'te bahsedilen noktayı takiben,bir boşluk ve aşağıdakilerden birini almış olmalıdır: VFR şayet IFR iken VFR olduysa IFR şayet VFR iken IFR olduysa Örnekler : LN VFR LN/NO284AO50

(5) Seyir halinde tırmanma : (Azami 28 karakter) C harfini takiben bir kesme işareti ;daha sonra başlaması planlanan normal tırmanma noktası,yukarıda madde (2)'de olduğu gibi belirtilir,Daha sonra normal tırmanma esnasında muhafaza edilen hız yukarıda (a) maddesindeki gibi tamamı belirtilir. Bunu takibi normal tırmanma esnasındaki her seviye katları yukarıda (b) maddesinde olduğu gibi tamamı belirtilir veya aralarında boşluk bırakmadan normal tırmanma seviyesinin üstü PLUS iadesiyle takip edilir.   Örnekler C/52NO50W/MO82F290F350 C/S2NO50W/MO82F290PLUS C/52N 050W/M220F580F620

Madde 16: Giriş Meydanı Ve Toplam Tahmini Süre Yedek Meydan(lar)   Gidiş meydanı ve toplam tahmini süre (8 karakterli) Gidiş meydanının dört harfli ICAO yer göstergesini takiben,boşluk bırakmadan toplam tahmini süreyi yerleştiriniz veya yer göstergesi belirtilmemişse boşluk bırakmaksızın ZZZZ' yi takiben toplam tahmini süre yer almalı ve madde 18. madde de DEST' i takiben belirtilir. Yedek meydan(lar), (4 karakterli) Bir boşluk ile ayrılan ve ikiden fazla olmayan yedek meydanların 4 harfli ICAO yer göstergesini yerleştiriniz. Yedek meydanın yer göstergesi belirtilmişse ZZZZ yerleştirin ve Madde 18'de ALTN' den sonra meydanın ismini yazınız.

Madde 18: Diğer Bilgiler Başka bilgi bulunmuyorsa 0 (sıfır) yerleştirin veya gerekli diğer bilgiler aşağıdaki tercih sırasına göre formdaki uygun göstergeyi takiben kesme işaretinden sonra kaydedilir. EET/Uygun ATS otoritesi veya bölgesel hava S/S anlaşmaları tarafından düzenlenen FIR sınırları veya benzeri noktalara kalkıştan varışa kadar geçen hesaplanan tahmini süre ile FIR sınırları tanıtmalarını veya önemli noktaları belirtir.  Örnek: EET/CAPO745 XVZO830 EET/EINNO204  

RIF: Meydanın 4 harfli ICAO yer göstergesini takiben yeniden düzenlenen gidiş meydanıyla ilgili yol detaylarını içerir. Yeniden gözden geçirilen yol uçuştaki yeni bir müsaadeyi gerektirir.   Örnekler : RIF/DTA HEC KLAX RIF/ESP G94 CLA APPH RIF/LEMD

REG: Şayet uçağın tescilli madde 7'deki uçak tanıtmasından farklı ise, SEL: SELCAL Kodu;şayet uygun ATS otoritesince düzenlenmişse OPR: İşleticinin adı şayet madde 7'deki uçak tanıtmasından belli olmuyorsa STS: ATS tarafından yapılan özel maksatlı hizmetlerde; örneğin,hastane uçağı tek motorun çalışmaması gibi. Örnek.STS/HOSP ,STS/ONE ENG INOP TYP: Madde g' de ZZZZ konmuşsa uçakların tipleri gerekirse uçak numaraları verilir.

PER: Uçak performansı bilgisi;uygun ATS otoritesince düzenlenmişse COM:Uygun A TS otoritesince istendiği oranda muharebe cihazlarıyla ilgili önemli bilgiler örnek COM/UHF sadece NAV: Uygun ATS otoritesince istendiği oranda S/S cihazlarıyla ilgili önemli bilgiler,Örnek:NAV/INS DEP: Şayet 13.madde de ZZZZ konmuşsa kalkış meydanının adı yazılır veya 13 maddeye AFIL yazılmışsa bu durumda ek uçuş planında bulunan ATS biriminin yerinin 4 harfli ICAO yer göstergesi yerleştirilmelidir.

*Yakıt miktarının süresi   Madde 19:Ek Bilgiler *Yakıt miktarının süresi E' den sonra yakıt miktarının süresini veren 4 rakamlı saat ve dakika grubu yazılır. *Uçaktaki kişi sayısı P2den sonra uçaktaki (yolcular ve mürettebat)kişi sayısı yazılır.Şayet plan doldurulurken toplam kişi sayısı bilinmiyorsa (to be notified-Bildirilecek)ibaresi koyulur.

Acil durum ve kurtarma teçhizatı   -R (Radyo) Şayet 243.0 MHZ UHF frekansı mevcut değilse U' yu çiziniz.Şayet 121.5 MHZ VHF frekansı mevcut değilse V 'yi çiziniz.Şayet acil durum uçak yer bıkını(ELBA) mevcut değilse E' yi çiziniz. -S (Kurtarma Techızatı) Şayet kurtarma teçhizatı taşınmıyorsa tüm göstergeleri işaretleyiniz.Şayet kutup kurtarma teçhizatı taşınmıyorsa P' yi çiziniz. Şayet Çölle ilgili kurtarma teçhizatı taşınmıyorsa D' yi çiziniz.Şayet denizle ilgili kurtarma teçhizatı taşınmıyorsa M' yi çiziniz.Şayet ormanla ilgili kurtarma teçhizat! taşınmıyorsa J' yi çiziniz.   -

-J (Yelekler) Şayet can yelekleri taşınmıyorsa tüm göstergeleri çiziniz.Şayet can yelekleri ışıkla donatılmamış ise L' yi çiziniz.Şayet can yelekleri Flüor ışıkla donatılmamış ise F' yi çiziniz.Şayet yeleklerde yukarıda R' de gösterilen radyo güçlerinden hiçbiri bulunmuyorsa U veya V' nin ikisini de çiziniz. -D (Bot Sayısı) Şayet bot taşınmıyorsa D ve C göstergelerini çiziniz veya taşınan bot sayısını yazınız. (Kapasite) Tüm botların taşıdığı bizzat toplam kapasiteyi belirtiniz.

(Kılıf) Şayet botlar kılıfsız ise C göstergesini çiziniz -A(Uçağın Rengi Ve İşaretleri ) Uçağın renk ve önemli işaretleri yazınız. -N (Notlar) Şayet belirtecek not yok ise N göstergesini çiziniz veya taşınan herhangi bir kurtarma teçhizatına ait belirtecek başka bir husus varsa belirtiniz. -C (Pilot) Kaptan pilotun adını belirtiniz.   Dolduran: Uçuş planını dolduran birimin şirketin veya personelin adını yazınız.

Uçuş Planının Kabulü : Uçuş planını veya değişikliği alan iki hava trafik kontrol ünitesi; a) Plan formatına uygunluğu için kontrol edecek, b) Tam ve mümkün olduğu kadar doğru olması için kontrol edecek, c) Eğer gerekliyse, planın hava trafik hizmetlerinde yeterli olarak, kullanılabilmesi için tedbir alacak, d) Uçuş planını veya değişikliği aldığını planın çıkış yerine bildirecektir.

Sürekli Uçuş Planlarının (Repetitive Flight Plans- RPL) Kullanımı :   9.6.4.1 Genel :Sürekli uçuş planları, en az on kez ve haftanın aynı günleri tekrarlanan veya birbirini takip eden en az 10 gün tekrarlanan IFR uçuşların dışındaki uçuşlarda kullanılamaz. Her uçuş planının yüksek derecede değişmezlik içermesi gerekmektedir. Sürekli uçuş planı, uçuşun kalkış meydanından iniş meydanına kadar olan tüm bölümünü kapsamalıdır. Sürekli uçuş planı prosedürleri, ilgili tüm ATS birimlerinin kabul etmesiyle uygulanabilir.

Müsaadeler ve Bilgiler :   9.6.5.1 Amaç : Hava trafik kontrol üniteleri tarafından yayınlanan hava trafik kontrol müsaadeleri yalnız, bilinen hava trafiği göz önünde tutularak ilerleyen bir uçak için verilir. Müsaadeler yalnız, ayırma sağlama ve hava trafiğini hızlandırmaya yöneliktir. Müsaadeler verilirken, herhangi bir amaçla veya uçuş faaliyetlerinin emniyetini artırmak amacıyla tespit edilen, kurallar dışına çıkılmaz. Müsaadeler, uçak faaliyetlerinin emniyetini etkileyen, bilinen trafik şartları göz önünde tutularak belirlenir. Bu trafik şartları yalnız havadaki ve kontrolün sürdürüldüğü manevra sahasındaki uçakları kapsamaz ayrı zamanda kullanılan manevra sahasında sabit olarak tesis edilmemiş diğer manialar veya araç trafiğini de kapsar. Eğer, bir hava trafik kontrol müsaadesi bir uçağın kaptan pilotunca uygun bulunmazsa, pilot teklifte bulunabilir ve eğer mümkünse, düzeltilmiş bir müsaade alır.